Skip to main content

Full text of "Tijdschrift voor entomologie"

See other formats 


RTE To 

mor nds) be Assem er peren ao lo Al 

En ee One Pa _ cen oe 
. È y 2 ptt 


en 
nrs rame 


m! 


pia ere 


PIA 


ARE nr PL 

ne PATIRE E DOD ui 
rg gn den" De nz 

ard EN 

PRENONS 

eh SEE 


eal 3 n a 
Neels eee ee DANN 


ET 
ne ta ee 


= gt Rete 


NET irae mare 
RR rt md 
EN 
nee? RE > 
PT er e 
oS ee At 


2e 
pet ener 
= dute = 
u ej an eine" me ans et ite 
on ae tte dent 
are Paes OE x nas 
. an è re n pag ete ze 
n PRE I 


ER ran n= 
- Ae am “ 
AA = 
ie 


E Med mine rt et 
(pater sie 


stresa aa 
de 


race 


Ny, 
4 
Li i 
4 


ui 
if Gi 


ee 


PP Vw ENTE 


DERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING — 


2 Ertl 


SS 


x 


EN 
an 
= 


BAY 


BEER “ 7 sab a Be 
- ONDER REDACTIE VAN Kimes, PART 
7 2 3 + is 4 


. OUDEMANS, Jur. Dr, Ep. J. G. EVERTS © 


EN 


© Mu A BO A be nà 


ie. € È 3% G 
ACHT-EN-VEERTIGSTE DEEL 


JAARGANG 1905 


+ x 7 


te, Tweede en Derde Aflevering 
met 7 platen a 


(28 October 1905) 


ue 


RR S-GRAVENHAGE 
ac MARTINUS NWHOFF 
Bee. o. 1905 


n 
> À 
r - 
à : 
‘ 
4 + 
- Lei 
sh 4 » + 


+ 


COTTA 
se 


3/%1]/5 


N. 8.2, 


BR LAG. 


VAN DE 


ACHT-EN-DERTIGSTE WINTERVERGADERING 


DER 


NEDERLANOSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING, 
GEHOUDEN TE ROTTERDAM 


op Zondag, 209 Januari 1905, 


des morgens ten 11 ure. 


Voorzitter de heer Dr. J. Th. Oudemans. 

Tegenwoordig de heeren: P. J. van den Bergh Lzn., Mr. A. 
Brants, Dr: J. Büttikofer, Jhr. Dr. Hd. J. G. Everts, P. 
Haverhorst, Dr. J. van der Hoeven, D. van der Hoop, Dr. F. 
W. O. Kallenbach, K. J. W. Kempers, Mr. A. F. A. Leesberg, 
J. Lindemans, Dr. T. Lycklama à Nyeholt, Dr. D. Mae Gillavry, 
A. Mas, Dr. C. L. Reuvens, G. van Roon, Dr. A. J. van 
Rossum, M. M. Schepman, P. J. M. Schuyt, P. C. T. Snellen, 
Mr. D. L. Uyttenboogaart, Dr. H. J. Veth, H. A. de Vos tot 
Nederveen Cappel en Mr. L. H. D. de Vos tot Nederveen Cappel. 

De heeren C. J. H. Bierman, K. Bisschop van Tuinen, 
M. Caland, F. J. M. Heylaerts, J. Jaspers Jr., G. J. Klokman, 
A. A. van Pelt Lechner, J. Maat, Dr. J. C. H. de Mejjere, 
Dr. A. C. Oudemans, Joh. Ruys, H. Verploegh en Erich 
Wasmann 8. J. zonden bericht, dat zij verhinderd waren de 
vergadering bij te wonen. 

Tijdschr. v. Entom. XLVII. l 


II VERSLAG. 


De Voorzitter heet met eene korte toespraak de ter ver- 
gadering aanwezige leden welkom, in het byzonder den heer 
Snellen, wiens aanwezigheid door allen zeer op prijs wordt 
gesteld. 

Nadat de leden de presentielijst hebben geteekend, wordt 
het eerste punt van bebandeling: het vaststellen van de plaats, 
waar de volgende Wintervergadering zal gehouden worden, 
aan de orde „gesteld. 

De plaatsen Amsterdam, ‘s-Gravenhage en Utrecht worden 
genoemd als hiervoor het meest in aanmerking te komen, 
daar zij uit alle streken van het land gemakkelijk te bereiken 
zijn. Bij de gehouden stemming blijkt Utrecht de meeste 
stemmen op zich vereenigd te hebben en is deze plaats dus 
voor de volgende wintervergadering aangewezen. 

Op voorstel van den Voorzitter worden de heeren A. Mos 
en Dr. A. C. Oudemans benoemd tot leden der commissie 
voor het nazien der rekening en verantwoording van den 
Penningmeester over 1904—1905. De heer Mos, ter vergade- 
ring aanwezig, verklaart zich bereid deze taak op zich te nemen. 

De heer ter Haar betreurt het, dat in de verslagen der 
vergaderingen weinig of niets wordt vermeld van de gehouden 
discussies, die toch dikwijls zeer vermeldenswaardig zijn, wat 
hem aanleiding geeft, dit punt onder de aandacht van het 
Bestuur te brengen. 

De Voorzitter, hierop antwoordende, stelt in het dicht de 
‚groote moeilijkheid voor den Secretaris, om het ter vergade- 
ring gesprokene naar aanleiding van de gehouden mededee- 
lingen, juist weer te geven en vreest, dat de opname hiervan 
in het verslag tot veel moeilijkheden zal aanleiding geven. 
Dikwijls toch neemt eene dusdanige discussie den vorm aan 
van een gesprek van het lid, dat de mededeeling gedaan heeft, 
met eenige andere leden en is het dan miet doenlijk, het 
betoogde juist op te teekenen en volledig weer te geven. 


Geschiedt dit niet volledig, dan zal hierop spoedig aanmerking 


VERSLAG, 3 Tl 


worden gemaakt, zoodat hij van meening is, dat niet moet 
worden afgeweken van de gebruikelijke manier, waarop het 
verslag wordt samengesteld. 


De heer Snellen, de rij der wetenschappelijke mededee- 
lingen openende, vertoont een mannelijk exemplaar van Papilio 
ret Oberthür en een mannelijk exemplaar van Danais formosa 
Godman, welke soorten hem slechts uit beschrijving en afbeel- 
ding bekend waren. Deze vlinders waren n.l. door Pater 
Minderop in Oeganda, Centraal Afrika, verzameld en door 
dezen aan den heer Schuyt toegezonden, die de welwillendheid 
heeft gehad, ze aan Spr. af te staan, waarvoor hij dezen nog- 
maals zijn dank betuigt. 

Beide soorten zijn zeer zeldzaam, doch niet alleen daarom 
wenscht Spr. ze hier te laten zien, maar om te doen opmerken, 
hoezeer bij beide species, niettegenstaande zij tot geheel ver- 
schillende familién behooren, namelijk tot de Papilionidae en 
Danaidae, de vleugelvorm, kleursverdeeling en aanleg der 


lichte (witte) teekening zeer overeenkomen. Een steun voor 


«de Mimiery-leer kan men evenwel aan deze overeenkomst niet 


ontleenen, want de grootte der vlinders verschilt belangrijk. 
De vlucht van Papilio rex is namelijk 110 m.M., die van 


Danais formosa slechts 55 m.M. 


Naar aanleiding van het vinden van Semzothisa alternaria Hb. 


aan den Hoek van Holland, wyst de heer Haverhorst er op, 
hoezeer de opgaven omtrent de voedselplant(en) van dezen 


grootvlinder bij de entomologen uiteenloopen. Zoo geeft Snellen 


op: den; Ter Haar: den, gagel en wilg; Speyer: Erle; 


Spuler: Sahlweide, Schlehe, Eiche. De soort is waarschijnlijk 


- polyphaag: Nader onderzoek blijft gewenscht. 


In de tweede plaats deelt hij een paar waarnemingen mede 
omtrent verschijnselen, die in verband zouden kunnen staan 


met den langdurigen, drogen zomer van 1904: Opmerkelijk 


IV VERSLAG. 


was, ten minste in den omtrek van Rotterdam, de schaarschte 
van dagvlinders, speciaal van Vanessa's. Herst de laatste gene- 
ratie van Pyrameis atalanta L. bleek goed vertegenwoordigd. 
Daarentegen waren de Witjes overvloedig. Hierbij constateerde 
hij een ander verschijnsel, n.l. de geringe afmeting van vele 
voorwerpen. Een exemplaar van Pieris rapae L., dat Spreker 
laat rondgaan, meet nog niet ten volle 34 m.M. Een feit als 
het vangen van een frisch voorwerp van Cucullia umbratica L. 
op 4 September doet de vraag rijzen, of er wellicht van 
sommige species, die anders ééne generatie opleveren, eene 
tweede generatie kan zijn geweest. 

By gelegenheid derzelfde excursie, waarop Spreker Semio- 
thisa alternaria aan den Hoek van Holland vond, ving hij 
tevens een voorwerp van de fraaie, rozeroode variëteit van 
Rhodostrophia vibicaria Cl., afgebeeld in Sepp. (var. roseata 
Ersch). Het voorwerp indertijd in de duinen door wijlen den 
heer Lodeesen gevangen en thans in de collectie van den heer 
J. Th. Oudemans berustend is een 9, het thans gevonden 
exemplaar is een 7, zoodat de kleurafwijking in beide geslachten 
blijkt voor te komen. 

Ten slotte laat Spreker nog ter bezichtiging rondgaan een 
voorwerp van Ephyra pendularia Cl. ab. subroseata Woodforte, 
door hem in 1904 te Oisterwijk gevonden, welke variëteit 


tot dusverre voor Nederland nog niet vermeld is. 


Naar aanleiding van het vangen van Cucullia umbratica L. 
op 4 September, deelt de heer ter Haar mede, dat hy door 
zijne onderzoekingen in de laatste jaren, omtrent den vliegtijd 
der verschillende vlindersoorten, geneigd is het geloof aan het 
geregeld voorkomen van verschillende generatiën te laten varen 
en te gaan spreken van »spronggeneratiën«. Het komt nl. vrij 
geregeld voor bij het kweeken van rupsen, dat van de daaruit 
voorkomende vlinders enkele vrij spoedig, andere na een jaar of 


na twee jaren uitkomen. Spr. heeft b,v. Fidonia limbaria F. ge- 


VERSLAG. v 


kweekt, waarvan de eieren in Juni gelegd waren; een klein 
deel der vlinders kwam in Augustus uit, andere in Juni van 
het volgend jaar en weer andere in Augustus daarna. Derge- 
lijke gevallen blijken zich hoe langer hoe meer voor te doen, 
hoe meer er gekweekt wordt. Nauwkeurige onderzoekingen 
zullen natuurlijk noodig zijn, om deze zaak tot klaarheid te 
brengen; iets analoogs is Spreker medegedeeld door een bota- 
nieus, die vertelde, dat de zaden van den dadelpalm zeer ongelijk 
opkomen, wat natuurlijk kan strekken tot bevordering van 
het in stand blijven der soort. Dit verschijnsel schijnt bij 
de vlinders meer voor te komen dan vermoed werd. Het ont- 
staan hiervan zou dus op dezelfde wijze als bij de planten 


kunnen verklaard worden. 


De heer Uyttenboogaart laat ter bezichtiging rondgaan 
eenige insecten, hoofdzakelijk Coleoptera, uit Australië, kolonie 
Victoria, welke Spr. aan den heer Veth wenscht aan te bieden, 
voor zooverre deze ze nog niet in zijne verzameling heeft. 
De insecten uit andere orden stelt Spr. gaarne ter beschikking 
van de specialiteiten. 

Tevens maakt Spr. van deze gelegenheid gebruik, om een 
paar opmerkingen te berde te brengen, waartoe hem de lezing 
van Wasmann’s voortreffelijk boek over de »Zusammengesetzte 
Nester und Gemischte Koloniën der Ameisen« aanleiding gaf. 
In het philosophisch gedeelte voert Wasmann strijd tegen de 
aanhangers van een »Thierverstand«. Spr. schaart zich gaarne 
aan zijne zijde, maar een enkel zijner argumenten dunkt hem 
zwak. Wasmann zegt: indien de mieren verstand bezaten, 
zouden de slaven b.v. van Formica sanguinea, allicht tot de 
volgende conclusién zijn gekomen: 1°. Wij behooren tot eene 
andere soort-dan de nestgenooten, wier broed wij helpen ver- 
plegen. 2°. Nu en dan komen onze roode nestgenooten terug, 
beladen met buit, terwijl de koppen van overwonnenen nog 


aan hunne pooten zitten vastgebeten. 3%. Uit de cocons, die zij 


VI VERSLAG. 7 


roofden, komen mieren zooals wij en de overblijfselen der 


vermoorden behooren tot mieren zooals wij. Ergo zijn wij 
ook geroofde slaven enz., enz. Deze argumentatie nu is ver- 
makelijk, maar overtuigend is zij niet. Immers zoolang de 
mieren zich nog niet van spiegels bedienen, kan het individu 
niet weten hoe het er zelf uitziet en daarmede vervalt de 
mogelijkheid, om zich met andere individüen te vergelijken. 
Deze bewijsvoering van Wasmann houdt dus geen steek. 

Iets verder behandelt hy de vraag, hoe de gemengde koloniën 
van Formica sanguinea kunnen ontstaan zijn. Hij neemt aan, 
dat, nu eenmaal de roofzucht van sanguinea haar vreemde poppen 
doet rooven, nu en dan toevallig enkele van die geroofde 
poppen zullen uitkomen en de daaruit voortgekomen mieren, 
gedreven door haar erfelijk instict, zullen deelnemen aan den 
nestarbeid. Maar het blijft hem volkomen onverklaarbaar, hoe 
het aantal der slaven zoo groot, soms grooter dan dat der 
meesters kan worden. Spr. meent, dat dit verschijnsel als volgt 
aannemelijk: kan worden verklaard: 

De toevallig. uitgekomen jusca’s in het nest van sanguinea 
hebben de erfelijke instinctieve neiging tot het verzorgen van 
mierenbroed. Maar deze neiging is gespecialiseerd en niet 
algemeen. Zij strekt zich uit tot het broed van Formica-soorten, 
maar het is niet alleen waarschijnlijk, maar zeker, dat de 
neiging het sterkst zal zijn om cocons van haar eigen soort 
te verzorgen. Zoodra dus eenige slaven toevallig in het nest 
aanwezig zijn, zal hun aantal snel toenemen, omdat zij geroofde 
fusca-cocons zullen verzorgen en deze dus grooter kans hebben 
om in de sanguinea kolonie uit te komen. 


Ten slotte vertoont de heer Uyttenboogaart een groot exem- 


plaar Sirew gigas L., dat h te Amsterdam levend heeft gevangen. 


n 


De heer L. H. D. de Vos tot Nederveen Cappel laat 
ter bezichtiging rondgaan een zeer grooten sprinkhaan uit Medan 


in Deli, by welk exemplaar zich nog eene spermatophore aan 


4 
3 
| 


SAP UN Te NP er PEN 


VERSLAG. VII 


het achterlijf bevond. Deze is thans er los bij en iets, dat de 


meeste der aanwezige leden niet gezien zullen hebben. 


De heer Veth vertoont een fraai voorbeeld van mimicry 
tusschen eene boktor, Daphisia pulchella Pasc., en twee soorten 
van het Cleriden-genus Callimerus. De eene is C. mirandus 
Gorh., van de andere soort is de naam hem onbekend. De 
drie soorten zijn afkomstig van ons medelid, den Heer M. 
Knappert en zijn gevangen te Manna, Westkust van Sumatra. 
De drie soorten komen overeen in den smallen langwerpigen 
vorm, maar ook in kleur. Zy zijn allen wit met donkerblauwe 
vlekken en lichtgele pooten en sprieten. Waarschijnlijk maken 
de Cleriden jacht op de boktor of hare larven. 

Verder laat Spreker zien een viertal soorten van het Cur- 
culioniden-genus Oxyrrhynchus (door den heer C. Ritsema Czn. 
omgedoopt in Cryptoderma, daar er in de zodlogie reeds drie 
geslachten zijn, die den naam Oxyrrhynchus dragen). Drie 
dezer zijn reeds lang bekende soorten, nl. ©. discors F., O. lateralis 
Boh. en ©. rivulosus Boh. De vierde, wel de schoonste onder 
de 15 tot nu toe bekende soorten van het genus, is nieuw en 
heeft hi evenzoo aan den heer Knappert te danken. De laatste 
ving ze in verscheidene ex. te Manna. Deze soort zal in de 
eerstverschijnende aflevering van het Tijdschrift voor Ento- 
mologie worden beschreven onder den naam van Oryrrhynehus 
of liever Cryptoderma Knapperti. 

Nog vertoont Spreker een paar andere Coleoptera, evenzoo 
van Manna af komstig, nl. eene merkwaardige Dascillide en 


eene Curculionide met 10 geledingen in de sprieten. 


De heer Oudemans doet de volgende mededeelingen: 

In N°. 21 van de Entomologische berichten, p. 204—206, 
vestigde de heer van Rossum de aandacht op eene publicatie. 
over „moederlijke zorgen voor het kroost bij insecten. Spreker 


heeft toen op de mededeeling van den heer van Rossum eene 


VIII VERSTLAG. 


korte aanteekening doen volgen, welke betrekking heeft op 
eene door hem gedane waarneming van het bewaken der eieren 
en der jongen door eene wants van het genus Ælasmostethus. 
Hij heeft de buisjes met deze voorwerpen op spiritus opgezocht 
en stelt ze thans ter bezichtiging. Het eene buisje bevat een 
exemplaar der genoemde wants met de door haar bewaakte 
eieren, het andere een voorwerp derzelfde soort, dat een aantal 
jonge larven behoedde. Beide werden op berk aangetroffen in 
1885 te Putten op de Veluwe. 

Vervolgens vermeldt Spreker de vangst van eene voor onze 
fauna nieuwe Noctuïde. De heer R. A. Polak ving nl. op 
7 Augustus 1904 te Schoonoord in Drenthe, op besmeerde 
boomen, twee voorwerpen eener //adena-soort, welke aan Spreker 
ter determinatie werden toevertrouwd. Zij bleken hem te be- 
hooren tot Hadena furva Hb., welke determinatie nog boven- 
dien door den heer Snellen bevestigd werd. Beide voorwerpen 
behooren tot de zeer donker gekleurde, en komen het meest 
overeen met de var. silvicola Ev., vermeld in Tutt, British 
Noctuae, I p. 114; Tutt deelt mede, dat hy uit Ierland (Sligo) 
voorwerpen van deze soort bezit, welke ook met genoemde 
var. overeenkomen, die oorspronkelyk naar exemplaren uit den 
Ural beschreven werd. 

In dezelfde doos, waarin genoemde nieuwe soort rondgaat, be- 
vinden zich ook nog eenige zeldzame of afwijkende Lepidoptera, 
nl. Lycaena optilete Kn., door den heer Kooi aan de Punt (Dr.) 
gevangen, Chrysophanus phlaeas L. ab. Sehmidtii Gerh., door den 
heer Polak te Schoonoord (Dr.) verzameld, alsmede overgangs- 
exemplaren tusschen deze en den type, //esperia sao Hb., door 
den heer Klokman te Doetinchem gevonden, Hesperia malvae L. 
ab. taras Bergstr., te Wageningen door den heer Timmer ver- 
zameld, Dianthoeeia albimacula Bkh., uit eene Scheveningsche 
rups door den heer Zöllner gekweekt, Orrhodia vau-punctatum 
Esp., door den heer Latiers te Kerkrade gevonden en Biston 


zonaria Schiff., te Eelde door den heer Kooi buitgemaakt. 


17,8 
LE 


a 


VERSLAG. Ix 


_ Voorts vertoont Spreker levende rupsen van Arctia villica L., 


door hem gekweekt uit eieren van een te Bergen op Zoom 


gevangen wijfje. 


Vervolgens laat de heer Oudemans eenige levende wijfjes 
rondgaan van Phigalia pedaria F., welke tot de z.g. vleugel- 
looze vlinderwijfjes behooren. Ook in »de Ned. Insecten«, p. 374, 
werd dit aldus vermeld. Thans de beschikking hebbende over 
levende voorwerpen, viel het Spreker dadelijk op, dat zij wel 
degelijk vleugelstompjes bezitten, zij het dan ook zeer korte. 
Het is niet onnoodig hierop nog eens de aandacht te vestigen, 
ook al werd dit reeds in 1871 door Heylaerts gedaan, Tijds. 
v. Entom. XIV, p. 184, want b.v. in Meyrick’s »Handbook 
of British Lepidoptera« van 1895, p. 277, wordt steeds weder 
vermeld: »? apterous«. 

Dan vestigt Spreker de aandacht op zeer kleine voorwerpen 
van verschillende Lepidoptera, in de vrije natuur als imago 
gevangen. Bij het onlangs ordenen zijner dagvlinders, trof 
het hem, dat inzonderheid van het genus Zycaena nogal eenige 
kleine voorwerpen in zijn bezit waren. Deze gaan thans ter 
bezichtiging rond. Het zijn: Lycaena icarus Rott. Y en 9, 
Lycaena argus L, Z en ©, Lycaena astrarche Bgstr. 4 en Ly- 
caena semiargus Rott. 7; alsmede Chrysophanus phlaeas L. ©. 

Hierna vertoont hy twee photo’s van Drepanopterya pha- 


laenoides L., een Neuropteron uit de familie der //emerobüdae. 


„De eene photo stelt den ruststand voor, de andere is genomen 


op 'toogenblik, dat het diertje zich gaat verplaatsen; de kop, 
die eerst geheel tusschen de vleugels was teruggetrokken, is 
nu plotseling geheel zichtbaar geworden. 

Vervolgens gaan rond vergroote afbeeldingen van bijna alle 
inlandsche soorten van het genus Tephroclystia (Eupithecia), 
die wellicht de basis kunnen vormen voor eene systematisch- 
faunistische verhandeling over dit genus. 

Eindelijk wijst Spreker op de wenschelgkheid, om meer 


eenheid te gebruiken in de wijze van afkorten van auteurs- 


x VERSLAG. 


namen. Daarin heerscht nog steeds de grootste wanorde. De 
een kort Linnaeus af L., de ander Linn.; zoo vindt men voor 
Olivier, Oliv. en OL, voor Panzer, Panz. en Pz., voor Hübner, 
Hb. en Hbn., voor Fabricius, Fabr. en F. enz. enz. Toch zijn 
er wel degelijk pogingen gedaan, om hierin meer eenheid te 
brengen. Door de Zoölogen van het »Museum für Naturkunde 
in Berlin« is eerst in 1888 en later, in 1896, eene tweede 
editie vitgegeven eener naamlijst van zoölogische auteurs met 
daarbij gevoegde afkortingen, zooals die in genoemd museum 
zijn aangenomen. Vergist Spreker zich niet, dan is deze lijst 
ook verbindend voor de medewerkers aan het bekende werk 
»das Tierreich«. Een exemplaar der naamlijst gaat ter inzage 


rond. 


De heer Mac Gillavry maakt de opmerking, dat de meeste 
in de natuur gevonden insecten normaal ontwikkeld zijn; wel 
ziet men vele afwijkingen, maar monstruositeiten, die dan 
dikwijls asymmetrisch ontwikkeld zijn, ziet men betrekkelijk 
zelden. Daarom neemt hy de vryheid twee monstruositeiten 
te laten zien. Vooreerst een exemplaar van Silpha atrata L. met 
een linker vleugeldeksel, waarop slechts een der drie hoofd- 
ribben normaal ontwikkeld is. Tevens is dit dekschild korter. 

Ten tweede een exemplaar van Cryptophagus acutangulus 


Gylh., waar aan het borststuk aan de linkerzij tusschen den 


schouderhoek en het middentandje eene rij abnormale tandjes 


ontwikkeld is. 

Ten slotte vertoont Spr. een exemplaar van Coccinella 22- 
punctata L., waarvan de vlekken 7, 8 en 10 zoodanig ont- 
wikkeld en geplaatst zijn, dat eene ellipsvormige vlek over- 
blijft, waardoor dit exemplaar waarschynlyk behoort tot de 
ab. e. ellipsoïdes Gradl., die dan tevens nieuw voor de inlandsche 


fauna zou zijn. 


De heer Schepman laat ter bezichtiging rondgaan eenige 


VERSLAG, : xi 


exemplaren van Ptilinus costatus Gyllh., welke op wilgenpalen 
te Rhoon voorkwamen en een exemplaar van den zeldzaam 
gevleugelden vorm van Velia currens F., dat hij eveneens aldaar 
in Februari had gevangen, terwijl de exemplaren, die daar 
gewoonlijk later in het jaar voorkomen, tot den ongevleugel- 


den vorm behooren. 


De heer van den Bergh laat ter bezichtiging rondgaan 
een poppennest, afkomstig van de Oostkust van Sumatra, 
dat herkend wordt als te zijn van Cricula trifenestrata Helf. 

Verder vertoont Spr. een vrouwelijk exemplaar van de zeld- 
zame Actias Maenas Dbd. van Midden-Java. 


De heer H. A. de Vos tot Nederveen Cappel vertoont 
een exemplaar van Acherontia atropos L., den 4den Juni 1902 
uit de pop gekomen, welk voorwerp zich kenmerkt door 
byzonder gering beschubde vleugels, vooral opvallend op de 
achterste helft der voorvleugels. Ook is de teekening op de 
voorvleugels eenigszins anders dan gewoonlijk, o.a. loopt de 
tweede dwarslijn, van den voorrand tot over de helft der 
vleugels, bijoa recht in plaats van scherp getand. 

Eveneens wordt door Spr. vertoond eene Naenia typica L. 2, 
den 6den Juli 1904 te Apeldoorn gevangen, waarvan de grond- 


kleur der vleugels, in plaats van grijsbruin, meer blauwgrijs 


‘is. By dit exemplaar is van de eerste dwarslijn niets anders 


te zien dan een klein vlekje aan den voorrand, de ronde en 
de niervlek zijn bijna gelijkmatig donker ingevuld. Op de plaats 
der tweede dwarslijn ziet men alleen eenige donkere schubben. 
Door de wortelwaartsche donkere bestuiving valt de golflijn 
nog het meeste in het oog, hoewel de golflijn zelf slechts zeer 
flauw is aangeduid. De lichte teekening, bij deze soort zoo 
kenmerkend, ontbreekt bij dit exemplaar bijna geheel. 
Verder een der door den heer Latiers den 2den November 


1904 te Kerkrade op smeer gevangen exemplaren van 


Xai VERSLAG. 


de zeldzame Orrhodia vau-punctatum Esp. Het komt Spr. voor, 
dat deze soort van de Orrhodia’s het laatste verschijnt, daar 
de vliegtijd van O. vaccinii L. en erythrocephala F. voornamelijk 
September en October, en die van O. ligula Esp. en rubiginea 
F. October en November is. 

Ook bevond zich in de rondgaande doos een exemplaar van de 
zeldzame Larentia testaceata Don., eveneens door den heer Latiers 
den 12den Juni 1904 te Kerkrade gevangen. Spreker merkt 
hierbij op, dat op de plaat in het werk van ter Haar deze 
soort ten onrechte met eene donkere middenvlek op de voor- 
vleugels is afgebeeld. 

Tevens laat Spr. nogmaals rondgaan de door Snellen zoo 
uitstekend beschrevene Tephroclystia impurata Hb., welke vlinder 


den 16den Juli 1903 te Houthem werd gevangen. 


De heer Mos stelt ter bezichtiging eene doos vlinders, uit 
Japan afkomstig en welke zeer veel overeenkomst vertoonen 
met de Europeesche soorten. 


De heer van Rossum bericht het volgende omtrent zijne 
onderzoekingen over parthenogenesis by bladwespen. 

10. Cimbea connata Schr. 

Op de zomervergadering te Winterswyk had Spreker mede- 
gedeeld (Tydschr. v. Entom XLVII, p. L), dat hy verscheidene 
eitjes bezeten had, gelegd door connata-wijfjes, welke partheno- 
genetisch in derde generatie waren, doch dat er door verschil- 
lende ongunstige omstandigheden weinig van dezen kweek 
was terecht gekomen. En... van de acht larfjes — omstreeks 
half Juni uit het ei verschenen — werden er slechts drie vol- 
wassen. Een bezweek nog by de laatste vervelling; de beide 
andere zijn zeer groote exemplaren geworden, die beide 4 
Augustus ter coconvorming in den grond kropen. Hieruit zijn 
dus, waarschijnlijk eerst in 1906, wespen in vierde par- 


thenogenetische generatie te verwachten. 


VERSLAG. | XIII 


2°. Arge coeruleipennis Retz. 

Uit cocons van parthenogenetische larven, welke zich in de 
laatste dagen van Juni 1904 (Tijdschrift v. Entom. XLVII, 
p. LVII) in den grond begeven hadden, verscheen reeds 
15 Augustus een manlijk exemplaar, dat tot 4 September in 
leven gehouden kon worden. Vermoedelijk zullen de overige 
cocons, die nog in goeden toestand verkeeren, in het voorjaar 
van 1905 de imagines leveren. 

3%. Pteronus oligospilus Först. 1) 

Door Cameron zijn reeds parthenogenetische mannetjes eener 
elzensoort gekweekt (Monogr. Brit. Phytoph. Hym. II p. 128). 
Aangezien Konow in zijne »Revision der Gattung Pteronus« 
(Zeitschr. f. system. Hymenopterol. und Dipterol. Jahrg. III) 
aangeeft, dat oligospilus Y niet juist door Cameron beschreven 
is, meende spreker, dat een parthenogenetische kweek dezer 
wespen tot nader onderzoek gewenscht was. 

Den 23sten April 1908 verscheen uit een van twee larven, door 
hem in October 1902 uit els geklopt, een wijfje. Het werd eerst 
op takjes van berk en wilg geplaatst, om te zien of het hierop 
leggen wilde. Dit geschiedde niet; Brischke geeft echter aan, 
dat de larven door hem niet alleen op Alnus glutinosa, maar 
ook op Salix triandra gevonden werden. (?) 

Toen zi) 24 April op els ingebonden werd, ging zij terstond 
legger; 8 Mei werd de doode wesp uit het gaas verwijderd. 
Ongeveer dertig eitjes, welke niet gemakkelijk in kleine groene 
opzwellingen te herkennen waren, bevonden zich ten getale 
van 1—5 in de bladeren. Den 16den Mei werd het eerste ge- 
vreet waargenomen; de ontwikkeling der larve uit het ei duurde 
dus voor eene Pteronus-soort betrekkelijk lang, ruim drie 
weken; het koude weder, vergezeld door hagelbuien, zal hier 
van invloed geweest zijn. Den 29sten Mei werden 25 larven, 


(1) Konow neemt behalve deze elzensoort nog eene andere aan: Pt. polyspilus 
Forst. = glutinosae Cam. 

(2) Beobachtungen über die Arten der Blatt- und Holzwespen von Brischke u. 
Zaddach, Erste Abth. p. 395. De larven zijn door Brischke en Cameron afgebeeld, 


XIV VERSLAG. 


welke de laatste vervelling ondergaan hadden, overgebracht 
naar een kweekglas binnenshuis. Spreker trachtte drie dezer 
larven met ander voedsel verder groot te brengen (wilg, popu- 
lier of berk); zij zijn echter bezweken. De overige 22 zijn, 
na in de laatste dagen veel gevreten te hebben, in den grond 
gekropen. Drie hadden echter bruine, dunwandige cocons tegen 
blad gemaakt en alleen uit deze verschenen (18 en 23 Juni) 
tot nog toe imagines, alle mannetjes met licht roodgelig getinte 
borst zonder zwarte vlek; toch meent Spr. vroeger mannetjes 
met bruin-roodachtig onderlijf en zwarte borst gekweekt te 
hebben. Wanneer in het voorjaar van 1905 wespen uit de 
cocons in den grond verschijnen, zal dit wellicht opheldering 
geven omtrent het al dan niet varieeren dezer soort. 

49, Selandria temporalis Thoms., nieuw voor de Fauna van 
Nederland. 

Den 1° October 1903 werd door Spreker in zijn tuin op 
bekervaren, Struthiopteris germanica, eene larve gevonden, welke 
veel geleek op Selandria analis Thoms., door Snellen. van 
Vollenhoven beschreven en afgebeeld als Selandria cereipes 
Voll, op Polystichum filix mas levend (Tijdschr. v. Entom. 
XVI p. 18 — 15, T. 3. fig. 12.). De kop der gevonden larve 
was echter lichter in het midden en met pukkeltjes bedekt; 
reeds 2 October begaf zy zich in den grond en 2 Juni 1904 
kwam hieruit eene vrouwelijke wesp, welke door Dr. J. Th. 
Oudemans werd gedetermiteerd als Sel. temporalis en dus 
nieuw voor de fauna bleek te zijn. 1) Zij werd 3 Juni in- 
gebonden op een bekervaren in pot; en heeft hier veel geel- 
witte ovaalronde eitjes gelegd tegen den onderkant van het 
blad; slechts twee tegen den bovenkant. Zij leefde tot 19 Juni. 

Met de loupe was 7 Juni ontwikkeling van het embryo 
waar te nemen en 12 Juni verschenen 9 witte partheno- 


genetische larfjes met glasachtig doorzichtigen kop en zwarte 


) Zie Konow, Wiener Entom. Zeit. Jahrg. IV p. 24. In Jahrg. V p. 110 


wordt de wesp Aneugmenus temporalis Thoms. genoemd, 


ps ie ht bd TTI ADEN Shah rm ND 


VERSLAG. xv 


oogen. Zij zitten aan den achterkant van het blad, vreten er 
kleine gaatjes uit en zijn na een paar dagen geelgroen en 
later lichtgroen getint. Na vervelling vertoonen zij weinig ver- 
andering, zijn slechts iets groener. Omstreeks 3 Juli begonnen 
zij flink te groeien en veel te vreten, steeds op dezelfde wijze, 
zoodat de varenblaadjes van gaatjes doorboord waren. Na ver- 
velling werden zij nu groen, boven de pooten lichter geel- 
achtiger groen met fijne witte lijn door de zwarte stigmata. 
De kop is vuilwit, lichtgrijs òf zeer licht bruingelig; het 
bovengedeelte segrijn-achtig bepukkeld; deze pukkels zijn ge- 
woonljk iets donkerder dan de ondergrond; oogen zwart. De 
kop is eenigszins teruggetrokken onder eene plooi van het 
eerste segment. Borstpooten glasachtig, zeer licht gelig. De 
volwassen larven, ongeveer 10 m.m. lang, werden van de plant 
naar een kweekglas overgebracht; zij zitten, onbewegelijk uit- 
gestrekt, gewoonlijk aan den onderkant der bladeren; de 
kleine laten zich echter bij eenigszins hardere aanraking van 
het blad vallen. Omstreeks 9 Juli waren er reeds vele in den 
grond gekropen; zij worden tegen dit stadium iets doffer van 
tint. De moeder-wesp schijnt op verschillende tijdstippen van 
haar zeventiendaagsch leven gelegd te hebben; achtereenvolgens 
kwamen er larfjes uit de eieren te voorschijn. Kerst 27 Juli 
waren alle in den grond verdwenen; in het geheel 37. - 

Sel. temporalis is tot nog toe in Zweden en Duitschland, doch 
niet dikwijls waargenomen. Omtrent parthenogenesis in het 
genus Selandria schijnt nog niets bekend te zijn ; Cameron ver- 
kreeg uit de aanverwante, ook op varen levende, Strongylogaster 
cingulatus F. wel parthenogenetische larven, maar geene imagines. 

59. Taxonus equiseti Fall. 

In een tuin te Huisen (Over-Betuwe) werden door Spreker 
10 Aug. 1904 eenige zuringplanten aangetroffen, welke zoo- 
danig bevreten waren, dat er bijna geen onbeschadigd blad aan 
de planten meer te vinden was. Sommige bladeren waren van 


den kant tot de middelnerf vernield, maar de meeste waren 


n 


XVI VERSLAG. 


met gaten van verschillenden omvang doorboord als eene zeef. 
De bedrijvers van deze beschadiging bleken larven te zijn van 
Tax. equiseti, waarvan nog een paar exemplaren op de plant 
gevonden werden. Zij kropen in een kweekglas weldra tusschen 
turf, en 6 Sept. verscheen eene vrouwelijke wesp, welke tot 
21 Sept. leefde. 

Op eene zuringplant in pot, 7 Sept. ingebonden, ging zij 
terstond leggen in den achterkant der bladeren; 3—18 eitjes 
waren hierin onregelmatig verspreid. Ter plaatse ontstaan 
kleine verhevenheden, iets lichter dan de omgeving; by opening 
bleken zij witte eitjes te bevatten. Met eene sterk vergrootende 
loupe zijn in de eitjes twee bewegelijke, zwarte puntjes of 
korreltjes waarneembaar, welke door Spreker ook by andere 
bladwespen-kweekingen opgemerkt werden. Later wordt als 
een grooter donker plekje de kop der larve zichtbaar. 

Den 17den Sept, dus reeds na tien dagen, begonnen de 


parthenogenetische larfjes te verschijnen. Zij zijn wit met grijs- 


achtigen kop en zwarte oogen; het darmkanaal schijnt na het - 


gebruik van voedsel dofgroen door. Zij vreten in den eersten 
tijd in ronde plekjes de opperhuid en het parenchym aan den 
onderkant van het blad weg, zonder er gaatjes in te maken, en 
rusten recht uitgestrekt; later nemen zij daarbij ook wel eene 
gekromde houding aan. Wanneer zij grooter worden verkrijgt 
de kop een donkeren schedelrand en bezitten zij ongeveer in 
het midden tusschen rug en pooten een fijn grijs langs-streepje. 
Omstreeks 2 Oct. waren er eenige volwassen en vraten groote 
gaten in het blad. Zij zijn dan lichtgrijs of groenachtig grijs, 
steeds met donkerder rug; boven de pooten is de tint soms 
bina wit; ieder segment draagt twee dwarsryen van kleine 
witte wratjes; de lichtbruine kop is boven de oogen zwart 
met twee lichte plekjes op den schedel; lengte ongeveer 12 m.m. 
Zij »slaan« nu met het achtereinde van het lichaam wanneer 
men in de nabijheid komt en laten zich terstond vallen by de 


minste aanraking van het blad. De larven werden achtereen- 


VERSLAG. XVII 


volgens naar kweekglazen overgebracht, waarin zich - holle 
stengels van verschillende gewassen bevonden; zij overwinteren 
hierin even als in den grond. (Den 26sten Jan. 1905 trof Spr. 
larven uit dezen kweek in dergelijke stengels aan, waarin zij 
iets ineengeschrompeld zonder eenig spinsel vertoefden en 
zeer welvarend schenen). Kerst tegen 30 Oct. verdwenen de 
laatste larven; in het geheel waren er 35 naar de kweekglazen 
overgebracht. Vermoedelijk zijn er ook eenige in den grond van 
de kweekplant gekropen, zoodat het totaal wel op + 45 te 
stellen is. 

Behalve op Rumex acetosella komt deze bladwesp-larve ook 
voor op Polygonum persicaria; de naam equiseti zal haar 
gegeven zijn omdat zij van najaar tot voorjaar wel in stengels 
van Equisetaceéen gevonden wordt. 

Cameron verkreeg uit parthenogenetische eieren van Tawonus 
glabratus Fall. drie manljke wespen (Vol. I. p. 205). 

Spreker doet daarop nog de volgende mededeelingen omtrent 
bladwesp-kweekingen. 

I. Larven van Pteronus miliaris Pz., met berk gevoed. 

Op de vorige wintervergadering te Utrecht (Tijdschr. v. 
Entom. XLVII p. XXX) had Spreker zijn voornemen te kennen 
gegeven om te beproeven of wespen, uit deze larven verschjj- 
nende, op berk willen leggen, ten einde te zien of de uit 
hare eieren voortkomende larven dan meer gelijkenis zouden 
vertoonen met de op berk door Cameron gevonden Pt. cad- 
derensis Cam. 

Ongelukkig . . . zijn er alleen mannetjes verschenen! — 
Wellicht een parthenogenetische kweek in de natuur? — zoo- 
dat de proef niet verder voortgezet kon worden. 

Op nieuw zijn toen in den afgeloopen zomer (1904) miliaris- 
larven van wile met berkenloof gevoed. Steeds geschiedde dit 
gemakkelijker wanneer zij eerst op populier geplaatst 
werden; de overgang op berk schijnt dan minder bezwaar op 
te leveren. Wanneer de larven echter te jong zijn, bezwijken 


9 


Tijdschr. v. Entom. XLV III. 2 


XVII VERSLAG 


zij licht bij deze experimenten, en als zij reeds te oud zijn, 
versmaden zij het berkenloof en kruipen in den grond zonder 
verder te vreten. Het is dus lastig het meest geschikte 
tijdstip te vinden. Na eenige mislukkingen in den voorzomer, 
werden in Augustus toch 12 miliaris-larven van wilg (via 
populier) met berk grootgebracht, waar zij flink van vraten, 
alvorens zich in den grond te begeven. Ook by deze met berk 
gevoede larven begon de oranje-kleur aan voor- en achter- 
segmenten te verdwijnen en was de algemeene tint overigens 
donkerder geworden. (Zie: »Invloed van het voedsel op de kleur 
der larven van Pt. miliaris<, in Entom. Berichten p. 108). 

II. Larven van Croesus septentrionalis L., met hagebeuk 
gevoed. | 

Door Zaddach wordt op p. 249 der »Beobachtungen, Erste 
Abth.« eene wesp beschreven, welke hi Croesus (Nematus) 
Brischkei Zadd. noemt, en zich van de 3 andere Croesus- 
soorten hoofdzakelijk onderscheidt door de witte schenen aan 
de middelste pooten; de vleugels bezitten een smallen bruin- 
achtigen dwarsband als bij ©. latipes de Vill. Spreker heeft 
vroeger (Tijdschr. v. Entom XLVI p. 62) reeds eenige mede- 
deelingen over Croesus gedaan, waarby de vraag zich voordeed 
of latipes als eene soort, of slechts als eene variéteit van sep- 
tentrionalis beschouwd moet worden. — Moge er tusschen de 
wespen van septentrionalis (berk, els, hazelnoot, enz.), latipes 
(uitsluitend berk) en varus de Vill. (alleen els) weinig onder- 
scheid bestaan, de larven op deze verschillende planten zijn meer 
uiteenloopend van kleur. Dit is ook het geval by de in 1872 
door Brischke op Carpinus betula gevonden Croesus-larve. Hij a 
beschrijft haar aldus: Lichaam glanzend grasgroen met zwarte 
vlekken als septentrionalis ; slechts de beide laatste segmenten 
zonder de groote zwarte vlek; vier laatste segmenten geel 
gerand; door de roode stigmata loopt eene fijne witte lijn ; kop A 
bruinrood glimmend, achter de zwarte oogvelden en om de i 


gezichtsnaden groen ; abdominaalpooten oranjekleurig. i è 


VERSLAG. XIX 


Spreker vond 30 Juni 1904 acht jonge septentrionalis-larven 
op els; aan vif werd als voedsel hagebeuk verstrekt, 
waarvan zij zéér spoedig met graagte gingen vreten. De tint 
werd wel iets helderder groen dan die der meer zee-groene 
of vuil-groene larven op els, maar overigens was er geen 
verandering waar te nemen. Zij bleven flink vreten, werden 
volwassen — maar toen slap en bezweken op één na, welke 
in den grond kroop. Dit slechte resultaat zal niet uitsluitend 
aan het voedsel te wijten zijn, want van de 3 op els vertoe- 
vende larven bezweken er 2 op dezelfde wijze. Deze proef 
dient op grootere schaal herhaald te worden. 

Zou de veronderstelling te gewaagd zijn, dat bij septentrio- 
nalis (den stamvorm?) — door overgang op andere gewassen, 
én het verblijf hierop gedurende eenige generaties — de kleur 
der larven gewijzigd is, terwijl dit by de wespen nog in ge- 
ringer mate het geval is? Ook wespen van dezelfde soort, bijv. 
septentrionalis, vertoonen dikwijls verschillen in de kleur der 
pooten (Zie o.a. Snellen v. Vollenhoven, Tijdschr. v. Entom. 
XII p. 74). 

Volgens Bisschop van Tuinen ziet men in de zaagwerk- 
tuigen van septentrionalis en varus zoo weinig verschil »dat 
men ze voor één en dezelfde soort zoude kunnen houden.« 
(Tijdschr. v. Entom. XLVII p. XLVII). - 

III. Pteronus dispar Zadd. Fn. n. sp. en niet synoniem 
Pter. Bergmanni Dahlb. 

Reeds vroeger had Spreker als zijn vermoeden te kennen 
gegeven, dat deze soorten niet synoniem zijn, zooals in den 
Cat. Hymenopterorum van v. Dalla Torre aangegeven en 
ook door Konow aangenomen werd. (Tijdschrift v. Entom. 
XLV p. 24 — 25). Toen hy nu in Konow’s »Revision der 
Nematiden-Gattung Pteronus« de beschrijving van Bergmanni 
las, werd hy in deze meening versterkt en zond door hem uit 
berkenlarven gekweekte manljke en vrouwelijke wespen in 


Juli naar Teschendorf. Hij mocht daarop een schrijven ont- 


XX VERSLAG. 


vangen, waarin Pastor Konow hem meldde, dat deze zending 
„einen Irrtum aufklärt« en dat de wespen tot eer hem ge- 
heel onbekende soort behooren, welke den naam Pt. dispar 
Zadd. moet voeren. Konow meende tot nog toe dispar en 
Bergmanni voor identisch te moeten houden en had daarom 
in zijne larven-tabel de beschrijvirg der dispar-larve van 
Brischke voor Bergmanm opgenomen; dit dient daar dus in 
veranderd te worden. Konow voegt er nog bij » Wahrschein- 
lich ist die echte Bergmanni-Larve bei Cameron beschrieben 
unter den Namen N. dorsatus.« 

De dorsatus-larve leeft op berk; de beschrijving van Cameron’s 
op wilg levende Bergmanni-larve benevens de afbeelding der 
zaag schijnt Spreker op Pt. curtispinis Thoms. te duiden. 

In v. Dalla Torre’s Catalogus wordt de door Sn. v. Vollen- 
hoven gekweekte en als Nem. virescens Htg. afgebeelde wesp 
(T. v. E. X p. 168) tevens onder de synoniemen van Berg- 
manni vermeld. Ook dit is niet juist; Spreker heeft dezelfde 
wilgen-larven als v. Vollenhoven gekweekt, en is tot de over- 
tuiging gekomen, dat de virescens Htg. van v. Vollenhoven- 
Pt. curtispinis Thoms. is. (Zie Tijdschr. v. Ent. XLVI p. 13). 

IV. Larve van Eriocampoides cinvia Klg., nieuw voor de 
Nederlandsche Fauna. 

In de »Naamlijst van Nederlandsche Tenthredinidae« door 
J. Th. Oudemans, is deze soort, welke in bijna geheel Europa 
voorkomt, niet vermeld. „Toch heeft Snellen van Vollenhoven 
de in den herfst op eik levende larve !) vermoedelijk gekend, 
„maar is het hem niet gelukt de imago te kweeken. Door Mr. 
A. Brants werd by den St. Jansberg (Limburg ) eene larve 
wt eik geklopt, aan Spreker 17 Oct. 1904 aangeboden en 
door dezen dankbaar aanvaard. Zij was toen bruiniggroen, had 
de laatste vervelling ondergaan en daarbij het slijmerige exsu- 


daat verloren, dat de »slakrupsjes« in een vroeger stadium 


1) Zie Tijdschr. v. Entom. X. p. 178; hier wordt terloops eene mededeeling 


gedaan, waarschijnlijk op £. cinzia betrekking hebbende. 


pe Ce een CO eee 


VERSLAG. XXI 


bezitten. Zij zat, zonder te vreten, tot 19 Oct. tegen verdorrend 
eikenblad en begaf zich toen in den grond. Brischke heeft de 
larve zeer nauwkeurig en microscopisch beschreven (Beobacht. 
II Abth. p. 286). Spreker hoopt hier later uitvoeriger op terug 
te komen, wanneer het gelukken mag de wesp te kweeken. 

Ten slotte vermeldt de heer van Rossum, dat 24 Aug. onder 
eiken eene rups van Drymonia (Notodonta) querna F. gevonden 
werd, geheel overeenkomende met de in Sepp (Tweede Ser. 
I p. 1) gegeven afbeelding, en dat hy nog levende exemplaren 
van Dixippus morosus Br. bezit uit eieren in April j.l. gekweekt. 
Zij vreten thans veel meer dan vroeger, doen zich nu te goed 
aan klimop, na in het begin van den winter zuring, pelargo- 
nium enz. gegeten te hebben. Zij verorberden in den zomer 
bladeren van allerlei gewassen, maar bedankten toch voor 


Chelidonium en Digitalis. 


De. Heer Brants wenscht voor enkele oogenblikken de 
aandacht der Vergadering te verzoeken, ten einde het een en 


ander mede te deelen omtrent voorkomen er leefwijs van een 


viertal Lepidoptera, die in den ontwikkelingstoestand ver- 


moedelyk nog door geen, of hoogstens een enkele der aan- 
wezigen gezien zijn. 

Spreker zal zich veroorloven, daarbij de betrokken dieren 
— in afbeelding of wel in de werkelijkheid — onder de 
Leden te doen rondgaan. 

In de eerste plaats dan heeft Spreker onderscheiden ver- 
groote afbeeldingen medegebracht van het uiterst fraaie, 
zalmkleurige, karmijnrood-geteekende rupsje van Xystophora 
palustrella Douglas, een paar jaren geleden eerst, ontdekt 
door het volijverig medelid, den Heer D. ter Haar, die deze 
zeldzame Gelechide reeds vroeger had weten op te sporen in 
Friesland, alwaar zij jaren te voren door Mr. H. Albarda, in 
de buurt van Lekkum voor het eerst in Nederland gevonden is. 


Het is inmiddels kwalijk aan te nemen, dat dit vlindertje, 


XXII VERSLAG. ; a 


dat reeds lang uit England bekend is, doch tot dusver 
nergens elders aangetroffen werd, uitsluitend in de veenachtige 
broeklanden van genoemde provincie zou voorkomen. Immers, 
de voedingsplant der rups (de gewone gele lisch, /ris pseuda- 
corus) is in ons vaderland schier op alle vochtige weilanden 
en in alle moerassen en slooten te vinden. 

Volgens mededeeling van den Heer ter Haar, bewoont het 
rupsje bij voorkeur die Lischplanten, wier wortelstok niet in 
het water staat en die dan ook minder forsch ontwikkeld zijn, 
terwijl de levendige kleur van het diertje gemakkelijk diens. 
aanwezigheid verraadt, aan ieder die de stengels tegen het 
licht beziet. ; 

Wellicht kan de kennisneming van sprekers afbeeldingen 
van dit diertje er iets toe bijdragen, dat het ookin andere ge- 
westen wordt waargenomen, daar menigeen, die genoemde 
plant anders onopgemerkt zou laten, zich dan misschien wel 
aangetrokken zal gevoelen er een blik aan te wagen. 

Spreker laat daarom zijne afbeeldingen in deze byeenkomst 
rondgaan, zij het ook dat enkele figuren op de betrokken 
plaat — welke hij hoopt weldra te kunnen uitgeven — nog niet 
geheel afgewerkt zijn. 

Ten einde de aanwezigen tevens in staat te stellen eenigszins te 
oordeelen over de wijze, waarop hij voornemens is de publicatie 
van die plaat te doen geschieden, veroorlooft hij zich verder 
ter bezichtiging rond te geven een tweetal soortgelijke platen, 
waarop de onderscheidene levenstoestanden zijn voorgesteld van 
Satyrus statilinus Hufn., een Dagvlinder, wiens ontwikkelings- 
geschiedenis eveneens uitsluitend ten onzent is waargenomen. 

Beide platen zijn bestemd om binnenkort het licht te zien, 
als behoorende tot de twee openingsafleveringen van een ver- 
volgwerk op J. C. Sepp's bekende »Nederlandsche 
Insecten«, waarvan de Tweede Serie een jaar of vier 
geleden afgesloten is. 


Spreker geeft dan vooreerst rond de oorspronkelijke 


È 


- 


VERSLAG. XXI 


teekeningen voor de twee bedoelde platen; verder een afdruk 
van elke der daarnaar vervaardigde gravures op steen, en 
eindelijk een uit de hand in waterverf opgewerkt exemplaar 
van elk dezer twee afdrukken. 

Terwijl de Heer Brants tot dusver de eerste toestanden 
besproken heeft van twee inlandsche Schubvleugelige insecten, 
wier levensgeschiedenis nog slechts korten tijd publiek domein 
is — zoo wenscht hy thans de aandacht te vestigen op een 
insect uit dezelfde orde, waarvan, in tegenstelling hiermede, de 
ontwikkeling bereids eeuwen lang bekend is, ja zelfs reeds de 
aandacht van Plinius (Major) en andere oude romeinsche 
schrijvers getrokken heeft. 

Spreker bedoelt de in Zuid Europa, wegens hare giftige 
eigenschappen, zoowel als met het oog op de door haar in 
het naaldhout aangerichte verwoestingen, zoo zeer gevreesde 
Pynboom-Processierups (Thaumatopoea (Cnetho- 
campa) pityocampa Schiff.). 

Het. ligt niet in zijne bedoeling hier in bijzonderheden te 
treden omtrent voorkomen en leefwijs van dat merkwaardig 
dier. Niet alleen zoude hy vreezen daarmede een onbescheiden 
aanspraak te maken op de aandacht der Vergadering, maar 
buitendien wenscht hij niet vooruit te loopen op de mogelijke 
openbaarmaking van de waarnemingen dienaangaande, welke 
„sedert eenige jaren door hem gedaan zijn en juist in dezen 
winter op uitgebreide schaal worden voortgezet. 

Hij verlangt dan ook slechts enkele losse opmerkingen te 
maken, ook in verband met de wijze, waarop evengenoemd 
insect behandeld is door sommige van de vele schrijvers, die 
zich hebben ingelaten met diens levensgeschiedenis. Kn om 
nu de aanwezigen — waarvan wellicht niemand de P y n- 
boom-Processierups levend en meer van nabij heeft 
aanschouwd — in staat te stellen, dat dier zoowel als den 
vlinder, die zich daaruit ontwikkelt, nauwkeurig .te bezien, 


veroorlooft Spreker zich thans rond te geven: vooreerst 


N 


XXIV VERSLAG, 


een paar dozijn levende voorwerpen, van verschillenden leeftijd, 
en verder een doosje, waarin zich bevinden: een aantal der zeer 
eigenaardig met glanzige schubjes bedekte, rondom een paar 
dennenaalden gelegde eieren; onderscheidene, zoowel zeer 
jeugdige als half- en volwassen, gepraepareerde rupsen; het 
spinsel, en eindelijk eenige vrouwelijke en mannelijke 
vlinders. 

Even groot als het aantal schrijvers is, dat de leefwijs en 
het voorkomen dezer Processierups, voor een deel zeer uitvoerig 
en nauwkeurig, heeft behandeld — even gering is het getal 
der aan Spreker bekende afbeeldingen dezer rups. | 

Ja, wanneer hy de grove en ongekleurde figuren uit 
de Mémoires van de Réaumur buiten rekening laat, is hem 
eigenlijk slecht ééne voorstelling van de rups bekend, en wel 
die, welke (stellig meer dan een eeuw geleden) door Hübner 
werd gegeven in zijne »Larvae Lepid.« Want, hoe gebrekkig 
deze afbeelding dan ook wezen moge, door eene betere is zij, 
naar het schijnt, nooit vervangen. 

Althans Ratzeburg heeft haar een veertigtal jaren daarna, 
in Deel II van zijne Forstinsecten, eenvoudig gecopieerd — 
zij het ook, dat hy zelf haar »mangelhaft« en jaren later (in 
het werk »Die Waldverderber undihre F einde<) »zu blau 
noemt. En diezelfde rupsenfiguur heeft blijkbaar ook tot voorbeeld 
gediend bij het afbeelden van de rups in Dr. E. Hofmann’s werk 
„Die Raupen der Schmetterlinge Europa’s«, van welk boek de 
laatste uitgaaf nauwelijks tien jaren geleden het licht zag. 


Zij, die zich deze afbeeldingen kunnen voor den geest roepen 


en weten hoe ze den indruk geven, dat het dier bijna geheel d of 


korenblauw is, met fijne witachtige dwarsbandjes, eene rij 
geel en roode wratjes op den rug en eene zeer ijle kleurlooze 
beharing — zijn thans in de gelegenheid zich te overtuigen, 
hoe bitter weinig dat stemt met de werkelijkheid! 

Zoowel uit de buurten van Genua en Nic e, als uit 
het Rhône-dal en Noord Savoie, heeft Spr. honderdtal- 


Kz 


VERSLAG, XXV 


len van deze Processierups, en wel van elken leeftijd en in 


elk jaargetijde, onder de oogen gehad. Altijd echter heeft hij 
bevonden dat deze dieren — die, bi) aanmerkelijk onderscheid 
in uiterlijk voorkomen op verschillenden leeftijd, alsdan onderling 
steeds volkomen op elkander gelijken — geenerlei overeenkomst 
vertoonen met bovenbedoelde afbeeldingen, doch onveranderlijk 
het kleed dragen van de voorwerpen, welke hier op dit oogen- 
blik te zien zijn. 

Vooral wanneer de rupsjes halfwassen zijn, namelijk in 
de laatste maanden van het jaar, zijn het zeer fraaie diertjes, 
met hun dichte, warm oranjebruine beharing aan de geheele 
bovenzijde en sneeuwwitte haarbosjes in de zijden en boven de 
pooten. 

Op lateren leeftijd is het voorkomen der rupsen minder 
opvallend, met name wanneer zij volwassen zijn en de gemeen- 
schappelijke woning voorgoed verlaten om, na langdurige 
wandelingen in regelmatige en onafgebroken processie, in het 
mulle zand eene schuilplaats tegen de naderende al te felle 
zonnestralen en tevens eene geschikte gelegenheid tot inspin- 
nen op te zoeken. 

De beharing is alsdan betrekkelijk korter en minder dicht, 


en ook in kleur stemmiger geworden, terwijl de doorgaande 


. dofzwarte grondkleur van de geheele bovenzijde tot aan de 


stigmataalljn en de grauwachtig-gemarmerde vuilwitte tint 
van de onderzijde veel meer op den voorgrond treden. 

Toch is het juist dán, dat de merkwaardigste eigenaardig- 
heid der rups eerst tot volle ontwikkeling is gekomen, want — 
waar de jonge Pynboom-Processierups aan den rug 
nog slechts groote en dicht bij elkander geplaatste, helder- 
roodbruine wratjes vertoont, die eene dichte oranjebruine be- 
haring bezitten — daar neemt men thans, op het midden 
van elke der geledingen 4 tot 11, een hoogst zonderlinge 
mondvormige dwarsopening waar, welke naar believen gesloten 


of opengespalkt kan worden en in het laatste geval vier bos- 


XXVI VERSLAG. 


jes of borsteltjes korte, geelbruine en schitterende, fijn ge- 
doornde haartjes doet te voorschijn komen, van welke haar- 
bosjes elk in eene verschillende richting buitenwaarts gewend is. 

Sluit de rups daarentegen de lippen dezer dwarsspleet tegen 
elkander, dan zijn bedoelde haarbosjes geheel aan het gezicht 
onttrokken en moeten zij, tegen elkander geperst geborgen zijn 
in de weinig diepe holte onder de monding der sleuf. 

Dat dit echter niet de gewone stand van deze borsteltjes 
is, blijkt wel hieruit dat ze, bij rupsen, die er wat dikwijls ot 
overhaast toe gebracht zijn de bewuste rugspleten te sluiten, 
weldra loslaten en — gelijk reeds de Réaumur het uitdrukte 
— overgaan in eene »katoenachtige« zelfstandigheid, samen- 
gesteld uit tallooze, dicht in elkaâr verwarde haartjes, die in 
kleine vlokjes in de monding van en boven de dàn ledige 
dwarsopening uitpuilt en zich gemakkelijk hecht aan schier 
elk voorwerp, waarmede zij in aanraking komen. 

Spreker heeft deze, eenigszins op vilt gelijkende, vlokjes 
van één enkele dwarsopening verzameld en tusschen een paar 
plaatjes glas besloten, zoodat men ze van nabij kan bezien, 
zonder gevaar te loopen daardoor te worden besmet, tot welk 
einde hij die glaasjes rondgeeft. 


Deze haartjes toch zijn het, die — zoo al niet uitsluitend, 


dan toch in een eerste en voornaamste plaats — de soms zoo. 


ernstige ontsteking bij mensch en dier veroorzaken, welke de 
Pinboom-Processierups reeds eeuwen lang heeft 
doen vreezen en schuwen. 

Omtrent de oorzaken van die brandende ontsteking zijn ver- 
schillende onderstellingen geopperd, maar men mag thans wel 
als uitgemaakt beschouwen, dat die haartjes dragers zijn van 
zekere giftige zelfstandigheid, welke tegelijk met hen indringt 
in het lichaamsdeel, waaraan ze zich hebben gehecht. Ook 
schijnt het niet twijfelachtig, dat dit gift een sterk werkend 
zuur moet zijn. Spreker althans heeft waargenomen dat, 


zoowel rood als blauw lakmoespapier, terstond eene opvallende 


VERSLAG. XXVIT 


kleurverandering ondergaat zoodra het in aanraking gebracht 
wordt met een vlokje der bewuste haartjes, dat bevochtigd is 
met een dropje spiritus of water. 

Niet onwaarschijnlijk acht hy het inmiddels, dat dezelfde 
giftstof, welke door meerbedoelde borstelhaartjes zoo lichtelijk 
wordt overgebracht, ook in andere lichaamsdeelen der rups 
voorkomt. Reepjes lakmoespapier toch, bleken hem niet minder 
onderhevig te zijn aan de welbekende omwisseling van kleur, 
bij eenvoudige indompeling in een papje, vervaardigd van 
gedroogde uitwerpselen der rups en zuiver water. 

Zeer aardige proeven omtrent de werking en de afscheiding 

van dit gift zijn enkele jaren geleden omstandig medegedeeld 
door den bekenden schrijver der »Souvenirs entomo- 
logiques«, nl. J. H. Fabre, in eene onderhoudend ge- 
schreven, doch hier en daar wel wat gerekte en soms toch 
ook weer echt fransche »causerie« (van een honderdtal blad- 
zijden druks). 
_ Allen, die nog niet kennis namen van dit geschrift, kan 
Spreker de lezing daarvan gerusteljk en krachtig aanbe- 
velen — zij het ook dat sommige stellingen en mededeelingen 
van den Heer Fabre niet juist bevestigd zijn door zijne waar- 
nemingen. 

Spreker mag intusschen thans niet verder ingaan op het 
hoogst merkwaardige dier, met welks leefwijs en eigenaardig- 
heden hy wellicht reeds te lang de aandacht der Vergadering 
in beslag genomen heeft. 

Hij zal derhalve eindigen met in herinnering te brengen, 
dat in het oosten van Midden-Europa zekere Processie- 
rups voorkomt, die mede op naaldhout leeft en in hoofdzaak 
zóó groote overeenkomst met Pityocampa vertoont, dat men 
zich onwillekeurig afvraagt, of Ratzeburg en Treitschke wel 
juist hebben gezien, toen zij dit insect als zelfstandige soort, 
onder den naam van Pinivora bekend maakten. 


Aangaande deze, niet minder te duchten, Processierups 


XXVIII VERSLAG. i 


vindt men uitvoerige en zaakrijke mededeelingen in de G arte n- 
laube van 1890, in een degelijk bewerkt en door een aantal 
goede houtsneéfiguren toegelicht stuk. 

Het moge dan inderdaad eene afzonderlijke soort zijn, of 
slechts een noordelijke vorm van FPityocampa ('t geen o.a, 
blijkens hun in 1901 verschenen Catalogus, door Dr. Stau- 
dinger en Dr. Rebel nog niet uitgemaakt wordt geacht) — 
altijd verdient dit dier dubbel onze aandacht, daar diens op- 
treden, vroeg of laat, in Nederland zooveel te waarschijnlijker 
is te achten dan van de Pynboom Processierups, 
zóóals die voorkomt in zuidelijk Europa. Toch mag dat ook van 
laatstbedoelde, helaas, geenszins tot de onmogelijkheden gerekend 
worden, daar ook deze zich reeds gaandeweg, o.a. in Zwitser- 
land, noordwaarts voortplant en naar Sprekers eigen ervaring, 
tamelijk wel bestand is tegen de koude van ons vaderland. 

Ten slotte stelt de heer Brants ten bezichtiging een drietal 
gepraepareerde rupsen van Bombya (Eriogaster) arbusculae Frr., 
een dier, dat uitsluitend gevonden wordt op de hoogste bergen 
van Zuid-Zwitserland, Tyrol en de Pyrenéen, 
op plaatsen waar alle geboomte ontbreekt, behoudens enkele 
verkreupelde, tusschen rotsblokken vastgeklemde, struikjes van 
Salia arbuscula. 

In den laatsten tijd wordt aangenomen dat deze Lasiocam- 
pide slechts eene bergvarieteit is van de ook in Nederland, 
naar het schijnt, voorkomende, doch door Spreker nooit aan- 
getroffen of aanschouwde, £. lanestris L. Volgens alle hem 
bekende. beschrijvingen en afbeeldingen van dit laatste dier, 
bestaat er intusschen ingrijpend onderscheid in voorkomen 
tusschen Lanestris en Arbusculae. 

Bedriegt hi zich niet, dan zijn ook de vlinders van beide 
onderling tamelijk verschillend, althans te oordeelen naar eene 
afbeelding van den vlinder van laatstgenoemde, welke hy zich 
herinnert indertijd gevonden te hebben in Millière's »Icono- 
graphie« etc, 


VERSLAG. XXIX 


Hoewel Spreker reeds menigmaal en ook nog in het afge- 
loopen najaar een groot aantal van bedoelde bergbewoonsters op 
. de grenzen van Zwitserland en Savoye verzameld en 
medegebracht heeft, en deze — ten deele nog zeer jong zijnde — 
dieren maanden achtereen gevoed heeft met de bladeren van 
Salix caprea, blijken zij toch ten slotte niet bestand tegen ons 
vochtig en ’s winters zoo dikwijls al te weinig zonlicht gevend 
klimaat; nog daargelaten dat de overgroote meerderheid dezer 
rupsen te gronde gaat als in den regel bezet met kleine 
sluipwespen. 

Wellicht zijn er onder de aanwezigen, die de rups van E. lanestris 
kennen en derhalve oordeelen kunnen over het groote verschil 


tusschen deze en de thans ter bezichtiging rondgaande dieren. 


Naar aanleiding der mededeeling van den Heer Brants, dat 
hij by de langdurige verpleging zijner Pityocampa-rupsen weinig 
last, en alleen in het begin, van de schadelijke werking der 
haartjes ondervonden heeft, herinnert de Heer Van Rossum 
er aan dat terwijl, volgens Nitsche !) de ontsteking der huid 
alleen aan een mechanischen prikkel te wijten is, door andere 
onderzoekers de chemische werking van eene giftstof aangenomen 
wordt. Spreker doet daarop eenige mededeelingen omtrent de »ver- 
worven immuniteit« tegen bijensteken, welke zich bij sommige 
personen, na herhaalde verwondingen, openbaart. Voor nadere 
bijzonderheden hierover verwijst hij naar een artikel van J. Lang: 
»Der -Aculeatenstich« in Arch. f. Dermat. und Syph., Bd. 
43. p. 481 — 440. 


De Heer Everts laat ter bezichtiging rondgaan een aantal 
vraatstukken, meest van Cerambyciden-larven ; nl.: 


Callidium violaceum L., stuk dennenplank. 


» sanguineum L., stuk eikenhout. 
» alni L., in els en eik. 
» variabile L., stuk eikenhout. 


1) Judeich - Nitsche, Forst-Insektenkunde, Bd. ll. p. 907. 


XXX VERSLAG. 


Hylotrupes bajulus L., stuk bewerkt dennenhout. 

Gracilia minuta L., in wilgentakken, vooral van mandwerk. 

Clytus arcuatus L., in eikenbast. 

Rhagium bifasciatum F., in sparren- en dennenstronken. _ 

Caenoptera minor L., in Coniferen-takken. 

Saperda populnea L., in de takken van Populus tremula; de 
larve veroorzaakt knoopige aanzwellingen. 

Bovendien: 

Elater crocatus Lac., de larve in vermolmd populierhout, waar 
zij zich voedt met de overblijfselen van andere insecten. 

Ernobius abietis F., in sparrenkegels. 

Cossonus linearis L., gangen in sparrenhout. 

Verder deelt Spr. mede, dat wellicht nog een aantal Der- 
mestiden-soorten in Nederland kunnen ontdekt worden. Spr. 
beveelt zich bij zijne medeleden aan, om hem behulpzaam te 
willen zijn by het opsporen dezer soorten. 

Het zyn: 

Dermestes carnivorus F., komt in waren voor; in Hamburg 
gevangen. 
»  tessellatus Er., op eiken, in de nesten van Euproctis 
chrysorrhaea L. 
> bicolor F., in duivennesten; de larven vreten aan 


het lichaam der jonge duiven. 


» peruvianus Casteln., in waren; in Hamburg en Lyon 
gevangen. 
e > cadaverinus F., in waren. 


Attagenus pantherinus Ahr. in de nesten van Bombus, Antho- 
phora enz. 

Trogoderma (Entomotrogus Ganglb.) megatomoides Reitt., een 
gevaarlyke vijand van insecten-verzamelingen. 

Trinodes hirtus F., in het fijne weefsel der huisspin (Tegenaria 
domestica), waar zı) van de resten der uitgezogen insecten 


leeft. Zij loopt buitengewoon snel over het spinsel. 


Vi 


- È v ERS LAG. 


XXXI 


one foe Schuyt Hen ‘ter “ai den een aantal 
_ vlinders, door hem in den laatsten zomer verzameld. 
Van deze zijn vermeldenswaardig: 
1.8 van Odonestis pruni L., Oosterbeek, 
12 van Moplitis Milhauseri F., Oosterbeek, - 

19 van Phtheochroa rugosana Hb., Oosterbeek, en 
5 > 1 & van Notodonta tritophus, 26 April 1904 uitgekomen. 
= De rups van dezen vlinder werd 15 Augustus 1903 door 
| Spr. te Weert gevangen en verpopte reeds den volgenden dag. 
Be Done dit feit kon Spr. niet antwoorden op de door een der 
leden gestelden vraag, of de rups van N. tritophus veel 
gelijkenis vertoont met die van N. ziezac L. 

Met een woord van dank tot de verschillende sprekers sluit 


- de Voorzitter hierop de vergadering. 


OT ast bp ORTI 


te) 
EDI 
Mir 
RIS KE 


È 
X 
Pi 
- 
sE 
> 
à 


VERSEAG 


VAN DE 


ZESTIGSTE ZOMERVERGADERING 


DER 


NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREERIGING, 


GEHOUDEN TE DRIEBERGEN 
op Zaterdag, 20 Mei 1905, 


des morgens ten 11 ure. 


President de heer Dr, J. Th. Oudemans. 

Met hem zijn tegenwoordig de heeren: K. Bisschop van 
Muren. Dr Hi Bos, Mr. A: Brants, Jhr. Dr. Hd. J. G. 
Everts, Mr. A. J. F. Fokker, Dirk ter Haar, D. van der 
Hoop, K. J. W. Kempers, A. A. van Pelt Lechner, Mr. A. 
F. A. Leesberg, Dr. H. J. Lycklama a Nyeholt, Dr. J. C. H. 
de Meijere, A. Mos, J. P. van Lonkhuyzen (voor de Nederl. 
Heide-Maatschappij), Dr. A. C. Oudemans, Dr. J. Prince, 
Dr. ©. L. Reuvens, Dr. A. J. van Rossum, P. J. M. Schuyt, 
Mr. D. L. Uyttenboogaart, Dr. J. Versluys jr., Dr. H. J. 
Veth en Mr. L. H. D. de Vos tot Nederveen Cappel. 
Bericht van verhindering was ingekomen van de heeren : 
J. van den Bergh Lzn., A. van den Brandt, M. Caland, 
P. Haverhorst, J. Jaspers jr., Dr. F. W. 0. Kallenbach, J. 
R. H. Neervoort van de Poll, G. van Roon, Joh. Ruys, P. 
C. T. Snellen, H. A. de Vos tot Nederveen Cappel en W. 
Warnsinck. 

Tijdschr, v. Entom. XLVII. 3 


ae 


XXXIV VERSLAG. 


De President opent ten 11 ure de vergadering met de 
volgende toespraak : 


Mijne Heeren ! 


De bijeenkomst, welke wij heden houden, heeft meer dan 
gewone beteekenis. Onze Vereeniging heeft namelijk den 
eerbiedwaardigen leeftijd van zestig jaren bereikt. 

Velen uwer zal het nog levendig voor den geest staan, hoe 
wij het 50-jarig bestaan op 6 Juli 1895 te ’s-Gravenhage her- 
dachten en hoe bij die gelegenheid de toenmalige secretaris, 
eerevoorzitter dier vergadering, onze waardige Van der Wulp, 
een uitmuntend werk heeft gedaan, door in een »Geschied- 
kundig Overzicht« de lotgevallen der Nederlandsche Entomo- 
logische Vereeniging gedurende de eerste 50 jaren van haar 
bestaan te boek te stellen. Ik heb dat geschrift weinige dagen 
geleden nog eens geheel herlezen en was opnieuw getroffen 
door de uiterst zaakkundige wijze van bewerking, de overzich- 
telijke samenstelling van het geheel en de blijkbare toewij- 
ding, waarmede Van der Wulp dien arbeid verricht heeft. 
Aan hen, die dit »Geschiedkundig Overzicht« niet kennen, zij 
de lezing er van met warmte aanbevolen. 

Hare lotgevallen leerende kennen, dringt men beter tot het 
wezen der Vereeniging door, en kennis voert in deze zeker 
tot genegenheid. 

Uit den aard der zaak is het eene dankbare taak, een dus- 
danig Overzicht te geven, zoo men te doen heeft met eene 
Vereeniging, gelijk de onze, die, klein begonnen, tot grooten 
bloei is geraakt; men herdenkt dan de wordingsgeschiedenis, 
de kleinere en grootere bezwaren, waarmede men te kampen 
had en komt eindelijk tot de slotsom, dat de teedere kiem 
zich tot een krachtigen boom ontwikkeld heeft. 

Nu er een geschrift bestaat, waarin op zoo voortreffelijke 


wijze de lotgevallen der eerste halve eeuw onzer Vereeniging 


VERSLAG. XXXV 


beschreven zijn, is de taak van den huidigen geschiedschryver 
eene andere, heel wat minder omvangrijk, doch ook minder 
poétisch. Niet het verhaal van een jong leven, langzaam de 
kinderschoenen ontwassend en via eene Sturm- und Drang- 
periode tot volwassenheid gerakend — doch de beschrijving 
van een stuk dier volwassenheid zelve. Moge het voor hen, 
die by latere lustra geroepen zullen zijn, de lotgevallen onzer 
Vereeniging te schilderen, weggelegd zijn, dit beeld vast te 
kunnen houden en van een eindeloos tijdperk van vollen was- 
dom te kunnen getuigen — nooit echter genoodzaakt te zijn 
te vermelden, dat er zich verschijnselen voordoen, die den 
naderenden »ouden dag« aankondigen. Daarvoor behoeven wij 
echter weinig vrees te hebben, zoolang zich elk jaar nieuwe 
krachten bij de Vereeniging aansluiten. En die nieuwe krachten, 
voor zooverre hier aanwezig, heet ik hartelijk welkom in onzen 
kring, hopende dat zy daarin meer zullen vinden dan zi) er 
zich van voorstelden, dat de wetenschap door hen bevorderd 
moge worden en zij onze Vereeniging ten sieraad zullen 
strekken. 

Wanneer ik nu naga, wat er in de laatste 10 jaren in en 
door onze Vereeniging is geschied, dan dringt zich allereerst 
de behoefte op, om hen te herdenken, die ons in dien tijd 
ontvallen zijn. Allen te noemen, acht ik onnoodig; hunne 
namen zijn in de jaarverslagen vermeld. Doch enkelen mogen 
hier niet stilzwijgend worden voorbijgegaan, die in vroeger of 
later tijd eene belangrijke rol in onze Vereeniging gespeeld 
hebben of buitengewone wetenschappelijke verdiensten hadden. 
Zoo noem ik er van de begunstigers slechts één, nl. Mevrouw 
de Wed. Hartogh Heys van de Lier, geb. Snoeck, die in 1898 
overleed. Hare mildheid voor de Bibliotheek onzer Vereeni- 
ging behoef ik U waarlijk niet in herinnering te brengen ; 
wij plukken er bij voortduring de vruchten van. Van onze 
eereleden verloren wij o.a. O. Salvin in 1899, Baron E. de 


Selys Longehamps in 1900, T. Thorell in 1902, R. Me. 
3° 


XXXVI VERSLAG. 


Lachlan en F. M. Brauer in 1904 en A. S. Packard in 1905. 
Zijn dezen U meer bekend door hunne werken, enkele namen 
van gewone leden!) zullen U, althans ten deele, behalve hunne 
wetenschappelijke verdiensten, ook hunne personen in leven- 
dige herinnering brengen. Zoo stierven in 1897 W. Roelofs, 
in 1899 G. A. Six, Mr. W. Albarda en Mr. J. H. Albarda, 
in 1900 Dr. M. C. Ver Loren van Themaat, J. Kinker, H. 
W. Groll en F. M. van der Wulp, in 1902 Mr. E. A. de 
Roo van Westmaas en Dr. A. W. M. van Hasselt. Valt de 
werkzaamheid van sommigen dezer in eene vroegere periode, 
anderen waren tot het laatste toe ware steunpilaren onzer 
Vereeniging. En met deze laatsten is in hoofdzaak heen- 
gegaan wat wij plachten te noemen »de oude garde«, de 
garde »qui meurt, mais ne se rend pas«. Haar zij hier een 
laatst eeresaluut gebracht. 

Het aantal onzer leden, alle categorieén ingesloten, is in de 
afgeloopen 10 jaren nog steeds toegenomen ; het totaal klom 
van 141 tot 148°), waaronder de gewone leden van 101 tot 
113 toenamen. 

Van verdere zaken, die voor onze Vereeniging van belang 
waren, noem ik het verschijnen van nieuwe catalogi der 
Bibliotheek in 1898 en 1899, de overbrenging der Bibliotheek 
van Leiden naar Oosterbeek in 1899, waar zij thans door de 
goede zorgen van Dr. Reuvens, onzen bibliothecaris, op uit- 
muntende wijze gehuisvest is, de toetreding als Buitengewoon 


Kerelid van den Prins der Nederlanden in 1903 en de Wets- 
1) In later jaren werd Mr. W. Albarda Begunstiger en werden F. M. van 
der Wulp en Mr. J. H. Albarda Eereleden. Het tijdperk hunner voornaamste 


werkzaamheid valt echter te zamen met dat van hun gewoon lidmaatschap. 


2) 1895 19 Begunstigers. 1905 16 Begunstigers. 
9 Eereleden. 6 Kereleden. 
9 Corr. leden. 9 Corr. leden. 
3 Buit. leden. 4 Buit. leden. 
101 Gew. leden. 113 Gew. leden. 


141 148 


VERSLAG. XXXVII 


herziening in 1904. En eindelijk de Uitgave der Entomolo- 
gische Berichten sinds 1 September 1901, een nieuw teeken 
van leven, dat meer en meer blijkt aan eene behoefte te 
voldoen. Alles bijeergenomen durf ik verklaren, dat onze 
Vereeniging in krachtigen en gezonden staat verkeert en dat 
dus alle reden bestaat dezen feestdag vreugdevol te vieren. 

Eene bijzondere opwekking daartoe, in dichterlijken vorm 
gesteld, gewerd U onlangs van een onzer leden. Daarin was 
sprake van een »diamanten bruid« en ik juich die benaming 
toe. Alleen rees by my de vraag, hoe men nu de Vereeniging 
op een volgend feest zal moeten betitelen. Hoe dat echter 
moge zijn, dat die bruid alsdan, zoo al niet jong meer, wel 
degeljk jeugdig zal blyken te zijn, daar sta ik u borg 
voor. Als onze Vereeniging eene bruid is, dan zijn wij, leden, 
gezamenlijk de bruidegom, en waar die zich voortdurend 
verjongt, en man en vrouw één behooren te zijn, wat bij ons 
zeker geen fictie is, ligt de conclusie voor de hand. Ik open 
deze bijeenkomst met den wensch: Leve onze jeudige 60-jarige, 
leve onze Nederlandsche Entomologische Vereeniging ! 

Nadat de vergadering met applaus heeft getoond, dat zij met 
het door den President gesprokene instemt, gaat deze voort 
en brengt het jaarverslag over het afgeloopen vereenigingsjaar 


uit, dat als volgt luidt: 
Mijne Heeren! 


Tot de gewone werkzaamheden onzer zomervergadering 
behoort o.a, dat de President het jaarverslag uitbrengt, 
daarbij voldoende aan Art. 18 onzer Wet. In overeenstem- 
ming daarmede zij het mij vergund, U mede te deelen of in 
herinnering te brengen, wat er belangrijks in onze Vereeniging 
voorviel tusschen 1 Juli 1904 en nu. De door buitengewone 
omstandigheden vroeger dan gewoonlijk gehouden vergadering 


is oorzaak, dat datgene, wat in het nog niet verloopen deel 


XXXVIII VERSLAG. 


van dit vereenigingsjaar geschieden mocht, in een volgend 
jaar zijne plaats zal vinden. 

Allereerst zij vermeld, dat wij van onze Kereleden er niet 
minder dan drie door den dood verloren. 

Vooreerst Robert Mac Lachlan; hy stierf te Londen 23 
Maart 1904 op 67-jarigen leeftijd. Hij was eene bekende per- 
soonlijkheid in de entomologische wereld en werd in 1887 
President van de »Entomological Society of London«. Ook 
was hy de eerste uitgever van »The Entomologists Monthly 
Magazines. Als botanicus begonnen, reisde hy als zoodanig 
in 1855 en 1856 in Australië en Engelsch-Indié. Later ging 
hij meer bepaald tot de beoefening der entomologie over en 
nam eerst de studie der Lepidoptera, doch weldra die der 
Neuroptera en Trichoptera ter hand. In 1865 schreef hij zijne 
eerste monographie over de Britsche Trichoptera. Zijn voor- 
naamste en meest bekende arbeid is echter wel zijn »Mono- 
graphic Revision and Synopsis of the Trichoptera of the 
European Fauna«, verschenen van 1874 tot 1884. Hij werd 
in 1871 tot Eerelid onzer Vereeniging benoemd en woonde in 
1885 de 40ste vergadering en de daarna gehouden excursie 
naar Valkeveen bij. 

Op 29 December 1904 ontviel ons het Eerelid Friedrich 
Moritz Brauer, te Weenen woonachtig, en sinds 1900 aan 
onze Vereeniging verbonden. Na eerst de Neuroptera en 
Panorpata bestudeerd te hebben, trok hem later vooral de 
studie der Diptera aan, doch hi was daarenboven een werker, 
wiens gezichtskring de Entomologie in haar geheelen omvang 
omvatte. In 1850 schreef hij eene revisie van het genus 
Chrysopa, in 1851 tot 1853 publiceerde hij allerlei ontdek- 
kingen betreffende de ontwikkelingsgeschiedenis van Panorpa. 
Daarna, zich wendend tot de biologie der horzels, schreef hy 
in 1863 zijne bekende »Monographie der Oestriden«. De hoofd- 
verdeeling der Diptera, in Orthorapha en Cyclorapha, is van 


hem afkomstig. In 1883 gaf hy een »System of Diptera« uit. 


VERSLAG. XXXIX 


Later werkte hij met von Bergenstamm over Tachiniden en 
andere parasitische Diptera. Het in 1884 door hem openbaar 
gemaakte Systeem der insectenorden, werd ook door mij in 
mijn werk »de Nederlandsche Insecten« gevolgd. Het meest 
kenmerkende daarvan is wel het doen vervallen van enkele 
oude Orden, waarin allerlei heterogene bestanddeelen waren 
samengevoegd, en het verheffen dezer onderdeelen tot zelfstan- 
dige Orden. Brauer was eerst Assistent aan het museum der 
Universiteit te Weenen, werd daar in 1873 Custos en in 1874 
hoogleeraar. 

Alpheus Spring Packard stierf op 14 Februari 1905. Hij 
promoveerde in 1861 als medicus en was sinds 1878 hoog- 
leeraar aan de Brown University te Providens R. I. in de U.S. A. 
Hij begon met studieën over Geometriden, richtte mede de 
»American Naturaliste op en gaf van 1868—1872 uit het 
„Record of American Entomology«. Talrijke uitgaven over 
allerlei onderdeelen der Zoölogie verschenen van zijne hand ; 
zijn leerboek »Guide to the Study of Insects« beleefde meer- 
dere edities. Zijn laatste werk was »Lamarck, the Founder of 
Evolution; his Life and Work«. In het jaar 1899 bezocht 
Packard ons land en had ik het genoegen persoonlijk met hem 
kennis te maken. Hy werd in 1900 Eerelid onzer Vereeniging. 

Als Begunstiger bedankte de heer J. V. M. Toulon van der 
Koog te Oosterbeek. 

Van onze correspondeerende leden viel door den dood op 
27 Februari 1905 af Charles Francois Paul Alfred Preudhomme 
de Borre, wonende te Grand-Saconnex bij Genève; hij werkte 
voornamelijk over Coleoptera, waarvan wij o.a, de bewijzen 
vinden in onze bibliotheek, waar een groot aantal geschriften 
van hem aanwezig zijn. 

Als Gewoon Lid bedankten de H.H.: 

J. F. Klijnstra te ’s-Gravenhage, 

G. J. Klokman te Voorschoten, 

J. A. J. M. van Waterschoot van der Gracht te Amsterdam en 


XL VERSLAG. 


Dr. J. Brevée te Oosterbeek. 
Daarentegen traden als lid toe de H.H.: 
J. V. M. Toulon van der Koog te Oosterbeek, 
L. Soeten te Amsterdam, 
Prof. Dr. A. A. W. Hubrecht te Utrecht, 
A. L. J. Sunier te ’s-Gravenhage, 
C. J. H. Bierman Jr. te Arnhem, 
A. J. Zöllner te Rotterdam, 
J. G. Zöllner te Rotterdam, 
K. W. Dammerman te Utrecht, 
M. ter Kuile te Delft, 
E. Berends te Utrecht en 
Dr. J=Prince ‘te Nijmegen. 
Zoodat onze Vereeniging thans bestaat uit: 
Het Buitengewoon Eerelid, 
6 Eereleden, 
16 Begunstigers, a 
9 Correspondeerende leden, > 
4 Buitenlandsche leden'en 


113 Gewone leden. 


Van de publicaties, van onze Vereeniging uitgaande, werden 
einde 1904 uitgegeven van het »Tijdschrift voor Entomologie« 
Aflevering 2, 3 en 4 van Deel 47. Nu deze bijeenkomst 
betrekkelijk vroeg in het jaar gehouden wordt, is er van 
Deel 48 nog niets verschenen, doch wel zijn Afl. 1 en 2 in 
bewerking. Wij hopen deel 48 in 1905 compleet te krijgen, 
evenals dit met deel 47 in 1904 gelukte, waarmede de reeds 
geruimen tid bestaan hebbende achterstand was ingehaald. 
Van de Entomologische Berichten kwamen uit Aflevering 19 
tot en met 23. Het is de bedoeling van het Bestuur, met 
Aflevering 24 een Deel af te sluiten en eene inhoudsopgave 
daaraan toe te voegen. 


Het financieele overzicht onzer Vereeniging zal onze Penning- 


VERSLAG. XLI 


meester U straks voordragen, terwijl de Bibliothecaris den 
toestand der Bibliotheek nader zal toelichten. Wat deze laatste 
aangaat, kan ik U mededeelen, dat ik onlangs aan de Biblio- 
theek het door de Wet voorgeschreven bezoek bracht en er 
alles in volmaakte orde aantrof. 

Alles overziende, mag ik verklaren, dat onze Vereeniging 


in bloeienden staat verkeert. 


De President geeft hierop het woord aan den Penning- 
meester, die mededeelt, dat de verschillende rekeningen vóór 
deze vergadering door de heeren A. Mos en Dr. A. C. Oudemans 
zijn nagezien. Echter wenscht hy, wat de rekening van het 
»Fonds voor de uitgaaf van het Tijdschrift« betreft, op te 
merken, dat de platenrekening van deel 47 van de firma Trap 
nog niet is ingekomen, terwijl aan de andere zijde by de 
ontvangsten nog niet zijn in rekening gebracht de verkochte 
exemplaren in den boekhandel, daar ook deze opgaaf door de 
buitengewoon vroege zomervergadering nog niet is ontvangen. 
Beide posten in aanmerking genomen, zal de rekening echter 
zeker met een tekort sluiten, al zal dit vermoedelijk niet 


groot zijn. 


Algemeene Kas. 


ONTVANGSTEN. 
Wopedeelekgaldorvorlggjaar. >»... + y 211.114 
entesvanlefectenso zen tee + 2 190189 

» EE eee n te, je 290.09 
Contsibupie vans leden. „a U. 4%. | 2351660. 
» RIDERS RENE it oy, A 
Nerkochte weschriften.. cc. ela an + + We 1.20 


Achiterstallige eontribubie —… . … on 4 . er ana 
f 1310.353 


XLII VERSLAG. 


UITGAVEN. 


Bewaring fonds Tijdschrift . 


xv 

en 
Se 
or 
© 


Assurantie der Bibliotheek A . ; 
Jaarlijksche bijdrage aan de Pig 
Vereeniging » 5.— 
Jaarlijksche bijdrage aan 4 N MA te Heide- 
Maatschappy (2 jaar) . > ye 
Aankoop van boeken . » 260.33 
Inbinden van boeken . pe onl) 
Drukken van verslagen AR » 122.223 
» » de Entomologische Berichten » 131.85 
» » » suppl. op de catalogi . » 48,— 
Circulaires, adressen, nieuwe wet enz. Doe EO 
Lokaalhuur enz. voor de Bibliotheken » 260. 
Verschotten der leden van het bestuur . » 102.303 
Onkosten van vergaderingen » 4.50 
VARO: LE 


De ontvangsten bedroegen . . f 1810.354 
De uitgaven » a Coote Loni 


dus batig saldo f 397.245. 


Fonds voor de uitgaaf van het Tijdschrift. 


ONTVANGSTEN. 


Voordeelig saldo vorig jaar. 

Rijkssubsidie . 

Verkochte exemplaren aan de leden . 
» vroegere jaargangen. 


Bijdragen van begunstigers . 


f 648.42} 


» 500.— 
» 330.— 
» 46.85 
>»  DD.— 


f 1580.274 


VERSLAG. XLIII 


UITGAVEN. 


Platenrekening Deel 46 . . . . PPS OL hae 
Drukloon Deel 46 afl. 3 en 4 en Deel AT an. N. 32055505 
Rekening Roeloffzen, Hübner en Van Santen. . » 78.05 
Zegel en leges op de rijkssubsidie . . . . . » 1.72 
Assurantie van het fonds Tydsschrift . . . . » 3.— 


Verschotten, waaronder kosten van verzending . » 23.85 


| f1272.92 


De ontvangsten bedroegen . . f 1580.27 
De uitgaven » fe 127292 


dus batig saldo f 307.353 


Fonds der Bibliotheek Hartogh Heys van de Lier. 
OxTVANGSTEN. 


Winprdeeliessaldo /vorig jaar. cl en 9982 
Rente inschrijving Grootboek . . . . . . . » 802.54 


f 401.86 


Urreaven. 
Imbinden: vaneboeken. ales ens, tt. ve ede ef 84.30 
Nankoop; Van boeken. o. de... ones … » 163.80 
AED to tande Mees a a D 9. — 
720.010 


De ontvangsten bedroegen . . 7 401.86 


De uitgaven » oe = a 20410 
dus batig saldo f 194.76 


De heer Mos brengt hierop, ook namens den heer Dr. A. C. 
Oudemans, rapport uit over de rekening en verantwoording van 


den Penningmeester, welke taak hun in de vorige Zomer- 


XLIV VERSLAG. 


vergadering was opgedragen. De boeken werden door hen met 
de verschillende rekeningen vergeleken en alles werd in de 
beste orde bevonden, waarom zij voorstellen den Penning- 
meester te dechargeeren onder dankbetuiging voor het door 
hem gehouden beheer. Waartoe door de Vergadering wordt 
besloten. 


De heer ter Haar wenscht, naar aanleiding van de finan- 
tieelen toestand van de vereeniging, het denkbeeld te opperen, 
om de omslagen van de Entomologische Berichten, die geregeld 
zesmaal ’s jaars verschijnen, te benutten tot het opnemen van 
advertentiën. Hij vermoedt, dat dit wel eene bron van inkomsten 


zou kunnen worden. 


De heer Veth vreest, dat de ontvangsten hiervan niet 
zouden opwegen tegen de moeite, die het Bestuur der ver- 
eeniging zou hebben, om dit te behandelen. Eene andere zaak 
is het voor tijdschriften, die eene grootere oplage hebben en 
waarvan de advertentiën op de omslagen door den uitgever 
worden behandeld. 


De heer van der Hoop herinnert er nog aan, dat indertijd 
in elke aflevering van het Tijdschrift een blad werd gelegd, 
waarop de firma Nijhoff eenige door haar aangeboden werken 
vermeldde, en waarvan de drukkosten door de vereeniging 
werden voldaan. Later is hiermede gebroken, om onnoodige 
kosten te sparen. Op dit blad is ook een enkele maal eene 
aanbieding van een lid voorgekomen, maar hy vermoedt, dat 
dit kosteloos is geschied. Sedert is nooit meer een verzoek 


tot het opnemen van advertentiën tot het Bestuur gekomen. 


De President brengt hierop in stemming, of de omslagen 
der Entomologische Berichten opengesteld zullen worden voor 


advertentiën. Dit wordt aangenomen en het Bestuur zal dus 


VERSLAG. XLV 


een onderzoek doen, of hieruit eenige inkomsten te verkrijgen 


zijn, en daarover een volgend jaar rapport uitbrengen. 


De Bibliothecaris brengt hierop verslag uit over den 
toestand der bibliotheken. Dit luidt als volgt: 


Mijne Heeren! 


Op den gedenkdag van het 60-jarig bestaan der Neder- 
landsche Entomologische Vereeniging, op de 60ste Zomer- 
vergadering, heeft Uw Bibliothecaris gemeend, zijn verslag 
een eenigszins anderen vorm te moeten geven. Niet het tradi- 
tioneele overzicht der namen van schenkers van boeken, aan 
wie dank gebracht wordt, niet bet eentonige bericht, dat er 
veel gekocht en geruild werd, dat alles zich in goeden staat 
bevindt; liever dan de bevestiging van ’t voorgaande eene 
korte geschiedenis van de ons allen dierbaar geworden boeken- 
schat, die, klein begonnen, nu zonder twijfel de grootste ento- 
mologische bibliotheek uit ons land is, en zeker tot de besten, 
vergeleken met het buitenland, behoort. Verder een enkel 
woord over eenige merkwaardige of zeldzame boeken en 
manuscripten. 

Tot 1870 klein genoeg, om ten huize van de bibliotheca- 
rissen bewaard te worden, bestond er toen nog geen speciale 
catalogus. Kwam in 1853 by ’t verslag der Zomervergadering 
voor ’t eerst eene boekenlijst, in 1861 werd een uitvoeriger 
overzicht gegeven. In 1870 kreeg onze Vereeniging de Biblio- 
theek Hartogh Heys ten geschenke en in 1872/73 werd de 
eerste offleieele catalogus, door mijn voorganger, den heer 
C. Ritsema Cz. samengesteld, uitgegeven. 

Behielp men zich tot 1877 met een lokaal op de Pieterskerk- 
gracht te Leiden en eene kamer ten huize van den Bibliothe- 
caris, in genoemd jaar kreeg de Vereeniging eene zaal in huur 
in ’t gebouw van ’t Nut v. h. Algemeen op de Steenschuur 


aldaar; 22 jaar heeft zij daar verblijf gehouden, waarna de 


XLVI VERSLAG. 


Boekerij haar eigen gebouwtje betrok in den tuin van Villa 
Vreewijk te Oosterbeek, waar zij alsnog haar domicilie heeft. 
Eene enkele statistieke opgave zij mij hier vergund; onze 
verzameling telt nu + 4700 titels met + 8500 deelen, waar- 
onder een 200-tal min of meer complete seriën tijdschriften. 

Thans hier en daar eene greep gedaan in onze boeken. 

Op pag. 16, Cat. B., komt voor »Bergsträsser, Nomenclatur 
ete.«. Dit werk, in twee deelen gebonden, is eene zeldzaamheid; 
de gewoonlijk voorkomende exemplaren hebben 96 platen, 
evenals ons tweede exemplaar (zie Cat. A); dit echter bevat 
145 platen. In Hagen’s Bibliotheca Entomologica wordt één 
boek genoemd, dat eveneens dit aantal zou hebben. De tekst 
behoorende by pl. 97—145 is nooit verschenen. 

Het werk van Hoefnagel, Cat. B p. 22, uit een titelblad en 
15 opgeplakte platen bestaande, behoort tot de zeldzame 
boeken. Het is compleet, terwijl de meeste der bekende exem- 
plaren minder, of met platen van Hoefnagel’s » Archetypa« 
verwisselde bladen hebben. 

Hübner, Cat. B p. 22, is een unicum. Het boek bevat 
119 copieén der platen van J. C. Schiiffer’s werk »Einleitung 
in die Insectenkenntniss« ; zij zijn uit de hand geteekend en 
gekleurd en met bijschrift voorzien. 

Waarschijnlijk ook een unicum is ons exemplaar van M. Harris, 
»The Aurelian«, Cat. B p. 48. Ten eerste zijn de verklarende 
letters der platen in spiegelschrift, terwijl verder de tekst, 
tweetalig, in twee kolommen gedrukt is, een vorm die, voor 
zoover ik na kon gaan, in uitgaven van 1766 nooit voorkomt; 
Hagen vermeldt haar voor de 3° editie van 1794. De twee- 
talige uitgave van 1766 heeft volgens genoemden bibliograaf 
dan eens eenige pagina’s Engelschen tekst, dan eens eenige 
Franschen; eigenaardig is 't verder, dat de »Index« en de »Table 
of terms« alleen ir ’t Engelsch gedrukt zijn, als in de eerste 
uitgave. Het aantal platen, 44 genummerd en 2 ongenummerd, 


is 't hoogst bekende. 


VERSLA G. XLVII 


't Manuscript van »Merian, Europische Insecten« en de 
daarop volgende »Copy in schoonschrift«, Cat. B p. 51, zijn 
kostbare zeldzaamheden. Beiden unica, munt de »Copy« uit 
als voorbeeld van fraaie bindkunst en calligraphie. Bovendien 
zijn er twee keurige portretten, in potlood en in kleuren, van 
de schrijfster aan toegevoegd. 

In Cat. A, p. 8, zult gij vinden een werk van A. Collaert 
»Avium vivae icones«, met 25 platen en titelplaat. Door 
Engelmann wordt geene uitgave met zooveel platen vermeld; 
't hoogste aantal is daar 18. Jammer, dat alle platen zoo 
gesnoeid zijn, dat van ’t titelblad naam en woonplaats van 
den uitgever verdwenen zijn. Hierbij gebonden is een tweede 
exemplaar van Hoefnagel (zie boven), waaraan toegevoegd zijn 
vier aquarellen op perkament van onbekende hand; drie stellen 
vlinders voor, de vierde een doorgesneden vrucht. Zouden dit 
wellicht de teekeningen zijn, vertoond door den heer H. Ver Loren 
op de Vergadering van 5 Aug. 1847, en toegeschreven aan 
Mej. Merian ? 

Onder de rubriek »Algemeene Insectenkunde« in Cat. A. zult 
gi) twee boekjes vinden, beiden onder den titel »Ontdekking van 
de Staatkunde der Natuur«. Zij zijn by verschillende uitgevers 
in 1764 en 1791 uitgekomen; de titelbladen verschillen eenigs- 
zins, overigens zijn tekst en pagineering dezelfde. Opgedragen 
aan »Neerlands Jufferschap«, bevat de inhoud eene samenspraak 
tusschen Mej. Leergraag en de heeren Waarmond en Natuur- 
onderzoeker. Hagen noch Engelmann vermelden het boekje. 

Op de reeds vermelde vergadering van 5 Aug. 1847 ver- 
toonde de heer Snellen van Vollenhoven een manuscript in 
folio, bevattende een» prachtcollectie teekeningen van insecten 
door Carel Borchart Voet. Gij vindt dit unicum vermeld op 
pag. 28, Cat. A. Hagen schijnt bekend te zijn geweest met 
het bestaan van dit werk, tenminste hij maakt er in zijne 
» Bibliotheca entomologica« melding van. 


Zoo voortgaande zou ik u, mijne Heeren, langen tijd bezig 


XLVIII VERSLAG. 


kunnen houden. ’t Zou echter te onbescheiden zijn. Ik heb 


slechts gemeend uwe aandacht te moeten vestigen op enkele 
rijkdommen, die wij hebben. Namen als Cramer, Hübner, 


Herrich-Schäffer, Rösel, Stainton, Sepp, Moore, Leech, Buckler, 
Mulsant, Jaquelin du Val, Olivier, Hewitson, Rippon, Semper, 
Cameron, André, werken als de Biologia en Genera Insectorum, 
zij zijn maar voorbij gegaan. Laat ik daarom eindigen met 
den wensch, dat het onze Vereeniging, speciaal hare Bibliotheek, 
wel moge gaan, dat kennis van haar moge uitstralen naar 
hen, die uit hare rijkdommen putten, dat velen zich geroepen 


mogen achten haar te steunen. 


De President zegt den Bibliothecaris dank voor de goede 
zorgen, die deze voor de bibliotheken heeft, waarmede de 


vergadering door applaus hare instemming betuigt. 


Hierop stelt de President voor, de heeren Dr. H. Bos en 
A. A. van Pelt Lechner uit te noodigen, de rekening van den 
Penningmeester over 1905—1906 na te zien, waartoe beide 
beeren zich bereid verklaren. 


De President licht hierop het voorstel van het Bestuur nader 
toe, om den prijs, waarvoor het Tijdschrift in den Boekhandel 
verkrijgbaar wordt gesteld, te brengen op f 9.— per deel. 

Hij stelt in het licht, dat de prijs van f 7.20 per deel, in 
aanmerking genomen het groot aantal platen, die zeker niet 
behoeven onder te doen voor die van andere entomologische 
tijdschriften, bepaald te laag is. Ook wijst hy op het slechts 
kleine verschil tusschen den prijs, in den boekhandel berekend 
en dien, welke de leden betalen. By den thans voorgestelden 
prijs van f 9.— per deel in den boekhandel en f 6.— voor de 
leden, is de verhouding, zooals die by andere vereenigingen 
wordt aangetroffen. 

Het voorstel van het Bestuur, tot wijziging van Al. 1 van 
Art. 57 der Wet, luidt aldus: 


VERSLAG. XLIX 


»De prijs, waarvoor het Tydschrift in den Boekhandel ver- 


krygbaar wordt gesteld, bedraagt 7 9.— per deel.« 


Dit voorstel wordt hierop bij acclamatie aangenomen. 


Alsnu komt aan de orde de plaats te bepalen, waar de vol- 
gende zomervergadering zal gehouden worden. 

Door den heer Uyttenboogaart wordt voorgesteld: Alkmaar, 
met eene excursie naar Bergen; door den heer Everts: ’s Her- 
togenbosch ; namens den heer Van den Bergh: Tilburg; en 
door den heer Reuvens: Oldenzaal. 

Bij de hierop gehouden stemming blijkt Oldenzaal gekozen 


te zijn. 


De heer Everts stelt aan de vergadering voor, den lieer 
Dr. G. von Seidlitz te Ebenhausen in Oberbayern, den beken- 
den schrijver van de »Fauna baltica« en van de » Fauna trans- 
sylvanica« tot correspondeerend lid der Vereeniging te benoemen, 


waartoe de vergadering bij acclamatie besluit. 


De heer Brants wenscht te bespreken, of het niet wensche- 
lijk zou zijn, de wet der Vereeniging in dier voege te wijzigen, 
dat het Bestuur niet genoodzaakt is eene wintervergadering 
te beleggen. 

Hij meent, dat, wanneer jaarlijks slechts ééne vergadering 
werd gehouden, deze wellicht door een grooter aantal leden 
zou bezocht worden. 

Verschillende leden betuigen hiermede weinig instemming. 
De wintervergaderingen worden de laatste jaren juist meer 
bezocht en er zijn er onder de leden verscheidene, die slechts 
deze bijwonen, omdat zij in gemakkelijk te bereiken plaatsen 
worden gehouden, en men dus niet langer dan één dag van 
huis behoeft te gaan. Het bezoeken der zomervergaderingen, 
die met het oog op de excursie op den volgenden dag toch 


meestal in de uithoeken van het land zullen gehouden worden, 
Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 4 


n VERSLAG. 


kosi meerdere dagen en dit zal altijd wel voor vele leden 
eenig bezwaar opleveren. 

Om echter het bezoeken van de wintervergadering gemakke- 
lijker te maken, verzoekt de heer de Vos tot Nederveen 
Cappel deze voortaan niet bepaald in Januari te houden, 
waartoe het Bestuur, den datum bepalende, de vrijheid heeft. 


De President zegt, dat het Bestuur zeker geen bezwaar 
zal hebben, aan het verzoek van den heer de Vos tot Neder- 
veen Cappel te voldoen, vooral niet dit jaar, nu de zomer- 
vergadering zoo bijzonder vroeg moest gehouden worden en 


dus de tijd tusschen beide vergaderingen niet te kort zal zijn. 


Geen der leden eenig voorstel betreffende de huishoudelijke 
aangelegenheden der Vereeniging wenschende te doen, wordt, 
na het houden der gebruikelijke pauze, tot de wetenschappe- 


lijke mededeelingen overgegaan. 


De heer Reuvens deelt een geval van mimiery mede, door 
hem vermeld gevonden in » Records of the Australian Museume, 
T. II p. 91. Het betreft een nachtvlinder, Leto stacyi Scott, 
voorkomende in N. S. Wales, Australië. De larve er van 
verblijft gedurende 5 a 6 jaar in »butts of eucalyptus trees; 
als de vlinder zich ontpopt heeft, is hij niet geneigd om te 
vliegen en zou daardoor eene gemakkelijke prooi voor vogels 
zijn. t Merkwaardige nu is, dat deze Leto in zittende houding 
eene treffende gelijkenis vertoont met den kop van een Varanus, 
eene hagedissoort, bekend als veel jacht makend op vogels. De 
heer F. A. A. Skuse, die deze mededeeling in de genoemde 
»Records« gedaan heeft, en haar vergezeld deed gaan van eene 
photographische opname, meent te mogen besluiten, dat men 
hier te doen heeft met »an instance of genuine protective imita- 
tion«. Immers, door hare gelijkenis op den Varanus-kop, zouden 


de vogels eerder bang voor haar zijn, dan op haar afkomen 


VERSLAG. LI 


als prooi. De nachtvlinder is gevangen te Newcastle en het 
stuk hout, waar hij uitgekropen is, wordt in ’t Museum aldaar 
bewaard. 

De heer Reuvens laat het deel der »Records« circuleeren, 
waarin bovengenoemde photo voorkomt, de leden tevens op 
dit tijdschrift, nieuw voor onze Bibliotheek en door ruil ver- 


kregen, opmerkzaam makend. 


De heer Kempers heeft zijne studiën over het adersysteem 
der kevervleugels voortgezet. 

Toen deze enkele jaren geleden in het tijdschrift der ver- 
eeniging werden opgenomen, meende hy, dat de vleugel voor 
het determineeren weinig bruikbaar was, eene meening, die nog 
vrij wel dezelfde is gebleven, wanneer hierbij gedacht wordt 
aan het bepalen der soort. Maar of de kennis van den vleugel 
daarom geheel zonder gewicht is, dat meent hi te mogen 
betwijfelen, en wilde hij bij deze gelegenheid uitspreken. 

Zijns inziens blijft de vleugel wel degelijk een goed kenmerk 
ter bepaling van de onder-orde of zelfs van de familie, waartoe 
de kever behooren moet. Hij grondt die meening in de eerste 
plaats op eigen ondervinding. Zooals hier herinnerd, heeft Spr. 
van een goede 300 kevers de vleugels beschreven; het waren 
kevers van alle in Nederland waargenomen familiën, gerang- 
schikt naar het werk van Dr. Everts, zoo zelfs, dat van de 
meeste tribus een voorbeeld genomen werd. De vleugei werd 
dus niet gebruikt als leiddraad, werd niet aangenomen als 
kenmerk, maar eenvoudig beschreven. Wanneer men dan de 
verschillende vleugels, afgebeeld op ongeveer dezelfde grootte, 
dus bij zeer verschillende vergrooting, naast elkander legt, 
dan ziet men de zeer groote overeenkomst bij diverse groepen. 
De groepen der Carnivora (Adephagen) en Lamellicornia zijn 
dan opvallend gelijkvormig. Doch reeds bij Roger en Redten- 
bacher vindt men gelijksoortige aanteekeningen. « 


In het » Münchener Koleopterologische Zeitschrift« Band I, uıt- 
4* 


LU VERSLAG. 


gegeven 5 Maart 1903, komt voor een opstel van L. Ganglbauer, 
getiteld : »Systematisch-koleopterologische Studién«. De schrijver 
neemt dan 3 hoofdtypen van vleugeladers aan. 

Typus I. Het Adephagen-type, waarvan het karakteristieke 
ligt in de dwarsader-verbinding van den als Subbrachialis 
genoemden tak van de hoofdader (Media) met die hoofdader. 

Typus II Het Staphylinoiden-type, gekarakteriseerd door 
het wegvallen van alle of bijna alle dwarsaderen. 

Typus III. Het Canthariden-type, waarvan het karakteristieke 
is, dat de top der Media, als zoogenaamde terugloopende ader 
uitgebeeld en by het gewricht aan de Media hoekvormig 
verbonden is, terwijl de Radius eveneens als terugloopende 
ader bij het gewricht gevormd wordt. 

Spr.s bedoeling is nu niet hierop eene critiek te geven of 
de vraag te bespreken, of er werkelijk maar drie hoofdgroepen 
te vormen zijn, maar hy wenschte er slechts even de aandacht 
op te vestigen, dat men tegenwoordig by de kevers ook meer 
op den vleugel is gaan letten. 

Het is hem echter niet voldoende, mede te deelen, wat zijne 
overtuiging op dit gebied is; hy wenscht de aanwezige leden 
in de gelegenheid te stellen, nog eens bij een paar groepen 
te zien, hoe het aderstelsel gebruikt kan worden voor de bepa- 
ling van order-orde en familie, door de afbeeldingen van 
eenige vleugels, 

Ziet men in den vleugel een veldje, door Roger Oblongum 
genoemd, dan kan men er zeker van zijn, te doen te hebben 
met een exemplaar behoorende tot de Carnivora-groep. Het 
Oblongum is een veldje, gevormd door Media, Subbrachialis 
en twee verbindingsaderen tusschen beide. Somtijds ontbreekt 
een der beide verbindingsaderen, en dan is het Oblongum 
toch verdwenen. Dan zou het kenmerk gevonden kunnen 
worden in het zg. wigvormig veld, gelegen direct achter den 
Cubitus, tegen den Analis, of in de ruiten, drie in getal, 


tusschen den Radius en den Subbrachialis gelegen, ter hoogte 


VERSLAG. LITI 


van het gewricht. Is de vleugel dan breed, dan heeft men 
met een waterkever te doen (Dytiscidae), is de Media naar 
buiten gebroken, dan vermoedelijk met eene der Gyrinidae. Mist 
men in den vleugel de dwarsaderen, dan heeft men te doen 
met het Staphylinoiden-type volgens Ganglbauer. Maar ook de 
Curculioniden vertoonen dat zelfde type. Spr. vermoedt, dat 
dit komt, omdat bij beide hoofdgroepen de vleugel in drieën 
gevouwen wordt. Er zijn twee gewrichten, en een dwarsader- 
systeem zou daarbij in den weg zitten. Men kan hier een 
voorbeeld zien, hoe door een zelfde aanpassing een gelijk beeld 
ontstaan kan by dieren, die zeer ver van elkaar staan. 

Als het uu waar is, dat men bij een zeer teruggebracht 
ader-systeem te doen heeft met hooger ontwikkelde kevers, 
dan zouden kortschildkevers en snuitkevers, beide even ver 
afgeweken van den oervleugel, vermoedelijk even hoog moeten 
staan, terwijl men toch dikwijls aanneemt, dat de Rhyncho- 
phoren zeer laag staan. 

Heeft men een vleugel met zeer krachtige aderen, waarbij 
de Radius op de hoogte van het gewricht terugbuigt en daar 
zich zeer verbreedt, terwijl hij zich langs den rand tot aan 
den top voortzet, de Media zich haakvormig terugbuigt, de 
Cubitus nooit gevorkt is, de V. interno-media en Analis door 
eene dwarsader verbonden zijn, terwijl de straaladeren zeer dui- 
delijk zijn, dan heeft men met een blad- of kamsprietkever 
te doen. 

Loopt de Radius terug, zonder zich langs den rand voort 
te zetten tot den top en is de terugloopende ader dan door 
eene dwarsader verbonden met de hoofdader, is die terugloo- 
pende ader verbonden met den terugloopenden tak van de 
Media, dan kan men met verschillende groepen te doen heb- 
ben. Malacodermata en Heteromera vertoonen beiden dit type 
in meerdere of mindere mate. 

Spr. zal nu niet verder trachten de vergadering nog bezig 


te houden met het aangeven van kenmerken, maar nog eens 


LIV VERSLAG. 


toonen, hoe in werkelijkheid groote overeenkomsten bestaan 
tusschen de diverse vleugels van enkele Nederlandsche en tropi- 
sche kevers. Door de welwillende hulp van Dr. H. J. Veth 
is hy daartoe in de gelegenheid gesteld geworden en hij hoopt 
ook daarmede op het nut van den vleugel te kunnen wijzen. 

In de allereerste plaats laat Spr. zien Tetralangura elongata F., 
zeer veel overeenkomst toonende met Ælateridae ; Dipioconus 
prominens ter vergelijking met Athous haemorrhoidalis F., beide 
Elateridae; Epilachna pusillanima ter vergelijking met Cocci- 
nella 7-punctata; Eumorphus 4-guttatus, behoorende tot de Ændo- 
mychidae, verwantschap vertoonende met de Coccinellidae; Epi- 
scopha 4-maculata der Erotylidae ter vergelijking met Cyrtotriplax 
bipustulata; Leptaulax bicolor, tot de Passalidae behoorend, eene 
onmiskenbare overeenkomst toonend met de Scarabaeidae, waar- 
van afgebeeld zijn Cantharsius molossus en Copris lunaris. Voorts 
eenige Zenebrionidae als Towicum, Seteris coracina, Ceropria 
induta, en Mycetocharis linearis, eenige Meloidae als Zonabris, 
Horia cephalates, Epicauta ruficeps, Cerocoma Schaefferi en Lytta 
vesicatoria en eindelyk Mormolyce phyllodes ter vergelyking met 
Nebria cursor. 

Spr. brengt nogmaals in herinnering, dat hy den vleugel 
niet begonnen is aan te merken als eenig kenmerk by de 
rangschikking; dat hy integendeel zich geheel heeft laten 
leiden door de systematische indeeling van anderen, die van 
den vleugel als leiddraad geen gebruik hebben gemaakt; dat 
hij toen tot de conclusie gekomen is, dat by goed gerang- 
schikte groepen, in den vleugel der verschillende soorten bui- 
tengewoon groote overeenkomst bestaat, dat er in alle gevallen 
een zeer goed type te stellen is voor kevers gerekend wordende 
tot eene zelfde onderorde, of zelfs tot eene zelfde familie. 

Mocht hy in deze vergadering door de vertoonde schetsen 
van vleugels aangetoond hebben, dat de vleugel wel degelijk 
een leiddraad kan blijken te zijn, dan wenschte hy nog het 


volgende onder de aandacht der aanwezigen te brengen. 


VERSLAG. LV 


Uit het verslag der wintervergadering zal men gezien hebben, 
dat de heer Veth twee dieren liet zien, die absoluut niet te 
plaatsen waren in het systeem. Het waren volgens dezen een 
snuitkever met 10-ledigen spriet en eene soort Dascillus. 

De vleugel van den snuitkever toont volkomen het kenmerk 
der Rhynchophora en vertoont met diverse vleugels dier groep de 
meeste overeenkomst. De andere vleugel vertoont eene volkomen 
overeenkomst met een Byturus, maar verschilt belangrijk met 
den vleugel van eenige Dascillide. Volgens den vleugel dus zou 
de plaatsing by Dascillus zeker niet gemotiveerd zijn, en al 
vindt men misschien geene reden, de soort tot de Byturidae te 
rekenen, dan behoort ze toch stellig meer in de buurt van 
die familie, dan van de andere. Nu zijn ook door den vleugel 
de Byturidae zeer verwant aan de Nitidulidae (zie ook Everts), 
zoodat ik voorstel, nog eens de kenmerken van de onbekende 
soort met Nitidulidae en verwanten te vergelijken. 

Spr. laat hierbij nog enkele kevers rondgaan, waarbij de 
ondervleugels uitgespreid zijn, dus in vliegende houding. Men 
kan dan beter de verhouding nagaan tusschen boven- en onder- 


vleugels. 


De heer Everts brengt, naar aanleiding van deze mededee- 
lingen, den heer Kempers hulde voor de groote moeite, 
die deze zich getroost heeft, om de vleugeltypen der Coleo- 
ptera te bestudeeren en af te beelden. Zeker zijn deze van 
groote waarde en zij leveren het bewijs, dat men in de meeste 
gevallen hierdoor kan uitmaken, in welke familie de soort 
moet geplaatst worden, doch geheel doeltreffend zal de indee- 
ling naar het adersysteem niet zijn. In het systeem van 
Latreille, waar het aantal tarsleedjes als basis werd genomen, 
heeft men toch ncg andere verschilpunten noodig gehad en dit 
zal met de indeeling naar het adersysteem ook het geval zijn. 

En thans meent Spr., wat de nog onbekende soort uit 


Sumatra betreft, den raad te mogen geven, eenige exemplaren 


LV1 VERSLAG. 


van deze, benevens de afbeeldingen van sprieten, pooten, vleu- 
gels en andere onderdeelen aan het eerelid Ganglbauer te 
zenden, met de vraag, of deze ook eenige aanwijzing kan 
geven, in welke familie deze soort thuis behoort. Genoemde 
entomoloog is zeker een der weinigen, die dit moeilijke geval 
zal kunnen oplossen, waar gebleken is, dat zich in het Leidsch 
museum ook eenige exemplaren bevinden, die indertyd van 
Dr. Dohrn ontvangen werden met de vraag, tot welke familie 


deze soort behoorde. 


De heer Veth voegt hieraan nog toe, dat de door hem 
vertoonde exemplaren niet tot dezelfde soort behooren als die 
in het Leidsch museum, doch zeker wel tot hetzelfde geslacht. 

Wel had spr. reeds er over gedacht, de soorten als nieuwe 
te beschrijven en behoorende tot een nieuw geslacht, maar 
hiertoe had hy niet willen overgaan, alvorens hy zekerheid 
had gekregen, dat dit niet reeds geschied was. Onder het 
groote aantal Coleoptera uit Sumatra, dat in zijne collectie 
en in die van het Leidsch museum aanwezig is, is niets, dat 
hem zelfs eenigszins kan inlichten, in welke familie de bedoelde 
exemplaren thuisbehooren. Hij hoopt dus in eene volgende ver- 


gadering hierop terug te komen. 


De heer de Meijere brenst vooreerst eenige Dipteren ter 
tafel, medegebracht door de Nieuw-Guinea Expeditie van 1903. 
Ofschoon het van deze orde verzamelde materiaal niet zeer 
omvangrijk was, bleken er toch verscheidene nieuwe soorten 
onder aanwezig te zijn, die door Spreker in het werk, dat de 
zoölogische resultaten der expeditie zal bevatten, zullen worden 
gepubliceerd. 

Dan vermeldt Spr., dat hij zich in de laatste jaren heeft 
bezig gehouden met het onderzoek der insecten, die op varens 
leven. Behalve de vrij op deze planten voorkomende, reeds 


genoegzaam bekende larven van bladwespen, rupsen, wantsjes 


VERSLAG. LVII 


enz., bleken er nog verschillende soorten te zijn, die op eene 


of andere wijze in het inwendige parasiteeren of wel gallen 


veroorzaken. Op een beperkt terrein naby Hilversum werden 


de volgende soorten verzameld; van het meerendeel gelukte 


het ook reeds ze te kweeken. 


I. Op Wijfjesvaren (Athyrium fila femina Roth). 


d. 


b. 


d. 


Bladrolling aan de toppen der veeren, elk door ééne 
larve bewoond. De vlieg, eene Anthomyine, werd wel 
gekweekt, maar bleek ook aan den heer P. Stein te 
Genthin, den besten kenner dezer lastige afdeeling, nog 
onbekend. 

Gangen in den bladsteel, elk door ééne vliegenlarve be- 
woond. De vlieg was volgens Stein waarschijnlijk Acan- 
thiptera signata Brischke. Is dit zoo, dan moet bij het 
kweeken door Brischke eene vergissing zijn gepleegd, 
want volgens zijne opgave verkreeg hij zijne signata uit 
bladmijnen op Pteris. 

Dergelijke gangen in den bladsteel, bewoond door eene 
lilakleurige bladwesplarve. Dr. J. Th. Oudemans had 
de vriendelijkheid, de door mij daaruit verkregen wesp 
te determineeren; het bleek te zijn Heptamelus ochroleucus 
Steph., eene soort, waarvan de ontwikkeling nog on- 
bekend was. 

Holte in den bladsteel, bewoond door eene groenachtig 
witte bladwespenlarve, waarschijnlijk van Dlasticotoma 
filiceti Kl. Op de plaats der holten is de bladsteel om- 
geven door een klompje wit schuim, dat door de larve 


wordt afgescheiden. 


II. Op Adelaarsvaren (Pteris aquilina L.). 


a. 


b. 


Bladrolling aan de toppen, elk bewoond door eene vliegen- 
larve (Chirosia parvicornis Zett.). 

Groote vlakke mijnen aan de toppen der bladeren, door 
eene vliegenlarve bewoond; de vlieg is volgens Stein 


naar alle waarschijnlijkheid /Zylemyia cinerosa Lett. 


LVIII VERSLAG. 


c. Kleine mijngangen, bewoond door de larve eener 
Phytomyza. 

d. Gangen in den bladsteel, veroorzaakt door de larve 
eener vlieg. De gangen komen overeen met die, welke 
Brischke voor Chirosia albitarsis Zett. opgeeft. 

e. Verdikte en zwartgekleurde bladslippen, ontstaan door 
de aanwezigheid van galmuglarven (Perrisia filicina Kieff.). 

f. Omgevouwen bladslippen, eveneens van eene galmug- 
larve (Perrisia pteridicola Kieff.). 

Er werden dus in het geheel 10 verschillende soorten gevon- 
den, slechts van 3 daarvan (IId, e en f) was de ontwikkeling 
bekend. Spr. stelt zich voor, verdere bijzonderheden omtrent 
de biologie van al deze soorten later in het Tydschrift te 
publiceeren. 

Verder doet Spr. eenige mededeelingen betreffende den tegen- 
woordigen stand onzer kennis betreffende de Nederlandsche 
Diptera. Terwijl de eerste naamlyst (van het jaar 1855) 694, 
de tweede (van 1862) 1379 soorten omvatte, werd in de 
»Nieuwe Naamlijst«, door den heer van der Wulp en Spr. in 
1898 saamgesteld, het aantal van 2133 soorten bereikt. Hier- 
van moeten eenige soorten, wegens foutief gebleken determi- 
natie als anderszins, worden geschrapt; daartegenover staat, dat 
aan Spr. reeds weder ca. 300 soorten als nieuw voor onze 
fauna bekend werden. Van het geheele aantal, dat nu gerust 
op een 2400 soorten kan worden geschat, bevat de collectie 
van Spr. er ca. 2000, veelal in door hem zelf gevangen exem- 
plaren, voor een klein deel ook afkomstig uit de coll. van 
der Wulp, waarin helaas veel was teloorgegaan. Van de hem 
ontbrekende 400 soorten zijn wellicht nog verschillende inland- 
sche exemplaren bij sommige medeleden, indertijd medewerkers 
van den heer van der Wulp, voorhanden. Spr. hoopt, dat by 
eventueele aanvrage zijnerzijds deze leden hem behulpzaam 
zullen willen zijn, en hem in staat zullen willen stellen deze 


exemplaren te onderzoeken, opdat hij zich omtrent deze soor- 


VERSLAG. LIX 


ten een juist oordeel zal kunnen vormen. De literatuur heeft 
zich namelijk in de laatste jaren zeer uitgebreid en voor ver- 
scheidene moeilijke groepen, waarover monographieén versche- 
nen zijn, is het wenschelyk, de vroeger gedane determinatién 
te herzien. Ook voor toezending van materiaal. vooral uit het 


Oosten en Zuiden van ons land, beveelt Spr. zich by de leden aan. 


De heer van Rossum doet mededeelingen over parthe- 


nogenesis by bladwespen. Daar de zomervergadering thans 


zooveel vroeger plaats heeft dan gewoonlijk — de vorige in 
Winterswijk werd twee maanden later gehouden — zijn er 


van verscheidene kweekingen nog geene resultaten te vermel- 
den. Toch valt reeds het volgende te berichten over: 

1°. Clavellaria amerinae L. 

Spreker bezat nog een cocon uit het jaar 1902 van larven, 
welke parthenogenetisch in derde generatie waren. Hieruit 
verscheen na driejarige overwintering, 4 Mei 1905, eene 
vrouwelijke wesp. Ingebonden op wilg, beeft zy betrekkelijk 
weinig gelegd; zij leefde tot 13 Mei, was van dezelfde grootte 
als exemplaren na één- of tweejarige overwintering verschenen, 
maar bleek minder krachtig te zijn en het weder was koud! 
Uit de eitjes is nog niets te voorschijn gekomen. 

Uit acht cocons van larven, uit 1903 in vierde parthe- 
nogenetische generatie (welke uitsluitend manlijke imagi- 
nes geleverd hadden na éénjarige overwintering) verscheen 
thans niets meer; by onderzoek bleek een cocon een dood 
mannetje en een andere eene doode larve te bevatten; van 
de overigen was de inhoud vergaan. Van 19 larven uit dezen 
kweek hadden er twee: geen cocon gemaakt; uit de 17 cocons 
ontwikkelden zich in het geheel 9 manlijke exemplaren, behalve 
twee doode, die in cocons gevonden werden. Zie over dezen 
kweek Tijdschr. v. Entom. XLVI Versl. p. 64 en XLVII p. LV. 

20, Arge coeruleipennis Retz. 


Uit 8 cocons van parthenogenetische larven, welke zich in 


LX VERSLAG. 


het laatst van Juni 1904 in den grond begeven hadden, ver- 


- 


schenen van 3—24 April 1905 7 manljke wespen; ééne was 
buitendien reeds 15 Aug. 1904 te voorschjn gekomen, zoodat 
alle larven wespen leverden. Zij konden gemiddeld elf dagen 
in het leven gehouden worden. (Zie Tijdschr. v. Entom. XLVII 
p. LVI en XLVIII p. XIII.) 

3. Nematus luteus Pz. 

Uit achttien parthenogenetische larven (Tijdschr. v. Entom. 
XLVII p. LX.) verschenen : 


11 April 2 


Lbs =; 2 
leis 2 
20:5; 1 
DA, 1 

9 Mei 1 


in het geheel, tot nog toe, dus negen wespen, alle van het 
manlijk geslacht; zoover Spreker bekend, waren er nog geene 
waarnemingen omtrent parthenogenesis in het genus Nematus 
gedaan. 

49. Periclista melanocephala F. 

Zie over den kweek Tijdschr. v. Entom. XLVII. p. LXII. 


Uit een twaalftal parthenogenetische larven verschenen : 


16 April 2 
leur, 1 
7 Mei 4 
DES, 1 


in het geheel 8 wespen, alle van het manlijk geslacht. Omtrent 
waarnemingen over parthenogenesis in het genus Zericlista 
vond Spreker niets vermeld. 

‘ameron zegt: »As the 3 seems to be a puzzle to many 
entomologists I give a full description of it here«. (Appendix 
tor Vol. I; pP. 2207 in Vol. Ui Mons Brits hy. Hymne 
gekweekte wespen komen met deze beschrijving overeen; abdo- 


men en pooten welke hi »reddish-yellow« noemt, waren by 


VERSLAG. LXI 


sommige pas verschenen exemplaren meer geelbruin ; na den 
dood worden zy donkerder. 

50. Tawonus equiseti Fall. 

Tot nu toe verschenen uit 35 parthenogenetische larven, 
in Sept. 1904 gekweekt: (Tijdschr. v. Entom. XLVIII p. XV.) 
van 3 April tot 10 Mei 13 wespen, waarvan 7 mannen en 6 
wijfjes. Men heeft hier dus weder een der zeldzamer voor- 
komende gevallen van gemengde nakomelingschap bij par- 
thenogenesis. Brischke geeft aan (Beob. über Blatt- und Holz- 
wespen, Zweite Abth. p. 293.) »bei den Weibchen sind die 
Schenkelringe und die Spitzen der Hüften gelbweiss.« Bij 
mannetjes zijn intusschen deze deelen soms ook wel iets lich- 
ter getint; de roode ring om het abdomen was bij de grootere 
wijfjes meer geelachtig gekleurd. By de vrouwelyke wespen 
strekte deze zich uit over vier segmenten ; by de mannen over 
twee, drie of vier segmenten. Het eerste wijfje verscheen 22 April. 

6°. Dolerus haematodes Schr. 

Den 3d:n April ontving Spreker een pas verschenen Dol. 
haematodes $ van den heer Bierman te Arnhem. Hoewel niet 
waarschijnlijk, is het goed, hierbij aan te teekenen, dat er 
paring zou kunnen plaats gehad hebben ; de kweek zal dit 
wellicht nader kunnen uitwijzen. 

Door Cameron (Vol. I p. 173) wordt aangegeven : » The 
larva feeds on various species of Juncus, and I have also seen 
it on Seirpus lacustris, but possibly this may have been acei- 
dentally«. Ook Snellen van Vollenhoven beeldt haar af op bies. 
Tydschr. v. Entom. XXIII, PI. 3. 

Aangezien deze planten in het vroege voorjaar nog niet 
genoegzaam ontwikkeld bevonden werden, heeft Spreker in eene 
goudvischkom eene flinke graszode geplaatst en de wesp, 11 
April, in dit verblijf gezet, waar zij tot 28 April leefde. 

Den 23sten April het gras naziende, vond Spreker een twintig- 
tal eitjes, ten getale van 4—8 op een rijtje in den bovenkant 


der grassprietjes gelegd. De meeste dezer eierblaasjes vormden 


LXII VERSLAG. 


kleine grasgroene verhevenheden ; op een der sprietjes waren 
‚zij reeds lichter, bijna kleurloos en doorzichtiger geworden, en 
was met de loupe ontwikkeling van het embryo te bespeuren. 
Ook 27 April werden nog eenige pas gelegde eitjes waargeno- 
men; 2 Mei werd het eerste gevreet bemerkt en een vaal- 
kleurig larfje gezien, dat zich terstond liet vallen, toen getracht 
werd, het diertje tot nauwkeuriger bezichtiging met het sprietje 
op te nemen. Ook later gelukte het niet, de kleine larfjes uit 
het glas te verwijderen; zij vielen bij deze pogingen steeds 
tusschen het dichte gras op den bodem, waar zy zich toen 
ook vretend meestal verscholen hielden. Ten einde de kleine 
dieren niet te benadeelen, heeft Spreker ze daar verder rustig 
laten grazen. Herst 18 Mei vertoonde zich een zevental larven 
aan het hooger gedeelte der plant, en hieronder reeds een 
paar, die bijna volwassen waren. Deze kwamen in hoofdzaak 
overeen met de afbeelding van Sn. van Vollenhoven, doch 
bezaten niet alleen boven de borstpooten, maar boven alle 
pooten zwarte vlekjes. De witachtige kop is aan den schedel 
van eene groote, halvemaanvormige, zwarte vlek voorzien, waar- 
onder eene driehoekige figuur; monddeelen roodbruin. In een 
vroeger stadium zijn de larven op den rug lichter bruin met 
donker afgezette langsstreep boven de grijswitte zijden; de 
kop heeft dan nog niet de groote schedelvlek, maar een lijntje, 
dat van het achterhoofd midden over den schedel loopt tot 
bijna tusschen de oogen; hieronder vertoont zich reeds de 
driehoekige vlek, maar minder donker dan zij later wordt. 
De larve, door Brischke »öfter im Juni auf Gras und Getreide- 
halmen« gevonden (Beob. Abth. II p. 246), welke hij vermoedde 
Dol. haematodes te zijn en onder dien naam met een vraag- 
teeken afbeeldde op Taf. II fig. 8, 1s niet de haematodes-larve. 


De door Brischke beschreven larve 1) wordt in Konow’s analy- 


1) Op den avond van den 20sten Mei werden mij te Driebergeu door eenige 
leden onzer vereeniging larven overhandigd, door hen uit gras gesleept, welke 


met Brischke’s larven overeenkwamen. ; vy. R. 


VERSLAG. LXIII 


tische tabel Dolerus nigratus Müll. genoemd. De kleur van 
den rug is hier olijfbruin met gele zijden ; bij haematodes is 
de rug zwart, zijden vuilwit. 

Parthenogenesis is nog niet by Dolerus-soorten waargenomen ; 
ook zijn zy, zoover Spreker weet, nog niet uit ei gekweekt ; 
bij herhaalde proefnemingen bleek het steeds zeer moeilijk te 
zijn, imagines uit larven te verkrijgen. Dit is wellicht daaraan toe 
te schryven, dat de Dolerus-larven geen cocon maken, maar 
zich vrij in den grond verpoppen en dan door te veel òf te 
weinig vochtigheid in het kweekglas niet tot ontwikkeling komen. 

70. Phymatocera aterrima Kle. 

Op 21 Juni 1904 ontving Spreker uit den Stads-kweektuin 
te Klarenbeek 34 larven, aldaar op Salomonszegel, Polygonatum 
multiflorum, gevonden ; 4 Juli waren alle in den grond gekropen. 
Hieruit verschenen van 24 April —14 Mei 1905 een twintigtal 
wespen; 7 Mei werden twee maagdelijke wijfjes ingebonden 
op een Polygonatum-plant in pot, welke binnenshuis vervroegd 
was. Den volgenden dag, 8 Mei, werd het leggen waargenomen ; 
zij maken hiertoe insnijdingen in den stengel der plant, 
van beneden de bladeren tot even boven den grond; de gleuf jes 
zijn duidelijk waarneembaar; van de eitjes is niets te zien ; 
later, na het uitkomen, bleek, dat er 8 à 10 in een rijtje boven 
elkander geplaatst waren. Geen enkel ei was in blad of blad- 
steeltjes gelegd. 1) 

Larve en wesp zijn o.a. door Sn. van Vollenhoven be- 
schreven (Tijdschr. v. Entom. V. p. 55 T. 2) en Lyonet heeft 
er 8 quarto-bladzyden en eene geheele plaat aan gewijd, om 


haar ontleedkundig te behandelen. Hij zegt o.a, over de 


1) De parthenogenetische larfjes begonnen 22 Mei, dus na 14 dagen, te ver- 
schijnen; het zijn witte diertjes met zwarten kop, welke langs den kalen stengel 
naar boven kruipen; bij het eerste blad aangekomen, beginnen zij gezellig te 
vreten en maken gezamenlijk een groot gat in het blad, waarop zij dicht aan- 
een, tot twintig toe, zitten. Is het blad verorberd, dan begeven zij zich naar 
het hooger gelegene en blijven in den eersten tijd steeds in troepjes bijeen. Zij 


nemen weldra eene parelgrijze vint aan. v. R. 


LXIV VERSLAG. 


zagen der bladwespen sprekend (Recherches sur l’anatomie 
et les métamorphoses de différentes espèces d’insectes, p. 159): 

»Toutes sont tres-artistement composées, mais dans un gout 
souvent fort different. Ce serait une chose digne de l’attention 
d'un curieux, qu'il entrepit de représenter, en grand, nombre 
de ces différentes sortes de scies: je ne doute pas que l’indu- 
strie humaine ne trouvat moyen d’en tirer parti, en les imi- 
tant, pour l'usage des arts mécaniques«. Moge de menschelijke 
nijverheid nog geen voordeel van de bladwespenzagen getrokken 
hebben ,.. de wensch van Lyonet, dat natuuronderzoekers er 
hunne aandacht op zouden vestigen, is sedert vervuld, ook in 
onze vereeniging! 

Lyonet vermeldt omtrent de larven: »Ces animaux, et même 
leurs excrémens, ont une odeur de thé, nullement désagré- 
able«. Spreker heeft een dergelyken geur in het kweekglas 
verleden jaar ook waargenomen; hy vermoedt, dat die afkomstig 
is van verdroogende bladeren der voederplant. Omtrent kweeking 
wit e1 of parthenogenesis dezer bladwesp vond hy niets ver- 
meld. Levende mannelijke en vrouwelijke wespen gaan ter 
bezichtiging rond. 

8. Thrinaw miata Kl. 

Van Dr. J. Th. Oudemans werden 3 Mei twee dezer wespen 
ontvangen, gekweekt!) uit larven, te Amsterdam in groot aantal 
op varen in twee tuinen gevonden. De wesp is hier te lande 
zeldzaam en tot nog toe slechts in Limburg gevangen. 

Zi werden terstond na aankomst gelaafd met suikerwater 
en ingebonden op eene varenplant in pot; hiertoe werd de 
bekende bekervaren onzer tuinen, Struthiopteris germanica, ge- 
nomen. Zij gingen dadelijk leggen; de heldergele of groen- 
gelige eitjes zijn duidelijk zichtbaar op den bovenkant der 
bladeren en zijn afzonderlijk verspreid; hoogstens bevinden 
zich een paar eitjes by elkaar. 

leder uitkomend larfje vindt een blad te zijner beschikking. 


!) Door Dr. Oudemans werden uit dezen kweek alleen wijfjes verkregen. 


VERSLAG. LXV 


In het geheel werden ruim 40 eitjes geteld, op de boven en 
middenblaadjes van het blad; op lagere, dichter bij den grond, 
was niet gelegd. Den 16en Mei werden de eerste partheno- 
genetische larfjes waargenomen, waarvan sommige waarschijn- 
lijk reeds een dag oud waren. 

De rug is lichtgroen met donkerder doorschijnend darmkanaal, 
de zijden geelachtig; de jongste zijn het lichtst getint met witti- 
gen kop, die by grootere iets bruingelig wordt; 18 Mei waren er 
reeds eenige verveld, waarbij zij alleen iets groener geworden 
waren. Zij gelijken veel op andere bladwespen-larven der 
varens; door de wijze van vreten onderscheidt de soort zich van 
Selandria temporalis Thoms., verleden jaar door Spreker gekweekt. 
Terwijl deze hierbij steeds kleine gaatjes in het blad maakt, 
vreet Thrinux van den kant af eerst de puntjes der blaadjes 
weg tot achtereenvolgens het geheele blad verorberd is en de 
kaalgevreten nerf overblijft. Zij groeiden flink; de grootste zijn 
nu dofgroen (achter den kop iets lichter) met zeer fijne witte 
dwarsrimpeltjes. De plooierige, licht groengelige huid in de 
zijden is van den rug gescheiden door een fijn wit streepje. 
Kop geelbruin; oogen in zwarte vlekjes; monddeelen zwart; 
borstpootjes glasachtig wit met bruinige klauwtjes. 

Wanneer zij niet vreten, zitten zij lang uitgestrekt meestal 
aan den achterkant der bladeren; bij verontrusting laten zij 
zich niet licht vallen, en bewegen zich snel wanneer zij 
kruipen. In het geheel werden thans +38 larven geteld. 
Aangezien door Oudemans alleen vrouwelijke wespen gekweekt 
werden, is te vermoeden, dat deze parthenogenetische kweek 
ook uitsluitend wijfjes zal leveren. 

Spreker deelt verder mede, dat eene maagdelijke wesp van 
Pristiphora betulae Retz. en van Dineura nigricans Christ. op 
berk werden ingebonden. Deze laatste, nog niet vermeld in de 
Naamlijst van Oudemans, is synoniem met Din. virididorsata 
Retz. en Din. de Geeri Kl.; zoowel Cameron als Brischke 


geven aan, dat zy in Nederland voorkomt. Zij is volgens 
Tijdschr. v. Entom. XLV II. 5 


LXVI VERSLAG. 


Cameron (Vol. II p. 15) »an extremely common species in 
the birch woods in Scotland«. De wesp was reeds 3 April 
verschenen; het berkenloof begon toen pas wit te loopen. Op 
kleine blaadjes wilde zij niet leggen, werd 5 Mei ingebonden 
op berk en leefde nog tot 12 Mei, dus in het geheel ruim 
5 weken! Spreker hoopt hierover nader te kunnen berichten, 
en wil ook onderzoeken of eene keversoort, Galerucella viburnt 
Payk., zich parthenogenetisch voortplant; hij ontveinst zich 
echter niet, dat het bij deze kevers moeielijker zal vallen, 
»maagden« uit te kiezen dan by de bladwespen. 

De heer van Rossum vestigt daarna nog de aandacht op: 

I. Kunstmatige kleuring van zyderupsen. 
Het 1 Oct.-nummer van Eigen Haard (1904) ontleent hierover 
het volgende aan het te Berlijn verschijnende tijdschrift »Pro- 
metheus«: De vraag, of het mogelijk is, de zijde reeds in het 
lichaam der rupsen te kleuren, is vroeger steeds ontkennend 
beantwoord. Herst in de laatste jaren zijn in dit opzicht 
onwederlegbare resultaten in positieven zin verkregen door 
proefnemingen van Levret en Conte. Door de Labonnefon, 
die ook tot dezelfde uitkomst kwam, worden hierover in Cos- 
mos bijzonderheden medegedeeld. Rupsen van Attacus Orizaba 
uit Mexico, in Frankrijk geacclimatiseerd, werden in 4 groe- 
pen gescheiden en gevoed met ligusterbladen, waarover ver- 
schillende kleurstoffen waren gestreken. De dieren der eerste 
groep werden van jongs af gevoederd met loof, dat met 
neutraalrood !) was doortrokken; zij gebruikten dit zonder 
aarzelen en ontwikkelden zich volkomen normaal. Hun lichaam 
verkreeg daarbij eene donkerroode kleur; ook het bloed werd 
levendig rood en de cocon — waar het hier het meest op 
aankwam — prachtig rood gekleurd. Een even gunstig resul- 
taat werd verkregen met dieren eener tweede groep, die 


slechts gedurende de laatste 14 dagen voor de verpopping 


1) Neutraal- of Toluyleen-rood is zoutzuur-dimethyldiamidotoluphenazine 


VERSLAG. LXVII 


. 


met neutraalrood waren gevoederd. Veel ongunstiger vielen 
de proeven uit met methyleenblauw, dat door de dieren klaar- 
blijkelijk ongaarne opgenomen werd; het schrale spinsel ver- 
toonde slechts eene flauw blauwe tint. De proeven met prikine- 
zuur (geel) leverden zeer ongunstige uitkomsten. Bij Bombyx 
mori slaagden de proeven met neutraalrood eveneens goed; de 
cocons der witspinners werden levendig rood, die der geel- 
spinners prachtig oranje. 

Spreker wil trachten zich neutraalrood te verschaffen, om te 
zien, of het ook door andere rupsen en larven in bloed en 
spinklieren opgenomen wordt. Wellicht zal het dan mogelijk 
zijn, de in de natuur zeldzaam voorkomende roode Cimber- 
larve »kunstmatig« te verkrijgen ?! 

IL Werking van haren.der processie-rups 
op de menschelyke huid. 

Op de vorige Wintervergadering te Rotterdam herinnerde 
Spreker er aan, dat de meeningen over de oorzaak dezer wer- 
king zeer uiteenloopen 1). Nitsche ?) neemt aan, dat de ontsteking 
der huid alleen aan een mechanischen prikkel te wijten is; 
en uit proeven, op zijn voorstel in een laboratoriun te Dres- 
den genomen, blijkt, dat door water, alkohol noch ether eene 
stof uit de haren opgelost kan worden, welke de huid irriteert, 
en dat de haren, wanneer zy nat zyn, zulks ook niet doen ; 
na droging veroorzaken zij terstond weder de bekende 
verschijnselen. Door Fabre 3) wordt daarentegen aangenomen, 
dat de uitwerpselen aller rupsen een vergif bevatten, en dat 
harige rupsen, vooral die, welke gezellig leven, deze stof bij 
aanraking gemakkelijk op den mensch overbrengen kunnen. 
Door Mr. Brants werd Spreker gewezen op de vele inte- 
ressante proeven, welke Fabre met waren heldenmoed op zijne 


eigene huid genomen heeft en zeer uitvoerig door hem be- 


1) Tijdschr. v. Entom. XLVIII p. XXIX. 
2) Forst-insektenkunde, Band II, S. 907. 


3) Tijdschr. v. Entom. XLV Versl. p. 29. 
5* 


LXVIII VERSLAG. 


schreven werden in zijn opstel: »Un virus des insectes« 
(Souvenirs entomologiques X p. 402). Hij maakte uittreksels 
in ether der excrementen van allerlei rupsen, larven, sprink- 
hanen, enz. Stukjes vloeipapier, van deze extracten door- 
trokken, werden op de huid van den voorarm gelegd; om 
de snelle verdamping van den ether tegen te gaan, werden 
zij bedekt met een caoutchouc-lapje en het geheel door een 
verband op zijne plaats gehouden. Steeds vertoonden zich, maar 
eerst na eenige uren, dezelfde pijnlijke en langdurige ver- 
schijnselen, waarbij op de roode en gezwollen aangetaste plek 
zich kleine blaasjes vormden, welke eene vloeistof afzonderen. 
Aangezien deze proeven in lijnrechten strijd zijn met de waar- 
nemingen door Nitsche beschreven, komt Spreker tot de vraag, 
of de verschijnselen, die zich by alle proefnemingen van Fabre 
voordeden, wellicht te wijten kunnen zijn aan de werking op 
de huid van den ether, die door de bedekking met caout- 
choue niet verdampen kon? 

Ten slotte gaat ter bezichtiging rond eene Abia fasciata L., 
verschenen uit larven, welke in het vorige jaar te Winterswijk 
vertoond werden. Zij bezoekt dus ten tweede maal in leven- 
den lijve eene vergadering der Entomologische Vereeniging .. . 


eene arthropodische beleefdheid aan de zestigjarige! 


De heer Everts laat ter bezichtiging rondgaan een over- 
zicht der voornaamste europeesche Scolytiden, welke collectie 
zal behooren tot eene, voor de biologische tentoonstelling te 
Amsterdam bestemde inzending van vraatstukken. Van de 
hier bijeengevoegde soorten zijn stukken schors of hout in 
systematische volgorde bijeengebracht. 

In de tweede plaats deelt Spr. mede, dat hy van Dr. J. 
Snellen van Vollenhoven te Naaldwijk kreeg toegezonden rup- 
sen, aangetroffen op de bladeren van abrikoos. De heer Snellen, 
wien hi om inlichting vroeg, deelde mede, dat het de rupsen 


waren van Abravas grossulariata L., den bekenden aalbessen- 


VERSLAG. LXIX 


vlinder; voor hem was dit voorkomen nieuw; wel vreet de 
rups soms aan wilgen, sleedoorn en Prunus padus, aan welke 
laatste plant de abrikoos verwant is. 

Ten derde vertoont Spr. eene merkwaardige nieuwe kever- 
soort uit Nederland, welke wellicht 60 of 70 jaren geleden 
door den heer Smit bij Amsterdam gevangen is; dit dier was 
nog in vrij goede conditie bewaard in de collectie Ver Loren 
van Themaat, te midden van de treurige overblijfselen eener 
wellicht rijke verzameling. Deze Nebria picicornis F. komt in 
de Rynproyv. by Düsseldorf en ook in Westfalen voor. Vreemd 
is het dus niet, dat deze soort ook by ons is aangetroffen en 
vermoedelijk, evenals meer andere interessante soorten, gevangen 
is langs het voormalige Y. De Amsterdamsche collega’s vinden 


deze soort willicht vroeg of laat terug. 


De heer Mos laat ter bezichtiging rondgaan eenige fraaie 
vlindersoorten, die hij kort geleden mocht ontvangen, o.a. 
Euploea Browni wit Nieuw-Guinea, Armandia Lidderdali wit 
Thibet, Saturnia pyri Schiff. uit Zuid-Europa, Saturnia spint 
Schiff. uit Oostenrijk, en Saturnia atlantica uit Algiers. 

By het vertoonen dezer soorten herinnert Spr. er aan, dat 
beweerd wordt, dat de donkere vlekken op de achtervleugels 
van deze vlinders een sterken geur afgeven, die hen beschermt 


tegen hagedissen en vogels. 


De heer Fokker laat rondgaan eenige exemplaren van eene 
netwants, in grooten getale op Rhododendrons te Boskoop 
aangetroffen en hem in Juli 1904 door Dr. Ritzema Bos toe- 
gezonden. Spr. vermoedde toen, dat deze insecten met planten 
uit het buitenland waren ingevoerd, doch men kon hem hier- 
over toen geene inlichtingen geven. 

In Maart Ll. ontving Spr. er weder van den rijkstuinbouw- 
hortulanus te Boskoop met het bericht, dat zij aan geen 
bepaalde Rhododendrons gebonden schijnen en dat zij thans 


op andere planten voorkwamen dan in het vorige jaar. 


LXX VERSILIA G. 


Men heeft hier te maken met eene soort van het geslacht 
Tingis, waarvan de soort pyri in Frankrijk voorkomt op pere- 
boomen, welks bladeren zij met eene menigte kleine gaatjes 
doorboort. Doch tot deze soort, die niet bekend is als voor- 
komende in Noord-Frankrijk of in de Vogezen, behoorden de 
hier aangetroffene niet. 

Aanvankelijk vermoedde Spr., dat het Tingis Oberti zou zijn, 
doeh bij nadere vergelijking bleek hem, dat de blaasvormige 
verhevenheid op 't pronotum by deze exemplaren zeer gering 
is en veel minder ontwikkeld dan by 7. py en 7. Oberti, 
wat hem aanleiding geeft te vermoeden, dat men hier met 


eene nieuwe soort van dit geslacht te doen heeft. 


De heer Leesberg vermeldt, dat hy in April in de gele- 
genheid is geweest, onder de schors van gevelde eikenstammen 
in eene houtzagerij bij Arnhem naar kevers te zoeken en daar 
eenige zeldzame soorten heeft verzameld, waarvan hij ter 
bezichtiging laat rondgaan : 

19. Carpophilus seapustulatus F., f. n. sp., die zeer in grootte 
varieert en waarvan de roode vlekjes op de dekschilden by 
eenige bijna en by twee exemplaren zelfs geheel ontbreken. 

2°. Ips (Glischrochilus) quadriguttatus F. Van deze soort, die 
anders zeldzaam is, zijn onder het 10-tal eenige exemplaren, 
waarbij de witte band in vlekjes verdeeld is. 

30. Brontes (Hyliota) planatus L., tot nu toe alleen te 
Rotterdam op gevelde iepeboomen gevangen. Bij het oplichten 
der schors, liepen deze kevertjes vlug rond en deden denken 
aan Gracilia minuta F. 

Verder bleek het Spr. bij het nazien zijner collectie, dat 
zich onder een aantal exemplaren van Zygistopterus sanguineus 
L., één exemplaar van Platycis Cosnardi Chevr. bevond, 
afkomstig van den heer Latiers te Kerkrade, welke soort nog 
met in Nederland was aangetroffen. Deze soort werd door 


Redtenbacher in zijne »Fauna Austriaca« 2° Kd. p. 522 beschreven 


VERS TA Ge LXXI 


als P. flavescens, welke naam zeer duidelijk het verschil aan- 
wijst van deze met P. sangwineus L., die lakrood is, terwijl 
P. Cosnardi Chevr. eene gele kleur vertoont. 

Alle eerstgenoemde drie soorten leven volgens de schrijvers 
onder nog saprijke eikenschors. Zij zullen derhalve wel overal, 
waar oude eiken staan, voorkomen. Curieus mag het genoemd 
worden, dat ©. sewpustulatus nog nimmer inlandsch gevonden 


werd en nu in eens in aantal. 


De heer J. Th. Oudemans spreekt over de cultuur van 
Arctia villica L. Van dezen vlinder werden verleden jaar eenige 
voorwerpen door den heer van Goethem te Bergen op Zoom 
gevonden. Een wijfje daarvan geraakte in het bezit van den 
heer Polak. Het legde eieren, die voor een deel aan Spreker 
werden toevertrouwd. In den beginne, voor den winter, 
is de teelt van zulke rupsen zeer gemakkelijk. De moeilijk- 
heden komen pas, als de overwintering voorbij is. Daar het 
Spreker nu ter oore gekomen is, dat bij de verschillende lief- 
hebbers, die van hetzelfde broedsel gekweekt hebben, alle 
rupsen ten slotte te gronde zijn gegaan en hy er daarentegen 
slechts weinig verloren heeft, acht hy het niet van belang 
ontbloot, hier met enkele woorden de gevolgde kweekmethode 
te beschrijven. 

Toen de dieren in 't najaar ophielden met eten, werden zij 
in eene groote kist geplaatst, die als volgt »gestoffeerd« was. 
Op den grootendeels uit ijzergaas bestaanden bodem werden 
twee lagen turven gelegd, waarbij niet al te nauw gepast 
werd, zoodat overal kleine holten bleven bestaan. Op de turven 
kwam eene laag houtwol van ongeveer 15 cM. dik. Daarop 
werden de rupsen geplaatst en, ten overvloede, in de eerste 
dagen nog gedurig van versch voedsel, paardebloembladeren, 
voorzien. Als deksel diende een weder met ijzergaas bespannen 
raam. Daar de kist op kleine blokjes geplaatst werd, kon de 


lucht er in verticale richting doorstrijken.. De kist werd in de 
8 1] 


LXXII VERSLAG. 


buitenlucht geplaatst, doch onder een afdak, zoodat zy 
voor regen enz. beveiligd was. Dit is noodig, daar 't anders 
binnenin veel te vochtig wordt. En te droog wordt het niet, 
gelijk Spreker bij diverse overwinteringen gebleken is. 

In dit apparaat bleven de rupsen, totdat het begin van den 
winter voorbij was. Zij werden toen te voorschijn gebracht, 
waarbij bleek, dat zij overal tusschen de turven zaten, enkele 
ook in de houtwol. Na eerst twee dagen in een ongestookt 
vertrek gestaan te hebben, werden zij allengs warmer geplaatst 
en werd haar voedsel voorgezet, bestaande uit z.g. brusselsch 
lof. Eerst verscheidene dagen nadat zij opgenomen waren, be- 
gonnen zij iets te eten; langzamerhand ging dat wat beter 
en eindelijk begonnen sommige voorwerpen werkelijk flink te 
eten en te groeien. Allengs gingen er ook eenige vervellen, 
doch de grootte hiep meer en meer uit elkaar. Het voorlijkste 
voorwerp begon zich in te spinnen op 26 Februari en ver- 
popte op 11 Maart. Hieruit kwam de vlinder te voorschijn 
op 27 April; dit voorwerp gaat ter bezichtiging rond. Daar- 
tegenover staat, dat er nog altijd enkele rupsen thans, 20 Mei, 
niet verpopt zijn. Of van deze laatste nog iets terecht zal 
komen is de vraag; zij vormen echter slechts een klein onder- 
deel van het geheel !). 

Met eene andere soort, Orgyia gonostigma F., die als jonge 
rups overwintert, heeft Spreker eveneens succes gehad, terwijl 
ook dikwerf het tegendeel het geval is. Bedenkende, dat dit een 
dier is, dat niet als de vorige op lage planten, doch op boomen 
en heesters leeft, vulde hij een gazen zak met veel dor blad, 
bond dien zak om een groeienden eikentak, deed de rupsen 
er in en wachtte af, totdat deze’ niet meer aten, maar tusschen 
de dorre bladeren wegkropen. Toen werd de eikentak in zijn 
geheel afgesneden en, met zijn omhulsel, op dezelfde plaats 
bewaard, waarvan straks gesproken is, doch hangend aan de 


1) Het laatste ex. verscheen op 4 Juli. 


VERSLAG. LXXIII 


zoldering van het afdak. Ook deze cultuur is goed geslaagd. 
Op 1 April, toen wel eenig voedsel aanwezig was, doch nog 
geen eik, werden de rupsjes opgezocht. Elk zat op een plekje 
spinsel op en tusschen de dorre bladeren. Alle waren nog in 
diepe rust. Roos, kamperfoelie en els werd er bij gedaan en 
alles vrij koel geplaatst. Nu en dan werden de dieren met een 
verstuiver besproeid, als wanneer er meer leven in kwam. Doch 
dagen lang bleven de meeste nog roerloos zitten. Ten slotte 
kwam ook hieraan een einde en begonnen de diertjes te eten 
en wel van het hun onderwyl ook voorgezette loof van mei- 
doorn. Einde April begonnen er enkele te vervellen en lang- 
zamerhand meer; nu zijn de meeste door die vervelling, 
denkelijk de voorlaatste, heen, en zal de teelt vermoedelijk 
weinig zwarigheden meer aanbieden, daar men in ’t voorjaar 
op deze grootte gevangen exemplaren zonder moeite grootbrengt !). 

Dan herinnert Spreker er aan, dat op de vorige zomer- 
vergadering, te Winterswijk, door den heer de Vos en hem 
verscheidene exemplaren van Scotosia vetulata Schiff, een bij 
ons zeldzame Geometride, gevangen werden. De voorwerpen 
waren sterk afgevlogen en stierven, zeker ook in verband 
met de hooge temperatuur, reeds den volgenden dag. Toch 
verkreeg Spreker van één voorwerp nog eenige eitjes. Deze 
overwinterden en kwamen einde April uit, juist toen in 
Sprekers tuin de expres daarvoor geplante struik van Rhamnus 
cathartica begon uit te loopen. De rupsjes waren verbazend 
klein. Zij werden in een klein glazen buisje geplaatst met 
eenige half ontloken Rhamnus-knoppen en daarin verdwenen 
zij spoedig. Zij groeiden tot nog toe langzaam en zullen ver- 
moedelijk den vlinder einde Juni leveren ®). Deze soort heeft 
dus vermoedelijk niet meer dan één generatie per jaar en is 
de opgave van twee generatiën, zooals door sommigen wordt 


aangenomen, in dien geest te verbeteren. 


1) De vlinders verschenen einde Juni en begin Juli. 


2) De 5 rupsjes leverden 5 vlinders op 18 tot 28 Juni. 


LXXIV VERSLAG. 


Eindelijk laat Spreker photographién zien van pas uitge- 
komen exemplaren van Cucullia verbasci L., waar aan den kop 
de kristalheldere vochtdruppel te zien is, die dient, om den 
dikken wand van den cocon te verweeken. Spreker had de 
poppen uit de cocons genomen en trof ’t bijzonder, dat hy 
by 't uitkomen van 3 voorwerpen juist tegenwoordig was. 
Na de pophuid afgestroopt te hebben, bleven de voorwerpen 
doodstil liggen, en gedurende dien tijd kwam aan de voor- 
zijde van den kop een drietal groote vochtdruppels na elkaar 
te voorschijn. Eindelijk, na een geruimen tijd, die anders stellig 
noodig is voor 't week worden van den cocon, kwamen zij in 
beweging en beklommen eenig voorwerp in de nabijheid. 
Daar Spreker gezorgd had, dat de laatste druppel met niets 
in aanraking kwam, de beide vorige waren afgevallen, was 
deze, toen 't dier tegen een stokje opgeklommen was, nog aan- 
wezig. En toen werd de photo gemaakt. 

Ten slotte laat Spr. nog rondgaan het »Entomologen Adress- 
buch« van Junk, waarvan hy in de Entomologische Berichten 
van Mei 1905 het verschijnen heeft aangekondigd en waarheen 


hij verder verwijst. 


De heer Bisschop van Tuinen deelt mede, dat hy zijne 
onderzoekingen, de zaagwerktuigen der bladwespen betreffende, 
geregeld voortzet en dat hij nu, tot zijn genoegen, in staat 
is gevolg te geven aan zijn voornemen, om een opstel over de 
zaagwerktuigen der soorten van het genus Zrichiosoma voor 
het Tijdschrift gereed te maken. 

Hij heeft nl. van pastor Konow niet alleen een © exemplaar 
van Trichiosoma sorbi Htg., maar ook van 7. silvatica Leach 


en 7. Latreillei Leach ontvangen. Door hem zijn nu van alle 


soorten — nl. van Trichiosoma lucorum L., T. vitellinae L., 
T. sorbi Htg., 7. tibialis Steph., 7. silvatica Leach en T. 
Latreillei Leach — preparaten gemaakt. Hij laat de daar- 


naar vervaardigde photo's circuleeren, waarbij hy de opmerking 


VERSLAG. LXXV 


maakt, dat de zaagwerktuigen van 7. vitellinae L., genomen 
uit eene wesp, waarvan de larve door Dr. van Rossum op 
berk werd gevonden en ook met berkebladeren werd gekweekt, 
meer gelijken op die van 7. silratica Leach, dan op de zaag- 
werktuigen van 7. vitellinae, waarvan de larven op wilge- 
bladeren werden aangetroffen en daarmee zijn gevoed. 

Verder deelt Spreker mede, dat hy van den heer Konow 
ter onderzoeking heeft ontvangen © exemplaren van Cimber 
lutea L. en C. capreae Knw. Zij moesten echter aan den heer 
Konow terug worden gezonden, doch de zaagwerktuigen mochten 
er uitgenomen worden, wanneer maar gezorgd werd, dat de 
sprieten, vleugels en pooten ongeschonden bleven. Met veel moeite 
en geduld is hem dit gelukt en hij laat nu de photo’s, gemaakt 
naar deze zaagwerktuigen, rondgaan, waarbij hij er op wijst, 
dat de zaagtanden van C. capreae niet verschillen van die van 
C. lutea, door hem van Dr. van Rossum ontvangen. De zaag- 
tanden van het aan Konow behoorend exemplaar van C. lutea, 
zien er werkelijk een weinig anders uit, want de onderlinge afstand 
is grooter en zy zijn aan den voet slanker en hebben dieper 
insnijdingen dan die der exemplaren van Dr. van Rossum. 
Konow erkent trouwens ook de gelijkenis der zaagtanden van 
zijne C. capreae met die der door Dr. van Rossum gekweekte 
C. lutea. 

Ter vergelijking laat Spreker ook nog drie photo's der zaag- 
tanden van €. lutea zien; eene met weinig en twee met vele tanden. 
Eene der laatste photo's is genomen naar een preparaat der zaag- 
werktuigen eener wesp door hem van Dr. van Rossum ontvangen 
en waarvan de larve door dezen op Saliw caprea L. werd aan- 
getroffen. Zij is ook verder met de bladeren van dezen wilg 
opgekweekt. 

Van Konow ontving Spreker bovendien nog eene wesp met 
vermelding, dat zij wel eene C. femorata L. zoude zijn. By 
onderzoek bleek het hem dan ook, dat de zaag het meest met 


die van C. femorata var. silvarum F. overeenkomt, zooals ook 


LXXVI VERSLAG. 


uit de door hem gemaakte photo’s blijkt. Later ontving hy ech- 
ter bericht van Konow, dat deze haar voor C. pallens Lep. hield. 

Het blijkt dus, dat er nog veel valt te onderzoeken, aan- 
gaande de zaagwerktuigen der soorten van het genus Cimber. 
Daarom hoopt Spreker deze onderzoekingen voort te zetten. 
Eenige van Staudinger ontvangen soorten wachten nog daarop. 
Misschien vindt hij daaronder wel de wesp, waaraan de zaag- 
werktuigen, afgebeeld op Pl. 13 fig. 1, Tijdschrift XLVII, zijn 
ontleend en die door Konow ook niet terecht kan worden gebracht! 

Gaarne had hy deze onderzoekingen nog vóór deze zomer- 
vergadering volbracht, doch het zoo buitengewoon vroege tijd- 
stip, waarop deze dit jaar wordt gehouden, heeft hem dit 
onmogelijk gemaakt. Zijn plan was geweest, om ook nog de 
preparaten te photografeeren, die hy reeds heeft gemaakt van 
Macrophya punctum-album L., M. ribis Schrk., Dineura Geeri 
Steph., Tawonus equiseti Fall, Athalia rosae L., Tenthredo coryli 
Panz., Pristophora ruficornis Ol., Nematus abdominalis Panz. 
en Rhogogastera aucuparia Klg., doch kon er, helaas, geen tijd 
voor vinden. 

Hij kan alleen nog de photo’s der zaagwerktuigen van Selandria 
serva F. en Abia nigricornis Leach laten zien. Beide zijn nog 
al merkwaardig door hun vorm. De tanden van Selandria serva 
komen zeer veel overeen met die van eene gewone zaag en die 
van Abia nigricornis wijken van die der andere Cimbicini af, 
doordat zij tamelijk lang en over de geheele lengte even breed 
zijn. Hunne toppen zijn afgerond. Het rugstuk van het zaag- 
werktuig is sabelvormig en loopt in eene punt uit, waardoor 
het ook zeer veel afwijkt van dat der andere geslachten. 

Ten slotte betuigt Spreker zijn hartelijken dank aan de h.h. 
F. W. Konow, Dr. J. Th. Oudemans en Dr. A. J. van Rossum 
voor de van hen ontvangen bladwespen, waardoor hy in staat 
werd gesteld, zijne onderzoekingen voort te zetten. Ook bedankt 
hy den heer K. J. W. Kempers voor de door hem aan 


Dr. Oudemans gezonden wespen, van welke hij, nadat ze door 


VERSLAG. LXX VIT 


dezen zijn gedetermineerd, de zaagwerktuigen hoopt te prepa- 
reeren en te onderzoeken. 

De heer A. C. Oudemans laat 20 afbeeldingen rondgaan 
van Acari en hunne details. ledere afbeelding is vergezeld 
van eene korte beschrijving, eenige opvallende bijzonderheden 
vermeldende. 

Macrocheles vernalis (Berl.) © werd door den heer De Vos te 
Velp op eene doode kip gevonden. 800 x lang. Rug met 
korte borstels. Sternaalschild even breed als lang; met 6 borstels. 
Metgsternalia zeer klein; ieder met 1 borstel. Genitaalschild 
iets langer dan breed; achteraan breeder; voorrand rond; 
achterrand recht; met 2 borstels. Ventro-anaalschild ongeveer 
even lang als breed, met 3 paar ventraalborstels en de 3 bekende 
anaalborstels. Peritremata reiken tot vóór het rostrum. Trito- 
sternum gewoon; basaalstuk ongeveer 2!/, maal langer dan 
breed; slippen breed. Epistoma met driehoekige buitenslippen 
en behaarde binnenslippen. Mandibula door Berlese goed afge- 
beeld. Aan het eerste palplid ventraal en intern een haar, 
welks einde bijna cirkelrond en afgeplat is. Dorsaal van 
femur II een skalpelvormig haar. 

Gamasellus sevclavatus (Oudms.). Deutonympha. Werd door 
den heer De Vos te Velp gevonden op Cetonia aurata en 
C. jloricola. Deze soort werd door my reeds, hoewel zeer onvol- 
doende, beschreven en afgebeeld, en wel in de » Entomologische 
Berichten« van 1, IX, 1902, p. 17; in de »Entomologische 
Berichten« van 1, III, 1902, p. 20; in het »Tydschrift voor 
Entomologie«, v. 45, p. 8, 33, en in het »Tydschrift der Neder- 
landsche Dierkundige Vereeniging«, ser. 2, v. 8, p. 74, t. 5, 
f. 1—3. Lengte 288 u. Rug geheel gedekt door 2 schilden; de 
naad tusschen deze schilden valt juist achter het 3° pootpaar. 
Alle haren zijn zeer kort en borstelvormig. Het tritosternum is 
normaal. Het sterno-metasterno-genitaalschild is breeder dan 
vroeger afgebeeld werd, bijna overal, met den ronden top 


tusschen coxae IV. Geen ventraalschild. Anaalschild groot, 


LXXVIII VERSLAG. 


ongeveer halfeirkelvormig; voorrand rond. Peritrema tot aan 
het rostrum. Epistoma spits, met gezaagde randen, en met 
mediane zoogenaamde opening (minder gechitiniseerd gedeelte) 
(evenals bi eenige soorten van Mwiphis). Op de coxae der 
palpen en op die der pooten II en III bevindt zich, ventraal, 
een kort dik knotsvormig haar. 

Hypoaspis bombicolens (Can.) © vond Spreker 28, VII, 1901 
te Bonn op Bombus hypnorum L. 

Seiulus rhenanus nov. sp. / vond Spreker 25, VII, 1901 te 
Beuel bij Bonn tusschen rottende bladeren. Zeer na verwant 
aan S. vepallidus (C. L. Koch); verschilt daarvan o.a. door 
het gemis der 2 dikke haren achter de vertikaalharen; door 
het bezit van slechts 1 paar (dus niet 2 paar) dikke haren 
aan den achterrand; door het copulatieorgaan, dat aan een 
misvormden reehoorn doet denken. Lengte 240 x. 

Uropoda vegetans (de Geer). Deze soort, voornamelijk bekend 
als deutonympha, werd tot dusverre zeer onvoldoende afgebeeld. 
De rug is gedekt door slechts één schild. Dit schild heeft een 
gladden rand; het overige gedeelte is voorzien van talrijke 
kuiltjes of ronde putjes, waartusschen zeer korte, gebogen, 
platte haartjes staan. 

Berlese vormde (Ordo Mesostigmata, p. 88) eene groep: 
> Manipulus IV; Uropodae punctulatae; Type Uropoda ovalis 
Kram.« Het is mi by de studie van Ur. vegetans (de Geer), 
deutonympha, gebleken, dat het al of niet voorzien zijn van 
putjes geen groepkenmerk kan zijn; veel meer moet gelet 
worden op den vorm van het hypostoom. Een der kenmerken 
van het hypostoom van U. vegetans (de Geer) is, dat de 
malae externae eindigen in een vischbek. Deze eigenschap 
komt ook toe aan U. levisetosa Oudms. et Vgts. en aan U. 
alfkeni Oudms. Welnu, het rugschild van deze laatste soort is 
volkomen glad. 

Uropoda obscura van Berlese moet vermoedelijk een anderen 


naam hebben, daar er groote verwarring heerscht in de nomen- 


VERSLAG. LXXIX 


elatuur. By de studie der deutonympha is Spreker gebleken, dat 
er geen achterrugschild bestaat. Het zoogenaamde achterrug- 
schild van Berlese is slechts een sterk hellend gedeelte van 
het middelrugschild. 

Cilliba vegetans (Ant. Dug.) werd door Spr. in »Tydschrift 
voor Entomologie«, v. 43, t. 7, f. 25, verkeerd afgebeeld. De 
deutonympha heeft geen randschild. De teekening van een 
randschild was het gevolg van optisch bedrog. Aan de buik- 
zijde is namelijk een randschild aanwezig, dat doorschemerde. 

Tetronychus carpini nov. sp. d 240 &. Zeer na verwant aan 
T. telarius (L.). Onderscheidt zich daarvan door het bezit van 
twee goed ontwikkelde oogen aan elke zijde en van een langen 
herhaaldelijk gebogen penis. Werd door mij gevonden op Cur- 
pinus betulus te Beuel by Bonn. 

Belaustium globigerum (Berlese). Het aanhangsel (tars) aan het 
voorlaatste lid (tibia) der palpen is niet een bol (globus), waaraan 
het dier zijn naam ontleend, maar min of meer lensvormig. 

Eulais soari Piersig 2 werd door Spr. gevonden te Arnhem. 
Vóór de oogen vindt Spr. twee onder de huid liegende tonvor- 
mige, en nog meer naar voren twee laarsvormige zintuigen, 
eindigende in een haar. Ook achter de oogen op den rug zijn 
dergelijke zintuigen aanwezig. 

Hydrarachna paludosa Thon Y werd door Spr. te Arnhem 
gevonden. Het tusschen de oogen naar voren springend gedeelte 
van het rugschild is by zijn exemplaar zeer zwak ontwikkeld. 

Dermolichus chrysomelinus Koch. Werd door Berlese tamelijk 
goed afgebeeld. Aan de einden der tarsen bevindt zich aan de 
achterzijde (dus extern bij pooten I en Il, en intern by pooten 
HI en IV) een klauwvormig haar. De tars zelf eindigt dus 
niet klauwvormig. De eigenlijke klauw is zwak en langgesteeld, 
zooals bij Lentungula en Psoroptes. 

Tyroglyphus dimidiatus (Herm.) (= longior Gervais). De deuto- 
nympha werd tot dusverre niet afgebeeld. De genitaalspleet 


is reeds aanwezig, alsmede 2 paar zeer kleine genitaalzuignappen. 


LXXX VERSLAG. 


Glycyphagus destructor (Schrank). Nympha (Protonympha ?), 
werd tot dusverre niet afgebeeld. De beide valvae der genitaal- 
spleet zijn nauwelijks in aanleg aanwezig, alsmede 1 paar 
kleine genitaalzuignappen. 

Glycyphagus fuscus Oudms. Deutonympha. Werd tot dusver 
niet afgebeeld. Is een prachtig dier, wit, met wrattige huid, 
terwijl de adulti eene donkerbruine gladde huid bezitten. De 
haren zijn even lang als femur I, iets gebogen, zelf voorzien 
van uiterst kleine borsteltjes. De haren der voorste helft van 
den rug zijn naar voren, die der achterste helft van den rug 
naar achteren gericht. De valvae der genitaalspleet zijn aan- 
geduid, alsmede 2 paar zeer kleine genitaalzuignappen. 

Anoetus phyllotrichus (Berl.). Hypopus, 185—170 g lang. Op 
het prosoma 4 sabelvormige haren, even lang als genu I. Op 
het metasoma 8 paar veel langere sabelvormige haren. Op den 
achterrand 2 paar zeer korte iets gebogen haartjes. Op epimera 
ll, vóór epimera IV en ter zijde der genitaalopening, een 
kleine zuignap. Zuignapplaat middelgroot met 8 zuignappen, 
geplaatst 2, 4, 2. 

Trichotarsus cerambycinus (Scop) (= wylocopae Donn.). Scopoli 
beschryft reeds den hypopus (Entomologia carniolica, 1763, 
p. 386, n° 1054) als volgt: » Pedieulus cerambycinus.. Antennae 
corpore longiores. Habitat in Api violacea. Albus, minutus, 
segnis. Corpus ovalis. Antennae assiduo et lente mobiles. 
Pedes sex, breves, pilosi, aequedisciti.« Het is duidelyk, dat 
Scopoli het diertje omgekeerd (met den kop naar achteren) 
beschouwde en de achterpooten voor antennen aanzag. Van- 
daar ook de mededeeling, dat het slechts 6 pooten had. Vlak 
voor elk van het eerste paar prosomataalharen ziet men een 
klein in de huid weggedoken bekertje, waarin een sterk licht- 
brekend knotsvormig haar zich bevindt (zintuig ?). 

Trichotarsus osmiae (Dut.). Hypopus. Evenals bij de vorige 
soort, bevindt zich vlak vóór elk van het eerste paar proso- 


mataalharen het boven beschreven bekertje. 


VERSLAG. LXXXI 


Trichotarsus reaumuri nov. sp. Hypopus. Verschilt van 7. 
osmiae (Duf.): 1°, door het bezit van een paar bleeke vlekjes 
submediaan in den voorsten hoek van het prosomataalschild. 
Deze vlekjes zijn omgeven door een zwakken chitinering, zoodat 
zij den basaalring van een haar imiteeren; 2e, doordien het achter- 
lif veel minder gechitiniseerd is. By 7. osmiae is de achterrand 
zelfs roodbruin; 3°, door het bezit van 3 sleepharen, ongelijk 
van lengte, aan de achterpooten : 1 buitenhaar kort, een bin- 
nenhaar lang. 7. osmiae heeft 2 zeer kleine en één zeer lang 
sleephaar. Werd door den heer J. D. Alfken (Bremen) gevon- 
den op Osmia rufiventris Panz. te Odran (Oostenrijksch Silezië) 


en op Osmia panzeri Mor. te Kolin (Bohemen). 


De heer Bos deelt mede, dat weder exemplaren van Plusia 
moneta F. door hem te Wageningen werden aangetroffen. 
Verder vermeldt Spr. nog het talrijk voorkomen van Abraxas 


| 3 RIS oc A ces 
sylvata Scop. in eene kweeker te Wageningen. 


Hierop sluit de President, onder dankbetuiging aan de 


aanwezige leden voor hunne mededeelingen, de vergadering. 


Den volgenden dag vertrokken de aanwezige leden per spoor 
naar Maarsbergen, tot het maken der gebruikelijke excursie, die 
ook nog door den heer Dr. D. Mac Gillavry werd medegemaakt. 

Hoewel het terrein door de groote verscheidenheid van 
planten zeer geschikt was, bleek de excursie door het koude 
weder zeer weinig op te leveren. 

De belangrijkste vangsten zullen in de Entomologische 


Berichten worden vermeld. 


Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 6 


LXXXII Veli RS TIA NG 


Voor de leden der Nederlandsche Entomologische Vereeniging 
zijn verkrijgbaar by den Secretaris, D. van der Hoop, Scheepstim- 
mermanslaan 7 te Rotterdam, voor zooverre de voorraad strekt: 

Tijdschrift voor Entomologie; per deel : | 

met gekleurde met zwarte 


platen, platen, 
Dee VL: MANEN tingen IED = Files 
» VO, XVII-XXXVIII . . » 6.— » 3. 
O RR N EN . » 6.— 
Entomologische Berichten; per 6 nummers. N°. 1—6, 
(221913 ISEE a Ere N piena 


Handelingen der Nederlandsche Entomologische Vereeni- 
ging. bevattende de Verslagen der jaarlyksche Ver- 
gaderingen van 1846—1858, met Repertorium . . » 1.25 
Pinacographia. Afbeeldingen van meer dan 1000 
soorten van Noordwest-Europeesche sluipwespen (Ich- 


neumones sensu Linnaeano), door Dr. S. C. Snellen 


van Vollenhoven, met 45 gekl. platen . . . . . » 30.— 
P. ©. T. Snellen, De Vlinders van Nederland. 

Macrolepidoptera, met 4 platen . . . » 7.60 
F. M. van der W ulp, Catalogue of the a 

Diptera: fromAaSouih-ASA SENTE RAP «er ab elena 2418 


F. M. van der Wulp en Dr. J. C. H. de 

Meyere, Nieuwe naamlijst van Nederlandsche Diptera » 2.10 
Handleiding voor het verzamelen, bewaren en ver- 

zenden van uitlandsche insecten . . . » 0.40 
Repertorium betreffende deel I--VIII van het 4 TH 

schrift voor Entomologie, bewerkt door Mr. E. A. 

de Roo van Westmaas . . » 0.50 
Repertorium betreffende deel IX XVI van het + Ti 

schrift voor Entomologie, bewerkt door F.M.v.d.Wulp. » 0.75 
Repertorium betreffende deel XVII—XXIV van het 

Tydschrift voor Entomologie, bewerkt door F. M. 

van. der Wulp® Amen EK 2 


LST VAN DE EEDEN 


DER 


NEDERLANDSCHE ENTOMOLOGISCHE VEREENIGING, 


op 1 Juli 1905. 
MET OPGAVE VAN HET JAAR HUNNER TOETREDING, ENZ. 


(De leden, die het Tijdschrift voor Entomologie Deel XLVIII 


ontvangen, zijn met een * aangeduid), 


ob 


BUITENGEWOON EERELID. 
*7.K.H. de Prins d. Nederlanden, Hertog van Mecklenburg, 1903. 
EERELEDEN. 


* Dr. Gustav L. Mayr, Professor aan de Hoogere Burgerschool 
te Weenen, III Haupstrasse 75, te Weenen 1867. 

* Frederic Du Cane Godman, F. R. S., 10 Chandos-street, Cavendish- 
square, London W. 1893. 

* Edmund Reitter, te Paskau, Moravié. 1900. 

* Erich Wasmann, S. J., Bellevue te Luvemburg. 1901. 

* Dr. Chr. Aurivillius, Hoogleeraar in de Zoölogie aan de 
Universiteit te Stockholm. 1903. 

*L. Ganglbauer, te Weenen. 1903. 


BEGUNSTIGERS. 


Dr. F. J. L. Smidt, te Rotterdam. 1869. 
Het Koninklijk Zoölogisch Genootschap » Natura Artis Magistras 
te Amsterdam. 1879. 


De Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem. 
1884. 


LXXXIV LIJST DER LEDEN ENZ. 


Mevrouw de Wed. Mr. J. Kneppelhout, geb. van Braam, 
Hemelsche Berg, te Oosterbeek. 1887. 

Mevrouw M. Neervoort van de Poll, geb. Zubli, te Rijsenburg, 
(prov. Utrecht). 1887. 

Mevrouw A. Weber, geb. van Bosse, te Æerbeek. 1892. 

Mejuffrouw 8. C. M. Schober, Maliebuan 29, te Utrecht. 1892. 

Mevrouw J. M. C. Oudemans, geb. Schober, Paulus Potter- 
straat 12, te Amsterdam. 1892. 

Mevr. M. de Vries, geb. de Vries, te Bloemendaal. 1895. 

Mevrouw J. P. Veth, geb. van Vlaanderen, Sweelinckplein 83, 
te ’s-Gravenhage. 1899. 

Mevrouw ©. W. Reuvens, geb. van Bemmelen, te Oosterbeek. 
1899. 

J. W. Frowein, Eusebius-buitensingel 55, te Arnhem. 1899, 

Dr. C. C. Sepp, Leidschegracht 3, te Amsterdam. 1900. 

Mej. C. E. Sepp, Stadhouderskade 16b, te Amsterdam. 1900. 

W. Jochems, Korte Vijverberg 4, te ’s-Gravenhage. 1901. 

Mej. M. L. Reuvens, Breestraat 27, te Leiden. 1902. 


CORRESPONDEERENDE LEDEN. 


* Frederie Moore, Maple road, 17, Penge (Surrey). 1864. 

Dr. W. Marshall, Professor aan de Universiteit te Leipzig. 1872. 

A. Fauvel, Rue d’Auge 16, te Caen. 1874. 

Dr. O. Taschenberg, te Halle a. S. 1883. 

A. W. Putman Cramer, 142 West-street 87, te New- York. 1883. 

Dr. F. Plateau, Professr der Zoölogie aan de Hoogeschool te 
Gent. 1887. 

S. H. Scudder, te Cambridge (Mass.) in Noord-Amerika. 1887. 

* Dr. L. Zehntner, te. Salatiga (Java). 1897. 

Dr. G. von Seitlitz, te Mbenhausen, Oberbayern. 1905. 


BUITENLANDSCHE LEDEN. 


Comte Henri de Bonvouloir, Avenue de l’ Alma 10, te Parijs. 
(1867--68). — Coleoptera. 

* Rene Oberthür, Faubourg de Paris 44, te Rennes (Ille-et-Vilaine). 
Frankrijk. (1882— 83). — Coleoptera, vooral Carabiden. 


LIJST DER LEDEN ENZ. LXXXV 


*The Right Hon. Lord Th. Walsingham, M. A., F. R. SE 
Eaton House 66a, Eaton-square, London S. W. (1892—93). 
— Lepidoptera. 

* Julius Weiss, te Deidesheim (Rheinpfalz). (1896—97). 


GEWONE LEDEN. 


Vine. Mar. Aghina, Saer. Ord. Praed., te wissen (Geld.) — 
Algemeene Entomologie. (1875—76). 

Dr. H. J. van Ankum, Hoogleeraar aan ’s Rijks Universiteit 
te Groningen. — Algemeene Zoölogie. (1871 —72). 

G. Annes, 3de Helmersstraat 6, te Amsterdam. (1893—94). 

Dr. J. F. van Bemmelen, Groothertoginnelaan 142, te ’s-Graven- 
hage. (1894—95). 

E. Berends, Wittevrouwenstraat 30, te Utrecht. (1904—1905). 

* P. J. van den Bergh Lzn., Spoorlaan, te Tilburg. (1901 —1902). 

E. M. Beukers, Emmastraat, te Schiedam. — Lepidoptera. 
(1898—99). 

*C. J. H. Bierman, Ketelstraat 9, te Arnhem. — Lepidoptera. 
(1904-1905). 

*K. Bisschop van Tuinen, Leeraar aan de Hoogere Burger- 
school en het Gymnasium te Zwolle. — Lepidoptera, Anato- 
mie der Tenthredinidae. (1879—80). 

P. A. M. Boele van Hensbroek, te ’s-Gravenhage. — Biblio- 
graphie. (1894—95). 

Dr. H. Bos, Leeraar aan ’s Ryks Landbouwschool te Wage- 
ningen. — Formiciden. (1881—82). 

Dr. J. Ritzema Bos, Buitengewoon hoogleeraar aan de Uni- 
versiteit, Roemer Visscherstraat 3, te Amsterdam. — Oecono- 
mische Entomologie. (1871—-72). 

Dr. J. Bosscha Jz., te Bandong, Java. — Coleoptera. (1882—83). 

A. van den Brandt, te Venlo. — Inlandsche insecten. (1866—67). 

* Mr. A. Brants, Verl. Rijnkade 119, te Arnhem. — Lepidop- 
tera. (1865 —66). 

L. P. de Bussy, Phil. nat. stud., P. C. Hooftstraat 178, te 
Amsterdam. (1898—99). 

* Dr. J. Biittikofer, Directeur van de Diergaarde te Rotterdam. 
(1883—84). 

Mr. R. Th. Bijleveld, Sophia-laan 11, te ’s Gravenhage. — Alge- 
meene Entomologie. (1863—64). 


LXXXVI LIJST DER LEDEN ENZ. 


*M. Caland, Ingenieur van den Waterstaat, te Zutphen. — 
Lepidoptera. (1892 —93). 

*P. Caland, Bergstraat, te Wageningen. (1899 — 1900). 

* A. Cankrien, »Colenso«, te Soestdijk. — Lepidoptera. (1868 
— 69). 

J. B. Corporaal, Tandjong Morawa, Post Medan, Deli, Sumatra. 
(1899—1900). 

*K. W. Dammerman, Leidsche weg 13, Oude Rijn bij Utrecht. 
Rhynchota. (1904—1905). 

* W. van Deventer, Proefstation voor suikerriet in West-Java 
»Kagok«, te Pekalongan, (Java). (1901 —1902). 

C. J. Dixon, Tandjong Poetoes Estate, Langkat, Sumatra. 


(1890— 91). 
* Jhr. Dr. Ed. J. G. Everts, Leeraar aan de Hoogere Burger- 
school, Stationsweg 79, te ’s-Gravenhage. — Europeesche 


Coleoptera. (1870-—71). 

* Mr. A. J. F. Fokker, te Zierikzee. — Rhynchota (1876—77). 

N. H. la Fontijn, te Bergen op Zoom. — Hymenoptera acu- 
leata. (1894—95). 

* Dr. Henri W. de Graaf, Vreewijkkade 4, te Leiden. — Ana- 
tomie en Physiologie der Insecten. (1878—79). 

Mr. H. W. de Graaf, Daendelsstraat 37, te ’s Gravenhage. — 
Inl. Lepidoptera, in 't bijzonder Microlepidoptera. (1847 —48). 

L. W. Havelaar, Zijlsingel 2, te Haarlem. — Lepidoptera. 
(1887 —88). 

*P. Haverhorst, Schiedamsche Singel 20, te Rotterdam. — 
— Lepidoptera. (1901—1902). 

J. B. Heinemann, te Groningen. — Lepidoptera. (1900—1901). 

*F. J. Hendrichs, 8. J., te Oudenbosch. (1898—99). 

*F. J. M. Heylaerts, Maagdijk, B 377, te Breda. — Lepi- 
doptera enz. (1866—67). 

*Dr. J. van der Hoeven, Mauritsweg 62, te Rotterdam. — 
Coleoptera. (1886—87). 

J. van den Honert, Koninginneweg 26, te Amsterdam. — Lepi- 
doptera. (1874—75). 

*D. van der Hoop, Scheepstimmermanslaan 7, te Rotterdam. — 
Coleoptera. (1882—83). 

Dr. A. A. W. Hubrecht, Hoogleeraar aan ’s Rijks Universiteit. 
te Utrecht. (1904—1905). 


LIJST DER LEDEN ENZ. LXXXVII 


J. Jaspers Jr., Plantage Lijnbaansgracht 11, te Amsterdam. — 
Inlandsche Insecten. (1880—81). 

Dr. F. A. Jentink, Directeur van ’s Rijks Museum van natuur- 
like historie, Rembrandt-straat, te Leiden. (1878—79). 

*J. C. J. de Joncheere, Voorstraat, D 368, te Dordrecht. — 
Lepidoptera. (1858 —59). 

N. A. de Joncheere, te Dordrecht. — Lepidoptera. (1886—87). 

D. J. R. Jordens, Sassenpoorterwal, F. 3471, te Zwolle. — 
Lepidoptera. (1863—64). 

* Dr. F. W. O. Kallenbach, Wilhelminapark, te Apeldoorn. — 
Lepidoptera. (1868—69). 

*K. J. W. Kempers, te ’s Hertogenbosch. — Coleoptera. 
(1892—93). 

Dr. C. Kerbert, Directeur van het Koninkl. Zoülogisch Genoot- 
schap » Natura Artis Magistra<, Plantage Middenlaan 39, te 
Amsterdam. (1877—78). 

*B. H. Klijnstra, Galileistraat 2, te 's-Gravenhage. (1902—1903). 

*M. Knappert, Controleur Binnenl. Bestuur, te Barabei, Resi- 
dentie Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo. (1901—1902). 

J. D. Kobus, te Pasoeroean (Java). (1892—93). 

J. V. M. van Toulon van der Koog, te Oosterbeek. (1904—1905). 

* Dr. J. ©. Koningsberger, Landbouw-zoöloog aan ’s Lands 
Plantentuin, te Buitenzorg. (1895 —96). 

M. ter Kuile, Wijnhaven 6, te Delft. (1904—1905). 

H. J. H. Latiers, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool te 
Rolduc, Kerkrade. — Voleoptera en Lepidoptera. (1893—94). 

* A. A. van Pelt Lechner. Bibliothecaris der Ryks-Landbouw- 
school, Bowlespark 327, te ho — Algemeene Ento- 
logie. (1892—93). 

* Mr. A. F. A. Leesberg, Jan Hendrikstraat 9, te ’s Graven- 
hage. — Coleoptera. (1871—72). 

Dr. Th. W. van Lidth de Jeude, Conservator by ’s Rijks 
Museum van natuurlijke historie, Boommarkt, te Leiden. — 
Anatomie der Insecten. (1883—84). 

* J. Lindemans, Haagsche Veer 1, te Rotterdam. (1901—1902). 

Dr. J. C. C. Loman, Leeraar aan het Gymnasium, Overtoom 79,. 
te Amsterdam. — Opilionidae. (1886—87). 

* Mr. H. A. Lorentz, Drift 14 te Utrecht. — Lepidoptera. 
(1900—1901). 


LXXXVIII LIJST DER LEDEN ENZ. 


*Dr. T. Lycklama a Nyeholt, Westersingel 83, te Rotterdam. — 
Lepidoptera. (1888—89). 

Dr. H. J. Lyclama a Nyeholt, Cau a te Nijmegen. — 
Lepidoptera. (1896— 207) 

J. Maat, Boschlaan 30, te Rotterdam. — Lepidoptera. (1903— 
1904). 

* Dr. D. Mac Gillavry, P. C. Hooftstraat 171, te Amsterdam. — 
Inlandsche Coleoptera en Lepidoptera. (1898—99). 

* Dr. J. G. de Man, te Yerseke. — Diptera en Crustacea. (1868—69). 

Dr. J. ©. H. de Meijere, Conservator der entomologische en 
ethnographische Musea van het Kon. Zoöl. Genootschap 
» Natura Artis Magistra« Villa IJda, Waldecklaan te Hilver- 
sum. — Diptera. (1888—89). 

Dr. G. A. F. Molengraaff, te Hilversum. (1877—78). 

A. Mos, Utrechtsche straat, te Arnhem. (1900—1901). 

* De Nederlandsche Heide-Maatschappy, Nieuwegracht 94, te 
Utrecht. (1903—1904). 

Dr. A. C. Oudemans, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool, 
Boulevard 85, te Arnhem. — Acarina. (1878—79). 

* Dr. J. Th. Oudemans, Paulus Potterstraat 12, te Amsterdam. — 
Macrolepidoptera, Hymenoptera, Thysanura en Collembola. 
(1880—81). 

* Dr. E. Piaget, aux Bayards, Neuchatel (Zwitserland). — Dip- 
tera en Parasitica. (1860—61). 

* Mr. M. C. Piepers, Oud-Vicepresident van het Hoog Gerechts- 
hof van Ned. Indië, Noordeinde 10a, te ’s-Gravenhage. — 
Lepidoptera. (1870—71). 

R. A. Polak, Noordstraat 5, te Amsterdam. (1898—99). 

* J. R. H. Neervoort van de Poll, Huize Deukenstein, te Risen- 
burg (prov. Utrecht). — Coleoptera. (1883 — 84). 

Dr. J. Prince, St. Annastraat 44, te Nijmegen. — Lepidoptera. 
(1904—1905). 

* Dr. P. H. J. J. Ras, Velperweg 56a, te Arnhem. (1876—77). 
Dr. N. W. P. Rauwenhoff, Oud-hoogleeraar aan ’s Rijks Uni- 

“versiteit te Utrecht. — Algemeene Zoölogie. (1866—67). 

* Dr. C. L. Reuvens, te Oosterbeek. (1889—90). 

C. Ritsema Cz., Conservator by ’s Rijks Museum van natuur- 
lijke historie, Rapenburg 94, te Leiden. — Algemeene Ento- 
mologie. (1867—68). 


LIJST DER LEDEN ENZ, LXXXIX 


*G. van Roon, 2e Pijnackerstraat 18, te Rotterdam. -— Coleoptera. 
(1895—96). 

* Dr. A. J. van Rossum, Husebius-plein 25, Arnhem. — Chalas- 
togastra. (1872—73). 

*Mr. C. P. L. Rutgers, Ryks-archivaris in Overijssel, te 
Zwolle. — Lepidoptera. (1900—1901). 

Joh. Ruys, te Bussum. — Lepidoptera. (1900—1901). 

Dr. R. H. Saltet, Hoogleeraar aan de Universiteit, Oosteinde 21, 
te Amsterdam. (1882—83). 

M. M. Schepman, te Rhoon. — Neuroptera. (1871—72). 

Dr. J. A. Schutter, te Groningen. — Lepidoptera. (1900—1901). 

*P. J. M. Schuyt, te Oosterbeek. — Lepidoptera. (1890—91). 

Dr. C. Ph. Sluter, Hoogleeraar aan de Universiteit, Oosterpark 
50, te Amsterdam. (1899 —1900). 

*P. C. T. Snellen, Wijnhaven (Noordzijde) 45, te Rotterdam. — 
Lepidoptera. (1851—52). 

* L. Soeten, Joh. Verhulststraat 52, te Amsterdam. (1904—1905). 

J. B. van Stolk, villa Jarpa, Hoogeweg te Scheveningen. — 
Lepidoptera. (1871—72). 

A. L. J. Sunier, Groothertoginnelaan 51, te ’s-Gravenhage. 
(1904— 1905). 

* P. F. Sijthoff Jzn., Administrateur op de kina-plantage Kerta- 
manah, in de afdeeling Bandoeng, Preanger regentschappen, 
Java. — Coleoptera. (1878—79). 

J.J. Tesch, Phil. nat. stud., Nobelstraat 39, te Utrecht. (1898—99). 

A. H. J. Thie, Laan van Meerdervoort 163, te 's-Gravenhage. 
(1902-—1903). 

*P. Timmer, Adj. Houtvester, Grobogan, te Poerwodadi (Resid. 
Semarang, Java). (1901-—1902). 

*Mr. D. L. Uyttenbogaart, Achterburgwal 177, te Amsterdam. — 
Coleoptera. (1894— 95). 

*H. Verploegh, Med. Stud., Oudkerkhof 45, te Utrecht. — 
Lepidoptera. (1900— 1901). 

Dr. J. Versluys jr., Assistent aan het Zoölogisch Laborato- 
rium, Amsteldijk 62, te Amsterdam. — Coleoptera en Macro- 
lepidoptera. (1892—93). 

*Dr. H. J. Veth, Sweelinckplein 83, te ’s-Gravenhage. — Alge- 
meene Entomologie, vooral Coleoptera. (1864—65). 

Johan P. Vink, te Nijmegen. — Lepidoptera. (1883—84). 


XC LIJST DER LEDEN ENZ. 


Dr. G. C. J. Vosmaer, Hoogleeraar aan ’s Rijks Universiteit te 
Leiden. (1903—1904). 

* H. A. de Vos tot Nederveen Cappel, te Apeldoorn. — Lepi- 
doptera. (1888—89). 

J. J. de Vos tot Nederveen Cappel, te Medan, Sumatra. 
(1902—1903). 

* Mr. L. H. D. de Vos tot Nederveen Cappel, te Velp. — 
Algemeene Entomologie. (1899—1900). 

* W. Warnsinck, Rijnkade 92, te Arnhem. (1898 —99). 

Dr. Max ©. W. Weber, Buitengewoon Hoogleeraar aan de 
Universiteit van Amsterdam, te Æerbeck. (1886—87). 

*H. W. van der Weele, Statenlaan 4, te Scheveningen. — 
Neuroptera. (1899—1900). 

H. L. Gerth van Wyk, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool 
te Middelburg. — Hymenoptera aculeata. (1874—75). 

* A. J. Zöllner, Goudsche singel 11, te Rotterdam. — Coleoptera. 
1904—1905). 

J. G. Zöllner, Goudsche singel 11, te Rotterdam. — Lepidoptera. 
(1904—1905). 


BESTUUR. 


President: Dr. J. Th. Oudemans. 
Vice-President: Jhr. Dr. Ed. J. G. Everts. 
Secretaris: D. van der Hoop. 
Bibliothecaris : Dr. C. L. Reuvens. 
Penningmeester : Dr. H. J. Veth. 

Dr. A. J. van Rossum. 


COMMISSIE VAN REDACTIE VOOR HET TIJDSCHRIFT 


Dr. J. Th. Oudemans. 
Jhr. Dr. Ed. J. G. Everts. 
Mr. A. F. A. Leesberg. 


Faunistische en biologische aanteekeningen 


NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA, 


Dr. J. Th. OUDEMANS. 


PLAAT 1 TOT 5. 


In het Tijdschrift voor Entomologie, DI. XXXIX, 1896, 
p. 77—90 en DI. XL, 1897—1898, p. 368—392, publiceerde 
ik »Eenige faunistische en biologische aanteekeningen betref- 
fende verschillende in 1895, respectievelyk in 1896 en 1897, 
gevangen en gekweekte Macrolepidoptera«. Daarop is dit 
cpstel het vervolg. 

Sinds 1897 heb ik de gelegenheid gehad, eene zeer groote 
hoeveelheid aanteekeningen te verzamelen en heb ik tevens 
zooveel mogelijk de merkwaardigste der afwijkende voorwer- 
pen, welke mij in handen kwamen, doen afbeelden. Met het 
publiceeren van een en ander wordt hier een begin gemaakt 
en hoop ik, daar de afbeeldingen meerendeels gereed zijn, 
spoedig een vervolg te kunnen leveren. Thans zullen alleen 


de Rhopalocera behandeld worden. 


Papilio machaon L.!) ab. Plaat 1, Fig. 1. 
In de collectie van wijlen de heeren Backer, vader en zoon, 


1) Nomenclatuur en volgorde zijn die van Staudinger-Rebel’s „Catalog der 
Lepidopteren des palaearctischen Faunengebietes, 1901”. Voor hen, die dit werk 
niet bezitten, vestig ik de aandacht op de „Naamlijst van Nederlandsche Macro- 
lepidoptera”, door J. Th. Oudemans en J. A. Snijder, uitgegeven in 1992 (bij 
schrijver dezes verkrijgbaar). 4 

Tijdschr, v. Entom. XLVITI. 1 


APT. ATH OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


te Oosterbeek, welke voor een paar jaar in myn bezit kwam, 
bevonden zich twee nagenoeg gelijke voorwerpen dezer soort, 
die op een gedeelte der vleugels minder zwart dragen dan 
gewoonlijk en dientengevolge reeds op het eerste gezicht den 
indruk maken van byzonder geel te zijn. 

Bovenzijde. Pl. 1, Fig. 1, rechts. Vergelijking met nor- 
maal gekleurde exemplaren doet zien, dat het verschil daarop 
berust, dat bij beide bedoelde dieren het zwart, dat de gele 
halfronde of halvemaanvormige vlekken, welke nabij den achter- 
rand 1) van beide vleugelparen voorkomen, buitenwaarts begrenst, 
op de voorvleugels nagenoeg geheel ontbreekt; op de achter- 
vleugels is het slechts iets minder dan gewoonlijk ontwikkeld. 
Vergelijking met de rechtervleugels van Fig. 2, Pl. 1, welke 
vleugels het gewone kleed dragen, doet dit verschil dadelijk 
in ’t oog vallen. 

Onderzijde. PI. 1, Fig. 1, links. By normaal gekleurde 


voorwerpen loopt langs den achterrand van beide vleugelparen, 
vóór de franje, eene dikke zwarte lijn. Deze ontbreekt op de 


voorvleugels der bedoelde exemplaren geheel. Op de achter- 
vleugels is zij minder ontwikkeld dan gewoonlijk, evenals het 
zwart, dat den blauw bestoven band buitenwaarts begrenst. 
Beide afwijkende voorwerpen zijn wijfjes; zij kwamen op 
10 en 17 Juni 1874 uit de pop en werden als rups te Ooster- 
beek gevonden. Onderling verschil bestaat er bina niet; de 
staartjes van het niet afgebeelde exemplaar zijn langer dan 


die van het afgebeelde. Afmetingen normaal. 


Papilio machaon L. ab. Onder de vele inlandsche voor- 
werpen, die ik van deze soort bezit, zijn er eenige, die een 
bijzonder breeden zwarten dwarsband over de vleugels dragen. 
Bi één voorwerp is die band zelfs 8 mM. breed op de voor- 


1) De drie randen der vleugels worden in de volgorde, waarin zij aan elkander 
aansluiten, voorrand, achterrand en binnenrand genoemd, zoodat 


de achterrand de meest distale beteekent. Zie Ned. Ins. p. 54. 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 3 


vleugels (tegen gewoonlijk 5 mM.), en 10 mM. daar, waar hy 
het breedst is op de achtervleugels (tegen gewoonljk 8 mM. 
ter zelfder plaatse). Dit geeft aan de dieren een eenigszins 
somber uiterlijk, zeer contrasteerend met de boven beschreven 


twee bijzonder gele voorwerpen. 


Papilio machaon L. ab. Terwijl in cel 7 der voorvleugels 
in den regel eene afgeronde zwarte vlek staat, die soms wel 
eens bijna al het geel verdringt, is bij één mijner voorwerpen 
deze vlek tot een uiterst klein stipje gereduceerd. Oosterbeek, 
3, e.l., 23 Mei 1875, Backer. 


Papilio machaon L. ab. Een ander voorwerp heeft, behalve 
de vlek in cel 7, ook nog een klein zwart vlekje in cel 6, 
links zeer duidelijk, rechts slechts uit enkele schubben gevormd. 
Zelhem, &, e.l., 26 Juli 1899. Als rups verzameld door den 
heer A. Klaver te Zelhem, tot imago gekweekt door mijn zoon 


Th. ©. Oudemans. 


Papilio machaon L. ab. Plaat 1, Fig. 2 en 3. Eene zeer 
vreemde aberratie, eigenlijk eene monstruositeit, ziet men op 
Plaat 1, Fig 2 en 3 afgebeeld. Op de bovenzyde van den 
linkervoorvleugel is de teekening in de war, hier en daar als 
verschoven of vertrokken; zie Fig. 2 links. De onderzijde van 
denzelfden vleugel toont slechts eene geringe afwyking van de 
normale teekening; zie Fig. 3. Eene groote bijzonderheid is 
bovendien op de bovenzijde van den linkervoorvlengel waar te 
nemen, nl. eene zwarte, blauw bestoven vlek in cel 2. Meer 
naar de vleugelpunt toe staan op nog twee plaatsen ook eenige 
blauwe schubben op zwarten ondergrond. Daar deze blauwe 
bestuiving in normale gevallen nergens op den voorvleugel 
voorkomt, doch tot den achtervleugel beperkt blijft, heeft men hier 
wel een heel merkwaardig geval voor zich. Achtervleugels en 
rechtervoorvleugel normaal. Zelhem, 4, e.l. 30 April 1900. 

\* 


4 J. TH. OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


De rups, verzameld door den heer A. Klaver te Zelhem, werd 
tot imago opgekweekt door den heer J. A. Snijder, toen te 
Amsterdam, thans te Bergen op Zoom; deze was zoo wel- 


willend, mij dit voorwerp aan te bieden. 


Papilio machaon L. larva, ab. Van den heer B. Boon te 
Amsterdam ontving ik eene zich in hare laatste huid bevin- 
dende rups, bij welke nagenoeg al het groen door zwart ver- 
vangen was. Zelhem; verzameld door den heer A. Klaver, die 
de machaon-rupsen aldaar in groot aantal aantrof, en gekweekt 


en geprepareerd, 17 Juli 1899, door den heer B. Boon. 


Pieris brassicae L. ab. Plaat 1, Fig. 4 en 5. Terwyl by 
het 3 de grondkleur op de bovenzijde van beide vleugelparen 
wit is, is deze bij het 9 op de voorvleugels wit, op de achter- 
vleugels geelachtig. Nu vertoont het afgebeelde voorwerp, 
een 9, de merkwaardigheid, dat bovendien nog de rechter- 
voorvleugel geel is, terwyl de linkervoorvleugel normaal 
gekleurd is. Bovendien zij opgemerkt, dat de gele kleur, die 
by het eene voorwerp sterker is dan by het andere, by dit 
exemplaar bijzonder duidelijk is en op den rechtervoorvleugel 
zelfs nog iets krachtiger dan op de achtervleugels. Op de 
onderzijde vertoont de rechtervoorvleugel een langwerpig ge- 
deelte, dat normaal (wit) gekleurd is. Dit gedeelte strekt zich 
van den wortel tot nabij de vleugelpunt uit en is slechts door 
een smal strookje van den voorrand gescheiden. Aan de tegen- 
overgestelde zijde omvat het genoemde witte gebied nog juist 
de voorste der twee ronde zwarte vlekken. De rest van de 
onderzijde van dezen vleugel is geler dan gewoonlijk en heeft 
vrijwel dezelfde grondkleur als de bovenzijde in haar geheel 
draagt. Langs voor- en buitenrand is dit geel hier even hoog 
van. kleur als langs den voorrand der achtervleugels. Ik ont- 
ving dit exemplaar van den heer P. Haverhorst te Rotterdam, 


die het als rups aantrof aan den Hoek van Holland; de imago 


ST 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 


ontwikkelde zich op 7 Mei 1903. Vlucht 55 mM.; de afbeel- 


ding is iets te groot uitgevallen. 


Pieris rapae L., gynandromorph exemplaar. Plaat 1, Fig. 
Geen, ci. | 

Bovenzijde. De linkervoorvleugel draagt het manlijke 
kleed, de rechter het vrouwelijke; links is nl. slechts ééne ronde 
zwarte vlek aanwezig, terwijl de zwarte bestuiving aan den vleu- 
gelwortel zwak is. Rechts vindt men twee zwarte vlekken en is 
de zwarte bestuiving overvloedig. De achtervleugels zijn onder- 
ling gelijk en zie ik er het manlijke type in. Wel is het verschil 
in de achtervleugels tusschen 4 en © bij deze soort dikwijls 
gering, doch by wijfjes, bij welke de voorvleugels even donker 
bestoven zijn als de rechtervoorvleugel van ons exemplaar, 
zijn de achtervleugels ook meer bestoven dan hier het geval is. 

Onderzijde. Daar deze by beide seksen dezer soort geene 
noemenswaardige verschillen aanwijst, kan ik haar bij ons 
voorwerp slechts als normaal qualificeeren. Op elken voor- 
vleugel zijn hier dus twee zwarte vlekken aanwezig en deze 
zijn hier bepaald flink ontwikkeld. Het achterlijf ontbreekt 
aan het voorwerp, zoodat aangaande den toestand der uit- 
wendige geslachtsorganen (copulatieorganen) niets te zeggen valt. 
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat wij hier met een 
hermaphroditisch exemplaar te doen hebben; zekerheid daar- 
omtrent had evenwel slechts anatomisch onderzoek van het 
versche dier kunnen geven. Het voorwerp werd omstreeks 
1870 in de buurt van Arnhem gevangen door Mr. A. Brants 


aldaar, die zoo vriendelijk was, het my af te staan. 


Colias hyale L. Plaat 2, Fig. 1. Het afgebeelde voorwerp 
stelt een © voor, dat op 5 Aug. 1901 door den heer N. Bouman 
. in de buurt van Lith (Noord-Brabant) als imago gevangen 
werd. Het is bijzonder klein en bovendien iets geler, en dus 


minder groenachtig wit, dan de andere wijfjes, welke ik van 


6 J. TH. OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


deze soort zag. Vlucht 38 mM., terwijl b.v. twee wijfjes, die 
ik op 5 en 8 Augustus 1881 te Oosterbeek ving, 47 mM. 
vlucht hebben. De hoeveelheid zwart is bij dit exemplaar vrij 


aanzienlijk. 


Colias edusa F. var. helice Hb. Plaat 2, Fig. 2. Ik achtte 
het niet overbodig, deze fraaie var. eens af te beelden. Zij 
blijft steeds zeldzaam in Nederland; de tot nog toe bekende 
vindplaatsen waren Simpelveld (T. v. E. XIII, p. 136) en 
Nijmegen (T. v. E. XXXIV, p. XXIV). Ik kan daar twee 
nieuwe vindplaatsen aan toevoegen. Het afgebeelde voorwerp 
werd nl. op 23 Mei 1879 door den heer Backer op het land- 
goed Dreijen te Oosterbeek gevangen, terwijl ik van den heer 
Görlitz, leeraar aan de H.B.S. te Nijmegen, een voorwerp 
ten geschenke ontving, in Juli 1892 aan den Lekdijk by 
Culemborg buitgemaakt. 


Pyrameis atalanta L. ab. Plaat 2, Fig. 3. Het afgebeelde 
exemplaar vertoont de bijzonderheid, dat op de bovenzijde 
van den linkerachtervleugel het grootste deel van den rooden 
band bleek gekleurd is. Overigens is het dier, ook op de 
onderzijde van genoemden vleugel, volkomen normaal gekleurd 
en geteekend. Het is een forsch, vrouwelijk voorwerp, uit eene 
te Stavenisse (Zeeland) gevonden rups gekweekt en uitgeko- 
men op 9 Augustus 1899. De heer J. A. Snijder was zoo 
welwillend my dit exemplaar te schenken. 


Vanessa io L. var. fulva nov. var. Plaat 2, Fig. 4. De heer 
R. A. Polak, de ijverige »manager« van het insectarium van 
„Natura Artis Magistra«, kweekte in het najaar van 1901 een 
geheel nest rupsen van Vanessa io op en dat wel onder zoo- 
veel mogelijk normale omstandigheden. De vlinders verschenen 
in de allerlaatste dagen van September en in de eerste van 
October, Merkwaardigerwijze vertoonde een aanzienlijk deel 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 7 


dezer dieren eene sterk afwijkende grondkleur, terwijl de overige 
geheel normaal waren. De afwijking was bij al de bewuste 
voorwerpen nagenoeg even sterk; tusschenvormen tusschen 
hen en normaal gekleurde dieren kwamen niet voor. De afme- 
tingen zijn normaal. De paarsachtig roodbruine grondkleur 
is overal vervangen door eene vaal rosse kleur, als waren de 
dieren sterk verbleekt. Verder normaal, ook op de onderzijde. 

Daar deze afwijking niet by een enkel voorwerp, doch by wel 
een paar dozijn exemplaren voorkwam, meende ik gerechtigd te 
zijn, haar een naam te geven en koos dien van var. fulva. De rup- 


sen waren afkomstig van de naaste omgeving van Amsterdam. 


Vanessa urticae L. var. atrebatensis B. Plaat 2, Fig. 5. 
Het thans afgebeelde exemplaar werd reeds vroeger door mij 
beschreven, en wel »Tijdschrift voor Entomologie«, DI. XL, 
1897, p. 369. Ik meende toen, het tot de var. ichnusoides Selys 
te mogen brengen, doch hoewel deze er zeer veel op gelijkt, 
stempelen de geheel bruinzwarte achtervleugels, zonder eenig 
ander rood dan ietwat beharing van die kleur, het tot de 


var. atrebatensis B. 1) 


Vanessa urticae L. var. ichnusoides Selys. Het eveneens 
reeds in het »Tijdschrijft voor Entomologie«, DI. XL, Verslag 
p. 17—18 beschreven voorwerp, welks achtervleugels nog een 
duidelijk rood gekleurd gedeelte beziiten, behoort tot de var. 
ichnusoides Selys. Merkwaardig is nog, dat bij beide besproken 


variëteiten de karteling der vleugels, vooral die der voorvleu- 


gels, minder ontwikkeld is dan bij exemplaren van den type. 


Polygonia c-album L. Plaat 2, Fig. 6, 7, 8 en 9. De 


1) Cnf. '„Standinger und Rebel” Catalog p. 25 en de beschrijving en afbeel- 
ding van Boisduval, Revue et Mag. de Zeol., 1873, p. 409, PI. 17, Fig. 1. Daar 
heeft elke achtervleugel nog 5 kleine rosse vlekjes, die bij mijn exemplaar 
ontbreken. 


SP DH: OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


beschikking hebbende over een groot aantal voorwerpen dezer 
soort, viel het mi op, zooveel verschil als de onderzijde 
bij de verschillende dieren aanbiedt. Vier der meest uiteen- 
loopende exemplaren zijn op Plaat 2 afgebeeld. By vergelij- 
king der kleurverschillen in verband met de sekse, vind ik 
o.a. by de mannetjes dooreengenomen de kleuren levendiger 
en de verschillen grooter dan bij de wijfjes. De figuren 6 en 
7 stellen dan ook twee manlijke, 8 en 9 twee vrouwelijke 
dieren voor. Vooral de donkere wijfjes kunnen zeer effen van 
kleur zijn. In tegenstelling met de onderzijde, zijn de onder- 
linge verschillen aan de bovenzijde luttel. 

Ik achtte het de moeite waard, op deze zaak de aandacht 
te vestigen, daar van een biologisch standpunt, in verband met 
den ruststand, de onderzijde der dagvlinders zeker niet minder 
belangwekkend is dan de bovenzijde. Waarbij nog komt, dat 
Polygonia c-album een bijzonderen ruststand bezit, die wonder- 
wel past bij den gehakkelden achterrand der vleugels 1). 


Argynnis selene Schiff. ab. Plaat 2, Fig. 10. Terwijl bij 
de gewone exemplaren de zwarte vlekken vrij regelmatig op 
den ondergrond verdeeld staan, zijn hier een deel dier vlekken 
vergroot en vormen daardoor plaatselijk eene opeenhooping, 
waardoor de wortelhelft der vleugels aanmerkelijk zwarter 
wordt dan de distale helft. Overigens een normaal 9. Apel- 
doorn, 8 September 1898, Zack. Een dergelijk exemplaar, ook 
een 9, doch veel grooter, werd door den heer Lodeesen op 
8 Augustus 1848 te Elburg gevangen. Ook dit is in mijn bezit. 


Argynnis lathonia L. var. valdensis Esp. Pl. 3, Fig. 1. 
Deze melanistische afwijking is een uiterst fraai dier; het 
onderscheidt zich van den type als volgt. Op de bovenzijde 
heeft het zwart in dusdanige mate de overhand gekregen op 


1) Zie J. Th. Oudemans, Etude sur la position de repos chez les Lépido- 
pteres, 1903, p. 72, Pl. IX, Fig. 103, 104, 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 9 


het bruingeel, dat het ten deele moeilijk is, de oorspronkelijke 
vlekken te onderscheiden. Bij nauwkeurige beschouwing ont- 
dekt men evenwel, dat telkens eenige by elkander staande 
vlekken, gewoonlijk twee, met elkander tot ééne grootere vlek 
versmolten zijn, doch verder, dat de grond tusschen deze groo- 
tere vlekken zoo dicht zwart bestoven is, dat de vlekken er zich 
slechts even op afteekenen. Alleen rondom de twee aan twee 
versmolten vlekken langs den achterrand is ’t geel nagenoeg 
niet verduisterd en is nu, rondom deze vlekken, in den vorm 
van ringen overgebleven. Op de voorvleugels is dit duidelijker 
dan op de achtervleugels. Op de onderzijde hebben zich op de 
voorvleugels de zwarte vlekken tot grove veegen vereenigd, 
terwijl op de achtervleugels de parelmoervlekken ook voor een 
deel met elkander versmolten zijn. De grenzen van deze laatste 
zijn veel minder scherp dan bij normale voorwerpen, terwijl 
het parelmoer slechts een matigen glans heeft. De kleine 
parelmoervlekjes tusschen de groote in zijn verdwenen of in 
de groote opgegaan, terwijl de vlekjes aan den top der voor- 
vleugels zeer zwak van glans zijn geworden. Het voorwerp, 
dat vrijwel aan de beschrijving der ab. valdensis Esp. voldoet, is 
een d. Het werd op 9 Augustus 1900 gevangen door den heer 
G. J. Klokman op den Slangenburg bij Doetinchem ; hij was 


zoo welwillend, my dit fraaie dier te schenken. 


Argynnis aglaja L. ab. Plaat 3, Fig. 2. Sterk melanis- 
tisch exemplaar. 

Bovenzijde. De geheele oppervlakte van de voorvleugels 
is eenkleurig donker koffiebruin, alleen aan den wortel wat lich- 
ter, terwijl scherp daarop afsteken twee kleine vlekken van de 
grondkleur van normale voorwerpen. Hier heeft men dus weer 
dat merkwaardige feit voor zich, dat een gebied, dat zich by 
't normale dier niet van de omgeving onderscheidt, zich toch 
by ’t optreden van melanisme anders gedraagt dan die omge- 
ving. Ook op de achtervleugels vindt men drie vlekjes (of vier, 


TO 7. THe OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


de zeer kleine medegerekend) van de gewone bruingele kleur, 
doch die vallen hier minder in ’t oog, omdat de achtervleu- 
gels slechts matig donker bestoven zijn en hier dan ook de 
zwarte vlekken duidelijk uitkomen. 

Onderzijde. Dezelfde twee lichte vlekken van de boven- 
zijde zijn ook hier op de voorvleugels aanwezig. Verder is de 
grond matig zwart bestoven, zoodat de zwarte vlekken duidelyk 
blijven. Op de achtervleugels heeft het groen zich over den 
anders gelen dwarsband tusschen de buitenste twee vlekken- 
rijen uitgebreid ; slechts als enkele zwakke vlekjes is de gele 
kleur bier en daar nog waarneembaar. Het groen is duidelijk 
zwart bestoven (bij normale dieren slechts in zeer geringe mate); 
de parelmoervlekken zijn nagenoeg als gewoonlijk. Afmetingen 
normaal. Het voorwerp, een d, werd 20 Juli 1898 door den 
heer W. van Deventer te Wageningen gevangen en mij voor 


mijne verzameling aangeboden. 


Argynnis niobe L. var. eris Meig. Plaat 3, Fig. 3. Het 
karakteristieke van deze variéteit is, dat het parelmoer aan 
de onderzijde ontbreekt. De plaatsen, waar dit anders aanwezig 
is, zijn hier geel. Overigens zijn de dieren normaal. Ik. bezit 
twee voorwerpen van deze variëteit, beide mannetjes. Het eene 
werd 16 Juli 1898 te Wageningen gevangen door den heer 
P. Timmer, destijds aldaar woonachtig, het andere 21 Mei 
1901 te Wassenaar door den heer L. P. de Bussy. Beide 
voorwerpen ontving ik ten geschenke. 


Argynnis paphia L. var. valesina Esp. Plaat 3, Fig. 4. 
Zooals bekend is, wordt de var. valesina nagenoeg alleen bij 
de wijfjes aangetroffen. Slechts hoogst zelden schijnt ook het 
d eene dergelijke kleur en bestuiving te bezitten. Deze 
variëteit is reeds meermalen bij ons te lande gevangen, doch 
achtte ik het niet ondienstig, haar ook eens af te beelden. Ik 


vind het een merkwaardig dier, want men zou kunnen bewe- 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 11 


ren, dat hier albinisme en melanisme tegelijk aan ’t woord zijn. 
De bruingele grondkleur is namelijk door een licht groen- 
achtig geel vervangen, doch de zwarte bestuiving is daaren- 
tegen toegenomen. Ook dat gebied op de onderzijde der voor- 
vleugels, dat de kleur der bovenzijde draagt, is zeer bleek, 
doeh draagt hier geene zwarte bestuiving van eenig belang. 
De groene deelen der onderzijde zijn donkerder dan normaal, 
wat door eene matige zwarte bestuiving wordt teweeggebracht. 
Afmeting iets kleiner dan normaal, vlucht 55 en 56 mM. 
Beide dieren werden op den Slangenburg bij Doetinchem door 
den heer G. J. Klokman, die ze mij vereerde, gevangen, en 
wel op 7 Augustus 1900 en 3 Augustus 1901. 


Satyrus semele L. ab. Plaat 3, Fig. 5 en 6. Partieel 
albinistische afwijking. Dit overigens normale manlijke exem- 
plaar is op den linkerachtervleugel, boven en onder, veel 
bleeker dan gewoonlyk. Het voorwerp bevond zich in de col- 
lectie van wijlen den heer Lodeesen en werd op 24 Juli 


1864 te Doorwerth nabij Oosterbeek gevangen. 


Epinephele jurtina L. ab. Plaat 3, Fig. 7 en 8. Eene 
afwijking, die geheel parallel loopt met de vorige. Ook hier 
is slechts één vleugel albinistisch en wel de linkerachter- 
vleugel. De lichte kleur is zoowel op de boven- als op de 
onderzijde van dezen vleugel aanwezig. Overigens een normaal 
d, ook wat de afmetingen betreft. Door den heer Lodeesen 
te Wordt-Rheden (Rhederoord) gevangen op 10 Juli 1870. 


Epinephele jurtina L. ab. Plaat 3, Fig. 9. 

Bovenzijde. Het bruingrijze gebied der vleugels vertoont 
de gewone kleur, doch de bruingele vlek op de voorvleugels is. 
bijna wit, iets geelachtig. De onderzijde is geheel bleeker dan 
gewoonlijk, het bruingele gedeelte der voorvleugels ook hier 


geelachtig wit, de rest licht bruinachtig grijs, niet met de 


12 J. TH. OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


bruinachtige en geelachtige tinten der normale voorwerpen. 
Rechts en links gelijk. Afmetingen normaal. Vrouwelijk exem- 
plaar. Gevangen door den heer K. N. Swierstra op 14 Augustus 
1871 te Kraantjelek bij Overveen. Een tweede exemplaar, ook 
een 9, dat nagenoeg geheel met het hierboven beschrevene over- 
eenkomt, is eveneens in mijn bezit. Het werd op 5 Augustus 
1869 door Van Medenbach de Rooy te Nijmegen gevangen. 


Epinephele jurtina L. ab. Plaat 4, Fig. 1 en 2. Partieel 
albinistisch voorwerp, zeer grillig geteekend. Linkerzijde nor- 
maal. Rechts vertoonen voor- en achtervleugel, onder en boven, 
elk eene duidelijk begrensde, onregelmatig gevormde vlek, die 
nagenoeg wit is, ietwat geelachtig. Het zwarte, wit gekernde 
oog van den voorvleugel valt binnen deze vlek, en is eveneens 
zeer bleek, bleeker dan op de teekening, vooral op de boven- 
zijde. Op de onderzijde onderscheiden zich de lichte plekken 
ook nog daardoor van hare omgeving, dat de donkere dwars- 
streepjes ontbreken. Afmeting normaal, vrouwelijk voorwerp. 
Gevangen te Wageningen op 8 Juni 1899 door den heer P. 


Timmer, van wien ik het ten geschenke ontving. 


Epinephele jurtina L. ab. Plaat 4, Fig. 3. Dit voorwerp 
komt ten deele overeen met het op Plaat 3, Fig. 9 afgebeelde, 
behalve dat hier de rechter-, daar de linkervoorvleugel afwijkt. 
De lichtere kleur is echter bij het tegenwoordige voorwerp 
niet zoo streng tot de vlek beperkt, doch is ook op ’t overige 
deel van den vleugel aanwezig, doch slechts in zeer geringe 
mate; het duidelijkst nog langs den achterrand. In de af beel- 
ding is dit niet voldoende weergegeven, ofschoon men bij 
nauwkeurige beschouwing toch wel eenig verschil tusschen 
rechts en links zal ontwaren. De vlek is minder scherp afgezet 
dan bij het op Plaat 3, Fig. 9 afgebeelde exemplaar en ook 
niet zoo licht als daar; bovenaan zijn zelfs bepaald sporen 


van de gewone kleur waar te nemen. De onderzijde van den 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 13 


afwijkenden vleugel is een weinig lichter dan normaal, vooral 
in de distale helft. Overigens een normaal 9 van gewone 
afmeting. Door my op 25 Juli 1899 te Houthem (L.) gevangen. 


De hierboven beschreven afwijkingen worden met alle derge- 
ljke andere door sommigen ab. semialba Bruand. genoemd. 
Deze zienswijze deel ik niet, daar zoodoende zeer verschillend 
uitziende voorwerpen onder één afwijkingsnaam bijeengebracht 
worden, terwijl juist de variëteits- en afwijkingsnamen dienen, 
om de verschillen binnen de grenzen der soort te »sorteeren«. 
Juist acht ik het daarentegen, om aan den uitersten vorm, in 
casu aan de geheel albinistische jurtina, een naam te geven, 
en de tusschenvormen tusschen den type en deze eenvoudig 
als overgangen, zonder afzonderlijken naam, te beschrijven, 
tenzij daaronder weder een bepaalde vorm van een standvastig 
gehalte blijkt aanwezig te zijn. 

Zie hierover later ook bij Chrysophanus phlaeas L. 


Epinephele jurtina L. ab. Plaat 4, Fig. 4. Bij dit voor- 
werp is de bruingele kleur op de bovenzijde rosser dan gewoon- 
lijk en is zij ook op een grooter gebied aanwezig, dan dit in 
den regel het geval is. Overigens weinig afwijkend, behalve 
dat het zwarte, witgekernde oog door twee kleinere dergelijke 
vervangen is. Het dier herinnert, ook door de iets grootere 
afmeting, vlucht 50 mM., eenigszins aan de zuideuropeesche 
variëteit hispulla Hb. Het is een 9 en werd in het jaar 1874 
door een zekeren heer Kistemaker by Arnhem gevangen. 


Epinephele tithonus L. ab. Plaat 4, Fig. 5. Normaal 
vrouwelijk voorwerp, waarbij echter op de bovenzijde onder 
het zwarte, dubbel wit gekernde oog, dat cel 4 en 5 der 
voorvleugels inneemt, nog twee zwarte vlekjes staan, en wel 
in cel 3 en 2. Hier rechts en links gelijk. Op de onderzijde 
is het oog in cel 3 ook aanwezig, doch dat in cel 2 is rechts 


14 J. TH. OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


zeer flauw, links ontbreekt het. Hen tweede exemplaar, ook 
een wijfje, heeft aan de onderzijde en rechterbovenzijde niets 
bijzonders, doch de linkervoorvleugel heeft eene zeer flauwe 
stip in cel 3 en eene flink ontwikkelde in cel 2. Beide voor- 
“werpen werden te Stavenisse (Z.) gevangen op 10 Augustus 
1899 door den heer J. A. Snijder, die ze mij ten geschenke 
aanbood. 


Coenonympha hero L. Plaat 4, Fig. 6, 7, 8, 9, 10. Van 
dezen bij ons zeldzamen dagvlinder, werden op 6 en 7 Juni 
1901 door den heer H. A. de Vos tot Nederveen Cappel en 
mij een aantal exemplaren gevangen te Ratum bij Winterswijk. 
Deze vertoonden onderling nog al verschil, wat betreft het 
aantal oogvlekken. Om dit te doen zien, werden de figuren 6 
tot 10 op Plaat 4 afgebeeld. Fig. 6 stelt een & voor met één 
duidelijk geringd oog op de voorvleugels in cel 5, Fig. 7 een 
©, waar dit oog tot een stipje gereduceerd is. Exemplaren 
geheel zonder eenig spoor dezer oogvlekken bezit ik eveneens 
(zie ook de hieronder te beschrijven aberratie). Eene tegen- 
stelling hiermede vormt Fig. 8; terwijl een tweede al of niet 
gekernd oog soms in cel 2 voorkomt, heeft dit voorwerp, 
behalve deze beide, nog twee extra oogjes, nl. in cel 3 en 4. 
De toestand is dus zóó, dat in de cellen 2 tot 5 elk een oog 
voorkomt ; rechts zijn die in cel 2, 4 en 5 gekernd, links die 
in 2 en 5 (in de afbeelding is in die van cel 4 abusievelijk 
ook eene zwarte kern geteekend). De onderzijde van dit laatste 
voorwerp is in Fig. 10 afgebeeld; de oogvlekken komen hier 
alleen in cel 2 en 5 voor. Het oog in cel 2 is hier veelal 
absent, zoo ook soms dat in cel 5; zie Fig. 9. 


Coenonympha hero L. ab. Plaat 4, Fig. 11, 12. Tegelijk 
met en terzelfder plaatse als de zooeven besproken voorwerpen, 
ving ik een afwijkend mannetje. Op de bovenzijde is het 
grootste deel der voorvleugels en zijn de achtervleugels in hun 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 15 


geheel vaal, als verbleekt en ook de oranje oogen op de achter- 
vleugels zijn slechts half duidelijk. Op de voorvleugels ontbreken 
zij. Ook de onderzijde is fletser dan normaal, doch ’t verschil 
is veel geringer dan boven. De oogjes ontbreken hier op den 


rechtervoorvleugel, terwijl de linker een klein oogje in cel 5 heeft. 


Coenonympha pamphilus L. ab. Plaat 4, Fig. 13. Het 
afwijkende van dit overigens normale manlijke voorwerp bestaat 
hierin, dat zich aan de onderzijde van beide voorvleugels eene 
duidelijke donkere dwarslijn even vóór het oogvlekje bevindt. 
Deze dwarslijn begint aan den voorrand, loopt in de richting 
van den staarthoek en doorsnijdt aldus drie kwart van den 
vleugel. Van deze dwarslijn vind ik wel eene aanduiding by 
andere exemplaren, doch zoo duidelijk als by dit voorwerp 
zag ik die nooit. Door my te Wijk aan Zee gevangen op 11 
Augustus 1901. 


Coenonympha pamphilus L. var. pallida nov. var. Plaat 4, 
Fig. 14. De grondkleur is geheel anders dan by den type, nl. 
zeer bleek geel en deze kleur heeft overal de normale kleur 
vervangen. Het is mogelijk, dat het een albinistische vorm is, 
doch dan heeft deze hier het uiterste bereikt, wat uitbreiding 
der lichte kleur betreft. Alleen zou de kleur witter kunnen 
zijn. Doch juist daarom is ’t de vraag, of het wel albinisme 
is. Lang reeds bezat ik het afgebeelde voorwerp, een d, op 
7 Augustus 1870 te Arnhem gevangen door van Medenbach 
de Rooy. Toen ik nu onlangs een tweede exemplaar verwierf, 
een ©, door den heer L. P. de Bussy op 28 Augustus 1898 
op den »Velhorst« bij Lochem gevangen, heb ik het durven 
wagen, de variëteit te benoemen, daar ik onder de reeds 
bestaande beschrijvingen van variëteiten er geene vond, waar- 


mede deze twee voorwerpen overeenstemden. 


Chrysophanus phlaeas L. var. schmidtii Gerh. Plaat 5, 


16 J. TH. OUDEMANS. FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


Fig. 1. Deze variéteit is genoeg bekend, dan dat hier eene 
uitvoerige beschrijving noodig zou zijn. Het is en blijft eene 
groote zeldzaamheid. Daar er, voor zoo ver my bekend is, 
nog geene afbeelding in eenig nederlandsch werk van bestaat, 
achtte ik het niet overbodig er eene te geven, nu ik overeen 
volmaakt ongeschonden exemplaar beschikte. Het typische dezer 
variéteit is, dat het rood geheel verdrongen is door eene bleek- 
gele kleur, die echter den normalen glans behouden heeft. Het 
afgebeelde voorwerp, een cd, werd 30 Mei 1898 te Schoonoord in 
Drenthe door den heer R. A. Polak gevangen, die het mij afstond. 
Behalve dit, bezit ik nog twee exemplaren dezer variéteit, 
een 3, 7 September 1846 door den heer De Graaf te Noord- 
wijk gevangen en een ©, 28 September 1901 door den heer 
Polak te Bussum buitgemaakt. Verder weet ik, dat een © is 
aangetroffen in Mei 1897 by Roermond door den heer Latiers 
en een d' in September 1904 door den heer Prince te Epe (G.). 


Chrysophanus phlaeas L. ab. Plaat 5, Fig. 2, 3, 4, 5, 6. 
Nu en dan bekwam ik exemplaren van Chrysophanus phlaeas L., 
die, overigens normaal, op een gedeelte der voorvleugels het 
kenmerkende der var. schmidtii vertoonden; daar was dus het 
rood door bleekgeel vervangen. Als men, wat wellicht juist is, 
de var. schmidtü als een albinistischen vorm beschouwt, dan 
heeft men hier iets voor zich, dat parallel is aan de straks 
beschreven afwijkingen by Epinephele jurtina L. Fig. 2 en 3 
stellen een 9 voor, waarby de linkervoorvleugel aldus gekleurd 
is, boven en onder, doch niet zoo helder als by de variéteit 
schmidti. Buitenwaarts vrij licht, gaat de kleur wortelwaarts 
meer in de kleur ven den type over, van onderen veel duide- 
lijker evenwel dan van boven, waar de kleur ook wat som- 
berder is. Watergraafsmeer, 13 September 1899, R. A. Polak. 
Groot exemplaar. 

Een gelijksoortig voorwerp, veel kleiner echter, doch ook 
een ©, is afgebeeld in Fig. 4 en 5. Hier is ook de linker- 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. Li 


voorvleugel licht gekleurd en wel zuiverder dan bij het straks 
beschreven exemplaar; alleen aan ’t uiterste wortelgedeelte is 
nog iets van de roode kleur van den type waar te nemen. 
Arnhem, 5 Augustus 1899, H. Crommelin. — Een ander, 
niet afgebeeld voorwerp, bezit slechts een eerste begin der 
afwijking; 't is een dier, dat op ’t eerste gezicht normaal 
schijnt, doch de staarthoek van den rechtervoorvleugel is 
toch lichter dan de rest. Dit 9 werd 17 September 1899 
door den heer R. A. Polak te Watergraafsmeer verzameld. — 
Een bijzonder vreemd en merkwaurdig voorwerp vindt men 
afgebeeld in Fig. 6. De bleeke kleur is hier op beide voor- 
vleugels aanwezig, doch onregelmatig verspreid, ofschoon op 
beide vleugels op dezelfde plaatsen. Het is een 9 en werd 
ook te Watergraafsmeer gevangen door den heer R. A. Polak 
op 31 Augustus 1899. 


Lycaena argus L. ab, Plaat 5, Fig. 7. De vlekken aan 
de onderzijde van de beide voorvleugels vertoonen bij dit & 
een ongewonen vorm; zy zijn nl. langgerekt in plaats van 


rond, overigens normaal. Bennekom, 17 Juli 1899, P. Timmer. 


Lycaena argus L. ab. Plaat 5, Fig. 8. Aan de onderzijdé 
zijn twee vlekjes by den voorrand van beide achtervleugels 
tot een eigenaardig en opvallend boogje vereenigd. Overigens 
normaal. Mannetje. Bennekom, 25 Juni 1899, P. Timmer. 


Lycaena icarus Rott. ab. Plaat 5, Fig. 9. Alweder eene 
afwijking van hetzelfde genre. Hier zijn een paar vlekjes aan 
de onderzijde van beide voorvleugels vlak bij den binnenrand 
tot een boogje vereenigd. Overigens een normaal 9. Zalt-Bom- 
mel, 8 Juli 1902, N. Bouman. 


Lycaena euphemus Hb. Plaat 5, Fig. 10. Hoewel het 
grondig doorwerkte opstel, dat de heer Snellen aan deze soort 
Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 2 


LE +7. “THe OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


gewijd heeft, »Tydschrift voor Entomologie«, DI. 44, 1901 
(1902), p. 54—62, het haast overbodig maakt, heb ik, nu er 
nog ruimte op Plaat 5 aanwezig was, de gelegenheid waar- 
genomen, om een der vele door den heer Latiers in Limburg 
gevangen voorwerpen dezer soort af te beelden. Het is een d‘, 
doch het © verschilt er slechts weinig van (meer zwart aan 
den vleugelomtrek). De voornaamste door den heer Snellen 
ter onderscheiding van Lycaena arion L., p. 57, aangevoerde 
kenmerken zijn by dit exemplaar duidelijk waarneembaar, o.a. 
de vorm der boogry van vlekken en het geheel (of bijna 
geheel) afwezig zijn eener groene bestuiving aan de onder- 
zijde. Weliswaar valt, gelijk de heer Snellen verder aantoont, 
op deze kenmerken af te dingen, wanneer men exemplaren 
uit andere gewesten in de vergelijking betrekt — wat natuur- 
lijk zeer juist is — doch tot nog toe zijn zy toch by de 
determineering onzer inlandsche voorwerpen van groote waarde 
gebleken. Wat de grootte betreft, merk ik op, dat ik als 
grootste maten vond by het © 38, bij het & 40 mM. vlucht. 


Lycaena arcas Rott. Plaat 5, Fig. 11, 12. Ook dat deze, 
nog slechts weinige jaren als inlandsch bekende Lycaena, eens 
naar nederlandsche voorwerpen werd afgebeeld, achtte ik niet 
overbodig. Voor de beschrijving vergelijke men Snellen’s Aan- 
teekeningen, »Tijdschrift voor Entomologie«, Deel 40, 1897 
(1898), p. 282—284. Fig. 11 stelt een & van boven en van 
onderen voor, Fig. 12 een 9 van boven. Beide voorwerpen 
werden, met vele andere, in Juli 1897 door den heer Latiers 


bj Roermond gevangen. 


Adopaea thaumas Hufn. ab. Plaat 5, Fig. 18. Dit vrou- 
welijke exemplaar vertoont op beide voorvleugels eene lichte 
vlek, ook op de onderzijde waarneembaar, terwijl de achter- 
vleugels, aan de onderzijde normaal, van boven in ’t geheel 


lichter en grauwer zijn dan gewoonlÿk en bovendien eene 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 19 


nog lichtere overlangsche middenbaan bezitten, die echter niet 
zoo scherp by de rest van den vleugel afsteekt, als de teeke- 
ning dit vertoont. Klein van stuk, vlucht 25 mM. Houthem (L.), 
24 Juli 1897, H. Crommelin. 


Hesperia malvae L. ab. Plaat 5, Fig. 14. Dit exemplaar 
is een overgangsvorm tusschen den type met gescheiden vlekjes 
en de var. taras Bergstr., waar ze meer dan by dit voorwerp 
versmolten zijn. Een zuiver exemplaar van taras, waarbij 
alle vlekken op de voorvleugels tot ééne groote witte, slechts 
door de donkere aderen doorsneden vlek vervloeid zijn, werd 
mij geschonken door den heer P. Timmer, die het dier op 
8 Juni 1899 te Wageningen ving. Verder heb ik tusschen- 
vormen voor mij van Kerkrade, Latiers, 27 Mei 1900 en 10 
Mei 1901, Oisterwyk, 17 Mei 1894, door my zelf gevangen, 
en Wageningen, P. Timmer, 11 Juni 1898. Dit laatste exem- 


plaar is afgebeeld. 


Thanaos tages L. ab. Plaat 5, Fig. 15. Het afwijkende 
van dit exemplaar bestaat daarin, dat een deel der teekening 
witter is en daardoor meer afsteekt op den donkeren grond 
dan gewoonlijk. Te Gulpen (L.) door mij gevangen, 30 Juli 1894. 


VERKLARING DER AFBEELDINGEN. 
Para 1. 


Fig. 1. Papilio machaon L. ab. 
» 2 en 3. Papilio machaon L. ab. 
» 4 » 5. Pieris brassicae L. ab. 


M'ONT: »  rapae L. gynandromorph. 
2* 


20 J. TH. OUDEMANS, FAUNISTISCHE EN BIOLOGISCHE AANTEEK. 


Fig. 


» 


Plaat 22 
1. Colias hyale L. Zeer klein ex. 
2. » edusa F. var. helice Hb. 
3. Pyrameis atalanta L. ab. 
4. Vanessa io L. var. fulva Oudms. 
5. »  urticae L. var. atrebatensis B. 


6 tot 9. Polygonia c-album L. Verschillende onderzijden. 
10. Argynnis selene Schiff. ab. 


Pala. 


Argynnis lathonia L. var. valdensis Esp. 
» aglaja L. ab. 
» niobe L. var. eris Meig. 


en 6. Satyrus semele L. ab. 


Li 
DI 
3. 
4. » paphia L. var. valesina Esp. 
5 
7 » 8. Epinephele jurtina L. ab. 

9. 


> » L. ab. 
Piaat4. 
1 en 2. Epinephele jurtina L. ab. 
ay » » » » 
4° » » OS 
5; » » CIS, 


6 tot 10. Coenonympha hero L. Verschillende boven- 
en onderzijden. 
11 en 12. Coenonympha hero L. ab. 


13: > pamphilus L. ab. 
14. > » » var. pallida Oudms. 
Plaat 5. 


1. Chrysophanus phlaeas L. var. schmidti Gerh. 
2 tot 6. Chrysophanus phlaeas L. Verschillende overgangs- 
vormen tusschen den type en de var. schmidti Gerh. 


BETREFFENDE NEDERLANDSCHE MACROLEPIDOPTERA. 


7. Lycaena argus L. ab. 

8. > » » » 

9. »  tcarus Rott. ab. 
10. »  euphemus Hb. 

11 en 12. Lycaena arcas Rott. 
13. Adopaea thaumas Hufn. ab. 
14. Hesperia malvae L. ab. 

15. Thanaos tages L. ab. 


21 


AANTEEKENINGEN 


OVER 


NEDERLANDSCHE LEPIDOPTERA, 


DOOR 


P. C. T. SNELLEN. 


(Vervolg). 


De ontvangst en het noteeren van verschillende mededee- 
lingen op Nederlandsche Lepidoptera betrekking hebbende, 
geeft mij aanleiding, reeds nu een vervolg te leveren op mijne 
laatste »Aanteekeningen« (zie Tijdsch. v. Ent. XLVI p. 226 — 
268 1904). Voorts zijn drie voor onze Fauna nieuwe soorten 
van Lepidoptera ontdekt, waarvan twee Macrolepidoptera en 
een Microlepidopteron, zoodat het getal der eerste thans 775 
en der tweede 954 bedraagt, te zamen dus 1729. 

De Macrolepidoptera zijn : 

Luperina Furva W. V. 
* Odezia Atrata L. 

Het Microlepidopteron : 

Gelechia Longicornis Curt. 

Zij zullen op hare plaats besproken worden. Odezia is tevens 
een nieuw genus voor onze Fauna. 

Voor enkele, door anderen gepubliceerde kleinere en meer 
algemeene mededeelingen verwijs ik kortheidshalve, naar de 
verslagen der Vergaderingen onzer Vereeniging en naar de 


Entomologische Berichten. 


P. C. T. SNELLEN, AANTEEK. OVER NED. LEPIDOPTERA. 23 


I. MACROLEPIDOPTERA. 


Argynnis Euphrosine L. — Snellen, I p. 29. — Tijds. 
30 p. 202; 40 p. 281. 

Naar aanleiding van de kwestie of deze soort eene of twee 
generatién in een jaar zou hebben, merk ik op, dat de heer 
G. J. Klokman te Voorschoten heeft medegedeeld, zie Verslag 
van de wintervergadering der Ned. Ent. Vereen. 1904 p. 2, 
dat rupsjes, uit op van 2—5 Juni] gelegde eijeren gekomen, 
reeds in het begin van Augustus hunnen winterslaap aanvingen. 
Daardoor wordt, dunkt my, duidelyk bewezen, dat geene tweede 
generatie voorkomt. 

Satyrus Hermione L. — Snellen, Tijds. 40 p. 230. 

De heer D. ter Haar geeft, Entom. Ber. 18 p. 160 (1904), 
naar Riihl eene beschryving van ei en rups. 

Lycaena Alcon Fabr. — Snellen, I p. 57 — Tijds. 40 p.284. 

Zie: Mr. A. Brants: Een en ander omtrent de eerste toe- 
standen en leefwijs van Lycaena Alcon F. (Tijds. 46 p. 137). 

Lycaena Optilete Fabr. — Snellen, I p. 60. — Tyds. 36 
D MES 

Eene nieuwe vindplaats dezer in Nederland zeer zeldzame 
soort is bekend geworden. Dr. J. Th. Oudemans vertoonde op 
de Wintervergadering der Ned. Ent. Vereeniging, den 29 January 
1905 te Rotterdam gehouden, een exemplaar, den 11 July 
1903 door den heer Kooi aan de Punt (Drenthe) gevangen, 
zie Verslag p. VIII. 

Syrichthus Sao Hübn. — Snellen, II p. 1129. 

Gelderland: Slangenburg bij Doetinchem (G. J. Klokman). 
Tot dusverre alleen in Limburg waargenomen. 

Sesia Asiliformis v. Rottb. — Snellen, I p. 110. 

Gelderland : Oosterbeek, 30 Junij (C. Ritsema Cz.). — Lim- 
burg: Houthem (P. Haverhorst). 

Phragmatoecia Castaneae Hiibn. — Snellen, I p. 115. 
— Tyds. 46 p. 205. 


24 P. C. T. SNELLEN, AANTEEKENINGEN OVER 


Ken man werd op 17 Juny 1903 door den heer N. A. de 
Joncheere bij Dordrecht gevangen. 

Zygaena Trifolii Esp. — Snellen, I p. 127 — II p. 1136. 

De heer P. Haverhorst vertoonde mij een exemplaar dat in 
Zuid-Holland, aan den Hoek van Holland, was gevangen. Tot 
dusverre was deze soort alleen uit de oostelijke helft van 
Nederland bekend. 

Nudaria Senex Hübn. — Snellen, p. 142; II p. 1139. — 
Tijds. 40 p. 289. 

Zuid-Holland: Hoek van Holland, 23 Junij (P. Haverhorst). 

Notodonta Tritophus Fabr. — Snellen, I p. 213. — 
Tyds. 46 p. 239. 

Uit eene in Augustus 1903 bi Weert in Limburg gevonden 
rups kweekte de heer P. J. M. Schuyt den 26 April 1904 
een man. 

Anchocelis Lunosa Haw. — Snellen, II p. 1148. — Tijds. 
46 p. 243. 

Een typisch mannetje ving Pater F. J. Hendrichs in Noord- 
Brabant bij Oudenbosch. 

Panolis Piniperda Panz. — Snellen, I p. 282. 

Zie de aanteekening van Dr. J. Th. Oudemans over eene 
aan de pop van deze soort door hem ontdekte bijzonderheid 
in het Verslag der Wintervergadering van de Ned Ent. Ver- 
, eeniging 1904 p. XII. 

Hyppa Rectilinea Esp. — Snellen, II p. 1152. — Tijds. 
46 p. 243. 

Weder bij Apeldoorn waargenomen in den zomer van 1904 
door Dr. F. W. O. Kallenbach. 

Hadena Albimacula Bkh. — Snellen, II p. 1154. 

Exemplaren in Zuid-Holland by Scheveningen door den 
heer Zöllner uit de rups gekweekt, bevinden zich in de col- 
lectién van Dr. J. Th. Oudemans en van den heer P. Haverhorst. 

Luperina Furva W. V., N., N. 20. — Hübn., Noct. fig. 
407 © p. 187 N. 35, — O. en Tr. v. 2 p. 154. — EH. $,, 


NEDERLANDSCHE LEPIDOPTERA. 25 


S. B. II p. 276 Noct. fig. 290. — Guen., Noct. I p. 197. — 
Wubbe Brit. Noct: I p. 113, IV p.0107. 

Deze voor onze Fauna nieuwe soort, komt in mijne Analy- 
tische tabel van het genus Luperina (zie VI. v. Ned. Ip. 364) 
in de afdeeling II, A, a, bb. met Abjecta, waar beide soorten 
aldus worden gekarakteriseerd : 

c. 43—46 mm. Thorax niet zwart geteekend en de vleu- 

gelteekeuing niet scherp, golfliin wortelwaarts met 

onduidelijke pijlvlekken . . . 2 2 . . . .\... . 24 Abjecta. 
c.c. 35—40. Thorax duidelijk zwart geteekend, de vleugel- 

teekening vrij scherp, golfljn met duidelijke zwarte 

gie eni ns. ee OR ee ok. 2 Ava, 

Het naast verwant is Furva aan Abjecta doch zij is kleiner, 
slechts iets grooter dan /emissa, met langwerpiger vleugels 
dan deze. De gewone Noctuinen-teekening is zeer volledig. 
De vlinder komt overigens in drie vormen voor; bij den type, 
door Hübner afgebeeld, is de grond der voorvleugels bruin- 
grijs en de teekening vooral scherp. Bij eene eerste variëteit 
(var. Ochracea Tutt), is de voorvleugelgrond meer geelbruin, 
de teekening ook scherp en bij eene tweede, var. Silvicola 
Guen, Tutt, zijn de voorvleugels roetzwart met minder duide- 
lijke maar toch goed herkenbare teekening. Furva herinnert, in 
den typischen vorm, nog al aan Hadena Brassicae waarvan zij 
zich echter dadelijk generiek, door -de naakte oogen onder- 
scheidt. 

July, Augustus. 

Rups volgens Guenée glanzig, vuil paarsbruin, met vrij 
groote glanzige zwarte stippen; de kop, het halsschild, de 
staartklep ook zwart. Zij wordt in den voorzomer onder aan 
grasplanten gevonden, vooral van Aira Canescens, op de wijze 
van Lup. Monoglypha en Lateritia, waarop zij volgens hem 
zeer gelijkt. 

Twee mannen, tot de tweede variëteit behoorende, werden 
door den heer R. A. Polak, op 7 Augustus 1903 bij Schoon- 
oord in Drenthe gevangen. 


26 P. C. T. SNELLEN, AANTEEKENINGEN OVER 


Piusia Moneta Fabr. — Snellen, II p. 1162. — Tijds. 
30 p. 218; 36 p. 217; 40 p. 304. 

Wordt nog steeds in Nederland waargenomen. Dr. F. W. 
O. Kallenbach vond in den zomer van 1904 drie rupsen op 
Aconitum, by Apeldoorn. 

Herminia Cribralis Hübn. — Snellen, I p. 497; Il p. 
1165. — Tyds. 36 p. 220. 

Zuid-Holland: Hoek van Holland (P. Haverhorst). — Lim- 
burg: Plasmolen, bij Gennep (Mr. A. Brants). 

Zanclognatha Tarsicrinalis Knoch. — Snellen, Tijds. 40 
p. 306; 46 p. 248. 

Weder in Gelderland waargenomen door den heer J. Lin- 
demans die eenige exemplaren bij Vorden ving. 


FAM. 19. GEOMETRIDAE. 


Deze familie is met een nieuw genus — Odezia Boisd. — 
verrijkt. Het is, daar ik de ontdekking in Nederland ver- 
wachtte, reeds in deel I mijner Vlinders van Nederland op 
p. 511 in de Analytische tabel der Geometriden-genera in 
noot 1 gekarakteriseerd en zeer bijzonder. Odezia is namelijk 
het eenige inlandsche Spanner-genus waarbij ader 8 der 
achtervleugels wel vrij uit den vleugelwortel komt maar tot 
aan het eind der middencel digt langs den voorrand van deze 
loopt. Daarbij is ader 5 dier vleugels even dik als de andere 
aderen en ontspringt iets boven de helft der dwarsader terwijl 
de aderen 6 en 7 dier vleugels gesteeld en punt en achter- 
rand der vleugels afgerond zijn. Voeg hierbij het bijzondere 
voorkomen van den vlinder, bijna geheel zwart met ongetee- 
kende vleugels (de tweede, in den nieuwen (Catalogus van 
Standinger en Rebel tot Odezia vermelde soort (Tibiale Esp), 
reken ik namelijk niet daartoe), dan is het zeker dat het genus 
Odezia onder de inlandsche Geometriden bijzonder kenbaar is. 

De plaats van Odezia is tusschen de genera XLVI Chesias 
en XLVII Lobophora. 


NEDERLANDSCHE LEPIDOPTERA. 27 


Macaria Alternata W. V. — Snellen, I p. 540. 

Naar Treitschke gaf ik indertijd Pinus Sylvestris als voedsel 
der rups op. Sedert zijn verschillende mededeelingen over deze 
soort gepubliceerd. Bene der uitvoerigste is die van Dr. Adolf 
Rössler in de »Schuppenflügler von Wiesbaden« (Jahrbuch 
des Nassauisch. Vereins fiir Naturkunde 33, Sep. p. 136). 
Daar wordt als hoofdvoedsel vermeld: Wolwilg. Hy geeft ook 
eene nadere beschrijving der rups die variëert. Zij is slank, 
rond, overal even dik, met enkele zeer fijne haartjes. Kop 
plat. Van kleur is zij roodbruin maar ook wel groen, min of 
meer met roodbruin gemengd, dikwijls met witte zijde- en 
eene of meer donkere ruglinen. 

Anderen (zie de Aanteekening van den heer P. Haverhorst, 
Verslag Wintervergadering 1905 der Ned. Ent. Ver. p. III), 
noemen als voedsel der rups nog Gagel, Els, Sleedoorn, Hik. 
Waarschijnlijk is zij dus polyphaag. 

Alternata is overigens sedert mijne beschryving in verschil- 
lende provincién gevangen, ook in Zuid-Holland, aan den Hoek 
van Holland (Haverhorst). 

Pellonia Vibicaria L. — Snellen, I p. 550. — Tijds. 30 
p. 221; 36 p. 221. 

Een zeer fraai exemplaar — ditmaal een man — der schoone 
variéteit, afgebeeld in Sepp, 2e Serie IV pl. 36 fig. 18 9, is 
gevangen door den heer P. Haverhorst, in den Scheurpolder 
aan den Hoek van Holland, den 19 Juny 1904. 

Ook de variéteit Strigata Staud., Catal. 1871 p. 154 (zie 
Tyds. 30 p. 221), is inlandsch en wordt dikwijls waargenomen. 

Zonosoma Pendularia L. — Snellen, I p. 570. 

Een exemplaar als variéteit Griseolata Staud., Iris X p. 23 
(1897), op het midden der vleugels vrij sterk rood bestoven 
ving de heer Haverhorst bij Oisterwijk in Noord-Brabant. 

Nyssia Zonaria W. V. — Snellen, II. p. 1172. — Tijds. 30 
p. 224; 36 p. 221; 46 p. 249. 

In Drenthe bij Helde gevonden door den heer H. Kooi. 


28 P. C. T. SNELLEN, AANTEEKENINGEN OVER 


Aspilates Ochrearia Rossi. — Snellen, Tijds. 40 p. 317; 
46 p. 250. j 

Weder zijn twee exemplaren half Mei 1904 aan den Hoek 
van Holland gevangen (P. Haverhorst). 


Genus XLVIa ODEZIA Boisd. 


De hoofdkenmerken van dit genus zijn reeds hierboven ver- 
meld. Verder zijn de sprieten niet langer dan twee vijfden 
van den voorrand der voorvleugels, bij den man kort en stomp 
gekerfd, bij het wijfje draadvormig; de palpen niet langer dan 
de afgeronde kop, opgerigt, wat grof behaard, met kort stomp 
eindlid. Thorax afgerond. De voorrand der voorvleugels is bijna 
regt; zij hebben eene ongedeelde aanhang- of nevencel waar- 
uit de aderen 7, 8—10 en 11 ontspringen. In de achtervleu- 
gels zijn de aderen 3 en 4 gescheiden. Achterlijf iets langer 
dan de achtervleugels, bij beide seksen met stompe staartpluim. 
Pooten glad beschubd, de achterscheenen met vier sporen. 

Eene europesche en inlandsche soort. 

1 Atrata L., Syst. Nat. Ed. X p. 524 N. 162. — Snell, 
VI. v. Ned. I p. 511 (noot). 

Chaerophyllata L., Syst. Nat. Ed. XII p. 866 N. 237. — 
Borkh., V p. 482 N. 236. — Hübn., Geom. fig. 196 g. — 
O. en Tr., VI. 2 p. 251. — Wood, fig. 686. — Buckler, 
Ent. Monthl. Mag. IV p. 85. 

23—25 mm. 

Kop, met sprieten en palpen, lyf en vleugels zijn onder en 
boven roetzwart, met zeer flaauwen zijdeglans; de franje is iets 
graauwer, om de punt der voorvleugels wit. Pooten aan de 
buitenzijde grijs, vooral het voorste paar. 

Junij, July. Treitschke zegt dat de mannen overdag vliegen 
en de vlinder in rust met opgerigte vleugels zit. 

Wat de rups aangaat, zoo beschrijft Borkhausen haar als 
dun, rolrond, eenkleurig groen en zegt dat zij op Chaerophyl- 


lum Sylvestre leeft, in Mei en einde Juli, maar Buckler ver- 


NEDERLANDSCHE LEPIDOPTERA. 29 


meldt als voedsel Bunium Flexuosum. Nader onderzoek komt 
mij zeer gewenscht voor. 

De heer D. ter Haar vermeldt de ontdekking dezer soort 
in Zuid-Limburg, bi Vaals, door den heer J. Jeswiet te 
Haarlem die den vlinder, overdag vliegende, zooals Treitschke 
opgeeft, op weilanden aantrof. 

Cidaria Didymata L. — Snellen, I. p. 642. 

Volgens de my toegankelijke literatuur gaf ik, t.a.p. op 
dat de rups zeer klein overwintert maar Prout heeft twee- 
maal waargenomen (Zie Ent. Monthl. Mag. 38 p. 87 (1902), 
dat dit met het ei geschiedt. Het eerste is dus in ieder geval 
geen regel. 

Cidaria Coarctaria W. V. — Snellen, I p. 644. — Tijds. 
41 p. 68. 

Men zie over de leefwijze en eerste toestanden dezer soort: 
Tijds. v. Ent. 47 p. 68 (1904) Ortholitha Coarctata F., door 
Mr. A. Brants. 


Il. MICROLEPIDOPTERA. 


Acentropus Niveus Oliv. — Snellen, II p. 80. — Tijds. 
32 p. 35; 40 p. 330. 

De volkomen gevleugelde vorm van het wijfje is, met den 
man, weder gevangen door den heer P. Haverhorst, in Gelder- 
land, bij Wageningen, den 5 Augustus 1904. 

Myelois Advenella Zkn. — Snellen, II p. 142. 

Friesland: Kollum, 17 July 1901 (D. ter Haar). 

Grapholitha Furfurana Hiibn. — Snellen, II p. 300. — 
Tyds. 37 p. 9. 

Friesland: Kollum, 12 July (D. ter Haar). 

Grapholitha Ochsenheimeriana Zell. — Snellen, II p. 375. 

De heer D. ter Haar vond de rupsen op Juniperus, in 


Drenthe, bij Rolde en kweekte daaruit eenige vlinders waarvan 


30 P. C. T. SNELLEN, AANTEEKENINGEN OVER 


hij er my ter benoeming zond. By drie dezer voorwerpen is 
de zwarte middenband der voorvleugels onduidelijk, in het 
midden afgebroken. 

De heer ter Haar hoopte later uitvoeriger mededeelingen 
over de eerste toestanden dezer soort, die nog onbekend waren, 
te kunnen doen. 


Genus XLIV GELECHIA Zell. 


Van dit genus is eene nieuwe inlandsche soort ontdekt, 


namelijk : 
Gelechia Longicornis Curt, Brit. Ent. IV p. 189. — 
Wood, fig. 1198. — Staint.,-Ins. Brit. Tim p, 111; id, 


Man. II p. 332 — Hein, p. 220. — Zell, Stett. Ent. Zeit. 
1878 p. 135. — Snellen, VI. v. Ned. II p. 623 Aanm. 1. — 
Barrett, Ent. Monthl. Mag. 23 p. 109 (1886). 

Zebrella, Treits., IX, 2 p. 82; X, 3 p. 197. 

Histrionella Hübn. Tin. fig. 464. — Dup., VIII p. 285 
pls 297; he. 1,02; 

15—16 mm. 

Longicornis, die tot de afdeeling B, 2 van Gelechia behoort 
is t.a. pl. reeds kortelyk door my gekarakteriseerd. Zij volgt 
op Solutella. Intusschen komt het my thans, nu ik meer 
exemplaren heb leeren kennen, voor, dat men beter doet het 
lichtgrys der voorvleugels als grondkleur en het donkere als 
teekening te beschouwen. Het eerste is namelijk vry bestendig 
van tint maar het donkere, drie dwarsstrepen en eene vlek 
op den achterrand vormende, verschilt sterk en variéert van 
vrij licht bruingrijs tot donker bruin toe. De sprieten zijn 
langer dan by de andere inlandsche soorten van het genus 
en behalen drie vierden der lengte van den voorrand der voor- 
vleugels die smaller en spitser zijn dan by Solutella. Palpen 
lichtgrijs, aan de buitenzijde min of meer donker beschubd. 
Kop en thorax lichtgrijs, de laatste donker geteekend. Voor- 


NEDERLANDSCHE LEPIDOPTERA. 31 


vleugels aan den wortel met schuinen, den binnenrand niet 
bereikenden dwarsband. Dan komt een tweede volledige don- 
kere dwarsband die regt of flaauw gebogen is. Derde dwarsband 
sterk gebogen. Achterrand met groote halfronde vlek vóór 
groote grijswitte stippen tegen den donkeren franjewortel. 
De gewone zwarte middenpunten zijn aanwezig, maar niet 
zoo volledig en duidelijk als bij Solutella. Achtervleugels en 
ljf donkergrijs, ook de ongeteekende onderzijde. 

Mei, Juny. Vliegt op heiden. 

De rups wordt gezegd op Erica Cinerea te leven doch Barrett 
vermoedt haar op Empetrum Nigrum. 

Werneburg is van gevoelen (Stett. Ent. Zeit. 1859 p. 68) dat 
de oudste naam voor deze soort zoude zijn; Virgella, Thunb., 
Diss. Ent. p. 92 (1794); id, Ed. Persoon p. 103 Tab. 4 fig. 10, 
wat in den nieuwen Catalogus van Staudinger en Rebel wordt 
aangenomen. Zeller laat zich, t.a.p., over deze kwestie niet 
uit. Een exemplaar dezer soort, waarmede de ontdekker zoo 
goed was mijne verzameling te verrijken, werd door den heer 
D. ter Haar den 27 Mei 1901 bij Groningen gevangen. 

Recurvaria Nanella Hübn. — Snellen, II p. 670. 

Uitvoerige berigten over de eerste toestanden dezer soort 
worden gegeven door J. T. Houghton, Ent. Monthl. Mag. 39 
p. 219 (1903). Daaruit blijkt, dat de rups ook groen kan zijn 
met bruinen kop en halsschild en tevens dat zij soms schade- 
lijk is voor vruchtboomen. 

Poecilia Albiceps Zell. — Snellen, II p. 680. 

By Rotterdam, den 22 July 1904 door mij waargenomen. 

Xystophora Palustrella Dougl. — Snellen, II p. 686. — 
Tijds. 46 p. 263. 

Barrett geeft, (Ent. Monthl. Mag. 40 p. 278 (1904) eene 
beschrijving van de rups dezer soort die hi] te onregte voor 
onbeschreven hield en bovendien verkeerdelijk onder den reeds 
door Von Heinemann zelf ingetrokken generieken naam Dory- 


phora vermeldt. Zijne beschrijving komt met die van den heer 


32 P. C. T. SNELLEN, AANTEEK. OVER NED. LEPIDOPTERA. 


D. ter Haar (Tijds. v. Ent. 45 p. 355 (1902) ), overeen maar 
de rups was mineerende gevonden in den stengel van Rumex, 
waaruit blijkt dat Iris Pseudo-Acorus niet het eenige voedsel is. 
Chelaria Hübnerella Don. — Snellen, II p. 695. 
Friesland: Kollum, 13 Augustus 1899 (D. ter Haar). 
Lampros Lunaris Haw. — Snellen, II. p. 723. 
Rotterdam, 3 July 1904 (Snellen). 
Pancalia Leuwenhoekella L. — Snellen, II p. 730. — 
Tids. 37, p. 28; 40 p. 355. 
Groningen, 27 Mei (D. ter Haar). 
Cemiostoma Susinella H.—S. — Snellen, II p. 949. 
Gelderland: Lochem, 13 Augustus 1902 (D. ter Haar). 
Platyptilia Gonodactyla W. V. — Snellen, II p. 1021. 
In Friesland, bj Kollum, den 30 July 1904 door den heer 


D. ter Haar gevangen. 


On some Australian and Malay Parasitic 
RIED MN PhD 
HYMENOPTERA 
IN THE MUSEUM OF THE 
R. ZOOL. SOC. „NATURA ARTIS MAGISTRA AT AMSTERDAM. 


BY 


P. CAMERON, (New Mints). 


LCHNEUMONTEDZE 
Ichneumonine. 


Ichneumon ? spilostomus sp. nov. 


Black, a square spot on the sides of the clypeus at the 
apex, the inner orbits from the antenne, the line narrowed 
above the scutellum, a mark rounded behind, on the apex of 
the penultimate and almost the whole of the last abdominal 
segment, pale yellow; the abdomen and hind femora red, the 
extreme base of the 18 abdominal segment, the apex of the 
44h broadly, the line directed narrowly backwards to the middle, 
the whole of the 5" and the apical, except for the white marks, 
black ; legs, except the hind femora, black; the spurs white. 
Antenne ringed with white (6 joints) beyond the middle ; wings 
hyaline, highly irideseent ; the stigma and r--rvures black. 4, 

Length 9 mm. 

Java (Kobus leg). 

Vertex and upper part of front closely punctured, the sides 
more weakly than the rest; the depressed lower part of the 
front very smooth and shining; face and clypeus, if any thing, 
more strongly and uniformly punctured. Apex of mandibles 

Tijdschr. v. Entom. XLV III 3 


34 P. CAMERON, ON SOME AUSTRALIAN AND 


dark rufous. Palpi black, thickly covered with white pubes- 
cence. Thorax closely punctured, covered with white pubes- 
cence ; the scutellum sparsely punctured, roundly convex, but 
not much raised, as long as its width at the base, rounded 
behind; it is of a brighter, more lemon-yellow colour than 
the other markings. Median segment thickly covered with 
white pubescence ; the posterior median area closely, the outer 
apical areæ more widely and strongly striated; the basal 
strongly punctured. Post-petiole strongly punctured in the 
middle; the other segments closely punctured and thickly 
covered with white pubescence. The gastrocoeli are narrow, indis- 
tinct; the space between them is punctured. Areolet 5-angled, 
narrowed in front, but with the nervures separated clearly ; 
the disco-cubital nervure is broken by a stump of a nervure. 

The areola, unfortunately, is hidden by the pin being struck 
through it, and I am, therefore, not sure if this is an Zchneumon 


as that genus is now defined. 


Melanichneumon ? javanicus sp. nov. 


Black, the face, except for a curved black line in the middle 
of its apex, clypeus, mandibles, except at the apex, the orbits 
all round, the outer narrowly above, broadly below, the outer 
line becoming gradually wider from near the top to the bot- 
tom, where it extends to near the outer edge, a line on the 
base of the pronotum, its sides above, tubercles, the lower third 
of the mesopleuræ, 2 lines in centre of mesonotum, scutellar 
keels, sides of scutellum, post-scutellum, an irregular mark 
behind the spiracles, the outer areæ on apex of metanotum, 
apices of basal 3 abdominal segments, the line on the 2" 
wider, but more narrowed in the middle, a narrower, inter- 
rupted line on the 4°, a broad one on the 5' and the 6!" 
entirely, yellow; the 4 front coxæ and trochanters yellow, the 
rest rufofulvous tinged with yellow, the hind coxæ black, the 


inner two-thirds yellowish on the inner side, the trochanters 


MALAY PARASITIC HYMENOPTERA. JJ) 


rufous yellow; femora red, the apical third black above, the 
tibie and tarsi black, the former broadly rufous at the middle. 
Wings hyaline, the nervures and costa black. Antenna broadly 
ringed with white, fuscous below towards the apex €. 

Length 12 mm. 

Java, Ardjuno. (Scheepmaker leg.). 

Front and vertex smooth and shining, the face and vertex 
strongly, but not closely punctured; mesonotum and scutellum 
distinctly, but not closely punctured; the metanotum more 
stronely punctured, the lateral basal arew not so strongly or 
closely us the apical; the posterior median impunctate, the 
sides obscurely striated ; the petiolar area smooth and shining. 
Areola large, longer than wide, the base almost transverse, 
the apex curving inwardly. Propleure smooth, the lower- 
part obscurely striated at the apex. Meso- and metapleure 
closely, distinctly punctured. Abdomen short, hardly equal to 
the head and thorax united ; post-petiole punctured somewhat 
strongly, the base in the middle finely striated. Gastrocoeli 
deep, smooth; these is a narrow striated furrow on the base 
of the 5" segment. Legs pilose; the hind tarsi longer than 
usual, the apices of the joints spinose. Areolet narrow in 
front, the nervures almost touching there; recurrent nervure 
aneled near the middle, emitting a stump of a nervure on 
the outerside. Basal joints of flagellum fully 3 times longer 
than thick. Scutellum not flat, slightly, but clearly raised, 
clearly longer than wide, the sides on the basal half keeled. 


Temples broad, narrowed, rounded. 


Cry ptine: 
Mesostenini. 
Skeatia javanica sp. nov. 


Black ; the face, clypeus, the orbity except near the top on 


the outerside, mandibles to near the apex, palpi, a broad band 
3* 


36 P. CAMERON, ON SOME AUSTRALIAN AND 


on the pronotum not reaching to the base, a narrow line on 
the lower edge of the propleuræ, a mark, about twice longer 
than wide and rounded at the base and apex, the scutellum 
except the basal slope, the keels, post-scutellum, an oblique 
line at its side, the top, sides and spines of the apical slope 
of the metanotum, the top line rounded and narrower than 
the lateral, the lower third of the mesopleure, the mark dilated 
upwards to the middle at the base, it being narrowed at the 
top to a blunt point, the middle below the projection being 
slightly, but distinctly roundly incised; below at the apex it 
is united to the large mark covering the mesosternum ; the 
usual crescent-shaped mark behind posterior wings and a large 
mark in the centre of the metapleuræ — longer than broad, 
rounded at the apex, oblique and slightly projecting above — 
and the apices of all the abdominal segments, yellow. Four 
front legs yellow; the middle femora tinged with fulvous, 
the tibie darker coloured, the tarsi blackish; the hind coxæ 
yellow ; a broad line on the upper outeredge dilated inwardly 
at the apex, the base on the inner side dilated; the trochanters 
black; the femora rufous, the apex broadly black, the tibie 
of a paler rufous colour, narrowly black at the base, more 
broadly at the apex; the tarsi white; the base of the meta- 
tarsus black. Wings hyaline, the nervures and stigma black. €. 

Length 9--10 mm. 

Pasuruan. — (Schot leg.). 

Middle of flagellum narrowly irregularly banded with white. 
Face and upper half of clypeus closely finely rugose and 
irregularly transversely striated. Mesonotum closely, rugosely 
punctured, irregularly transversely striated at the base and 
apex. Seutellums smooth. Metanotum closely reticulated, the 
base in the centre smooth and shining; the basal area short, 
the lateral keels oblique. Propleuræ, except at the base above, 
closely, strongly striated. Mesopleuræ, except in the middle 


behind, closely, distinctly striated, obliquely above, longitudi- 


MALAY PARASITIC HYMENOPTERA. 37 


nally below. Metapleuræ more strongly, obliquely punctured 
and more or less striated. 

Comes near to the Ceylonese S. agelosie Cam. which may 
be known from it by the mesopleural mark not being united 
to the sternal, by the hind coxæ having 2 large black marks, 
and by the metanotal area being large, its lateral keels not 


being much shorter than the apical. 
Pimplinz. 
Xanthopimpla maculiceps sp. nov. 


Luteous, the orbits and occiput of a brighter, paler lemon- 
yellow; a large spot on the front and vertex extending from 
the end of the vertex to the antenne, longer than broad, 
narrowed and rounded below, 3 almost continuous marks on 
the base of mesonotum, the central the larger and wider than 
long, the lateral longer than wide, narrowed at the apex, 2 
small spots on the 1°! abdominal segment, 2 larger ones on 
the 3rd, 2 small ones on the 5 and 2 large ones on the 
penultimate (these are the largest of all), black. Legs coloured 
like the body; a black mark on the base of the hind tibiæ. 
Wings hyaline, the nervures and stigma black. 4. 

Length 8 mm. 

Passuruan (Kobus leg.). 

Parapsidal furrows short, indistinct, indicated on basal slope 
only. Areola large, wider than long, slightly narrowed towards 
the base, 4-angled, receiving the keels close to the apex ; 
tooth-bearing area triangular, the outer keel slightly rounded, 
the inner straight, more oblique. Antenne reddish brown. 
Temples short, distinetly, roundly narrowed. Front and vertex 
more shining and less pilose than the face. Scutellum convex, 
roundly sloped at the base; the keels moderately large ; the 


sides more strongly keeled than the apex. The mesonotum 


38 P. CAMERON, ON SOME AUSTRALIAN AND 
almost, the rest of the thorax entirely, smooth. The 1°t abdo- 
minal segment and the central part of the 2" very smooth 
and shining; the rest more opaque and less glabrous. Face 
broadly, roundly convex. All the abdominal spots are wider 
than long; the raised area on the 2"° segment is wider than 
long, its sides roundly narrowed, its middle at the base projec- 
ting. Areolet oblique, shortly appendiculated, almost sessile. 
Belongs to Krieger’s group I. Cf. Berich. d. Naturf. Gesell- 
schaft zu Leipzig, 1898, p. 100. 


Ophionina. 
Enicospilus monospilus sp. nov. 


Luteous, the apical half of the abdomen darker coloured ; 
a darker coloured line on the mesonotal lobes ; wings hyaline, 
the nervures and stigma black; there is only one horny point; 
it is large, obliquely narrowed towards the apex from below 
to the apex; the base is oblique, roundly pointed above, 
sharply below; the recurrent nervure is received opposite the 
base of the apical abscissa of the radius, which has its basal 
half thickened. Antenna of a much paler luteous colour. ©. 

Length 17 mm. 

Barabei. Z.0. Afd. Borneo (A. Pool leg.). 

Face opaque, pilose, with a smooth and shining spot in the 
middle; the clypeus smooth, bare and shining. Mandibles 
coloured like the head, with their teeth black. Palpi luteous, 
long and stout. Orbits obscurely yellow. Scutellum closely, 
distinctly, but not strongly punctured; tne keel bordering the 
apex stouter than the lateral keels. Base of metanotum smooth ; 
the rest irregularly stoutly reticulated ; the keels on the middle 
of the apex oblique. Propleuræ obscurely, obliquely striated. 

This is a larger species than £. nigronotatus, which may 


be known by being largely marked with black on the thorax 


MALAY PARASITIC HYMENOPTERA. 39 


and abdomen and by the recurrent nervure not being opposite 
the base of the apical abscissa of the radius. It has a greater 
resemblance to Pleuroneurophion malayanus Cam., also from 


Borneo; but the generic characters separate that species from it. 
Paniscus productus Brullé. 
Java (Kobus leg.). 
Braconidæ. 
Iphiaulax lateritius sp. nov. 


Black, the head, pleuræ, pro- and mesonotum, the fore legs 
and middle coxe broadly at the base, narrowly at the apex 
below, red; a streak down the sides of the 224 and 3" abdo- 
minal segments, vermillion-red ; wings dark fuscous, tinged 
slightly with violaceous; the stigma and nervures black. ©. 

Length 14—15; terebra 8 mm. 

Lahat, Palembang (Giesber leg.). 

Face thickly covered with long blackish hairs; its centre 
bare and shining. Vertex more sparsely and shortly haired. 
Temples obliquely narrowed ; the occiput transverse. 

The 2n@ abscissa of the radius is not much shorter than 
the 3", The 15! abdominal segment is clearly, roundly raised 
above the sides; it has a keel down the centre, which is 
narrowed towards the apex; on the sides are a few irregular 
longitudinal strie; the lateral furrows broad, smooth. Second 
segment strongly, sharply, but not very closely striated ; the 
basal area small, lanceolate, smooth and shining; its keel is 
prolonged to the apex, which is depressed in the middle and 
finely closely striated. The third segment is more finely and 
closely striated — to the middle on the sides, shortly beyond 


it in the centre. Suturiform articulation wide, deep, strongly, 


40 P. CAMERON, ON SOME AUSTRALIAN AND 


but not closely striated; there is no transverse furrow on 
the 3"! segment; and no distinct, oblique ones on it and on 
the 2™¢, Median segment densely covered with black hair. Legs 


densely covered with short black hair. 
Chaolta tuberculata sp. nov. 


Luteous, the antenne and a broad, obliquely curved mark 
across the ocelli extending to the eyes, black; the abdomen 
darker coloured than the thorax; wings yellowish hyaline to 
the transverse median nervure below and above close to the 
transverse basal; the rest dark fuscous tinged with violaceous, 
the stigma black, narrowly luteous at the base. ©. 

Length 9; terebra 7—8 mm. 

Barabei — 4. O. afd. Borneo (Pool leg.). 

Facial plate short, broad, its apex broadly rounded, the 
centre roundly convex, without a keel in the centre; the 
antennal keel stout, reaching to its base. Temples broad, as 
long as the eyes; apex of mandibles broadly black. Apical half 
of centre of metanotum finely longitudinally striated. Abdomen 
broad, ovate, hardly as long as the head and thorax united ; 
the central part of 1 abdominal segment broad, not: clearly 
separated, strongly longitudinally striated, the striæ irregular 
and stronger towards the apex, the 2"¢ and following segments 
striated, the strie becoming weaker towards the apex; the 
plate on 2"! segment is irregular, reaches to shortly beyond 
the middle; it is formed of 2 stout outer keels which almost 
meet at the apex and of 3, stout, irregular stria ; the lateral 
furrows broad, curved, shallow, the transverse furrows wide, 
indistinctly striated in the middle. 

The temples are not obliquely sloped and not broadly 
roundly narrowed as in the allied species e.g. as in C. maen- 
lifrons and C. suleata Cam. from which it may be further 


known by the indistinet facial plate. 


MALAY PARASITIC HYMENOPTERA. 41 


Chaolta crassicauda sp. nov. 


Black, the head, antennal slope above, thorax, except the 
centre of metanotum and the 4 front legs, red, the middle 
cox® above and their trochanters, black; the wines dark 
fuscous, tinged with violaceous, the stigma and nervures black. ©. 

Length, body and ovipositor, 20 mm. 

Barabei, Z. 0. afd. Borneo. (Pool leg.). 

Face sparsely haired, laterally obscurely, finely striated ; 
the plate slightly shorter than its width at the base, the apex 
broadly rounded, slightly raised, the keel is obliquely narrowed 
on the basal half, the apical larger, more rounded and does 
not, below, reach to the middle of the plate, which has the 
upper half irregularly rugose, the lower smooth and shining. 
Mandibles rufous, black at the apex. Palpi dark rufous. First 
abdominal segment closely, longitudinally striated, the raised 
central part is of equal width and wider than the lateral ; 
the following 3 segments are closely longitudinally striated, 
the 4th more finely than the others. The area on the base of 
the 2"? segment is closely longitudinally striated, extends to 
the middle of the segment and becomes gradually narrowed ; 
there is a smooth shining space on either side of the middle ; 
the lateral furrows are narrow and slightly curved. The tem- 
ples are slightly longer than the eyes, their basal half straight, 
the apical roundly narrowed. The 24 abscissa of the radius is 
only slightly longer than the 3". The sheaths of the ovipositor 
broad, densely covered with stiff black hair. 

The outer edges of the 15 abdominal segment are pale yellow. 
The furrows on the 3"! and 4!" segments are roundly curved, 
narrow and striated; and as are also the apical transverse 
furrows. Clypeal foveæ large, deep; the outer edges of the 
clypeus black, projecting. Occiput transverse. 

C. ruficeps is closely related to this species ; it may be known 


bv the temples being more oblique; the keel on facial plate 


43 P. CAMERON, ON SOME AUSTRALIAN AND 


stouter and more distinctly, obliquely narrowed on the apica 
half; the apical abscissa of radius almost equal in length with 
the 24, not clearly shorter than it, the central division of 
the 15 abdominal segment is wider compared with the lateral, 
and the abdomen broader compared with the thorax, which is 
clearly narrower than its middle. 

The Bornean species of Chaolta are: a. Black species with 
red head and thorax: inquieta Sm., ruficeps Cam., crassicauda 
Cam.; 6. smaller, luteous species: perpleaus Sm., lutea Cam., 
sulcata Cam., maculifrons Cam. The genus appears to be a 


Hindo-Malay one, extending from Assam to Celebes. 
Mesostoma gen. nov. 


Head not margined behind. Clypeus separated by a suture 
from the face, its apex transverse, obliquely depressed. Parap- 
sidal furrows indistinct. Abdomen short, ovate, the ovipositor 
as long as it; there are no furrows. Radial cellule long, the 
radius extending to the apex and curved upwards; there are 
3 cubital cellules ; the 2" large, on the lowerside as long as 
the lowerside of the 3"; transverse median nervure received 
beyond the transverse basal; the recurrent nervure is received 
in the 2% cubital cellule. In the hind wings the radial 
nervure is obliterated, or at least is very faintly indicated ; 
the subcostal is stout, especially at the apex where it is 
roundly curved; the cubital is distinct to near the apex of 
the wing; the transverse discoidal nervure is distinct ; both 
wings are ciliated round the apex. Legs stout; of moderate 
length ; the calcaria very minute. 

The type of this genus is a small insect, like a small Bracon. 
The clypeus is clearly separated all round, it being raised, 
slightly convex ; the centre of the face also projects ; there is 
a distinct malar space, furrowed down the centre. Palpi long. 


Antenne over 30-jointed. The whole body is smooth and 


> 
in 
~~ 


MALAY PARASITIC HYMENOPTERA. 


shining; the wing and antenne long; the abdomen bluntly 
pointed, without distinct transverse furrows. The mandibles 
have a distinct upper tooth. 

I am unable to place this genus in any of the recognized 
tribes. If it were not that there is no semicircular opening 
at the month, I should have placed it close to Bracon. I am 
not sure but that it may really belong to the Cyclostomi ; for 
although the clypeus, when look at from the front, appears 
transverse, yet, when looked at obliquely, or from below, 
there is the appearance of an opening between it and the 
mandibles ; but this may be caused by the apex of the clypeus 


being thickened below. 
Mesostoma testaceipes sp. nov. 


Rufo-testaceous, the ocelli, middle of mesonotum at the base 
and abdomen, except at the base, black. Antenne longer than 
the body, black, paler below. Wings lone, hyaline, with a 

ys ’ 5 DI ’ 
brassy iridescence; the nervures and stigma black; the stioma 
yi D te) 
large; the apical abscissa of the radius clearly longer than 

oY? } D 
the basal two united; the 15 transverse cubital nervure is 
obliquely sloped, the 2" only very slightly so. The thorax 
has a more distinct rufous tinge than the legs. ©. 

Length nearly 2 mm.; the ovipositor 1 mm. 


Pasuruan (Kobus leg.). On flowers of Blumea lacera D.C. 
Holeapanteles gen. nov. 


Antenne 20-joined. Wings as in Apanteles. Clypeus sepa- 
rated by a furrow from the face. Metanotum with a distinct 
median area, which is widest at the base. Scutellum bordered 
laterally by a distinct deep furrow. Ovipositor as long as the 
abdomen. A deep transverse furrow at the base of the 3" 


abdominal segment. Hind cox about 3 times longer than 


44 P. CAMERON, ON SOME AUSTRALIAN AND 


wide. The long spur of hind tibie fully one third of the 
length of the metatarsus. Post-seutellum bordered laterally 
and behind. 

Comes near to Urogaster Ashmead; it may be known by 
the antenne having more than 18-joints. The number of joints 
in the antenne, the distinct shining, areola of metanotum, 
clearly furrowed sides of seutellum and long ovipositor should 


enable the genus to be recognized. 
Holcapanteles sulciscutis sp. nov. 


Black, alutaceous, the apex of femora, tibie and tarsi rufo- 
testaceous ; mandibles and palpi testaceous ; wings clear hyaline, 
the stigma and nervures whitish testaceous. 9. 

Length 2 mm., ovipositor fully one half the length of 
abdomen. 

Passuruan. On flowers of Blumea lacera D. C. (Kobus leg.). 

Thorax and abdomen opaque, the mesonotum and scutellum 
finely, closely, minutely punctured. First abdomen segment 
as wide as long, slightly narrowed at the base; the centre 
raised, bordered laterally and at the base by a flat furrow ; 
the lateral being wider than the basal; the transverse furrow 
at the base of 24 segment moderately wide, distinct, transverse. 
Hypopygium broad, projecting considerably beyond the apex 
of the abdomen, There is a narrow, deep, shining, slightly 
oblique furrow above the propleuræ ; the apex of the meso- 
pleuræ is smooth and shining; below, leading to the coxæ, 
is a wide furrow with obliquely sloped sides; the apex of the 
hind tibie is broadly marked with black; the hind tarsi also 
marked with black. From the base of the furrow bordering 
the seutellum, a similar, but slightly wider, furrow runs to 
the sides. The legs are thickly covered with a white pubes- 


cence. 


MALAY PARASITIC HYMENOPTERA. 45 
Evaniida. 
Evania appendigaster Lin. 
Passuruan. A cosmopolitian species. 
Stephanidz. 
Stephanus rufo-ornatus sp. nov. 


Black, the antenne, the head, tubercles, apex of abdominal 
petiole, the 4 front legs, the apical two-thirds of the hind 
coxæ above, trochanters, apex of femora and the tibie and 
tarsi, rufous; wings clear hyaline, the stigma fuscous, pale 
at the base, the other nervures darker coloured; the radius 
does not reach to the apex of the wings; the apical abscissa 
of the cubitus is as long as the transverse cubital nervure ; 
the discoidal cellule is completely closed, the outer submedian 
open below, closed at base and apex. «. 

Length 6—8 mm. 

Burnett River, Queensland. (R. Semon leg.). 

There is a broad pale yellow line, extending from the base 
of the mandibles obliquely to shortly beyond the eyes, its 
apex being widely separated from the latter, the mandibles 
and oral region are of a darker yellowish colour, which 
extends above the antenne. Front closely, rugosely punctured, 
almost reticulated. Vertex finely, closely transversely striated; 
the space between the tubercles with stronger curved stri ; 
there are 5 tubercles; the anterior is placed in front of the 
others and is longer, narrower and sharper pointed, it forming 
a triangle with the pair behind it, which are short, broad 
and parallel; immediately behind them are 2 others, larger 
and broader; behind them is a transverse, stout keel. Temples 


and malar space smooth and shining ; in the centre of the vertex 


46 P. CAMERON, ON SOME AUSTRALIAN AND 


is a distinct longitudinal furrow which is narrowed at the 
base and apex. Palpi and mandibles pale yellow; the apex of 
the latter black. Prothorax short, its length equal to its width 
at the apex; the pronotum finely, closely transversely striated ; 
the pleure obscurely striated; the apex of the pronotum 
obscure yellow. Mesonotum coarsely chagreened, the base irre- 
gularly reticulated. Scutellum rufous. Metanotum finely, closely 
punctured, the base irregularly reticulated; on the sides of 
of the middle of the apex are 2 short furrows; the space 
between them is irregularly striated. Propleuræ obscurely, 
finely striated; the rest finely, closely punctured; the apical 
half of the metapleure irregularly reticulated. Petiole as long 
as the rest of the abdomen; finely, closely transversely striated. 
The recurrent nervure is received shortly but clearly before 
the transverse cubital nervure in the 1° cubital cellule. Hind 
femora with 2 large teeth and an indistinct one behind them; 
they are red in colour and as long as the thickness of the 
tibie. The 1° joint of the flagellum is about one third shorter 
than the 214, 

This is one of the smallest species known. While common 
in the Austro-Malay Islands, this genus has not been recorded 


before from the Australian Continent. 
Megalyra erythropus sp. nov. 


Black, the upper part of the thorax and the sides of the 
abdomen marked with red; the base of antenne dark red; 
the legs red, the coxæ at the base and a broad band on the 
top of the hind femora black; wings hyaline, the basal half 
of the radial cellule fuscous-black, tinged with violaceous ; 
the discoidal cellule beyond the recurrent nervure with a 
lighter fuscous-violaceous clond ; the stigma and nervures deep 
black, except the discoidal and recurrent which are pale. 9. 


Length 13—14 mm., terebra 45 mm. 


MALAY PARASITIC HYMENOPTERA 47 


Burnett River, Queensland. (R. Semon leg.). 

Head cubital, closely distinctly, almost uniformly punctured, 
the punctures in places almost forming reticulations; the 
occiput sharply keeled; the upper part almost bare, the face 
and oral region thickly covered with longish white hair. Kyes 
very little converging above; the hinder ocelli separated from 
each other by a distinctly greater distance than they are from 
the eyes; the anterior separated from the posterior by a 
greater distance than the latter are from each other. Man- 
dibles shining, bare, dark red at the base. First joint of flagel- 
lum about one fourth shorter than the second. Thorax very 
slightly pilose, except the apex of median segment which is 
thickly covered with long white hair. Thorax punctured like 
the head, the pleuræ more finely and closely than the upper 
part; the metanotum reticulated, closely at the base, more 
widely at the apex; the metapleure closely reticulated, with 
stout keels. Abdomen shining, especially at the base, the apical 
segments finely, closely punctured ; the middle segments at the 
sides fringed with white hair. Hind cox coarsely, closely, 
obliquely striated. There is a not very distinct furrow down 
the scutellum, best marked in its centre; there is a distinct, 
moderately wide furrow down the basal part of the metanotum; 
it is bordered by stout keels and irregularly transversely 
striated. 


Comes nearest to M. caudata Szep. from New South Wales. 


On the Malay Fossorial 


HYMENOPTERA anp VESPIDE 


OF THE MUSEUM OF THE 


R. ZOOL. SOG, „NATURA ARTIS MAGISTRAT” AT AMSTERDAM. 


BY 


P. CAMERON, (New Mitts). 


Mutillidæ. 
Mutilla juvanica sp. nov. 


Black, the thorax red; the tarsal spines bright rufous ; 2 
round, transverse spots close to the base of the 2"¢ abdominal 
segment, a band on the 3, narrowly interrupted in the 
middle; a spot, broader than long, on the sides of the 4! of 
depressed, silvery, tinged with fulvous, pubescence ; the sides 
of the pygidium thickly covered with similarly coloured, long 
pale fulvous hair; the apices of the 2", 3°1 and, to a less 
extent, the 4", fringed with shorter similarly coloured hair; 
the hair on the tarsi whitish; the tibial spines long and 
black; the calcaria pale. 9. 

Length 15--16 mm. 

Ardjuno. Java. (Scheepmaker leg.). 

Antenne entirely black, the flagellum densely covered with 
a pale pile, its 15 joint nearly twice the length of the 2"!. 
Head as wide as the thorax, coarsely, longitudinally rugosely 
punctured ; above sparsely covered with black hair; the lower 


outer orbits and malar space thickly covered with pale fulvous 


P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL HYMENOPTERA AND VESPID/. 49 


pubescence and, less closely, with silvery hair; the malar 
space thickly with similar hair. Thorax longish, more than 
twice longer than wide, the base broadly rounded, the apex 
transverse ; the sides distinctly contracted in the middle, with 
irregular edges above. Collar closely, strongly, irregularly 
transversely striated, the base depressed and smooth; the 
upper part is coarsely irregularly longitudinally rugose ; the 
punctuation becoming stronger towards the apex; on the apical 
slope it runs into coarse vertical stria. Pleuræ smooth, except 
on the upper part of the metapleuræ which is irregularly 
punctured. Abdomen sessile, longer than the head and thorax 
united ; the ventral keel ends at the apex in a distinct blunt 
tooth; the pubescence is dense and black. Pygidium at the base 
longitudinally, the rest, except at the apex, irregularly trans- 
versely striated. The punctuation on the 2° ventral segment 
is sparse, on the others closer and stronger. Eyes large, oval. 


Comes near to M. accedens, Rad. 
Mutilla melmora sp. nov. 


Length 12 mm. ©. 

Ardjuno. Java, (Scheepmaker leg.). 

Identical in colouration with the preceeding, but easily known 
from it by being smaller and, more particularly, by the top 
of the apical slope of the thorax being irregularly striated, the 
rest smooth, by the ventral keel having a small tooth in the 
middle, and by the pygidium being longitudinally striated 
throughout, not transversely at the apex; otherwise the punc- 
tuation and pubescence is the same in both. 

Head clearly wider than the thorax. The 3" joint of antenna 
nearly as long as the following two united; the flagellum 
covered with a grey down. Mandibles obscure rufous in the 
middle. Thorax slightly contracted in the middle, the dilated 
apex longer than the dilated base. Pleuræ entirely smooth. 

Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 4 


50 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


Base of thorax broadly rounded, the apex transverse. Ventral 
keel with a small, somewhat triangular, keel shortly behind 
the middle. The abdominal spots are slightly tinged with 
fulvous; the 2 on the 21 segment are round; the band on 
the 3 is narrowly, on the 4 widely interrupted in the 
middle; the pygidium is fringed with long pale fulvous hair; 
the apices of the 2% and 5" ventral segments densely with 
similar pubescence ; the basal half of pygidium strongly, closely, 
irregularly longitudinally striated, the strie becoming less dis- 
tinct and closer towards the apex. Basal half of collar trans- 
versely striated. Tibial spines long, dark, the tarsal bright 
rufous; the calcaria paler; the pubescence on the under side 
of the hind tarsi is dense (especially on the metatarsus) and 
rufous. The basal half of the 2"? abdominal segment is dis- 
tinctly, but not closely punctured. The upper edges of the 


thorax are regular, not crenulated. 
Mutilla lodina sp. nov. 


Black, the thorax red; the antennal tubercles and middle 
of abdomen of a darker red colour; 2 round transverse spots 
of clear white pubescence behind the middle of the 21 seg- 
ment; the 3"! segment, except in the middle, covered with 
clear white pubescence; the pygidium and ventral segment 
thickly fringed with longish clear white hair. Calcaria pale ; 
the tarsal spines rufous; the tibial black; the legs thickly 
covered with white hair. ©. 


Sa 
Length 7 mm. 


Barabei. Z. O. Afd. Borneo. (A. Pool leg.). 

Head wider than the thorax, the temples roundly, obliquely 
narrowed ; the vertex closely, coarsely longitudinally striated, 
the front rugosely punctured. Eyes oval, moderately large, 
the malar space half their length. Thorax twice longer than 


wide, not much narrowed in the middle above; collar black, 


HYMENOPTERA AND VESPIDE. 51 


roughly transversely striated at the base; the upper part 
strongly deeply striated — reticulated — punctured ; the apical 
slope widely, moderately deeply reticulated. Pleuræ smooth, 
the base and apex obscurely punctured. The base of the thorax 
is rounded, the apex almost transverse, the sides of the meta- 
notum bear, in the centre, 5 longish, sharply pointed teeth, 
the lower is smaller than the others; the upper part is irre- 
gularly tuberculated or toothed. Ventral tooth roundly incised 
in the middle, the apex of the projection longer than the 
base. Pygidium striated longitudinally in the middle. 

This species is very similar to, M. gispa Cam. from Sara- 
wak; that is a larger and stouter species; the base of the 
thorax projects more in the middle; the colour is red, not 
black and ıs not transversely striated ; there is no incision 
on the ventral keel, which is straight, the apex of metanotum 
is more coarsely, closely, vertically punctured, not reticulated, 
the head is sligthly narrower compared with the thorax, the 
temples are not quite so obliquely narrowed and more roun- 


ded; and the occiput is more clearly transverse. 
Mutilla urania Sm. 


I may take this opportunity of clearing up the confusion 
in which this species appears to rest. It was described from 
Sarawak, Borneo by Smith in Proc. Linn. Soc. 1857, p. 83, 
the type being stated to have the head red like the thorax. 
The head, however, may be black, and it is this black headed 
form which I described in Manchr. Memoirs, (4) V, 1892 
p- 117, 132; cf Bingham, Fauna of Brit. India, I, p. 21; as 
M. buddha. The head varies from black to red in colouration ; 
and although M. buddha differs from the typical wrania in 
the head not being red, yet, as the two forms agree otherwise 
in structure and colouration, I have no doubt in my mind of 
their being forms of the same species. My species, henceforth, 
may be called M. urania Sm. race buddha Cam. 

4 


UL 
bo 


P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


André (Termés. Füzetek, XIX, p. 12) suggests that cordigera 
Rad. and Sichel, may be a form of wrania. This, however, 
can hardly be the case if the figure of that species as given 
by the two authors just mentioned (Hore Soc. Ent. Ross. 
1870, pl. VII, fig. 8) be correct; cordigera ıs figured as 
having the base of thorax narrowed and rounded; in wrania 
it is broad and transverse. Smith's description is not good. 
The first abdominal segment is more clearly separated from 
the second than usual, forming a well marked disc at the 
apex. It is probably, as André suggest’s (Ann. Soc. Ent. de 
France, LXVII, 31), spread all over Malaya and Eastern 
Asia. André's statement I.c. that M. sinensis Smith is a black- 


headed form of wrania is doubtless correct. 
Scoliidæ. 
Triscolia procera Il. 
Java. One example. 
Triscolia patricialis Burm. 


Java? (Dr. Ploem leg.). 

This species is regarded by Saussure and Sichel (Cat. Spec. 
Gen. Scolia, p. 16) and Bingham (Fauna of Brit. India, Hym. 
I, 75), as a variety of 7. procera. I am inclined to regard it 
as a good and easily recognized species. Apart from the 
differences in colouration — the absence of black on the pro- 
thorax, the continuous band on the 3" abdominal segment, 
instead of 2 lateral spots, it differs in other respects; e. g., 
the yellow spots on the pronotum and on base of abdomen 
are densely covered with fulvous pubescence, the apex of the 
Ist abdominal segment is also fringed with fulvous hair; the 


thorax is much more densely covered with black hair; the 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 53 


apex of the pronotum is rounded gradually, not obliquely 
sloped, there is no tubercle on the top of the basal slope of 
the 15 abdominal segment; it is a smaller species, the tem- 
ples are more gradually broadly rounded. Apparently also 
there is a difference in the alar neuration ; in procera the 15 
transverse cubital nervure is straight and oblique in front 
and behind; in patricialis it is much more rounded in front 
and behind, there being no clear line of distinction between 
the two slopes; in procera the 2°" transverse cubital has a 
small, rounded projection below the middle, while in patricialis 


the lower half roundly projects outwardly. 
Triscolia speciosa Sm. 


Riouw Lingo. (Teysman). 


One specimen. 
Triscolia opalina Sm. 
A specimen from Palembang is probably 7. velutina Sauss. 
I am, however, unable to separate it satisfactorily from 
T. opalina Sm. from Borneo. No doubt 7. intrudens Sm. from 
Ceram is another form. 


Triscolia rubiginosa Fab. 


Tengger-mountains. Java. (Descher leg.). Several Java 


examples (Dr. Ploem leg.). 
Triscolia capitata Guér. 


Ardjuno, Java. (Scheepmaker leg.). 


One example. 


54 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


Discolia Vollenhoveni Sauss. 


A specimen (9) of what is probably this species is in the 
collection from Batavia, Java (Van Nooten). 

It differs from the type, as described by Saussure, (Stett. 
Ent. Zeit. 1859, p. 188 and Cat. Spec. Scolia, p. 112) from 
Sumatra in having only the upper part of the prothorax — 
not the whole — orange, and the fore legs and breast are 
covered with black, not with fulvous, hair. It is only 15 mm. 
in length, while the type is 19 mm. The spines on the fore 


tarsi are rufous. 
Discolia varifrons sp. nov. 


Black, the thorax, abdomen and legs densely covered all 
over with stiff, black pubescence; the flagellum of antenne 
dull black; fore calcaria rufo-testaceous ; abdomen with blue 
and violaceous tints; wings fuscous violaceous. Basal segment 
of abdomen cup-shaped. 4. 

Length 19 mm. 

New Guinea. (R. Semon leg.) 

Upper half of frontal area bluntly, obliquely narrowed, 
extending shortly behind the front ocellus; smooth, except 
for a few punctures round the edges; the lower half, except 
on the lower edges, strongly and closely punctured ; the frontal 
keel broad, ‘opaque, sparsely punctured in the middle, which 
is rounded. The upper part of the clypeus strongly and mode- 
rately closely punctured, the lower smooth, the smooth part 
longer in the centre than on the sides. Mandibles obscure red 
beyond the middle. Pronotum and mesothorax strongly and 
closely punctured; the scutellum is less strongly punctured, 
almost smooth at the apex; the post-scutellum less strongly 
punctured, almost smooth in the middle. Metanotum sparsely 


punctured in the middle, more strongly on the sides; the 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. D0 
apex transverse. Abdomen almost uniformly, closely punctured. 
Apical abscissa of radius roundly curved below, straight, slightly 
oblique above; the apex of cubitus roundly, broadly curved 
in the middle. The spur of fore tibie is roundly curved ; its 
apex is straight, slightly oblique. The transverse basal nervure 
is sharply oblique and elbowed below. 

This species may be the of D. nitida Smith from Key 
(or Ki) Island; but the Smithian descriptions are not very 
good. The 2nd radial cellule is larger, broader, compared with 


its length than usual, than in e. g. D. Vollenhoveni or D. capitata. 
Dielis javanica Lep. 


Apparently a common species. Batavia. (Van Nooten leg.) ; 


Borneo. 
Dielis sericeps Sp. nov. 


Black; the hinder part of the vertex, hinder orbits broadly 
and pleuræ thickly covered with dark silvery sericeous pubes- 
cence; the cheeks broadly and thickly covered with similarly 
coloured hair, the hair on the lower part of the front soot- 
coloured, on the rest of the body (including the abdominal 
fringes) black; wings fuscous-violaceous. ©. 

Length 37 mm. 

Java. Ardjuno. (Scheepmaker leg.). 

Front, except above, strongly, closely, deeply punctured ; 
the vertex with deep, widely separated punctures, irregularly 
arranged, and sparser on the sides above the ocelli. Mesono- 
tum strongly and closely punctured, except in the centre 
where they are sparser, the sparsely punctured central part 
being separated from the more closely punctured surrounding 
space by a smooth space. The scutellum is much more closely, 


but not so strongly, punctured ; the post-scutellum is closely 


56 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


but not so strongly punctured, with a smooth line in the 
middle. Metanotum closely and strongly punctured, with a 
smooth space, widest behind, in the centre of the basal half. 
The base and top of the propleuræ widely, closely punctured ; 
the meso- and base of metapleurz smooth; the apex of the 
latter weakly punctured. Abdomen shining, an irregular band 
of fine punctures behind the middle and close to the apex. 
Ventral pubescence black; the apices of the segments, at the 
sides, fringed with white hair. 

This species resembles closely the species I make out to 
be D. javana Lep., the latter is smaller, has the front and 
vertex (especially the latter) much less strongly and closely 
punctured ; its mesonotum is more strongly punctured, but 
with a large, impunctate space in the centre; the scutellum 
is less strongly punctured and is free from punctures behind, 
the metanotum is closely, strongly punctured throughout, 
without a smooth space at the base; it has the sides of the 
abdominal segments fringed with white hair; the head and 
pleuræ are not densely covered with sericeous pile and the 
face wants the dense clothing of pale hair so noticeable with 


the present species. 
Dielis Linden Lep. 
Batavia, Java. (Van Nooten leg.). 
Dielis nigrofimbriata sp. nov. 


Black, the front, face, clypeus, occiput, prothorax, base of 
metanotum and of abdomen thickly covered with dark rufous 
pubescence ; the mesonotum more sparsely, with shorter, dar- 
ker pubescence; the apices of the abdominal segments, above 
and below, fringed with black hair; the pleuræ covered more 


(0) 
oO 


sparsely with paler, fulvous hair, and thickly with pale golden 


Ot 
I 


HYMENOPTERA AND VESPIDX. 


pile; the hair on the legs long and fulvous, except on the 
tarsi where it is longer, stiffer and black ; the spines fringing 
the fore tarsi bright rufous; on the inner side of the fore 
tibie is a belt of depressed, dark fulvous pubescence ; the 
calcaria pale fulvous, the tarsal spines black. Wings fulvous- 
hyaline, darker at the base along the costa; the nervures 
rufo-fulvous, the costa darker coloured; tegulæ black on basal 
half, piceous red on apical. ©. 

Length 40 mm. 

Batavia. (Van Nooten leg.). 

Front and vertex strongly and deeply, but not very closely 
punctured; a broad, transverse smooth space, furrowed down 
the middle; except above the antenna they are only sparsely 
covered with blackish hairs. Mesonotum strongly and closely 
punctured, except for a space in the centre, longer than broad, 
commencing near the centre and extending to near the apex. 
Seutellum similarly, but not strongly, punctured ; it is more 
sparsely punctured in the centre at the base. Post-scutellum 
more closely punctured, with a smooth space in the centre 
at the base. Base of metanotum closely punctured with a 
smooth space, dilated at the base, in the centre; the apical 
slope smooth, covered with a fulvous pale. The basal 3 seg- 
ments of the abdomen smooth, shining, with a distinct viola- 
ceous and blue iridescence ; the other segments duller, more 
pilose; the 4'* punctured at the base and apex, the middle 
smooth; the 5 is closely punctured, more weakly at the 
base ; the 6 thickly covered with stiff, short, black pubescence. 

Is not unlike D. grossa Fab., from which it may be known 
by the thorax and head being much more closely and strongly 
punctured, by the base of the metanotum being larger, by 
the wings being clearer at the apex and by the fringe on the 
abdominal segments being black; and it it is a larger insect. 
The Indian D. habrocoma Sm. appears to be closely allied ; 


but it has the abdominal fimbriæ »rich golden fulvous, with 


58 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 

no mixture of white hairs«, according to Bingham, Fauna of 
Brit. India, Hymen. I, p. 98. According to Smith (Cat. Hym. 
Ins. Brit. Mus. III, 100), the pubescence on the basal segment 
is fuseous, on the apical black; and the prothorax above is 


covered with short fuscous pubescence, while in the present 


species it is neither short, nor fuscous. 
Dielis albicollis Christ. 


Both the white and the rufous collared form (aureicollis Sm.) 


are in the collection from Java. 
Dielis iris Lep. 

One exemple marked »Java«. 

Dielis luctuosa Sm. 

Ardjuno. Java. (Scheepmaker leg.). 

Pompilidz. 
Salius aureosericeus Guér. 

Ardjuno. Java. (Scheepmaker leg.). 
Salius spilonotus sp. nov. 

Claws unidentate. Ferruginous, the thorax for the greater 
part suffused with black; the face, clypeus, labrum, eye-orbits 
and mandibles lemon-yellow; the apical two thirds of the 
mesonotum with a large ferruginous mark in the centre, of 


equal width throughout and transverse at the base ; the scu- 


tellums and prothorax are similarly coloured, the pronotum 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 59 


at the apex having the rufous colour suffused with yellow. 
Antennal scape yellowish rufous, darker above; the flagellum 
dark rufous, blackish above. Apex of clypeus rounded ; of the 
labrum slightly incised. Ocelli in a triangle, the anterior 
larger than the posterior; the hinder separated from each 
other by not much more than half the distance they are from 
the eyes. The 2nd abscissa of radius about one third longer 
than the 8"; the 3" transverse cubital nervure sharply, obli- 
quely bent towards the 24 from shortly below the middle ; 


accessory nervure in hind wings received shortly beyond the 
cubital. 4. 


Length 13 mm. 

Barabei, Z. O. Afd. Borneo. (Pool leg.). 

The head and thorax have the appearance of having been 
covered with golden pubescence. Wings fuscous tinged with 
violaceous, the nervures and stigma blackish ; there is no spot 
in the discoidal cellule. Apex of pronotum broadly rounded, 
not angled in the centre. The eyes distinctly converge above. 
Tibiæ sparsely, tarsi closely spinose. Metanotum longish, 
having a gradually rounded slope to the apex; its striation 
is indistinct and it is more densely haired than the rest of 


the thorax. Comes near to S. crinitus Bing. 
Pompilus bataviæ sp. nov. 


Black, densely covered with a whitish pile; the 1‘ abdo- 
minal segment, except at the base, the 2" entirely and more 
than the basal half of the 8", red, wings pale fuscous, tinged 
with violaceous; the hinder pair lighter coloured, darker at 
the apex; the stigma and nervures black. ©. 

Length 8—9 mm. 

Batavia. (Van Nooten leg.). 

Eyes distinctly converging above. Hinder ocelli separated 


from each other by a slightly greater distance than they are 


60 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


from the eyes. Apex of clypeus broadly transverse, the sides 
rounded. Pronotum large, as long as the head, slightly angled 
in the middle behind. Calcaria and leg. spines black; the long 
spur of the hind tibie reaches to the middle of metatarsus. 
Radial cellule short; the 2% and 3" transverse cubital ner- 
vures are roundly curved and converge greatly in front, almost 
touching there; the recurrent nervures are received shortly 
beyond the middle; the transverse median nervure is received 
shortly behind the transverse basal. Accessory nervure in hind 


wings almost interstitial. 
Sphegida. 
Ampulex javana sp. nov. 


Blue, the metanotum distinctly violaceous, the pleuræ green, 

the fore legs black, tinged with violaceous, the hind femora 
red to near the apex, their coxe dark violaceous, green on 
the outerside ; their tibiæ and tarsi dark violaceous, the hinder 
femora blue, tinged with violet benind. Antenna, mandibles 
and apex of clypeus black. Wings with 2 tranverse cubital 
nervures, fuscous, tinged with violaceous, the stigma and 
nervures black. ©. 

Length 20 mm. 

Tjibodas. Java. (R. Semon leg.). 

The 2" (apical) transverse cubital nervure received close 
to the apex of the radial cellule as in A. latifrons (cf. Kohl, 
Ann. K. K. Hofmus, VIII, pl. XI, f. 14), the apical transverse. 
cubital nervure roundly curved outwardly below. Antenna 
short; the scape as long as the 3" joint; the 24 and 3" 
joint united are nearly as long as the following two united. 
Head large; shining, almost bare; the front and vertex dis- 
tinctly punctured, but not strongly or closely, the vertex 


more closely than the front, except on the outer edge which 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 61 


is impunctate ; the lower part of the front in the middle is 
almost smooth, and with an oval fovea in the middle. The 
triangular depression on the apex of the elypeus longer than 
it is wide at the apex, which is deeply depressed. Raised 
apical part of pronotum wider than long, narrowed towards 
the base, which is transverse; it is strongly, but not closely 
punctured and has a long deep furrow on the basal slope. 
Mesonotum smooth, with some scattered pnnetures along the 
outer edges. Lateral apical edges of the metanotum with a 
short bluntly rounded tooth, the central longitudinal keel is 
short and has 4, more or less regular keels on either side, 
the central apical part is irregularly keeled, longitudinally in 
the centre, transversely on the sides; the 211 and 3" keels 
are regular and form a rounded curve at the apex ; the space 
enclosed by them is smooth, except for some broken keels on 
the edges; the outer aree are closely, strongly transversely 
striated. Propleuræ almost impunctate ; the apex with some 
keels; the meso- and metapleure strongly, but not closely 
punctured. First abdominal segment with the basal third nar- 
rowed into a clearly separated petiole; the 21 is twice as 
long as it is wide at the apex. Claws stoutly toothed near 
the middle. 
Allied to A. latifrons Kohl and A. brevicornis Cam. 


Ampulex micado sp. nov. 


Length 24 mm. 9. 

Japan. 

Very similar — almost identical — in colouration with 
A. javana here described, having also the some alar neuration, 
but is a larger insect, and may be known by the narrowed 
base of abdominal petiole being smaller ; the metanotum is 
more strongly and regularly striated all over, the space between 


keels 2 and 3, instead of being smooth, is closely striated all over. 


(op) 
bo 


P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


Front and vertex sparsely, but strongly punctured, the for- 
mer more strongly and closely than the latter; there is a 
short longitudinal furrow in the centre of the vertex. Depressed 
base of the pronotum coarsely, closely irregularly reticulated ; 
the raised apical part wider than long, sparsely, weakly pune- 
tured. Metanotum closely, strongly transversely striated ; keel 
1 irregular, indistinct, broken in the middle; 2 and 3 widely 
separated, united at the apex; the space between closely, but 
not finely transversely striated; 3 and 4 are united at the 
base, 5 is distinct and hardly converges towards the apex ; 
the apex of the segment is transverse, with the sides bluntly 
rounded. Pleur distinctly, but not closely punctured, the base 
of the metapleure more weakly and sparsely than the rest. 
The 2" abdominal segment is short, in length less than one 
half longer than the dilated part of the 15; its sides are 
straight, not curved outwardly, below, its base is vertical, 
rounded beneath, above not clearly separated from the apex 
of the 15 by a furrow as in latifrons, javana and brevicornis ; 
the apex of the 1 ventral segment is straight, as in Kohl's 
figure of A. assimilis, l.c. pl. XII, f. 38, not roundly dilated 


as in latifrons. 
Tachytes borneana Cam. 


Journ. St. Branch Roy. Asiatic Soc. 1902, p. 96. 
Ardjoeno, Java. (Scheepmaker leg.); Lahat, Palembang, 
Sumatra. 


Tachytes modesta Smith. 
Batavia, Java. (Van Nooten leg.). Several specimens. 
Pison nitidus Sm. 


Tjandi near Semarang. April to June. (Drescher leg.). 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 65 


Pison javanus sp. nov. 


Black, shining 


e, the head and thorax densely covered with 


silvery pubescence, the sides and ventral surface of the abdo- 
men with shorter, sparse pubescence, the wings hyaline, the 
apex with a distinct smoky band; the 1° recurrent nervure 
received shortly before the 15 transverse cubital, the 2" inter- 
stitial, the nervures and stigma black. . 

Length 7 mm. 

Tjandi near Semarang. April to June. (Drescher leg.). 

Front rugosely punctured, almost reticulated ; the ocellar 
region finely punctured ; the vertex is raised behind them and 
is strongly, distinctly punctured; the innerside of the eye 
incision finely closely rugose. Apex of clypeus broadly rounded, 
slightly sharply pointed in the middle. Palpi fuscous. Prono- 
tum finely, closely punctured, depressed in the middle behind. 
Mesonotum closely and strongly punctured. The scutellum is 
somewhat less closely and less strongly punctured than it; 
the post-seutellum more finely and closely punctured than the 
scutellum. Apex of median segment broadly rounded; its 
basal furrow commences shortly behind the middle, is deep, 
narrowed at the base and apex; it leads into the apical furrow, 
which is wider and deeper and ends before the middle of the 
apical slope; the base to near the apex is irregularly, clearly, 
obliquely striated; the apex closely rugose ; the apical slope 
is Closely transversely striated in the middle; the sides closely 
rugose. Propleuræ finely rugose : the meso- strongly, closely 
punctured; the meta- rugose at the base, the rest irregularly 
striated. Abdomen smooth, shining; the basal 2 segments 
finely punctured. 

The vertical furrow at the base of the meso-pleuræ is deep, 
moderately wide, smooth and extends from near the top to 
the bottom. Calcaria black. 


64 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 
Notogonia subtessellata Sm. 


Batavia, Java. (Van Nocten leg.). Tjandi near Semarang. 


(Drescher). April—June. 
Notogonia tristis Smith. 
One exemple. Batavia, Java. (Van Nooten leg.). 
Notogonia rufipes Smith. 
Batavia, Java. (Van Nooten leg.). One specimen. 
Notogonia jaculatrie Smith. 
Batavia. (Van Nooten). 
Liris auratus Fab. 


Batavia. (Van Nooten leg.). Ardjuno. (Scheepmaker leg.). 


Common. 
Trypoxylon petiolatum Smith. 


Journ. Linn. Soe. 1857. 


Tjandi near Semarang. (Drescher leg.). 
Sphea umbrosus Christ. 


Barabei, Z. O. Afd. Borneo. (A. Pool leg.). Ardjuno, Java. 
(Scheepmaker leg.). Java. (Dr. Ploem leg.). Burnett River, 


Queensland. (R. Semon leg.). 
Sphex morosus Smith. 


Journ. Linn. Soc. V, 122. 
One example. Bamé, Amboina, (R. Semon leg.). 


HYMENOPTERA AND VESPIDE. 65 


Sphew aurulentus Fab. 


Barabei, Z. O. Afd. Borneo. (A. Pool.). Palembang, Amboina, 


(R. Semon leg.). 


Sphex lobatus Fab. 
Bintang, Kajutanam, Sumatra. 
Ammophila atripes Smith. 


Java, Ardjuno. (Scheepmaker leg.). 
Both the black and red-legged forms are in the collection 
from Java. 


Sceliphron javanum Lep. 
Nias. Batavia, Java. (Van Nooten leg.). Riouw. (Kluit leg.). 


Sceliphron laetum Smith. 
Batu. 


Sceliphron violaceum Fab. 
Borneo, Ardjuno, Java. (Scheepmaker leg.). 
Sceliphron madraspatanum Fab. 
One example. Tjandi near Semarang. July. (Drescher leg.). 
Bembex semoni sp. nov. 


©. Black; the outer orbits narrowly above, more broadly 
below, the inner broadly in the centre, the line narrowed 
below and above, the lower half of the clypeus and a A-shaped 
mark in its middle above, labrum, mandibles, a narrow line 
along the apex of the pronotum, propleuræ from shortly above 
the middle, and all round the apex, tegulæ, a line along the 
apex of the scutellum and post-scutellum, a straight line, 


dilated at the sides on the apex of the 15 abdominal segment, 
Tijdschr, v. Entom. XLVII. 5 


66 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


broad waved lines on the apices of the 2"° to 5, the lines 
on the 2% and 3" narrowly separated in the middle, and 2 
large triangular marks — the broad end at the base and 
slightly incised — on the 6", pallid lacteous yellow. Legs 
similarly coloured; all the coxæ and trochanters black; the 
4 front femora at the base all round and broadly above; the 
hinder except at the apex; a broad line on the hinder side 
of the 4 anterior tibie and a mark on the hinder pair and 
an irregular line at the apex, black. Wings clear hyaline, the 
nervures black. Antennal scape pale yellow, broadly black 
above; the flagellum black, more or less brownish below. 

Length 12—14 mm. New Guinea (R. Semon). 

Head, thorax and base of abdomen densely covered with 
longish cinereous hair. Eyes very slightly converging above. 
Front biuntly keeled. Mesonotum and scutellum closely, finely, 
but distinctly punctured; the metanotum is more closely, 
finely rugosely punctured. Abdomen finely and closely punc- 
tured and shining above; the last segment without an area. 
Fore metatarsus with 7 spines, the joint not widened. Second 
ventral segment strongly punctured and shining in the middle, 
the punctures irregular and clearly separated; the sides are 
closely, minutely, distinctly punctured and opaque. Innerside 
of mandibles with 2 teeth, the inner, longer and sharper than 
the outer. The 2" longitudinal nervure in the hind wings is 
obsolete, or almost so. 

Belongs to Handlirsch’s group 33 (Musca) and comes near 
to B. Finschü. Cf. Sitz. der Kaiser. Akad. d. Wissensch. in 
Wien, CII, 188—189. 


Vespida. 
Provespa dorylloides Sauss. 


One specimen. Riouw Lingo (Teysman leg.). 


HYMENOPTERA AND VESPIDA. 67 
Vespa cincta Fab. 


The typical cincta Fab. is rare (Riouw Lings, Teysman), 
the form afinis Fab. common and, as regards the colouration 
of the basal segment of the abdomen, variable. Java; Lahat, 
Palembang (Giesbers). Buitenzorg, Java (R. Semon leg.). 
Amboina. 


Vespa analis Fab. 


Java (Dr. Ploem leg.). Batavia (Van Nooten leg.). 


Apparently a common species in Malaya. 


Vespa velutina Lep. 


Java (Dr. Ploem leg.). Tijendiby, Java (RK. Semon). 
The light colouration of the tarsi and abdomen varies from 


brown to light yellow. 


Polistes varicornis sp. nov. 


Reddish, the hind edge of the pronotum yellow; the apex 
of the 3 and the whole of the following joints of the antenne, 
a large mark extending from behind the ocelli to the antenne, 
the mark narrowed in front, a line on the base of mesonotum, 
the line dilated in the middle behind, the sides more obscurely, 
the parts surrounding the scutellums, the base and apex of 
the metanotum narrowly, its middle more broadly, the meso- 
pleuræ, except for a mark on the base above, and a smaller 
one below and another on the apex below, mesosternum, the 
base and lower part of the metapleuræ broadly, and the base 
of the abdominal segments (the basal more broadly than the 
others), black. Wings hyaline, largely suffused with rufous, 
the nervures and stigma rufous. —. 

Length 27 mm. 

Java, 


68 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


Malar space large, three fourths of the length of the antennal 
scape ; the last joint narrowed but not compressed. Clypeus 
distinctly longer than wide, clearly separated above from the 
eyes, rounded on top; the apex trilobate, the central lobe 
small and clearly separated; its sides and the sides of the 
front are pale, more yellowish in hue and densely covered 
with silvery pubescence. Pro- and mesothorax closely, dis- 
tinctly rugosely punctured; the metanotum transversely stria- 
ted, but not closely or strongly. The tarsi appear longer than 
usual compared with the tibie. Antennal keel stout. Oceiput 
black in the middle. The keel bordering the base of the pro- 
thorax is sharply raised. 

Allied to P. diabolicus Sauss. of which I only know the ©. 
The has been described by Mr. Schulz, (Berl. Ent. Zeit 
XLIX, p. 229). Schulz’s description of the malar space 
»gleich der Länge des 3 Fuhlergeissel gliedes« and of the 
elypeus as »ungefähr so long als breit« cannot apply to the 
species I have described: the malar space is clearly longer 
than the 3" funicular joint and the clypeus is distinetly 


longer than wide. 
Polistes javanicus sp. nov. 


Dark castaneous brown, the apical half of the 3" antennal 
Joint, more or less of the mesonotum, mesopleuræ and base 
of abdomen, black; the wings dark fuscous, towards the apex 
more or less tinged with fulvous, the nervures and stigma 
black. Front, vertex, pro- and mesothorax closely, rugosely 
punctured, the punctures running into reticulatious and stria- 
tions; the metanotum coarsely, transversely striated, the stria 
finer and closer in the depressed centre; the apex of the 
metapleuræ closely, strongly obliquely striated; the base with 
shallow, clearly separated punctures. © and +. 


Length 23—25 mm. 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 69 


Tjandi near Semarang. Java (Drescher leg.). 

Q. Clypeus strongly and moderately closely punctured all 
over, more weakly above than below; shortly, but clearly 
longer than its greatest width ; the apex in the centre narrowly 
bluntly rounded, it becoming gradually, obliquely narrowed 
from the sides to the centre; the lateral suture commences 
near the lower part of the eyes; it is there close to them and 
parallel ; shortly below its middle it diverges obliquely. Malar 
space not much more than the length of the 4! antennal 
joint — about the length of the outer side of the eye incision. 
Tibiæ and tarsi pruinose ; the underside of the fore tarsi with 
a golden pile. 

ST. The clypeus is about one fourth longer than wide ; its 
sides depressed and thickly covered with white pubescence, 
as is also, to a less extend, the apex and the lower inner 
orbits; below the pile, these parts are obscure yellowish. 
Malar space somewhat longer than the 4° antennal joint. The 
apex of the clypeus is broad, trilobate, the inner lobe narrower 
and shorter than the lateral. 

Of the species known to me the present comes nearest to 
P. Rothneyi from Assam; it may be known by its more bluntly 
pointed apex of clypeus, it being broader and more distinctly 
rounded ; its legs are black at the base, their hind femora 
and tibiæ being also black; the punctuation, too, is less coarse. 
The males of the two species are more easily separated, the 
differences between them being more marked. These differences 


may be expressed thus: 


Apical joint of antenne flattened and laterally dilated ; 
elypeus hardly longer than wide, its apex widely, roundly 
dilated, the dilated middle much wider than the sides ; 
legs largely black . . . . . . . Rothneyi, Cam. 

Apical joint of antenne not dilated and laterally 


compressed ; clypeus distinctly longer than wide, the 


70 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORTAL 


dilated middle much narrower than the sides; the legs 


not largely marked with black. . . . . Javanicus. 
Polistes hoplites Sauss. 


Ardjuno, Java. (Scheepmaker). Riouw. (Kluit leg.). P. sag- 
gitarius Sauss., in my opinion, is only a small form of hoplites. 
The deeper and better marked punctuation of the latter is 
doubtless owing to the larger size. The supposed colouration 


difference is of no value whatever as a specifiic distinction. 
Polistes diabolieus Sauss. 


This Papuan species is in the collection from Java, from 
which Island it has already been recorded by Saussure (Ves- 
pides, II, p. 18). The specimens (9) have the base of the legs 


and the hinder femora, tibie and base of tarsi black. 
Ischnogaster nigrifrons Smith. 
Tjandi near Semarang. (Drescher leg.). Common. 
Jearia intermedia sp. nov. 


Ferruginous, the clypeus, lower inner orbits broadly from 
the top of the incision, a wedge-shaped longish mark between 
the antenne, extending more above than below them, a narrow 
interrupted line on the outer orbits, a line round the apex of 
the prothorax, the scutellums, 2 large marks on the apex of 
the metanotum, a longish line near the base of the meso- 
pleuræ, 2 oblique, irregular marks on the base of the 2m 
abdominal segment, its apical fourth, marks on the lower side 
ot the four front coxæ, a line on the outer side of the hinder 


and the anterior femora at the apex, bright yellow ; a longish 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 71 


wedge-shaped line on the upper three fourths of the clypeus, 
the lower part of the vertex and the upper part of the front, 
the apex of the mesopleure, basal two-thirds of the meta- 
pleuræ, sternum and the middle of the 2" abdominal segments 
broadly, black. Antenne rufous, the scape tinged with yellow. 
Wings fuscous hyaline, the radial cellule, smoky except at 
the base; stigma fulvous. 9. 

Length 8 mm. 

Tjandi near Samarang. (Drescher leg.). 

Abdominal petiole nodose at apex; the narrowed base about 
one third of its length; the 2" segment longer than its width 
at the apex. The 2" eubital cellule is much narrowed in front. 

Allied to 7. variegata Sauss. and /. artifer Sauss. Both may 


be known by their larger size and longer petiole. 
lcaria artifer Sauss. 


A very dark coloured example from Tjandi near Samarang. 
(Drescher). 


Learia maculifrons Cam. 


Journ. St. Br. Roy, Asiatic Soc., 1903, p. 172. 
Barabei, Z. O. Afd. Borneo. (Pool leg.). 


Iearia rufoplagiata sp. nov. 


Black ; the front, except for a broad black line above each 
antenna, an irregular mark on the upper part of the clypeus, 
a line on the outer orbits, more or less of the sides of the 
mesonotum in front and of the apex in the middle, scutellum, 
prothorax, a mark on the mesoplenre below the tegulæ, more 
or less of the 18 abdominal segment and the sides of the 
2nd at the base broadly, rufous, the clypeus, except for a 


larger or smaller rufous mark in the middle, a line on the 


Fo) P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


basal edge of the prothorax, the post-scutellum, a line on the 
apex of the 1 abdominal segment, a trilobate line, dilated in 
the middle on the apical fifth of the 2" and the greater part 
of the coxæ and trochanters, bright yellow ; the rest of the 
legs rufous; the coxae marked behind with black. Wings 
hyaline; the radial cellule with a black cloud from near the 
apex of the stigma which is testaceous. 9 or ©. 

Length 8—10 mm. 

Tjandi near Semarang. (Drescher leg.). Passuruan. (Kobus 
leg.). Antenne more or less rufous, the scape yellowish below, 
the flagellum blackish above. Head and thorax punctured, the 
punctures clearly separated; closely covered with white pubes- 
cense. Basal half of mandibles yellow, the rest rufous. Abdo- 
minal petiole pyriform, with a short, narrowed base ; the rest 
becoming gradually widened towards the apex. 

The + is similarly coloured, but darker, with the rufous 
and yellow markings less developed ; the apex of the clypeus 
projects roundly and broadly ; the antenne do not differ per- 
ceptibly from those of the ©. On the apex of the metanotum 
there may be in both sexes two curved yellow lines. 

Comes close to J. maculifrons Cam. from Borneo; that 
species may be known by the abdominal petiole being longer, 
more slender, the apex more nodose and the narrowed base 
longer and more distinctly separated from the dilated apex, 
the clypeus is largely marked with black, the apex of meta- 
notum largely yellow, and the yellow on the 2" abdominal 


segment is not trilobate. 
Jearia bilineata sp. nov. 


Dark rufous, the back of the abdomen darker, the elypeus, 
mandibles, palpi, the lower part of the eye incision broadly, 
the outer orbits, narrowly above, broader below; the base of 


the prothorax, the line dilated on to the pleuræ above, the 


HYMENOPTERA AND VESPIDA, 13 


inner part of the tegulæ, 2 narrow lines on the centre of the 
mesonotum, scutellum except for a triangular mark in the 
centre of the apex; post-scutellum except narrowly in the 
middle, metanotum, except the depressed centre, a mark about 
3 times longer than wide on the mesopleuræ below the tegule, 
a line near the apex of the 1% abdominal segment, a large 
irregular mark, obliquely narrowed towards the base, on the 
Qui, a band of the same width as that on the 15, and having 
attached to its centre 2 oblique, irregular marks, an obscure 
narrow line on the apex of the 3" and a wider one on the 
centre of the 4", bright yellow. Legs coloured like the body, 
largely bright yellow in front. Wings hyaline, the apex smoky - 
from the apex of the stigma, the cloud extending on to the 
cubital cellule ; the stigma testaceous. © or more probably è. 

Length 6 mm. 

Tjandi near Semarang. April to June. (Drescher leg.). Antenna 
dark rufous, the scape clear, the flagellum more obscurely 
yellow below. Head and thorax covered with a white pubescence; 
punctured distinctly, but not closely, the punctures being clearly 
separated, the metapleuræ smooth. Clypeus convex, obscurely 
punctured. 

A distinet little species. Probably a series of specimens would 


show, as usual, some amount of variation in the yellow markings. 
Tearia marginata Lep. 
Tjandi near Semarang. (Drescher leg.). Ardjuno. (Scheep- 
maker leg.). 
The following species is in my collection from India. 


Icaria sericea sp. nov. 


Black, densely covered with a white silky pubescence ; the 


elypeus except for a large irregular black mark in the upper 


74 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


two-thirds, a large irregular mark, about twice longer than 
wide above the antenne, the inner orbits to the top of the 
eye incision broadly, basal half of mandibles, a broad line, 
obliquely narrowed above on the lower half of the outer 
orbits, an oblique narrow line on the outerside of the upper, 
a line, narrow below, irregularly dilated above, on the prono- 
tum, 2 large, irregularly squarish marks on the base of the 
scutellum, the greater part of the post-scutellum, 2 large 
marks on the metanotum, an oblique mark, twice longer than 
wide, 2 irregular marks on the apex of the 1%, 2 irregular 
transverse ones on the base of the 2"! and a narrow line on its 
apex, yellow. Legs black, the fore coxee almost entirely, and 
the 4 posterior broadly above, yellow. Wings hyaline, the radial 
cellule smoky, the nervures and stigma black. Antenna black, 
the scape yellowish, the flagellum brownish below ©. 

Length 10 m.m. 

Sikkim Himalaya. 

Front and vertex covered with shallow, round punctures, 
the rest of the head almost impunctate. Pro- and mesothorax 
with round shallow punctures. Abdominal petiole two thirds 
of the length of the 2 segment, becoming gradually widened 
from the base, there not being a distinctly narrowed part; 
the 2% segment long, about one half longer than its width 
at the apex. First abscissa of radius as long as the following 
two united. 

Allied to J. aristocratica and to J. ornaticeps Cam. The 
latter is smaller somewhat, has the petiole longer compared 
with the 2"° segment; the latter is shorter, compared with its 
width at the apex; all the yellow markings are larger; there 
are 2 oblique lines on the vertex behind the ocelli, 2 lines on 


the mesonotum and the hind femora are yellow at the apex. 


Eumenes arcuata, Fab. 


Java. Nais. 


-1 
OT 


HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 
Eumenes blanchardi Sauss. 


Common. Java (Dr. Ploemleg.) Batavia (Van Nooten leg.) Bui- 


tenzorg (Van Nooten leg.) Tjandi near Semarang (Drescher leg.). 


Eumenes conica Fab. 
Java. 
Eumenes petiolata, Fab. 
Java. 


Eumenes gracilis Sauss. 
Tjandi near Semarang (Drescher leg.) Java (Dr. Ploem leg.). 


Eumenes eireinalis Fab. 


Java. Ardjuno (Scheepmaker leg.). 
The specimens are almost entirely black, including the 


apical segments. 


Rhynchium argentatum, Fab. 


Metallicum Saussure, Etudes, I, p. 114, Pl. XIV fig. 8, 
c. f. Saussure, Stett. Ent. Zeit. XXIII, 187. 
Ardjuno (Scheepmaker). 


Rhynchium snelleni, Sauss. 


Stett. Ent. Zeit. XXIII. 188. 
Java (Dr. Pioem leg.). 
This species (hitherto only known from Borneo) has the 


apex of the clypeus transverse, the sides projecting into teeth. 


Rhynchium haemorrhoidale Fab. 


Type. Batavia (Van Nooten leg.). One example ; var. peren- 


76 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL 


tissium, Sauss. Batavia (Van Nooten leg.). Tjandi near Semerang 
(Drescher leg.). Ardjuno (Scheepmaker leg.). Lahat, Palembang. 


Paseroem (Kobus leg.). Buitenzorg (R. Semon leg.). 
Rhynchium superbum Sauss. 


2. One example. Thursday Island, Australia (R. Semon leg.). 

As this species is not well known and is probably variable 
I think it useful to give a description of its . 

Black; the clypeus, the lower part of the eye incision 
entirely, the inner two-thirds above; a large mark on the 
front, obliquely narrowed to a point below, slightly dilated at 
the base, where the narrowed part commences, its base broad, 
with the sides projecting upwards and with the middle projec- 
ting into 2 short, irregular lobes, 2 lines on the hinder 
edge of the vertex, irregularly dilated in front on the inner 
side, the outer side gradually narrowed and reaching to the 
middle of the outer orbits; the antenna, prothorax to shortly 
below the middle of the propleuræ and broad bands on the 
2" and following abdominal segments, pale cream-coloured 
yellow, the yellow on the pronotum with an orange tinge ; 
the last segment almost entirely yellow. Anterior legs testa- 
ceous, their coxæ, trochanters and base of femora black; the 
middle black, the tibia and tarsi testaceous ; the hinder black, 
the base of the tibie and tarsi, except at the base, dark testa- 
ceous. Antenne yellow, tinged with orange, the scape paler 
coloured ; the 8" joint clearly longer than the 4" ; the apical 
spine curved, as long as the joint. Apex of clypeus with a 
triangular incision. Apex of the metanotum closely, trans- 
versely striated; its sides with 6 large and small teeth on 
the upper half. Pro-mesonotum and scutellum smooth and 
shining; post-scutellum raised, furrowed in the centre ; rugo- 
sely punctured and thickly covered with black hair. Apex of 


last ventral segment closely fringed with stiff bristles. Wings 


HYMENOPTERA AND VESPIDA. fall 


pale yellowish hyaline to the end of the stigma, beyond smoky 
fuscous. The base of the middle femora is narrowed to near 
the middle, where it is dilated. 

For remarks on this form of Rhynchium see Schulz, Berl. 


Bint. Zeit. XLIX, pe 29. 
Odynerus Drescheri sp. nov. 


Black, the clypeus, mandibles except the edges, the lower 
part of eye incision, a spot, broadly rounded above, narrowed 
below, between the antenna, the antennal scape below, a short 
line on the upper part of the outer orbits, the upper part of 
the pronotum to near the middle, a spot, broad and slightly 
oblique above, rounded and narrowed below, the apex of 
tegule, greater part of scutellum, 2 small marks on post- 
scutellum, 2 large oval marks on the apex of metanotum, a 
line on the apex of the basal 2 abdominal segments, a large 
roundish mark on the sides of the 2"% and a transverse mark 
on the centre of the 4' and 5', yellow. Legs black, the 4 
anterior femora, all the tibie and the base of the anterior 
tarsi, yellow. Wings hyaline suffused with fuscous; the radial 
cellule violaceous, the stigma and nervures black ©. 

Length 9—10 m.m. 

Tjandi near Semarang (Drescher leg.). 

Basal abdominal segment not transversely keeled; the apical 
joints brownish beneath; the keel short, sharp-pointed, not 
reaching to the middle of the segment. Vertex and front 
closely and strongly, uniformly punctured; a short keel between 
the antenne. Clypeal incision distinct, as loug as its width at 
the apex. Thorax closely, coarsely, rugosely punctured, more 
rugosely above than on the sides. Scutellum with a smooth 
furrow in the centre which is only sparsely punctured; the 
post-scutellum coarsely punctured, more rugosely than the 


rest of the thorax; it is indistinctly bituberculate. Sides of 


78 P. CAMERON, ON THE MALAY FOSSORIAL HYMENOPTERA AND VESPIDÆ. 


metanotum broadly rounded, not much dilated; the sides bear 
an oblique tooth. Basal half of 1 abdominal segment narrow 
at the base, becoming gradually widened towards the apex. 
The 2 cubital cellule greatly narrowed in front, the 3" of 
equal width throughout. 

Belongs to the Division Zeionotus. The base of the thorax 
is quite transverse; the body is covered by a white pile. It 
is not unlike O. bipunctulatus ; but the 4 of that species is 
readily separated by its clypeus being not much longer than 
wide; while in Drescheri it is distinctly — almost twice — 
longer than wide. O. lybas Cam. from Borneo has the 
thorax not so transverse, not distinctly angled at the base, 
and otherwise is readily separated by the difference in the 
form of the basal abdominal segment: in lybas it rises obli- 
quely from the base, then falls obliquely towards the apex; 
in the present species there is no oblique slope on the apex. 

The © of O. Drescheri is similarly coloured; the lateral 
angles of the prothorax are somewhat more rounded; the 
clypeus is broadly rounded above; the apical half from the 
eyes are roundly narrowed to a point, which is bordered with 
black and triangularly incised; in the centre of the apical 
half is a large mark, broad above, the top slightly depressed, 
the sides rounded, narrowed below into a narrow line which 
extends to the apex. Apex of antenne brownish below. The 
above description is from an old © in my collection marked 


»Java«. 


lets over het wecrstands- en aanpassingsvermogen van insecten, 


IN VERBAND MET 


XYSTOPHORA PALUSTRELLA DOUGL. 


EN DE 
langzame ontwikkeling van met sluipwespen bezette rupsen. 
DOOR 


D. TER HAAR. 


Het is een algemeen bekend feit, dat vele vlindersoorten 
voorkomen op lage hooi- en veengronden, die ’s winters in den 
regel overstroomd worden en soms zelfs zeer diep onder water 
staan. Ik geloof niet, dat nog onderzocht is, op welke wijze die 
dieren, hetzij als rups, hetzij als pop, overwinteren en hoe zij 
voldoenden luchttoevoer krijgen voor hun levensonderhoud. Waar 
dit feit zeer algemeen voorkomt, is men allicht geneigd, het als 
iets gewoons te beschouwen. 

Maar dat ook zeer buitengewone omstandigheden niet in staat 
behoeven te zijn, eene soort in haar bestaan te benadeelen, wordt 
bewezen door hetgeen ik waarnam by Xystophora palustrella 
Dougl. en dat ik belangrijk genoeg achtte, om mede te deelen 
op de laatste wintervergadering der Nederlandsche Entomolo- 
gische Vereeniging, naar aanleiding van de door den heer Brants 
voor »Sepp« vervaardigde afbeeldingen. 

Ik vermoed, dat deze soort voorkomt op alle lage hooilanden 
(laag veen), die zich in een breeden zoom van Zuid-West- 


Friesland in Noord-Oostelijke richting tot bij Kollum ten 


80 D. TER HAAR, IETS OVER HET WEERSTANDS- EN 


Oosten en Birdaard ten Westen uitstrekken, voor zooverre 
die hooilanden nog niet ingepolderd of door doelmatige bemes- 
ting tot hoogere cultuur gebracht zijn. 

De vindplaats van de soort bi Lekkum door den heer 
Albarda was ook een laag gelegen hoekje grond aan den 
Groninger straatweg, dat aan de vereischten voldoet, al ligt 
het eenigszins buiten de door mij aangegeven grenslijn. 

Ik vond de rupsen eerst onder het behoor van het dorp 
Wartena in de gemeente Idaarderadeel en daarna tusschen 
Garijp en Eernewoude in Tietjerksteradeel. 

De rupsjes vindt men in de eerste helft van Juni volwassen. 
Aangezien de hooilanden, die ingepolderd en bemest zijn, in 
dezen tijd reeds gemaaid worden, spreekt het vanzelf, dat deze 
vooruitgang het bestaan van onze soort sterk zal bedreigen ; 
san daar, dat men op onbemeste landen moet zoeken. 

In 1904 kon ik er maar niet toe besluiten, naar de gewone 
vindplaats te gaan. De reis daarheen is kostbaar en tijdroo- 
vend. Zij ligt ver van alle woningen en is bijna geheel onbe- 
groeid met struikgewas. Door dien veerkrachtigen, veenachtigen 
bodem een rijwiel mede te sleepen, is ondoenlijk, voor een 
bezoek te voet de tijd te kostbaar, zoodat het beste is, per 
rijtuig te gaan. Men moet nl. een afstand van ruim een kwar- 
tier gaans van den grindweg afleggen, om op het vangterrein 
te komen. Het spreekt van zelf, dat men niet met een rijtuig 
gaat, of men moet eens in de buurt zijn; de kosten worden 
anders te hoog. 

Ik had eigenlijk het idée, in 1904 niets te zullen vinden en 
maakte dus nog meer bezwaar, geld en tijd aan de zaak op te 
offeren. De reden van dezen slechten dunk was gelegen in de 
omstandigheid, dat in 1903 alle lage hooilanden in Friesland, 
dus ook mijn gewoon vangterrein, van half Juni af diep onder 
water hadden gestaan. De zomer van 1908 is voor Friesland 
bijzonder rampspoedig geweest. Tonnen goud zijn er verloren 


door den hoogen waterstand. De geheele breede strook, waar- 


AANPASSINGSVERMOGEN VAN INSECTEN ENZ. 81 


van ik de ligging hierboven heb beschreven, was midden in 
den zomer ééne zee. In Juli was dit reeds het geval, dus juist 
in den vliegtijd van het vlindertje. Ik weet natuurlijk wel, dat 
zulke dieren bijzondere verweermiddelen hebben tegen de hun 
vijandige elementen, maar deze vijand leek mij toch wel wat heel 
sterk. Die hooge waterstand heeft bovendien onafgebroken 
voortgeduurd van einde Juni 1903 tot het voorjaar (April) 1904. 
En niettegenstaande deze ongunstige omstandigheden, niet- 
tegenstaande men mag veronderstellen, dat in 1903 de popjes 
in hunne spinseltjes onder water moeten geraakt zijn en zeer 
zeker de voedselplanten diep in het water stonden op het 
oogenblik, dat de eitjes moesten gelegd worden, waren er in 
Juni 1904 meer rupsjes te vinden, dan ik ooit te voren had 
aangetroffen. Ik vond dit zeer merkwaardig en deelde het 
daarom in de vergadering mede. 

Was ik nl. niet te laat gekomen, dan had ik een honderdtal 
rupsjes kunnen verzamelen; bijna elke plant toch bevatte eene 
ledige gang (van eene mijn kan men moeilijk spreken). Ik 
vond slechts een 10-tal rupsjes, die echter, voor zoover ze niet 
op reis spoorloos verdwenen, alle door sluipwespjes bleken 
geïnfecteerd te zijn. 

Het is meer vermeld, maar mag daarom nog wel eens beves- 
tigd worden, hoe het bezet zijn met parasieten den groei der 
rupsen schijnt tegen te houden. Met de rupsjes van de hier 
behandelde soort was dit het geval en hetzelfde merkte ik op 
in October 1903. 

Bij Rolde klopte ik massa’s popjes en rupsjes van Larentia 
juniperata L. uit Juniperus communis L. Ik klopte ongeveer een 
30 popjes en wel een 100 rupsjes. Natuurlijk was ik met den 
buit zeer ingenomen, in de hoop eene mooie serie met varië- 
teiten te kunnen kweeken. De popjes zijn bijna alle uitgeko- 
men, de rupsen bleken alle met sluipwespen bezet te zijn! 

Xystophora palustrella Dougl. zal behandeld worden in het 


vervolg, dat de heer Brants van plan is op »Sepp« uit te 
Tijdschr. v. Entom. XL VIII. 6 


82 D. TER HAAR, IETS O. H. WEERST.- EN AANP.VERMOGEN, ENZ. 


geven. Vóór dien tyd hoop ik mijne onderzoekingen nog te 
kunnen voorzetten en nog meer bijzonderheden omtrent de 
levensgeschiedenis te ontdekken. Ik wil er mijne collega’s 
microlepidopterologen op wijzen, dat men de rupsjes niet 
vindt in de forsche planten, die aan de kanten van de slooten 
of in het water staan, maar wel in de bekende kleine exem- 
plaren, zooals men die overal op de veenachtige graslanden 
aantreft. 
Kollum, 11 Maart 1905. D. ter Haar. 


NASCHRIFT. 


Dit jaar was ik veel gelukkiger by het zoeken naar deze 
zeldzame soort. 

Den 285 Mei vond ik op de gewone vindplaats te Garijp 
een 50-tal rupsjes, die goed groeien en waarvan enkele thans 
verpopt zijn. Ik was daardoor in de gelegenheid meer waar- 
nemingen te doen, die ik alle eerlang hoop te publiceeren. 

Den Ist Juni vond ik op mijn gewoon vangterrein bij 
Groningen, nl. onder Eelderwolde in Drenthe, 2 rupsjes van 
deze soort op Irisplanten langs het Eelderdiep. In Engeland 
is de rups op Aumex waargenomen, maar hier te lande prefe- 
reert zij bepaald Iris. 

Kollum, 2 Juni 1905. D. ter Haar. 


NAAMLIJST 


Lucaniden, 
welke tot heden beschreven zijn. 


DOOR 


G. VAN ROON. 


In Juli 1898 publiceerde de heer Carl Felsche zijn » Ver- 
zeichnis der Lucaniden, welche bis jetzt beschrieben sind«, 
bevattende 76 genera met 574 soorten. 

Zooals reeds door Boileau in 1899 werd opgemerkt (Annales 
de la Société Entomologique de la France) waren er, behalve 
vele onnauwkeurigheden en onvolledige opgaven, twee eigen- 
aardigheden in de samenstelling dezer lyst welke bi] het gebruik 
tot moeilijkheden aanleiding gaven. Allereerst waren de syno- 
niemen alphabetisch tusschen soort- en varieteitnamen gerang- 
schikt, wat het overzicht vooral over de grootere geslachten, 
zeer bemoeilijkte. Dan was echter door den schrijver van het 
begrip varieteit een zeer eigenaardig gebruik gemaakt. Zonder 
dit begrip te definieeren, gebruikt hy deze benaming meer- 
malen voor de forma max. med. en min. enz. 

Sinds Felsche’s naamlijst zijn door verschillende bekende 
auteurs (zooals Boileau, Gestro, Jacowleft, Möllenkamp, Planet, 
Ritsema, enz.) vele nieuwe soorten beschreven, en ook vele 
andere herkend als reeds vroeger beschreven soorten. 

Ik heb getracht de literatuur zooveel mogelijk te volgen en 

6* 


84 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN. 


publiceer hierbij eene Naamlijst van Lucaniden, welke in 76 
genera nu 722 soorten en benoemde varieteiten aangeeft. 

De soorten zijn in deze lijst alphabetisch vermeld, doch de 
varieteiten, zoowel als de synoniemen, direct opgegeven achter 
den naam der soort, waarbij zij behooren. Dit zal ongetwijfeld 
het overzicht veel vergemakkelijken. 

Zooals altijd en overal zullen ook in deze naamlijst nog 
vele onnauwkeurigheden voorkomen. Indien zij echter aanlei- 
ding moge geven tot het ontdekken en publiceeren daarvan, 
zal zij allicht bijdragen tot vermeerdering van de juiste kennis 
dezer zoo uiterst interessante insectengroep. 


Rotterdam, Juli, 1905. G. van Roon. 


LUCANIDAE. 


I. CHIASOGNATHINI. 


Pholidotus. 
Mac Leay. Horae ent. I. 1819 pag. 97. 


Chaleimon. Dalm. Ephemerides Entom. pag. 1. 
Casignetus. Mac Leay. Horae ent. I. p. 98. ©. 


humboldti.  Gyll. Schönh. Syn. Ins. I. 3 App. 197. 
— Guér. Ic. régn. anim Ins. p. 109. 
T. 27 Fig. 6. — Burm. Handb. V. 
perder Lala TE NE rase 
geotrupoides. Mac Leay. Hor. ent. I. 
pag. 98. ©. 
lepidosus. Mac Leay. 1. c. pag. 97. €. 


FEN 


lindeni. 


spixi. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France 1899. 
BRA Grp EAU MER ook DR 2e Brasilia: 
Perty, Delect. anim. p. 54. T. 11 fig. 13. 

— Burm. Handb. V. p. 420.. . Brasilia. 


dejeani. Baquet. Ann. Soc. Ent. France 


1841. Bull. p. 21. 


Chiasognatus. 


Stephens. Trans. Phil. Soc. Cambr. IV. 1831. p. 5. 


Tetraophthalmus. Lesson. Illustr. de Zool. pl. 24. 


granti. 


higginsi. 
impubis. 


jousselini. 


latreillei. 


Steph. loc. cit. p. 5. T. 1. 2. — Sturm. 

Catal. 1843. p. 343. T.4. fig. 1.2. — 

Burm. Handb. V. p. 339. . . . Chile. 
chiloensis. Lesson. Ill. Zool. Col. t. 24. 
affinis. Philippi Jr. Ann. Univ. Chile 

III. 1859. p. 658 (teste Reed). 

Parry. Ent. Monthl. Mag. XII. p. 174. Bolivia. 

Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 
pag OS ol. fig. do] Aer” ‘Chile. 

Reiche. Rev. Zool. 1850. p. 249. — 

Id. Ann. Soc. Ent. France, 1850. 

p. 288. — Parry. Trans. Ent. Soc. 

onde pro EE notes. Chile. 
mniszechi. Thoms. Ann. Soc. Ent. 

France. 1862. p. 406.4. —- Parry. 

Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. p. 6. 

pl. 10. fig. 3. — Parry. id. 1870. 

p- 68. 

Solier. Gay. Hist. Chil. V. p. 42. 9. — 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
poor. I Afp dr Chile: 

imberbis. Philippi Jr. Ann. Univ. Chile 

Ill. 1859. p. 657. (teste parry). 


85 


w 


86 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


reichei. Thoms. Ann. Soc. Ent. France 
1862. p. 407. — Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond, 1870. p. 69. pl. 1 fig. 6. €. 
peruvianus. Waterh. Trans. Ent. Soc. Lond. 1869. 
pus pl Ab IBAN Ber 
> gaujoni. R. Oberth. Ann. Soc. Ent. 
France 1885. CXCVIII (teste 
Oberthur). 
wallisi. Taschenb. Zeitschr. f. ges. 
Naturw. 1870 p. 178 (teste parry). 


Sphenognathus. 
Buquet. Revue Zoolog. 1838. p. 104. 


armatus. Parry Trans. Ent. Soc. Lond. 1872. 
Pepe enn Columbia, 

canalicu- Parryaalos 1814.07 S684 ml AHV 

latus, Bred ei! CANE 04. 

feisthameli. Guer. Rev. Zool. 1838. p. 287; Mag. 
Zool. 1840. t. 39. — Burm. Handb. 
Viti a0 st % Sake 
circumplexus. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1874. p. 367. pl. IV. fig. 3. d. 
garleppi. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 


. Venezuela. 


. Bolivia. 


pi 196: in kan: 
lindeni. Murray. Edinb. new phil. Journ. 

185%. IV: ip. 221 pl. seks figs ak ila, 

lib; 0: Rea. Ab: Ootes Jr nahe, 
manifestus. Jacowl. Rev. Russ. Ent. I pag. 176. Venezuela. 
murrayi. Thoms. Ann. Soc. Ent. France 1862. 

pag. 409. IRA a Venezuela. 
nobilis. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 


p- 1366: pl. IV. feld. . +. Venezuela. 
praestans. Jacowl. Rev. Russ. Ent. I pag. 77. Venezuela. 


prionoides. 


pubescens. 


signatus. 


taschen- 
bergi. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN, 


Buquet. Rev. Zool. 1838. p. 104. — 
Mag. Zool. 1839. T. 1. — Burm. 
Handb. V. p. 341. . 

albofuscus. Blanch. Voy. d’Orb. 
ps 193.1. 12, figs 7. =S Party. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. p. 69. 

Waterh. Ent. Month. Mag. X. p. 110. 
— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1874. ple Marien ar. > 

Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 


87 


N. Granada. 


. Venezuela. 


presso. pleite: 2.) cr. “ae... Venezuela: 


Parry. Le. pag. 368. pl. V. fie. Lc. 


Dendroblax. 


Venezuela. 


White. Voyage of Ereb. and ‘Terr. 1846. Ent. pag. 9. 


earlei. 


jugularis. 


laticeps. 


nebulosus. 


White: loe. eit. p. 9. t. 2. fig..9. 10. 


a > 
— Lacord. Atlas. t. 25 fig. 2. 


Rhyssonotus. 


Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1863. 
pan 129 pila fey br Bij = 

Mac. Leay. Proc. Linn. S. N. S.W. 
Keeps 201. ar 

Kirby. Trans. Linn. Soc. XII. 1818. 
p- 411. pl. 21. fig. 4. — Sturm. 
Cat. 1843. p. 345. t. 3. fig. 9. o. 
— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
MELON DE HO ee oo 

? foveolatus. Thunb. Mem. Ac. Petr. I. 
1306, p. 199. 


Nov. Zee- 


landia. 


Mac Leay. Hor. Ent. I. 1819. pag. 98. 


Australia. 


. Australia. 


. Australia. 


G VAN ROON, NAAMLISST DER LUCANIDEN, 


Rn 
(0 0) 


parallelus.  Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1881. 
pag 298" p. Vee Denen EE: Australia. 
Homolamprima. 
Mac Leay. Proc. Linn. S. N. 5. W. X. p. 199. 


| à i Clarence 
crenulata. Mac Leay. loc. cit. pag. 200. . . i 
River. 


Cacostomus. 
Newman. Mag. Nat. Hist. Ser. 2 IV. 1840 p. 364. 


Lepidotes. Westw. Ann. Mag. N. H. VIII p. 124. 


Newman. loc. cit. pag. 364. ©. Westw. 

Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. pag. 

2:1. pl. Ae TIE OO RA LANs bea laan 
rotundicollis. Westw. Ann. Nat. Hist. 

VII. 1841. pag. 124. 


squamosus, 


Lamprima. 
Latreille. Gen. Crust. et Ins. II. 1807. p. 152. 


Revis. Mac. Leay. Proc. Linn. S..N. 8. W. X. p= 129. 


Fabr. Ent. Syst. I. pag. 2. — Mae 


Leay. Proc. Linn. 8: N. 8.W. X 
. Ins.Norfolk. 


aenea. 


Pao: KSO SAME or eee 
subrugosa. Hope. Cat. Luc. 1845. pag. 
28. — Mae. Leay. loc. cit. pag. 135. 
Latr. Nouv. Dict. Hist. Nat. XVII 
pag. 279. — Mac. Leay. loe. cit. \ Darling 
pre At ten we RR, . | River. 
aenea. Don. Ins. Nov. Holl. t. I. — 
Guer. Icon. pag. 109. t. 27. fig. 5. 
> cuprea. Latr. Nouv. Dict. Hist. Nat. 
XVII D. 279. 


aurata. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 89 


fulgida. Boisd. Voy. Astrol. Col. pag. 
231. — Burm. Handb. V. pag. 413. 
schreibersi. Hope. Cat. Luc. 1845. p. 30. 


insularis. Mac. Leay. loc. cit. pag. 137. 5 tom 
Howes Ins. 
krefiti. Mac. Leay. loc. cit. II pag. 173. — 
loc. vert. VI pag. 173. loc. cit. X. 
pag. 134. . Australia. 


latreillei. Mac. Leay. Hor. Ent. I pag. 101. 
— Burm. Handb. V pag. 411. — 


Erichs. Wiegm. Arch. 1842. I. | Victoria. 
pag. 108. — Mac. Leay. Trans. | Queens- 
Linn. S. Nos: Wo X pag. 132. : land. 


? amplicollis. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 416. 
? aenea. Boisd. Voy. Astr. Col. p. 228. 
Mac. Leay. loc. cit. pag. 132. 
? coerulea. Don. Ins. Nov. Holl. t. 1. 
pygmaea. Mac. Leay. Hor. Ent. 1. 
pag. 101. (teste parry). 
sericea. Mac. Leay. loc. cit. pag. 132. 
tasmaniae. Hope. loc. cit. pag. 27. 
Mac. Leay. loc. cit. pag. 135. 
micardi. Reiche. Rev. Zool. 1841. pag. 51. 
— Mac Leay. loc. cit. pag. 132. Austral. occ. 
nigricollis. Hope. Cat. Luc. 1845. 
pag. 28. (teste Parry). 
purpurascens. Hope. Cat. Luc. 1845. 
pag. 28. 
sumptuosa. Hope. loc. cit. 1845. 
pag. 28. — Mac Leay. loe. cit. 
pag. 135. (teste Parry). 
minima. Mae. Leay. loc. cit. pag. 138. . . Australia. 


or 


nigripennis. Mac. Leay. loc. cit. pag. 137. . . Australia. 


90 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


rutilans. Erichs. Wiegm. Arch. 1842. I pag. ( Victoria 
170. Mac. Leay. loc. cit. pag. 134. ( Tasmania. 
splendens. Erichs. Wiegm. Arch. 1842. I pag. 
108. o. — Mac. Leay. loc. cit. 
pags LOS te mir. EE PAUSE 
varians. (Germ.). Burm. Handb. V. pag. 415. ( Austr.mer. 
— Mac. Leay. loc. cit. pag. 133. {et occid. 


cultridens. Burm. Handb. V. p. 146. 
Mac. Leay. loc. cit. pag. 133. 
violacea. Mac. Leay. loc. cit. pag. 138. . . Botany Bay. 
viridis. Erichs. Wiegm. Arch. 1842. I pag. 
109. Mac. Leay. loc. cit. pag. 131. Tasmania. 


Neolamprima. 
Gestro. Ann. Mus. Genova VII. 1875. pag. 997. 


adolphinae. Gestro. loc. cit. p. 997. fig. 4. loc. | Hatam. 
cit. XVI. pag. 305. fig. . . . | Tasmania. 
mandibularis. Mac. Leay. Proc. Linn. S. N. 8. W. 
Apa aT ee ea: Queensland. 


Phalacrognathus. 
Mac. Leay. Proc. Linn. Soc. N. 8. W. X pag. 135. 


muelleri. Mac. Leay. loc. cit. pag. 135. 9 pag. 
474. 3%. — Skuse. Proc. Linn. 
Soe. IN. Ss We (2) VII1892. pag, 
20. — Dattari. Remarks on the 
Austral. beetle Phalacrognathus 
Muelleri. 1886. fig. 4 ©. . . . Austral. bor. 


westwoodi. Shipp. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1883. pag. 223 (form max). 


Streptocerus. 
Fairmaire. Ann. Soc. Ent. France. 1850. pag. 59. 


eustictus. Philippi. Stett. Ent. Zeit, 1864. pag. 


speciosus. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 91 


316. — Parry. Trans. Ent. Soc. 

Lond. 1870. pag. 55. . . ‚ Colchagua. 
Fairm. Ann. Soc. Ent. France. 1850. 

pag. 55. pl. Jen 2 RE. 

Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 

Ser. 2. vol. III. 1853—56 pag. 204. 

plod bifie. 1e lac tbs ie le. Chile: 
dejeani. Sol. Gay. Hist. Chil. V. p 

44. pl. 13. fig. 3. d. 


Colophon. 


Gray. Griff. anim. Kingdom. 1832. I. pag. 533. 


thunbergi.  Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 
pa, LOS. pli On hen a ran Caffrarıa. 
westwoodi. Gray. loc. cit. p. 534. pl. 46. fig. 5. x. 


atratus. 


— Westw. Ann. Se. Nat. Ser. 2. 
I. pag. 113. t. 7. fig. 5. a—e. — 
Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1855: p. 197 «pi. 10) fies hr 
Peringuey. Descreptive Cat. South 
irae Colyer en. eh aa a Caffraria: 


II LUCANINI. 


Pseudolucanus. 
Hope. Catal. Luc. Col. pag. 30. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870 pag. 72. 
Planet. Le Naturaliste 1895 pag. 126. 


Planet. Essai Monogr. Paris 1898. pag. 


| 


Hope. Gray. Zool. Miscell. I. p. 22. — 
Cat. Luc. p. 10. — Burm. Handb. 


99 è. 


barbarossa. 


capreolus. 


davidis. 


groulti. 


mazama. 


V. p. 528. — Planet. Le Nat. 1895. 


p- 144. 1896. p. 278. fig. 12:07. 
3. 9. Essai Monogr. p. 9. pl. 1. 
figs Is. 2) diablo. ee 
Fabr. Syst. El. II. p. 251. — Illig. 
Mag. II. p. 233. — Planet. Le Nat. 
1895 p. 180. fig. 7 ©. Essai Monogr. 


p- 20. pl Arg ASAT Ars 


Linn. Mus. Lus. Ulr. p. 32. — Oliv. 
Hatom, 1... pig). t.. 2.fig. 410. 
t. 3. fig. 4. ©. — Planet. Le Nat. 
1895. p. 154. fig. * ©. Essai. Mon. 
p> 28--pl. Srfigrl. 2.90 4,910. 

dama. Fabr. Syst. EL II. p. 249. dt. — 
Burm. Handb. V. p. 355. — Fuchs. 
Bull. Brookl. Ent. Soc. V. 1882. 
pi "50.6: podio Bird, 

muticus. Thunb. Mém. Mose. p. 205. 
— Planet. Essai. Mon. p. 24. pl. 2. 
fig. 3. d. 

© trigonus. Thunb. Mém. Mose. p. 20. 
ts 12. fig. 4 

Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1878 
p. 93. t. 4. fig. 1. 2¢ o. Planet. 
Le Nat. 1895. p. 145. fig. oo: 
2 e. Essai Mon. p. 16. fig. 5 ©. 

Bao. pl. Zedel Die: 

Planet. Le Nat. 1897. p. 227. fig 
Essai Mon. p. 100. fig. d.. 

Leconte. Proc. Acad. Philad. 1861. 
p. 345. d. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. p. 51. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1870. p. 72. pl. I. fig. 1.0. — 
Fuchs. Bull. Brookl. Ent. Soc. V. 


O, 
D 


. India or. 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


. Assam. 


| Hisp. mer. 
‘ Portugal. 


Marocco. 


Amerie. bor. 


. China Centr. 


mniszechi. 


placidus. 


oberthuri. 


boileavi. 


cantori. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


1882: p: 40. fig.93-* pl. fig. 3 ct. — 
Planet. Le Nat. 1895. p. 145. fig. 
3. d, 1896. p. 279. fig. 6. ©. Essai 
Mon.) p: 19. fig. 7 oc. pl; 25 fig. 
ETRO ae ee RTRT 
L. Planet. Le Nat. XXII. p. 96. — 
Essai Mon. II p. 100 fig. 52.. 
Day. Journ. Ac. Phil. V. p, 202. — 
Fuchs. Bull, Brookl. Ent. Soc. V. 
1882. p. ol. fig. 4. pl. fig. 4. d. 
Planet. Essai Mon. II p. 102 fig. 
Saale) RA alien 
lentus. Cast. Hist. Nat. II. p. 171. 
Burm. Handb. V. p. 356. Horn. 
Trans. Am. Ent. Soc. V. p. 137. 


Pseudorhaetus. 
Planet. Le Naturaliste 1899. p. 174. 


Planet. (Pseudolucanus). Le Natura- 
listen 18963) 92 279.1899. p.174 
1901. p. 250. Essai Mon. p. 13. 
pls. lis fig. Ay oe 5: oO. 


Lucanus. 


Scopoh. Entom. Carniol. 1763. pag. 


Planet. Essai Monogr. Paris 1898. 


Planet. Le Nat. 1897. p. 205. fig. 
Essai Mon. II p. 26. fig. 117.12 9. 


. Nov.Mexico. 


. India or. 


. Americ. bor. 


. Sikkim. 


Ly 


Siao-Lou. 


Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 
p. 83. Trans. Ent. Soc. Lond. IV. 
p. 73. — Ann. Mag. N. H. XII. 
p- 363. — Burm. Handb. V. p. 


94 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


355. Planet. Essai Mon. II p. 57. 
hee 20 HGO IRE MENEN LCA sani 
cervus. Linn: Syst. Nate 2.79. 5592 = 
Kraatz. Berl. Ent. Zeitschr. 1860. 
— Planet. Essai Monogr. p. 31. (Europa 
Ripr PLAB SEN. NR Ae. ice ede, 
form. max. americanus Hope. Cat. 
ue. p. 10. 
lusitanicus. Hope. Cat. Luc. p. 9. 
form. med. capra. Ol. Entom. 1. 1. 
pags UT. Ag. ce. 
capreolus. Salz. Abgek. Gesch. Ins. L. 
pag. 19.-t. 2. fig. 1. 
hircus. Hrbst. Käfer III pag. 299. t. 
33. fig. 4—5. 
mavillaris. Motsch. Bull. Mose. 1845. 
I. pag. 60. Planet. Essai Mon. 
pag. 64. 
tauricus. Motsch. Bull. Mose. 1845. 
I. pag. 60. Planet. Essai Mon. 
pag. 65. 
form. min. dorcas Panz. Fauna Germ. 
58. pag. 11. 
© inermis. Marsh. Ent. Brit. I. pag. 
48. Planet. Essai Monogr. pag. 35. 
microcephalus. Muls. Col. Fr. Lamellic. 
pag. 586. 
moustr. armiger. Herbst. Käfer IL 
pag. 301. t. 34. fig. 1. Planet. 
Essai Mon. pag. 42. fig. 9. 
var. penta-) Reiche. Ann. Soc. Ent. France. 1853. 
phyllus. | pag. 7. — Rev. Zool. 1856. pag. 81. 
— Kraatz. Berl. Ent. Zeit. 1860. 
t. 7. fig. 13. Planet. Essai. Mon. 


4 


md 


5. var. pont= 
brianti. 


Var. 
turcicus. 


s. Var. 


syriacus. 
var. 
laticornis. 


var. 
akbesianus 


var. | 
ponjadei. 
delavayi. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


pag. 52. fig. 14 ©. pl. 13. fig. 
iS dai AREA; 

form. min. fabiand. Muls. Ann. Soc. 
Linn. Lyon. II. 1855. pag. 250. 
Kraatz. Berl. Ent. Zeit. 1860 t. 7. 
fig. 15. Planet. Essai. Monogr. 
pag. 55. fig. 12. 

Muls. Ann. Soc. Agr. et Ind. Lyon. 
IT. pag. 119. t 2. Col. France. 
Lamell. pag. 538. — Kraatz. Berl. 
Ent. Zeitschr. 1860. t. 7. fig. 16. 
17. — Planet. Essai Mon. pag. 
58. figs 15. pl. 142 fig) since. 

barbarossa. var. med. Burmeister. 
Handb. v. pag. 349. 

Sturm. Cat. 1843. pag. 347. t. 5. fig. 
1. Planet. Essai Mon. pag. 46. 
fig. 10—11. pl. 9. fig. 1—2. . 

barbarossa. var. mar. Burm. Handb. 
V. pag: 349. 

Planet. Bull. France 1897. pag. 64. 
Essai Mon. pag. 48—51. 

H. Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1864. 
pag. 312. Planet. Le Naturaliste. 
pag. 237. fig. 6. 7. dd. Planet. 
Essai Mon. pag. 60. fig. 1. 4. XX. 

Planet. Essai Mon. pag. 62. pl. 14. 
fig. 2. Le Naturaliste 1896. p. 256. 
Hee Ss de dai at Sn 

Planet. Essai Mon. pag. 104. fig. 
De ie OO e 3, ASI 

Fairm. Ann. Soc. Ent. France. 1887. 
pag. 37. Ann. Soc. Ent. Belg. XXX. 
pag. 98. Planet. Essai. Mon. II. 


. Gallia. mer. 


. Lyon. 


. Kur. Orient. 


Asia. min. 


Syria. 


| Syria. 


Ararat. 


. Syria. Akbés. 


. Syria. 


96 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


pag. 68 fig. 33. 34 7 35 © . . Yunnan. 
dybowskyi. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. 

pag. 335. Jacowl. Hor. Soc. Ent. 

Ross. 1896. pag. 171. Planet. 

Essai. Mon. II pag. 30 fig. 13 

SH AALS LA dele) Amen 
elaphus. Fabr. Syst. Ent. pag. 2. — Oliv. 

Ent. I. 1. pag. 12 t. 3. fig. 7.— 

Burm. Handb. V. pag. 354. — 

Wickham. Canad. Ent. XXXV. p. 

205. — Planet. Essai. Mon. II. 

pag. 92 fig. 49. d 50. 51 © . . Amer. bor. 

cervus var. de Geer. Mém. Ins. IV. 

pag. 35. 
fairmairei. Planet. Le Nat. 1897 pag. 265. fig. 

— Id. Essai Mon. II pag. 80 fig. 


43 d. 44 c ui . Thibet. 
ferriei. Planet. Le Nat. 1898. pag. 251 fig. 1. 

d. — Essai Mon. II. pag. 44. ( Ins. 

19.723.298 dn 21 0e bee = fi iau. 


formosanus. Planet. Le Nat. 1899. pag. 36. 47. 

— Essai Mon. U p. 42 fig. 21 ©. Ins.Formosa. 
fortunei. Saunders. Trans. Ent. Soc. Lond. 

1854. pag. 46. pl. 3 fie. 1. 2 

Planet. Essai. Mon. II pag. 85. 

fa 45 ROL . China. 


gracilis. Albers. Deut. Ent. Zeit. 1889. pag. 

319. — Planet. Essai Mon. II 

pags 130% ROME ee. grab Sia 
hopei. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 


pag. 108. d. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 9. pl. 6. fig. 2. 
— Planet. Essai Mon. II pag. 34 
fig: kor 1810. 16, 17 oo. 6. Japenin. 


var. maculi- 
femoratus. 


laminifer. 


lunifer. 


mearesi. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Motsch. Etud. nat. 1861. pag. 9. — 
Lewis. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1883 pag. 333. v. Heyden. D. E. Z. 
XXVIII pag. 276. Planet. Essai 
Mon. II pag. 39 fig. 19 d 20 o. 

sericans. Vollenh. Tijdschr. v. Ent. IV. 
1861. pag. 103. — ibid. 1865. pag. 
147. Planet. Essai. Mon. IL p. 39. 

elegans. Planet. Le Nat. 1898. pag. 
19. — Le Nat. 1898. pag. 253. 
fig. 29 3 ©. Essai Mon. II pag. 35. 

Waterh. Ann. Mag. N. Hist. (6) V. 
pag. 33. — Aid. Ident. Ins. II 
pag. 186 fig. 4. 5. Planet. Essai 
Mon. II pag. 53. fig. 27 d 28 0. 

Hope. Royle. Himal. Ins. pag. 55. 
pl. 9. fig. 4. — Redtenb. Hiigel 
Kashmir IV. pag. 531. t. 24. fig. 4. 
Reiche. Ann. Soc. Ent. France. 
1853. pag. 71. — Planet. Le Nat. 
1898. pag. 107. figs. Essai Mon. 
pag: 12 fie. 5. edo 

lama. Burm. Handb. V pag. 353. 

©. rugifrons. Hope. Cat. Luc. p. 4. 

Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 
pag. 83. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
IV. pag. 273. Ann. Mag. N. Hist. 


XII pag. 364. d. — Westw. Cab. | 


or. Ent. pag. 21. pl 10. fig. I. — 
Planet. Essai Mon. II pag. 17. 
High (aera SD 0). TO Ay. 
lunifer var. Burm. Handb. V. p. 527. 
9. nigripes. Hope. Cat. Luc. 1845. 
pag. 10. 


Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 


Jokohama. 


Assam. 


. Himalaya. 


. Sylhet. 


98 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


oberthuri. 


orientalis. 


var. Caspica. 
var. curtulus. 


var. ibiricus. 


Planet, Essai Mon. II p. 73. fig. 36, 
37, 38. d 39, 40794180 


Kraatz. Berl. Ent. Zeit. 1860. pag. 
269. t. 7. fig. 18—21. 27. 28. 
Planet. Essai Mon, pag. 70. fig. 
16.17. 18. 29: pl 15, 1852: 8. 

intermedius. Motsch. Bull. Moscou. 
1870. p. 41—42. t. 2 fig. 13. 
Planet. Essai Mon. pag. 87. 

piger. Motsch. loc. cit. pag. 37—39. 
pl. 2 fig. 10. Planet. Essai Mon. 
pag. 74. 

tetraodon. J. Duval. Gen. Col. III. 
pag. 11. 

? subvelutinus Motsch. loc. cit. pag. 46 
t. 2 fig. 17. Planet. Essai Mon. 
pag. 85. 

? syriacus. Motsch. loc. cit. pag. 40. 
Planet. Essai Mon. pag. 85. 

? tenebrosus Motsch. loc. cit. pag. 40. 
Planet. Essai Mon. pag. 86. 

Semenow. Rev. Russ. Ent. 1. pag. 105. 

Motsch. Bull. Mosc. 1845. p. 60. N. 
170. — 1870. pag. 40-41. pl. 2. 
fig. 12. Planet. Essai Mon. pag. 
78. fig. 23 VE 

barbarossa. var. min. Burm. Handb. 
V. pag. 349. 

Motsch. Bull. Moscou 1845. 1. pag. 
60. N°. 167. — 1870. pag. 39—40. 
Kraatz. Berl. Ent. Zeitschr. 1860. 


pag. 269. Planet. Essai Mon. pag. 


Siao-Lou- 
Lou-chan. 


Thibet. 


Europa or. 


Asia min. 


Georgia. 


Caucasus. 


Asia min. 


19. 200 Bm chin Ve . Georgia. 


var. macro= 
phyllus. 


parryi. 


planeti. 


singularis. 


swinhoei. 


tetraodon. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 99 


barbarossa. var. med. Burm. Handb. 

V. pag. 349. 
Reiche (in litt.) Kraatz. loc. cit. pag. 

271—272. t. 7. fig. 29. Motsch. 

loc. cit. pag. 50. Planet. Essai 

Mon page es. SC Caramania. 
Boileau, Bull. Soc-Ent. France. 1899. 

pag. 111. — Planet. Essai Mon. II (China mer. 

page (Sonia 42,84 oe Gear... f (Kualin). 
Planet. Le Naturaliste 1899. pag. 72. 

—- Essai mon. II pag. 49. fig. 25. 

cha AOR Opts ae. A Tonkin 
Planet. Le Nat. 1903. pag. 12. — 

Essai Mon. II pag. 22. fig. 9. ©. India or. 
Parry. Trans. Ent. Soc. London. 1874. 

pag. 370. pl. 4. fig. 4. Planet. 

Essai Mon. II pag. 88. fig. 47 &. 

48 © SINCE . Formosa. 
Thunb. ee. ee IK 1806. pag. 88. 

Kraatz. Berl. Ent. Zeit. 1860. p. 68. 

265. t. 7. fig. 22—26. — Planet. { Graecia. 

Essai Mon. I pag. 89. Fe 30.31. | Albania. 

piogge 52.0. vere Russia mer: 
barbarossa. Costa. Fauna Nap. p. 17. 


‘Itaha. Cor- 


sica Sicilia. 


corsicus. Gautier. in litt. 

serraticornis. Fairm. Ann. Soc. Ent. 
France. 1859. pag. 275. 

df. min. bidens. Thunb. Mém. Mose. I. 
1886. pag. 198. d. Kraatz. Berl. 
Ent. Zeit. 1860. p. 266. 

barbarossa. var. min. Burm. Handb. V. 
pag. 349. 

Q f. min. impressus. Thunb. Mém. 
Mose. 1. 1886. p. 197. Kraatz. Berl. 
Ent. Zeit. 1860. pag. 266. 


100 


var. sici- 
liana. 
thibetanus. 


vicinus. 


villosus. 


Planet. Essai Mon. I p. 98. fig. 33. 34. 


Planet. Le Nat. 1898. p. 277. Essai 
Mon. II. pag. 24 fig. 10. 

Hope. Cat. Luc. pag. 10. Burm. 
Handb. V. pag. 527. Planet. Essai 
Mon. II. pag. 63. fig. 31 d 32 0. 

Hope. Gray. Zool. Misc. I. 1831. 
pag. 22.; Cat. Luc. pag. 9. d. — 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1863. 
pag. 446. 453. Planet. Essai Mon. II 
pag. 7. fig. 33-4 0. 

lama. Burm. Handb. V. pag. 353. 

smithi. Parry. Proc. Ent, Soc. Lond. 
1862. pag. 108. d'; Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1864. p. 10 pl. 10. fig. 2. 


westermanni. Hope. Cat. Luc. pag. 10. — Planet. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 


parryi. 


westwoodi. 


Essai Mon. II. pag. 3. fig. 14 2 9. 


Rhaetus. 


5 


Boileau. Mém. Soc. Ent. Belg IX. 
pag. 40. pl. Wi hie Ze. 5 
Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
pag. 108 9. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 11. pl. 9. fig. 2. 
8. d. — Boileau. Mém. Soc. Ent. 
Belg. IX pag. 47. pl. 11 fig. 1 9. 


Rhaetulus. 


G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Sicilia. 


Thibet. 
(Siao Lou) 


Punah. 


. Nepaul. 


Assam. 


10. 


Himalaya. 


Assam. 


Westwood. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. pag. 353. 


crenatus. 


Westw. loc. cit. pag. 353. pl. VIII. 
TORI Wir cf 


. Formosa. 


WELKR TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 101 


sinicus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
pags Wet NER I tas China: 


Hexarthrius. 
Hope. Trans. Linn. Soc. XIX. 2. 1843. pag. 104. 


Cladognathus Burm. (pars.). 


aduncus. Jordan. Rothschild. Nov. Zool. I. pag. 
454. pl IE fe 1 022720, /Assam. 
bowringi. Parry. Proc. Ent. Soe. Lond. 1862. 
pag. 108. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
1864. pag. 12 pl. 9 fig. 5. 7. &. India. or. 
buqueti. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1843. 
pag. 95. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
IV (1846). pag. 182. pl. 13. fig. 
4. d. — Reiche. Ann. Soc. Ent. 
France 1853, paes Zoas .,. Java. 
rhinoceros. var. Burm. Handb. V. 
pag. 366. 
davisoni. Waterh. Ann. Mag. N. Hist. 1888. 
I. pag. 260 . : 
castetsi. Boileau. Ann. Soc. Ent. 
France. LXXVI. 1897. pag. 581. 
fig. d. ©. (teste Boileau). 
?cotesi. Nonfried. Berl. Ent. Zeit. 1892. 
p- 365. (teste Waterhouse). 
deyrollei. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. (Siam. 


. India or. 


pag. Plisspl. Ar figs 149, 0.1. @ | Sumatra: 


var. para= DA 2 
: Möllenk. Soc. Ent. 1897 . .. . . Sumatra. 
doxus. 
elongatus. Jordan. Novit. Zool. I. 1894. pag. 484. Borneo. 
forsteri. Hope. Trans. Linn. Soc. 1841.. pag. 


587. pl. 40. fig. 1. — Burm. Handb. 
Mesagne. sce Asante 


mandibularis. 


mniszechi. 


parryi. 


rhinoceros. 


Var. 
chaudoiri. 


f regius, 


tarandus. 


ar 


1841. pag. 591. — Parry. Trans. 


Ent. Soc. Lond. 1868. pag. 446. 


Deyr. Ann. Soc. Ent. France 1881. } Borneo. 

pag- 237. pl. 5e (le Sumatra. 
Thoms. Arch. Ent. I pag. 396. — 

Lacord. Genera. Atlas. t. 24.fig.5.%. Sylhet. 
Hope. Trans. Linn. Soc. XIX. pag. 

104. pl. >10. he 2%. —*Burm. 

Handb. V. pag. 367. Sylhet. 
Oliv. Ent. I. 1. pag. 21. t. 5. fig. 21. 

Burm. Handb. V. pag. 366 . Java. 


form. med. faleiger. Hope. Cat. Luc. 
pag. 11. 

Q longipennis. Hope. Cat. Luc. pag. 10. 

Q vitulus. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 
1843. pag. 95. — Trans. Ent. Soe. 
Lond. IV pag. 183. 

Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1864 
pag. 312 t. 4 fig. 1. d. — Vol- 
lenh. Tijdschr. Ent. VIII. 1865. 
pag. 148. — Planet. Le Natura- 
liste. 1899. pag. 47—48. 


Mesotopus. 
Burmeister. Handb. V. pag. 362. 


Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1896. 
pag. 360. fig. 

Sweder. Vet. Ak. nya Handl. 1787. 
pag. .186. t. 8 fig. 1 &. Burm. 
Handb. V. pag. 363. — Parry. 
Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. p. 107; 
Trans. Ent. Soe. Lond. p. 7 pl. 5 


© serricollis. Hope. Trans Linn. Soc. 


ie VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


. Sumatra. 


Guinea. 


WELKE Wort HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 103 


fig. 4. &. — Möllenkamp. Deut. 
Ent. Zeit. 1896. pag. 360. fig. . Guinea. 


Allotopus. 
Albers. Deut. Ent. Zeit. 1894. pag. 162. 


moellen- ) Fruhst. Ent. Nachr. 1894. p. 299. 

kampi. — Kraatz. Deut. Ent. Zeit. 1895. 
pag. 287. fig.  (monstr.) . . . Sumatra. 

rosenbergi. Vollenh. Trans. Ent. Soc. Lond. 1872. 

pag. 81. pl. II. fig. 1. — Fruhst. 

Ent. Nachr. 1894. pag. 298. (Fund- 

ort, Flugzeit) Ritsema. Notes Leyd. 

Mus. 1898. pag. 162. pl. 1. fig. 3. 4. 


(pipa. ) ees ee Java Oce 


III. ODONTOLABINI. 
Monogr. Leuthner. Trans. Zool. Soc. XI. (1885) p. 385. 


Neolucanus. 
Thomson. Ann. Soc. Ent. France. 1862 pag. 415. 


Anoploenemus. Burm. (pars) Handb. V. pag. 357. 


Odontolabis Hope. (pars) Cat. Lue. Col. pp. 5—31. 
Leuthner. Monographie pag. 420. 


birmaensis. Möllenk. Notes. Leyd. Mus. 1900. . Birma. 


brevis. Boileau. Bull. Soe. Ent. France. 1899. 
PARSE OA OT Ant Bam 

castano- Hope. Gray. Zool. Misc. 1831. p. 22. 

pterus. Hope. Cat. Luc. Col. pag. 18. — 


Leuthner. Monogr. pag. 423. pl. 84. 
fig. 13 d 14 ©. — Westw. Cab. 


104 


celebensis. 


championi. 


cingulatus. 


lama. 


lansbergei, 


laticollis. 


latus. 
leuthneri. 


marginatus. 


muntjac. 


or. pag. 22. 54. pl. X. fig. 5. d. 

pl 120: fig 10 oe MIO A 
bicolor. Burm.(Anoplocnemus). Handb. 

V. pag. 360. (teste Leuthner). 


Möllenk. Notes. Leyd. Mus. 1900. 


Deut. Ent. Zeit. 1903. pag. 349. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
p- 20. Leuthner. Monogr. p. 428. 
pls 83.709.280, 020% 


p. 20. pl. 4. fig. 3. o. Leuthner. | Malacca. 

Monogr. p. 422. pl. 85. fig. 10 ©. | Sumatra. 
Oliv. Ent. I. 1. p. 14. t. 3. fig. 8. — 

Leuthner. Monogr. p. 430. pl. 85. 

MT Keel nme URL ASE . Sylhet. 


angulatus. Hope. Cat. Luc. pag. 17. 


baladeva. Hope. Trans. Linn. Soc. 


XIX. pag. 105. 

Leuthner. Monogr. pag. 421. pl. 84. 
fig. 4. 9. Möllenk. Soc. Entom. 
1897.08 SA 

Thunb. Mem. S. N. Mose. I. p. 163. 
— Leuthner. Monogr. pag. 420. 
pl. 84. fig. 1. 2. 4.3. 9. — Albers. 
Deut. Ent. Zeit. 1884. pag. 303. 

glabratus. Hope. Cat. Luc. pag. 18. 


Boileau. 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 
1899 pag: (Mo. sies 
Waterh. Ent. Month. Mag. IX. p. 53. 
— Leuthner. Monogr. pag. 426. 
pl. Sb. ded. 10. 


Gestro. Ann. Mus. Civ. Genova. XVI. 


Le Naturaliste XXIV. p. 204. 


G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


India bor. 


Celebes. or. 


„China: 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


. Sumatr. or. 


Java. 


Birma. 


. Tonkin. 


. Sikkim. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 105 


pag. 314. fig. Leuthner. Monogr. 
pag. 422. an let) Bornéo: 
nitidus. Saunders. Trans. Ent. Soe. Lond. 

1854. pl. IV. fig. 1.4. Leuthner. 


Monopr.: pag. 427.000. 0... China. 


China. 
oberthuri,  Leuthner. Monogr. pag. 429. fig. Bende 

Kiu-Kiu. 
opacus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France 1899. (Tonkin. 


pag. 176. RAT Kiu-Kiang 
pallescens. Leuthner. Monogr. pag. 426. pl. 85. 

10.2.4. Era. Chinas 
parryi. Leuthner. Monogr. pag. 424. pl. 85. | China. 

fig. 4. d'. Parry. Cat. Luc. Col. III. | Laos. 

pag. 15. N. 10: ORE | Tonkin. 
saundersi. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 

pag. 20. pl. 9. fig. 3. Leuthner. 

Monoer. pag. 431. pl. 85. fig. 13. 

DOr aaa India: bor. 
sinicus. Saunders. Trans. Ent. Soc. Lond. 

1854. pag. 48. pl. IV. fig. 2 4, 

3 9. — Leuthner. Monogr. pag. 

728. pl. Sie, digg, » 0. rs . China. 
swinhoei. Bates. Proc. Zool. Soc. 1866. p. 346. 

fig. 2. d. — Parry. Cat. Luc. Col. 

III. pag. 15. — Leuthner. Monogr. 


p. 424. pl. 84. fig. 15 a. b. d 16 9. 


Odontolabis. 
Hope. Catal. Lue. Col. pag. 5. 13. 


Chalcodes. Westw. Ann. Sc. Nat. Ser. 2. I. pag. 116. 


Anoplocnemus. Burm. (pars) Handb. Ent. V. pag. 357. 
Leuthner. Monographie pag. 432. 


aeratus. Hope. Trans. Zool. Soc. pag. 99. 


X . 


alces. 


antilope. 


bellicosus. 


brookeanus. 


pl. XIV. fig. 2. — Catal. Luc. 
Col. pag. 16. — Cast. Hist. Nat. 
Ins. II pag. 172. — Westw. Ann. 
Se. Nat. (2) 1. pag. 118. (Chaleo- 
des) Cab. or. pag. 22. pl. X. fig. 6. 
— Burm. Handb. V. pag. 361. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. (3) 
II pl. VII fig. 9. Leuthner. Mon. 
pag. 473. pl. 97. fig. 4.5d4,60. 

Fabr. Syst. Ent. pag. 1. — Oliv. Ent. 
I (1) pag. 8. pl. II. fig. 3. a. b. — 
Leuthner. Mon. pag. 443. pl. 89. 
ie. 78,8 On. A 

cumingi. Hope. Cat. Luc. pag. 17 
(form. amphiod.). 

duz. Westw. Ann. N. H. VII 
pag. 124. — Cab. or. Ent. pag. 17. 
pl. VIII fig. 1. (form. telod.). 

v. Rothenburg. Deut. Ent. Zeit. 1901. 
PREZO RR: 

Gast. Hist. Nat. dp. 171. pl. AVA. 
fig. 1. — Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France (4) II pag. 394. — Parry. 
Trans. Ent. Soc. Lond. (3) II. p. 76. 

alces. Burm. Handb. V. pag. 359. 

serrifer. Hope. Cat. Lue. pag. 17. 
(form. priod.). 

o. ursus Cast. Hist. Nat. II. p. 171. 
pl. XVI. fig. 2. 

vishnu. Hope. Cat. Luc. pag. 17. 

(form. amphiod.). 

Vollenh. Tydschr. Ent. IV. p. 107. 
pl. VI. fig. 1. — Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. (3) Il pag. 15. 


G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Singapore 
© 9 } 5 
| Borneo. 


' Sumatra. 


Luzon. 
? Celebes. 


. Borneo. 


Java. 
? Celebes. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


pl. VI. fig. 5. Leuthner. Mon. p. 469. 
pl. 95. fig. 13—15 4 16—18 o. 


burmeisteri. Hope. Trans. Ent. Soc. Lond. III. pag. 


camelus. 


carinatus. 


279. pl. XIII. fig. 3. Hope. Cat. Luc. 
pag. 5—16.; Ann. & Mag. N. Hist. 
VIII. pag. 302. Parry. Cat. Lue. III 
pag. 13. d ©. — Waterh. Ann. 
Mag. N. Hist. (5) VII pag. 457. 
— Leuthner. Mon. pag. 455. pl. 92. 
fig. 5—8 3. 9 ©. SIEDE 

Oliv. Entom. I. 1. pag. 22. pl. 5 
fig. 19. — Leuthner. Mon. p. 446. 
pl 96. Hert 8.10. on 

alces min. Burm. Handb. V. p. 359. 

carinatus. Parry Trans. Ent. Soc. 
Lond. (3) II pag. 76. pl. II. Cat. 
Lue. Col. III. pag. 14. 

carinatus. Reiche. Ann. Soc. Ent. 
France 1853. pag. 75. 

carinatus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France 1862. pag. 394. 

gouberti. Waterh. Ent. Month. Mag. 
XII. pag. 172. 

Linn. Mus. Lud. Ulr. pag. 34. — 
Syst. Nat. I. 2. pag. 560. Thunb. 
Mém. Soc. Mose. I pag. 193. pl. XII. 
fig. 2. Leuthner. Mon. pag. 474. 
pl. 97. fig. 7—9 d 10 9.11—13 d. 
14 9. Sharp. Proc. Ent. Soc. Lond. 
1884. pag. 18. (cocons). 

bengalensis. 'Tennent. Ceylon I p. 276. 

? cingalensis. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 16 pl. X fig. 8. 


107 


Borneo. 


Sumatra. 


. Trovancore. 


. Philippinae. 


. Ceylon. 


108 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


? intermedius. Deyr. Ann. Soc. Ent. 
France 1864. pag. 314. 
? nigritus. Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 
1864. p. 314. 
castelnaudi. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 14. pl. 1. fig. 2. — loc. cit. 
1870. pag. 74. pl. III fig. 4—6. 


— Leuthner. Mon. pag. 466. pl. 95. (Sumatra. 

fig. 1-44 50. u Borneo. 
celebensis. Leuthner. Monogr. pag. 442. pl. 88. 

fig. 6—8 d. Albers. Deut. Ent. 

Zeit. 1886. pag. 243. 9. — v. d. 

Poll. Notes. Leyd. Mus. IX. 1887. 

pag. 280. d (telod.) . . Celebes. 


ciliatus, Albers. Deut. Ent. Zeit. 1894. p. 167. 
cupreiventris. Möllenk. Notes Leyd. Mus. 1900. 
pag. 45. — Deut. Ent. Zeitschr. 
190$: pas, DAS AIEN 727 
cuvera. Hope. Trans. Linn. Soc. XIX p. 105. 
pl. X fig. 3. Leuthner. Mon. pag. 
452. pl. sl Wig. Jd 10,0. 
Westw. Cab. or. Ent. pl. XXVI. 
fig. 5 . he, STE 
bicolor. Burm. Handb. V. pag. 360. 
(pars). 
delesserti. Hope. Cat. Luc. pag. 16. 
prinseppi. Hope. Cat. Luc. pag. 16. 
(form. mesod.). 
var. alticola. Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903 p. 351. 
dalmani. Hope. Cat. Luc. pag. 17. — Thoms. 
Ann. Soc. Ent. France. (4) II 
pag. 394. — Parry. Trans. Ent. 
Soe. Lond. (3) II pag. 76. — Cat. 
Luc. Col. III pag. 14 


India. or. 


. Borneo. occ. 


. Assam. 


Assam. 


Tenasserim. 
Borneo. 


Sumatra. 


x delesserti. 


duivenbodei. 


elegans, 
eremicola. 


fallaciosus. 


femoralis. 


fratellus. 


fruhstorferi. 


gazella. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Guer. Delessert. Souvenirs Voyage 
Inde. II. pag. 48. pl. 12 fig. 3. — 
ul Mon. pag. 454. pl. 92. 

.1-3. 4 9. 

cuvera. Parry. Trans. Ent. Soc. Ci 
(3) I pag. 447. 

Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. IX pag. 
26. più lier 1. — Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. 1870 pag. 56. 
R. Oberthur. Ann. Mus. Civ. Ge- 
nova. XIV. pag. 566. ©. Leuthner. 
Mon. p. 449 pl. 90 fig. 5—8. 9 o. 

Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903 p. 347. 

Möllenk. Insektenbörse XXII (1905) 
pag. 7. Ir 

Boileau. Bull. Soc. Ent. Pens 1901. 
pag. 284 . 

Waterh. Ann. Mag. N. Hist (5) XIX. 
pag. 446 . 

Leuthner. Monogr. pag. 472. “ale 96. 


109 


. India or. 


Shanghir. 


Birma. 


. Kina-Balu. 


. Annam. 


. Perak. 


fig. 5 d 6 ° ide eet Luzon. 
Meyer— Darcis. Mt. Schweiz. Ent. 


Ges. X pag. 410 pl. 1. 

Fabr. Mant. Ins. I pag. 1. — Ent. 
Syst. I pag. 238. Syst. Eleut. II 
pag. 250. — Oliv. Entom. I. 1. p. 
13. pl. IV. fig. 13. a. b. — Herbst. 
Col. III pag. 313. Thunb. Mém. 
Soc. Nat. Mosc. I pag. 162. — 
Schönh. Syn. Ins. I. 3. pag. 324. 
— Leuthner. Mon. pag. 463. pl. 
96% 10.1058 119. pl. 91.426 o. 

bieolor. Oliv. Entom. I. 1. pag. 22. 
pl V. fig: 20. 


. Tonkin. 


Malacca. 
| Borneo. 

Sumatra. 
| Siam. 


_ ? Nepaul. 


110 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


bicolor. Burm. Handb. V. pag. 360 
(pars.). 

bicolor. Thoms. Ann. Soc. Ent. France 
(4) II pag. 395. Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. (3) IL pag. 77. 
— Cat. Luc. Col. II pag. 14. 
Thunb. Mém. Nat. Mose. I p. 204. 
— Westw. Cab. or. Ent. Le 53. 


pi 120. fig. Ja 
gestroi. Boileau. Le Naturaliste XXIV. pag. 
ANDRE: ME . Birma. 


gracilis. Kaup. Harold. doi Hefte Iv. 
pag. 77. — Leuthner. Mon. pag. 
498. pl. 87: figs 1. 12, 18,859... InaloNeas: 
bellicosus. var. Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1870. pag. 57. 
imperialis.  Müllenk. Insektenbörse XXI (1904) 
pag 048: ital ted) nan alat 
inaequalis. Kaup. Harold. Coleopt. Hefte IV. 
pag. 77. — Leuthner. Mon. pag. 
465. pl. 96. fig. 12 d. — Albers. 
Deut. Ent. Zeitschr. 1886. pag. 
DE Ton a OL n ae ns Nites: 
bicolor var. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1870. pag. 57. 
instabilis.  Möllenk. Insektenbörse XXI (1904) 


pag. SAL ar Alk. . Sumatra. 
intermedia, Van de Poll. Notes. ii Muti XI. 
papi Aap. loei. . Palawan. 


lacordairei. Vollenh. Tijdschr. v. Ent. Iv. pag. 
104. pl. V. fig. 1. — Leuthner. 
Mon. pag. 461. pl. 94. fig. 1—5 d.. 
6. 7. 9. — Boileau. Mém. Soc. Ent. 
Belg. IX. pag. 38. pl. 1, fig. 6—8. Sumatra or. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 111 


latipennis. Hope. Cat. Luc. pag. 17. — Leuthner. | Malacca. 
Mon. pag. 471. pl. 96. fig. 1. 3. d. | Borneo. 
Co ROUE Per PRIA 
dejeani. Reiche. Rev. & Mag. Zool. 
(2) IV. pag. 23. pl. 1. fig. 4. 
dejeant Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
(3) Il pag. 76. 
dejeani var. nigra. Voll. Tijdschr. v. 
Ent. IV pag. 108. 
leuthneri. Boileau. Le Naturaliste 1897 pag. 
DATA figo aL 0. . Borneo. 
lowei. Parry. Trans. Ent. Soc. “Heal 1878 
pag. 336. pl. V. fig. I. — Leuthner. 
Mon. pag. 470. pl. 95. fig. 9. — 
Albers. Deut. Ent. Zeit. 1894 pag. 
165. — v. d. Poll. Notes. Leyd. 
Mus. 1890. pag. 159  (priod.). Borneo. 
ludekingi.  Vollenh. Tijdschr. Ent. IV. pag. 105. 
pl. 5. fig. 2. Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond. (3) II. pag. 13. pl. II. 
fig. 1. Leuthner. Mon. pag. 460. 
ple 9952192102172 3: 1229. pl: 


Se 


Sumatra. 


GIOIA A . Sumatra. 
möllenkampi. Fruhst. Berl. Ent. Zeit. XLII 1898. 
pags 167 Te ©" . Sumatra. 


mouhoti. Parry. Trans. Ent. Soc. Tara! 1864. 

pag. 14. pl. 1. fig. 1. Leuthner. 

Mon. pag. 453. pl. 91. fig. 5. &. Cambodja. 
platynotus. Hope. Cat. Luc. pag. 18. — Thoms. 

Ann. Soc. Ent. France (4) II p. 394. 

— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 

(3) II pag. 77. Leuthner. Mon. 

pag. 435. pl. 88. fig. 9—11 412 9. China. 


emarginatus. Saund. Trans Ent. Soc. 


112 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Lond. 1854. pag. 49. pl. 3. fig. 4. 
evanst. Westw. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1855. p. 201. pl. 10. fig. 5. 


relucens. Möllenk. Notes. Leyd. Mus. 1900. 
p. 45. — Deut. Ent. Zeit. 1903. 
Pag N AE Sumatra: 


ritsemae. Boileau. Bull. Soc. Ent. France 1899. 
pag. 42. . Malacea. 


sarasinorum. Heller. Abh. Mus. Dresd. VII. N°, 3. 
p. 21. pl. III. fig. 11 d' (telod.). . Celebes. 
sinensis. Westw. Cab. Or. Ent. p. 54. pl. XXVI. 
fig. 2. 3 d. 4 ©. Leuthner. Mon. 
pag. 450. pl. 91. fig. 1—3 4.409. China. 
gazella. Thoms. Ann. Soc. Ent. France 
(4) II pag. 395. (pars.). 
gazella. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
(3) II pag. 75. — Cat. Luc. Col. III. 
pag. 13. 
siva. Hope. Cat. Luc. p. 5. 16. — Leuthner. 
Mon. p. 436. pl. 86 fig. 1—6.9,7 ©. Sylhet. 
bellicosus. Reiche. Ann. Soc. Ent. 
France. (3). 1. pag. 72. 
bellicosus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France (4) II pag. 394. 
carinatus. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. (3) II pag. 76. 
sommeri. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1862. 
p. 16. pl. VI. fig. 4. — Leuthner. 
Mon. p. 467. pl. 95. fig. 6-8. | Sumatra. 
10—12 9. — v. d. Poll. Notes | Borneo. 
Leyd. Mus. 1890. p. 160. 3 (telod.). | Banka. 
lowei. Gestro. Ann. Mus. Civ. Genova. 


1880. pag. 313, 


spectabilis. 


stevensi. 


striatus. 


tarandus. 


vollenhoveni. 


wollastoni. 


waterstradti. 


var. kina= 
baluensis. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIN, 


Boileau. Le Naturaliste XXIV. p. 204. 
— Mém. Soc. Ent. Belg. IX. p. 39. 


pl. I. fig. 7-—9. 


Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1864. 


pag. 313. pl. IV. fig. 3. S. Westw. 


Trans. Ent. Soc. Lond. 1874 pag. 
360. pl. III. fig. 4. Leuthner. Mon. 
pag. 4775 pla 97) fig. Ad, 30: 
Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. p. 342. 
Parrv. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 13. pl. 8. fig. 13. Leuthner. 
Mon. pag. 459. pl. 93. fig. 1—3 
ior 3 
Parry. Trans. Ent. Soc. Ta 1864 
pag. 14. pl. III. fig. 1 ©. (telod.) 
pl. II. fig. 2 9 (amphiod.) 3 9. — 
Leuthner. Mon. pag. 457. pl. 93. 
figs io. 64.12 Ord 8.0. 
Von Rothenburg. Deut. Ent. Zeitschr. 
1900 pag. 84. 
Möllenk. Insektenbörse XXI (1904) 


pag. 341 . 
Heterochthes. 


: . Sumatra. 
Thoms. Ann. Soc. Ent. Fiat. 1862. 
pag. 414. — Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. (3) II pag. 76. pl. V. fig. 2. 
des ©. Loc. cit. 1872. pag. 84 
pl. I. fig. 6. (monstr.). Leuthner. 
Mon. p. 447. pl. 90 fig. 1—34,40. 


Celebes. 


Malacca. 
Borneo. 


Philippinae. 


. Borneo. 


| Malacca. 


Sumatra. 


. Borneo. 


Borneo. 


Kina-Balu. 


Westwood. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 17. 


andama- | 
nensis. | 


Leuthner. Monographie pag. 479. 


Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 
pag. 359: pl. IL fig. 2. ic. 


Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 


114 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Leuthner. Mon. pag. 480. pl. 84. 
10.19 211.1 SEE 
brachypterus. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag: 18. pl. 10. 48.6.7. 4. pl. i: 
fig. 1-3 “9. — Leuthner. Mon. 


. Andamanae. 


pag. 479. pl. 84. fig. 5—7 2,8 ©. Cambodja. 


IV. CLADOGNATHINI. 


Ciadognathus. 


Burmeister. Handb. der Entom. V. pag. 364. 


Macrognathus. Hope. Catal. Luc. 5 (pars). 


confucius. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 
— Ann. Nat. Hist. XI pag. 62. 
Catal. Luc. pag. 18. — Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV pag. 
giraffa. Fabr. Ent. Syst. App. pag. 


Ut 


PS 


52. — 


Oliv. Entom. I. 1. pag. 21. pl. 5 | 


fig. 16. — Burm. Handb. V. p. 368. 
brahminus. Hope. Trans. Linn. Soc. 
XIX. pag. 106. 
Q. downesi. Hope. Cat. Luc. pag. 19. 


Psalidoremus. 


Tschusan. 
Nepal. 
Assam. 


| Java. 


Motsch. nom. nov. Psalidognathus. Et. Ent. 1861 pag. 13. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870 pag. 76. 


dissimilis. Boileau. Ann. Soc. Ent. France. 1898. 


Bull. pag. 95. fig. 


inciinatus. Motsch. Etud. Ent. 1857. pag. 29. 
11. — 1861. pag. 13. — 1862. 


fio 


5: 


Liu-Kiu. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 115 


pag. 55. v. Harold. Mitth. Naturw. 

Ver. Bremen. 1875. pag. 288. . Japonia. 
mandibularis. Thoms. Ann. Soc. Ent. 

France. 1862 pag. 417. 


var. inflexus. v. Harold. Loc. cit. pag. 288. . . Japonia. 
motschulskyi. Waterh. Trans. Ent. Soc. Lond. 1869. (Japonia. 
poggio, ine Se ae Arendt 
Aulacostethus. 


Waterhouse. Trans. Ent. soc. Lond. 1869 pag. 13. 
archeri. Waterh. loc. cit. pag. 14. pl. II fig. 1. India bor. 
Metopodontus. 
Hope. Catal. Lucan. pag. 30. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. pag. 76. 


Hoplitocranum. Jacowl. Horae Soc. Ent. Ross. XXX pag. 172. 


attenuatus. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


pag: 26. pl4. fio des 0". . Malacca. 
biplagiatus. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 

pass 200, ply 10. fig..4. i ..y = Nepal. 
bison. Fabr. Ent. Syst. II. p. 238. — Oliv. 


Entom. I. 1. pag. 13. pl. 3. fig. 6. ( Amboina. 
— Burm. Handb. V. pag. 373. . (Ceram. 
fulvolimbatus. Blanch. Voy. Pôle. 
Sud. pag. 138. pl. 9. fig 11—12. 
tesserarius. Herbst. Käfer III pag. 298. 
t. 33. fig. 3. 
blanchardi. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. 


pag. 337. pl..5. fig. 2. d'. . . Mongolia. 
var. Planet. Ann. Soc. Ent. France. 1899. 
thibetanus. | pag. 385—387. ...... . «+. . Thibet. 


8* 


116 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


calcaratus. Jacowl. Horae. Soc. Ent. Ross. XXX. 
jig tee OE ects MERE 
candezei. Boil. Mém. Soc. Ent. Belg. IX p. 34. 
pl. 1. fig. 1. Le Naturaliste. XXIV 


page 208 ALI ACNE 1 we 
castaneus. Hope. Cat. Luc. pag. 12. d. . . 
einctus. Montr. Ann. Soc. Agr. Lyon. VII. 


p. 27. — Waterh. Ann. Mag. Nat. 
Hist. (5). XIX. 1887. p. 381— 5382. 
bison. var. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 22. 
cinnamomens. Guér. Ic. Regn. An. pag. 108. pl. 27 
tig. 3. — Burm. Handb. V. p. 372. 
fulvipes. Hope. Cat. Luc. pag. 18. 
pallidipennis. Hope. Trans. Linn. Soc. 
XVIII. pag. 590. 
Q. rafflesi. Hope. Proc. Ent. Soc. 
Lond. 1844. pag. 106. — Westw. 
Trans. Ent. Soc. Lond. IV. 1847. 
pag. 274. pl. 20. 
downesi. Hope. Trans. Zool. Soc. Lond. I. p. 99. 
pl. 13. fig. 7. — Cat. Lue. pag. 11. 
— Burm. Handb. V. pag. 374. 


Birma. 


Malabar. 

India or. 
Ins. Wood- 
lark. Nov. 
Guinea. 


Ins. Key. 


Java. 


Sumatra. 


. Guinea. 


= Chi € LL 

dubernardi. Planet. Bull. Soc. Ent. France. 1899. = 
ei ‘ Tsekou. 
pag. DSL À PR 
elaphus. Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. p.343. Sumatra. 


felschei. Möllenk. Insektenbörse XXI. (1904). 
PAS OG Aer kr Oe, ee: 
foveatus. Hope. Trans. Linn. Soc. XVIII. p. 590. 
— Cat. Luc. pag. 12. 
astacoides. Hope. Trans. Linn. Soc. 

XVIII. pag. 590. 


. Africa occ. 


. India. or. 


imprcssus. 


inquinatus. 
jacowleffi. 


jenkinsi. 


kannegieteri. 


limbatus. 


mac clel- 
landi. 


- mohnikei. 


occipitalis. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


fraternus. Hope. Cat. Luc. pag. 12. 


omissus. Hope. Trans. Linn. Soc. 
XVIII. pag. 591. — Cat. Lue. p. 12. 

Waterh. Trans. Ent. Soc. Lond. 1869. 
p. 17. — Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1870. pl. Il: fie, 1. 3. 

Westw. Cab. Or. Ent. pl. 8. fig. IV. 

Boil. Bull. Soc. Ent. France. 1901. 
pag. 282. 

Westw. Cab. Or. Ent. pag. 21. pl. 10. 
fig. 3. 

v. d. Poll. Notes Leyd. Mus. XVII. 


pag. 63. . BARS NET dE 
volkmanni. Nonfr. Berl. Ent. Zeit. 
1895. pag. 279. — Rits. Notes 


Leyd. Mus. 1896. pag. 130. 


Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (5) 
XIX pag. 881 


Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 
pag. 83. — Ann. Mag. Nat. Hist. 
XII pag. 364. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. III pag. 74. 


quadrinodosus Parry. Proc. Ent. Soc. 
Lond. 1862 pag. 109. — Trans. 


Ent. Soc. Lond. 1864 pag. 22. pl. 8 
fig. 4. d. (teste Parry). 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. | 


pag. 338. pl. 5. fig. 3. 


Hope. Cat. Luc. pag. 13. — Waterh. 
Ann. Mag. Nat. Hist. (6) V pag. 35. 
asteriscus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 417. Waterh, 


. India or. 


India or. 


. Annam. 


. Assam. 


. Sumatra. 


| Queens- 


| land. 


Torrès. 


. Assam. 


Java. 


x | Sumatra. 


\ 


118 


planeti. 


roepstorffi. 


savagei. 


sericeus, 


suturalis, 


G. 


swanzyanus. 


torresensis. 


umhangi. 


wentzel— 


heck= 
mannae. 


| 
| 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Ann. Mag. Nat. Hist. (6) V pag. 35. 

(teste Boileau). 
Boil. Le Naturaliste. 1897 pag. 287 fig. Congo. 
Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (6) 


Vi pae, heele PA ne er Andamanae. 
Hope. Ann. Mag. Nat. Hist, IX pag. 
494. — Cat. Luc. pag. 12. . . Guinea. 


(f. min.). ungulatus. Hope. Ann. Mag. 
Nat. Hist. IX pag. 494. — Cat. 
Luc. pag. 12. 
Westw. Proc. Ent. Soc. Lond. 1844. 
: x x Borneo. 
pag. 106. --- Trans. Ent. Soc. Lond.  _ 
; Sumatra. 
IV pag. 274. pl. 20. fig. 3. | 


| Java. 


Malacca. 
©. juvencus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 

France. 1862. pag. 396. 
pulverosus. Parry. Proc. Ent. Soe. 

Lond. 1862. pag. 110. — Trans. 

Ent. Soc. Lond. 1864. pl. 6. fig. 1. 


Oliv. Ent. I. 1. pag. 16. pl. 4. fig. 


12. — Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond.1864.7pag.25r 7.7.2 27. Siam. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 
pag 181 pl. Wig. Aint + Ashanti: 
Deyr. Trans. Ent. Soe. Lond. 1870. ah 
pag 60 pl: 1.18.19 2A ae 
Torres. 


Fairm. Ann. Soc. Ent. France. 1891. , Africa. or. 
— Planet. loc. cit. 1894. pag. 119. German. 
10.001899. pag 3887. SS Zanzibar: 

hacquardi. Oberth. in litt. 

Kolbe. S. B. Ges. Naturf. Berlin. 


LOOR pac st. Roe A mriamne 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 119 


Prosopocoelus. 
Hope Catal. Lucan. pag. 30. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. pag. 76. 


2 Guinea. 
antilope. Sweder. Vet. Ak. Nya. Handl. 1787. Sun 
VII. pag. 186. pl. 8. fa. dr. 
Leone. 
picipennis. Hope. Ann. Mag. Nat. Hist. 
IX pag. 494. — Cat. Luc. pag. 14. 
quadridens. Hope. Cat. Lue. pag. 14. 
— Dohrn. Stett. Ent. Zeit. XXXVI 
pag. 291—294. 
senegalensis. Hope. Cat. Luc. pag. 14. 
speculifer. Hope. Cat. Luc. pag. 14. 
approxi- Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. | Laos. 
matus. pag. 26. — Loe. cit. 1870 pag. ur 
Sar pho ig A china. 
assimilis. Parry. loc. cit. 1864. pag. 25 . . Ins. Waigiu. 


Q productus. Parry. Proc. Ent. Soc. 
Lond. 1862. pag. 109. 


aulicus. Möllenk. Insektenbörse XXII (1905) 
pagi : . Borneo. bor. 
bruyni. Oberth. Ann. Mus, Civ. Genova XIV. 


pag. 567. pl. 1. fig. 4. 5. * 6 9. Sanghir. 
buddha. Hope. Trans. Linn. Soc. XIX. pag. 

107. t. 7. fig. 3%. — Parry. Trans. 

Ent. Soc. Lond. 1863 pag. 448. 

— Albers. Ann. Soc. Ent. Belge. 

1893. pag. 69 LE . Sylhet. 
(f. min.) thibetieus. Westw. Trans. 

Ent. Soc. Lond. 1855. pag. 199. 

ple 10s fie. "3": 


bulbosus. Hope. Trans. Linn. Soc. XIX. pag. 
589. pl. 40 fig. 2. — Parry. Proc. 
Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 8. . India or. 


120 G. 


camarunns. 


cavifrons. 


cilipes. 


congoanus. 


crenulidens. 


curvipes. 


decipiens. 


denticulatus. 


dentifer. 


dorsalis. 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


erenicolliis. Thoms. Ann. Soc. Ent. 


France. 1862 pag. 418 &. 


Q punctiger. Hope. Trans. Linn. Soe. 
XIX pag. 592. — Cat. Lue. pag. 24. 


Kolbe. Ent. Nachr. 1897 pag. 12 


Hope. Cat. Luc. pag. 13. — Parry. 

Trans. Ent. Soc. Lond. 1864 pag. 32. 
dorsalis. Burm. Handb. V. pag. 370. 
© tenuipes. Hope. Cat. Luc. pag. 18. 


Se 


(teste parry). 


Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 


pag. 416. 3. 


Fig ot 


Fairm. Ann. Soc. Ent. Belg. 1895. 


pag. 173. 


Hope. Cat. Luc. pag. 25. ©. — Parry. 


SE 


Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 


30, 6. 


VII. pag. 148. 


pag. 283 . 


pag. 29. pl. 1. fie. 5: 


. Kamerun. 


Luzon. 


: . India vor. 
Duvivier. Bull. Soc. Ent. Belg. 1891. 
CCOXVIII. — Boileau. Mém. Soc. 
Ent. Belg. IX. 1902. pag. 33. pl. 


Africa oce. 
[bemba. 


. Lang-Song. 


: . Punah. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 31. pl. 4. fig. 4. ©. — Deyr. 
Ann. Soc. Ent. France. 1864. pag. 
315. — Vollenh. Tijdschr. Ent. 
3 . Malabar. 
Boil. Bull. Soc. Ent. France. 1901. 
. Annam. 
Deyr. Ann. soc. Ent. Belo. IX, 1865. 
«i + India: or: 
Erichs. Nov. Act. Leop. Car. XVI. 
Suppl. pag. 241. t. 37. fig. 6. 9. 
— Burm. Handb. V. pag. 370. — 


ebeninus. 


elegantulus. 


eximius. 


faber. 


feai. 
flavidus. 


forceps. 


forficatus. 
forficula. 


fruhstorferi. 


hanningtoni. 


javanensis. 


lafertei. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Parry. nes Ent. Soc. Lond. 1864. 
. Manilla. 


pag. 51. : 
Albers. Deut, Ent. Zeit. 1891. p. 367. 


Albers. Deut. Ent. Zeit. 1891. p. 76. 
Lond. 1864. 


Trans. Ent. Soe. 


39 


Parry. 
pag. 
pag. 419. — Parry. 
Soc. Lond. 1864. pl. 12. fig. 2 

Boil. Le Naturaliste. XXIV. p. 204. 

Parry. 
pag. 110. Trans. Ent. Soe. 
Lond. 1864. pag. 27. pl. 8. fig. 2 

Vollenh. Tijdschr. v. Ent. IV. 1861. 

109. t. 6. fig. 2. d. —Boil. 

Ann. Soc. Ent. Belo. XLV. pag. 8 

3. pl. fest. 

Deut. Ent. Zeit. 1903. pag. 341 


pag. 


Thoms. 


Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 


Q. fig. 2. Möllenk. 


Mindanao. 


Java. 


a . Africa. oce. 
Thoms. Ann. Soc. Ent. DA 1962. 


Trans. Ent. 


. Guinea. 


Birma. 


cd. India or. 


. Sumatra. 
Albers. Deut. Ent. Zeit. 1889. p. 232. 


Rev. Zool. 1856. pag. 527. 
— Arch. Ent. I. pag. 488. pl. 14. 


Sumatra. 


faded. 180 . India or. 
Celebes. 

Kolbe. Ent. Nachr. 1897. pag. 10 . eure 
Lombok. 


Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (6) V. 


pag. 54. : 
v. d. Poll Notes Vos veo 

pag. 125. 
Reiche. Rev. Zool. 

ple kre 3: 
Lond. 


1852. pag. 
— Parry. Proc. Ent. 


Soc. 1862. pag. 109. 


Trans. Ent. Soe. Lond. 1864. p. 23. 


. . N. Hebridæ. 
Ent. 


pl. 8. fig. 5. 


Montr. Ann. Soe. 


lifuanus. 


. + Africa or. 
1895. 
. . Lawang. 
24. 


lateralis. 


laticeps. 


lorquini. 


modestus. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 

pas 295 pl. 12. digs laud = . Africa occ. 
myrmecolion. Schauf. Horae. Soc. Ross. XXI. p.118. Macassar. 
mysticus. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. ( Malacca. 

pag. 82 ME tte Sumatra. 
natalensis. Parry. Trans. Ent. Soe. Lond. 1864. 

pag. 36. — Loe. cit. 1870. pag. 82. 

oleae hess 6.70. . Port Natal. 
neervoorti. Fruhst. Ent. Nachr. XXXIV. pag. 36. Sumbawa. 
ovatus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France 1901. 

pag. 283 . . Annam. 
oweni. Hope. Cat. Luc. pag. 14 . Assam. 

© subangulatus. Hope. Cat. Luc. p. 21. 

passaloides. Hope. (Dorcus). Cat. Luc. pag. 24. 

©. — Parry. Trans. Ent. Soc. 

Lond. 1864. pag. 44. pl. 10. fig. | Java. 

4. d. — Cat. Luc. III. pag. 11. | Sumatra. 

(an huj. genus ?) af Borneo. 
pasteuri. Rits. Notes. Leyd. Mus. XIV. pag. 

alt= HER V pl 2g lS. Saves 
patricius. Schauf. Horae. Soc. Ross. XXI p. 118. Macassar. 


perplexus. 


G VAN ROON, NAAMLIJST DER 


France. 1860. pag. 281. — Reiche. 


Rev. Zool. 1852. Note. 


marginatus. Burm. 


pag. 369. 
pag. 402. 


pac 20. plet. fig. 2 


Parry. Proc. Ent. Soc. 


2. — Fauvel. 

Bull. Soc. Normand. 1867. p. 181. 

Hope. Cat. Luc. 1845. — Deyr. Ann. 

Soc. Ent. Belg. 1865. pl. 1. fig. 3. 

Handb. V. 
. Philippine. 

Möllenk. Insektenbörse XXI. (1904). 


Lond. 1862. 


LUCANIDEN, 


: . Himalaya. 
Deyr. Ann. Soc. Ent. Bele. IX. 1865. 
; . Celebes. 
mandibularis. Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. p. 345, 


Tonkin. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 123 


pag. 111. — Trans. Ent. Soc. Lond. 


1864. pag. 26. d. — Loe. cit. 
1870: pag. 820705048 AVON BALS Fr Indiaor: 
politus. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 


pag. 110. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
1804. pag. 20% pl. 10. fie Si. « India, or: 
punctatis= Fairm. Ann. Soc. Ent. Belg. 1893. 
simus. DA RO ZA rosy oe el Ses, Comores 
sayersi. Hope. Cat. Lucan. pag. 14 . . . SierraLeona. 
senegalensis. Klug. Erman. Reise Atlas pag. 38. — 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 34 3 Sg Senegal 
antilope. Burm. Handb. V. pag. 371. 
martini. Hope. Cat. Lucan. pag. 14. 
serricornis. Latr. Regn. Anim. III. pl. 17. fig. 3. 
— Burm. Hand. V. pag. 392. — 
Reiche. Ann. Soc. Ent. France. 


18522 pag. SIE E Madarascar. 


a Nonfried. Ent. Nachr. 1892. pag. 119. Madagascar. 
brunneus. 
spencei. Hope. Trans. Linn. Soc. 1841. pag. 
589. — Cat. Luc. pag. 19. — 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
L804. Pag. aa ANA sci. orb. Assam, 
squamilateris. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. | Sumatra. 
pag. 111. — Trans. Ent. Soc. ‘ Borneo. 
London. 1864. pag. 26. d. . . | Malacca. 
tarsalis. Rits. Notes. Leyd. Mus. XIV. pag. 
191. — ibid. XV. 1893. pl. 2. 
Ag. Jer dina. ; . Java. 


tragulus. Vollenh. Tijdschr. Ent. IV. 1861. 
pag. 113. pl. 7. fig. 4. 5, d. — 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag: 24 pl.-7. fig. 6... ...-. . Ternate. 


D 


124 


vittatus. 


wallacei. 


wimberleyi. 


zebra. 


- VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. 1865. 


pag. 28. pl. 1. fig. 4. Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. 1870. pag. 59 
Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
pag. 109. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
1864. pag. 23. pl. 7. fig. 2. 7%. — 
Parry. id. 1870 pag. 81. o. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1875. 
pag. 161 - : 
Oliv. Ent. I. 1. pag. 24. pl. 5 3. fig. 
17. — Burm. Handb. V. pag. 
375. — Vollenh. Tijdschr. Ent. 


. Philippinae. 


. Halmaheira. 


. Andamanae. 


LV; 1861 pag 108. pl. IVe. Java. 

5. d. — Parry. Trans. Ent. Soc. | Sumatra. 

Lond. 1864. pag. 25. pl. 4. fig. 5. 9. ‘ Birma. 

Homoderus. 
Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. pag. 107. 

bellicosus. Boileau. Mém. Soc. Ent. Belg. IX. 

pag. 36. pl. 2. fig. 4. — Le Natu- 

raliste. XXIV. pag. 204. . . . Congo. 
bicolor. Möllenk. Soc. Entom. 1897 pag. 145. Guinea. 
gladiator. Jakowl. Hor. Ent. Ross. XXIX.p.525. Kamerun. 

preussi. Kolbe. Ent. Nachr. XXII. 

pag. 7. 301. 
johnstoni.  Waterh. Johnston. Uganda protecto- 

rate. I. pag. 460 . . Uganda. 
mellyi. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 


pag. 107. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 38. pl. 11. fig. 6. 
d. — Westw. Trans. Ent. Soc. 


Lond. 1863. pag. 437. pl. 16. fig. 7. 
d. 8. 9. — Deyr. Ann. Soc. Ent. 


~ 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 125 


France. 1864. pag. 316. pl. 4. 
figo Ar ad MUST . . Guinea. 

var. polyo-) Boileau. Mém. Soc. Ent. Belg. IX. 
dontus. pag. 52. pl. 11. fig. 5-9. . . Guinea. 


Cyclommatus. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond, 1863. pag. 9. 


Cyclophthalmus. Hope. Catal. Lucan. 1845. pag. 5. 
Megaloprepes. Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. pag. 420. 


Ritsema. Notes Leyd. Mus. XIV. 1892. pag. 3—6. 


albersi. Kraatz. Deut. Ent. Zeit. 1894. p. 268. Birma. 
canaliculatus. Rits. Notes Leyd. Mus. 1891. p. 235. | Ins. Nias. 
— id. Notes Leyd. Mus. XV. ! Borneo. 
pl 2. fie? ata . | Sumatra, 
consangui- } Boil. Bull. Soc. Ent. France. 1898. 
neus, . pags AUS LUN wang ven Ard tet Kıma-Balu:. 
cupreonitens. Boil. Ann. Soc. Ent. Belg. XLV. 
pag pio Te. Ss oie a . Java. 
de haani.  Westw. Ann. Nat. Hist. 1841. p. 124. 
— Burm. Handb. V. pag. 375. 
— Westw. Cab. Orient. Ent. 1848. ( Borneo. 
pag. ale ple 10: Aa 2.4 » {| Sumatra. 
affinis. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1864. pag. 40. d. (teste Ritsema). 
elaphus. Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. 
pass DON eee en te 2.2. mara. 
faunicolor. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1844. 
pag. 106. 9. — Westw. Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV. 1847. pag. 
273: pi 20. fg: 1. 20% . Java. 
frey-gessneri. Rits. Notes Leyd. Mus. XIV. pag. 1. Java. 


giganteus.  Müllenk. Deut. Ent. Zeitschr. 1903. 
pags GOP nie piles te Celebes: 


126 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


giraffa. Möllenk. Insektenbörse XXI (1904) 
pag. 372 . 

insignis. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
pag. 111. — Trans. Ent. Soc. 


Lond. 1864. pag. 41. d. — Rits. 
Notes Leyd. Mus. 1894. pag. 110. 
kaupi. Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. 1865. 
pag. 30. pl. 2. fig. 2. Gestro. 
Ann. Mus. Civ. Genova. XVI. pag. 
310. fig. S 
maitlandi. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 40. pl. 12. fig. 4! . 
margaritae. Gestro. Ann. Mus. Civ. Genova. IX. 
pag. 324. fig. & 
metallifer. Boisd. Voy. Astrol. Col. pag. 286. 
pl. 6. fig. 20. — Deyr. Ann. Soc. 
Ent. Belg. 1865. pag. 30. pl. 2 
fig. 1. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 39. — Gestro. 


Ann. Mus. Civ. Genova. XVI. 1881. 


pag. 310. 
f. min. aeneomicans. Parry. Proc. Ent. 
Soc. Lond. 1862. pag. 111. 
var. ritsemae. Jakowl. Horae. Ent. Ross. XXX. 
pag. 173 . 
mniszechi. Thoms. Rev. Zool. 1856. pag. 526. 
— Ann. Soc. Ent. France. 1862. 
pag. 397 . 
modiglianii. Rits. Ann. Mus. Civ. Genova. XIX. 
1899. pag. 620 x 
montanellus. Möllenk. Insektenbörse xx (1904) 
pag. 372 . 
mysticus, Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1908. p. 339. 


. Kina-Balu. 


Borneo. 


. Nov.Guinea. 
. Borneo. 


. Nov.(tuinea. 


. Celebes 


. Celebes. 


. Shanghai. 
. Si-Rambé. 


. Kina-Balu. 


Nov.Guinea. 


pasteuri. 


pulchellus. 


speciosus. 


squamosus. 


sumptuosus. 


strigiceps. 


tarandus. 


trifurcatus. 
zuberi. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Rits. Notes. Leyd. Mus. 1891. pag. 


233. pl. X. fig. 1. d. 
Möll. Deut. Ent. Zeit. 1903. pag. 340. 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1898. 


pag. 268 . : SUE 


Rits. Notes. Leyd. Mus. 1892. pag. 


45. — Loc. cit. 1894. pag. 110. 


Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. 


99 
pag. 558 . ; 


Westw. Cab. or. Ent. pag. 18. pl. 8. 
he son di. 


multidentatus. Westw. Cab. or. Ent. 


pag. 17. pl. 8. fig. 3. 
Thunb. Mem. Mose. I. 1806. p. 190. 
pl. 12. fig. 1. — Burm. Handb. V. 


pag. 374. — Thoms. Ann. Soc. 


Ent. France. 1862. pag. 421. — 


Gestro. Ann. Mus. Civ. Genova. 
LISTA pagi) A owls a, 
metallifer. Hope. Cat. Lucan. pag. 5. 
rangifer. Schönh. Syn. Ins. I. 3. pag. 
322. — Westw. Cab. or. Ent. pag. 


212 pl. 10-122. 
Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. p. 339. 
Waterh. Ent. Month. Mag. XII. p. 175. 


Auxicerus. 


. Sumatra. 


Nov. Gui- 


nea, OCC. 


| Borneo. Sa- 


| lomon. Ins. 


Borneo. 
Kaiser- 
Wilh.land. 

India or. 
| Himalaya. 


Borneo. 


Salomon Ins. 


Mindoro. 


Waierhouse. Ann. Mag. Nat. Hist. (5) XI. pag. 387. 


Calodaemon. Boileau. Le Naturaliste. 1897. p. 248. - 1898. p. 119. 


aethiops. 


Jakowl. Hor. Soc. Ent. Ross. XXXIV. 


DALLO allan a TN, AMEN An 


Bolivia. 


128 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


multicolor. | (Calodaemon). Boileau. Le Naturaliste. 
1897. pag. 248. 1898. p. 119. fig. Bolivia. 
platiceps. Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (5). Peru. 
XI. pag. 387. — Aid. Identif. | Chancha- 


Insects. II. pag. 181. fig. 1 . . ! moyo. 


Prismognathus. | 
Motschulsky. Schrenks Reise. pag. 138. 


Cyclorasis. Thomson. Ann. Soc. Ent. France. 1862. pag. 397. 


angularis. Waterh. Ent. Month. Mag. XI. 1874. 


pag. 6. — Lewis. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1883. pag. 337. pl. XIV. 
fig Te er . Japonia. 


davidis. Deyr. Ann. Soc. Ent. ti 1878. 

pass GET cya) Psn deed China centre 
platycephalus. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 

pag. 83. — Ann. Mag. Nat. Hist. 

XII. pag. 364. — Westw. Cab. 

or. Ent. pag. 17. pl. 8. fig. 2. 

Hope. Trans. Ent. Soc. Lond. IV. 

pag: AVS a vate is . Assam. 
subaeneus. Motsch. Schrenks Reise. 1860. pag. 

138. pl Brig. E . Dauria. 

dauricus. Motsch. loc. cit. 1860. pag. 

157..pl29. fig: ti. o; x. Heyden: 

Deut. Ent. Zeit. XXVIII. pag. 

276. An. 

jekeli. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 

1864. pag. 41. pl. IX. fig. 4. d. 

— loc. cit. 1870. pag. 87. 
subnitens. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 

pag. 112. — Trans. Ent. Soe. 

Lond. 1864. pag. 42. pl. 7. fig. 1. d'. India. or. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 129 


Cantharolethrus. 


Thomson. Ann. Soc. Ent. France. 1862. pag. 411. 


azambrei. 


buckleyi. 


inflexus. 


luxeri. 


steinheili. 


affinis. 


Boileau. Le Naturaliste. 1897. pag. 
Bee Ge ri ia ne rapa Ecuador: 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1872. 
pag. 77. pl. 1. fig. 1. d. fig. 2. 9. Ecuador. 
Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
pago I ur Costa Rica. 
Buquet. Ann. Soc. Ent. France. 1843. 
Bull. pag. 51. d. — Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 6. pl. 
9. fig. 6. d. Waterh. Cist. Ent. 
1875. pag. 365. 9. — Parry. Cist. 
Ent. Il. pag. 51. — Bates. Biol. 
Centr. Amer. Coleopt. II (2) pl. 
elio io anderde Columbia, 
georgius. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 412. 
© reichei. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 
1843. pag. 95. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. IV. 1846. pag. 182. pl. 13. 
fig. 3. 9. Burm. Handb. V. pag. 
420. Note. — Chenu. Encycl. 
d’Hist. Nat. tab. X. fig. 4. 
Columbia. 
Parry. Cist. Ent. Il. pag. 51. . . er 
centr. 


Leptinopterus. 


Hope. Entom. Mag. V. (1838). pag. 316. 


Psalidostomus. Burm. Handb. V. pag. 377. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1872. 


page 80. pl. Is fig Sd van. Parana. 


Tijdschr. v. Entom. XLVILL. g 


150 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


pulchellus. Klug. M.S. in Mus. Berol. 
(teste Nonfried). 
consimilis. Möllenk. Notes Leyd. Mus. 1900. 
pag. 47. — Deut. Ent. Zeit. 1903. 
Pag. 00 ee ie I dual 
elegans. Jacowl. Hor. Soc. Ent. Ross. XXXIV. 
pag DOLL, 2 CILE See TASTI 
a Burm. Handb. der Ent. V. p. 378. £. Brasilia. 
mus. | 
femoratus. Thoms. Aun. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 397. 
tibialis. Klug. Nov. Act. Leop. Car. 
1825. XIL pag. 431. 
femoratus. Fabr. Ent. Syst. U. pag. 237. — 
Olive, Ent Tel pas MI pl. 
fig. 10. — Burm. Handb. V. p. 378. Brasilia. 
fraternus. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 


pag. 359. pl. 3., fie, 3. die | Brasilia: 


fryi. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. Brasilia 
p. 112. — Trans. Ent. Soc. Lond. {(prov.Con- 
1864. pag. 43. pl. 7. fig. 4. d . \tagallo.) 
gracilis. Boil. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
pam 00:70 i ek Basar 
ibex. Billb. Mém. Ac. Petersb. VII. p. 382. 


pl. 12. fig. 1. Sturm. Cat. 1826. 
pag. 67. t. 2. fig. 18. a—c. — 
Burm. Handb. V. pag. 379 . . Brasilia. 
sarcorhamphus. Cast. Hist. Nat. II. 
pag. 172. 
melanarius. Hope. Cat. Lucan. pag. 15 . . . Brasilia. 
(f. min.). junereus. Hope. Cat. Luc. 
pag. 15. 


morio. Burm. Handb. V. pag. 379. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. Pat 


paranensis. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1872. 

pag. 80. pl. Ik noe BNL AEOS Parana, 
polyodontus. Hope. Cat. Luc. pag. 15. — Burm. 

Handb. Vi. pact del N WERNER. Brasilia. 
tibialis. Eschsch. Entomogr. I. p. 5. t. 1. fig. 1. St.Catharina. 
v-nigrum. Hope: Catal. ‘Lue. pag: 15 €... . Brasilia. 

triangularis. Burm. Handb. V. p. 380. 


Macrocrates. 
Burmeister. Handb. der Ent. V. pag. 581. 


bucephalus. Hope. Cat. Luc. pag. 15. — Burm. 
Handb. V. pag. 382. — Dohrn. 


Stett. Ent. Zeit. 1862. p. 155. 9. Brasilia. 


Metadorcus. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. pag. 88. 


rotundatus. Parry. (Leptinopterus). Proc. Ent. 
Soc. Lond. 1862. pag. 112. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 
43. pl. 7. fig. 8. d'. — Boileau. 
Bull. Soc. Ent. France. 1899. pag. 


DO ter en RU CU sea rasa 


V. DORCINI. 


Hemisodorcus. 


Thomson. Ann. Soc. Ent. France. 1862. pag. 421. 


Macrognathus. Hope. Cat. Luc. pag. 5 (pars). 
Albers. Deut. Ent Zeit. 1894. pag. 167. 


donckieri. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1898. 
pace 22%. fio 0 ke Himalaya. 


elegans. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
9* 


132 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


pag. 110. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
1864. pag. 27. pl. 8. fig. 3. d. — 
ibid. 18707 pag: 3, ta A a e 
Digonophorus utkinsoni. Waterh. Ann. 
Mag. Nat. Hist. (6) XVI pag. 157. 
(teste Boileau. Bull. Soc. Ent. 
France. 1899. pag. 178). 
fulvonotatus. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
pag. 111. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 28. pl. 6. fig. 3. 
d. — Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 
pag. 91 RE . India. or. 
bisignatus. Parry. Proc. Ent. Soe. 
Lond. 1862. pag. 111. — Trans. 
Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 28. 
plo it. daddi elio ig 
Ent. soc. Lond. 1870. pag. 91. 
gracilis. Saund. Trans. Ent. Soc. Lond. 1854. 


Hans 


pac. Ave Pl. co 48.18. Sao aa hina. 
mac leayi. Hope. Cat. Luc. pag. 19 . . . . Assam. 
nepalensis. Hope. Gray. Zool. Misc. I. 1831. pag. 
22. Reiche. Ann. Soc. Ent. France. | Nepal. 
1853. pag. 81 TA 
chevrolati. Chenu. Mag. Zool. 1845. 
pl. 44. #. — Redtenb. Hüg. Kash- 


mir IV. pag. 532. 


| Assam. 


(f. min.) parryi. Hope. Proc. Ent. 
Soc. Lond. 1845. pag. 94. — Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV. pag. 193. — 
Cat. Luc. pag. 20. 

(f. max.) rafflesi Hope. Trans. Linn. 
Soc. XVII. pag. 588. 

similis. Hope. Gray. Zool. Mise. I. 


a0. 22 
pag. 22. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 


picipennis. 
pag.-202., pl. -10. figs Oto drone ve China: 
semenowi. Jakowl. Horae Soc. Ent. Ross. 
ÄANXIV: pag: SOMME Tr Setschuen: 
sinensis. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 


pag. 176 . Yunnan. 


Ditomoderus. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 45.. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 45. — Westw. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 46. pl. 12. fig. 
6. — Boileau. Ann. Soc. Ent. Bele. | Borneo. 


mirabilis. 


XLV. pag. 1%. pi. I. fie. 5. 0, 3 ( Sumatra. 


Eurytrachelus. 
Thomson. Ann. Soc. Ent. France. 1862. pag. 421. 


Platyprosopus. Hope. Cat. Lue. pag. 31. 

Thomson. Ann. Soc. Ent. France 1862. pag. 421. 
Macrodorcus. Motsch. Etudes Ent. 1861. pag. 15. 
Serrognathus. Motsch. Etudes Ent. 1861. pag. 12. 


Vollenh. Tijdschr. voor Ent. VIII. 
1865. pag. 150. pl. 10% fig.. 25 €. 
3. ©. Albers. Deut. Ent. Zeit. 1883. 

222. — 1886. pag. 83. — 


alcides. 


pag. 
LAS page253. u. 0 
Lansberge. ©. R. Belge. 1880, CX VIII. Nov.Guinea. 


Sumatra. 


arfakianus. 
(f. min.) coranus. Gestro. Ann. Mus. 

Civ. Genova XVI. pag. 321. fig. d. 

Perty. Obs. Col. Ind. 1851. pag. 56. t. 
Ji fie, 55-— Burm: \Handb.. V. 


or ae + |e eee al ae 


. . 


bucephalus. 


134 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


briareus. Hope. Cat. Lue. pag. 20. 


bubalus. Perty. Obs. Col. Ind. 1831. 
pag. 35. — Parry. Trans. Ent. 


Soc. Lond. 1864. pag. 48. 


©. punctifrons. Sturm. Cat. 1843. 


pag. 136. 


©. rugifrons. Hope. Cat. Luc. pag. 24. 


subcostatus. Sturm. Cat. 1826. 


- pag. 165. 


castelnaudi. Deyr. Ann. Soc, Ent. “ro IX. 1865. 


pag. 31. pl. 2 3: . Bengal. 
cervulus. Boileau. Bull. Soe. Di France 1901. 

Paper rane, I oye) „Annan: 
consentaneus. Albers. Deut. Ent. Zeit. 1886. p. 28. Peking. 
costatus. Boileau. Le Naturaliste. 1898. pag. 

45. fig. . Liu-Kiu. 


cribriceps. Chevr. Rev. Zool. 1841. pag. 224 
moloschus. Hope. Cat. Luc. pag. 21. 


oryæ. Burm. Handb. V. pag. 389. 


elegans. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 


pas: drv. 5 
egregius. Möllenk. Soc. Ent. XII. 1897. p. 146. 


var. honesta. Möllenk. Notes. Leyd. Mus. 1900. 


pag. 47 RI URS: 
eurycephalus. Burm. Hand». V. pag. 387. — Vol- 

lenh. Tijdschr. v. Ent. VIII. 1865. 

pags 151... pl.)10. fie: 410, 


bubalus var. Reiche. Ann. Soc. Ent. 


France. 1853. pag. 79. 

candezei. Parry. Trans. Ent. Soe. Lond. 
1870. pag. 90. pl. 1. fio. 2. 1874. 
pag. 371. 

(f. med.). lansbergei. Gestro. Ann. Mus. 
Civ. Gen. XVI. pag. 320. fig. d 


Philippinae. 


Liu-Kiu. 
Noy.Guinea. 
\ Astrolabe 
Î Bay. 


Java. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


13 5 


vollenhoveni. Albers. Deut. Ent. Zeit. 
1886. pag. 85. — 1889. pag. 234. 
(teste Ritsema). 
ghiliani. Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. 
pag. 315. fig. d. — Albers. Deut. 
Ent. Zeit. 1884. pag. 174, 304 . Ins. Key. 
gypaëtus. Cast. Hist. Nat. II. pag. 172. . Java. 


(f. max.). chevrolati. Hope. Proc. Ent. 
Lond. 1 


Soc. 1842. pag. 84. Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV. pag. 76. — 


Cat. Lue. pag. 20. — Parry. Trans. 


Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 47. 
(teste Parry). 
(f. min.). dubius. Hope. Cat. Luc. 


pag. 21. (teste Parry). 


(3 f. min.). incertus. Hope. Cat. Luc. 


pag. 22. 

(F f. min.). indeterminatus. Hope. Cat. 
Luc. pag. 22. 
Auct. Albers. 
994. 
Cast. Hist. Nat. 
Burm. Handb. V. p. 387. 


Deut. Ent. Zeit. 1884. 


salga. 

1883. pag. 

vultur. 

var. capito. 
pag. 
hansteini. 
Notes. 
fig. 4. d 


Ent. 


Ritsema. 
1899. pl. 2: 
Jakowl. 


pag. 


Levd. 
Horae. Ross. 
457 . 
Ann. 
pag. 317. fig. di. 
Ent. Zeit. 1885. 
Waterh. 
1883. pag. 


hirticornis. 


intermedius. Gestro. Mus. Civ. Gen. 


399 
Soc. 


21. 


Trans. Ent. 
448. pl. 


Dent. Ent. Zeit. 


Hope. 
— Albers. 
173. 
Albers. Deut. Ent. Zeit. 1889. p. 235. 
Mus. 

. Sumatra. 


XXX. 


RR 
— Albers. Deut. 
pag. Gil — 
Lond. 
fig. 2. 


Java. 


| China. 
Hangkou. 


VY 
A 


136 G. 


montivagus. 


niasicus. 
pilosipes. 


platymelus. 


praecellens. 


prosti. 


purpurascens. 


var. capito. 


rama. 


rectus, 


(var. ?) — Albers. Deut. Ent. Zeit. 
1884. pag. 174. 
Lewis (Macrodorcus). Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1883. p. 337. pl. 14. fig. 2. 4. 


Nonfried. Berl. Ent. Zeit. 1895. p. 280. 
Waterh. Trans. Ent. Soc. Lond. 1883. 


pag. 447. pl. 21. fig. 1. d. 
Saunders. Trans. Ent. Soc. Lond. 1854. 
pag. .50. pl. 8. fig: 7. : 
castanicolor. Motsch. Etud. Nat. 1861. 
pag. 12. &. (teste Lewis). 
lateralis. Saund. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1854. pag. 46. 
©. marginalis. Saund. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1854. pag. 53. pl. 4. fig. 6. 
©. obseurus. Saund. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1854. pag. 52. pl. 4. fig. 7. 
pilifer. Vollenh. Tijdschr. v. Ent. IV. 
1861. pag. 112. pl. 6. fig. 4. Schönf. 
Ent. Nachr. 1884. pag. 45. 
Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. 
pag. 344 . ALIA vis 
Boileau. Ann. Soc. Ent. Belg. XLV. 
pag. 15. pl. 1. fig. 4. 


Vollenh. Tydschr. v. Ent. IV. 1861. 
paige ENT Mie 12E 
Albers. Deut. Ent. Zeit. 1884. pag. 
173. 304: IE EL 
soileau. Le Naturaliste. 1897. p. 191. 
N ey ISIS RT ee 
(Maerodoreus) Motseh. Etud. Ent. 1857. 
p. 29. 7. — 1861.p.16. 9.— Lewis. 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


. Nov.Guinea. 


Japonia. 


Nias. 


. Salomon Ins. 


. China. 


. Himalaya. 


. Borneo oce. 


| Sumatra. 

| Nias. 

| Borneo. 
Malacca. 

\ Nias. 

| 


Sumatra. 


. Sumatra. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN, 


Trans. Ent. Soc. Lond. 1883. 
pag. 333. — Schönf. Ent. Nachr. 
1884. pag. 45 . i 
diabolicus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 243. Lewis. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1883. p. 333. 
niponensis. Vollenh. Tijdschr. v. Ent. 
BV: 4860 pags 135 Pl. 7 figs 3: 
Waterh. Ent. Month. Mag. VI. 
1870. pag. 207. — Motsch. Bull. 
Soc. Imp. Mose. XLIII. 1870. p. 27. 
Note. Schönf. Ent. Nachr. X. 1884. 
pag. 49. 
rugipennis. Motsch. Et. Ent. 1861. 
pag. 16. 9. — Lewis. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1883. pag. 333. — 
Schinf. Ent. Nachr. X. 1884. p. 45. 
reichei. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 
pag. 83. — Ann. Nat. Hist. XII. 
pag. 364. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
EME pap 79). RR USS RE: 
(f. min.) blanchardi. Hope. Proc. Ent. 
Soc. Lond. 1842 pag. 84. — Ann. 
Mag. Nat. Hist. XII. pag. 364. — 


Cat. Luc. pag. 21. ©. — Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV pag. 75. (teste 
Parry). 


(f. min.) cognatus. Hope. Proc. Ent. 
Soc. Lond. 1842 pag. 84. — Trans. 
Ent. Soc.; Lond. IV pag. 75. &. 
Hope. Ann. Mag. Nat. Hist. XII 
pag. 364. (teste Parry). 

falco. Cast. Hist. Nat. II pag. 172. d. 

(f. min.) punetilabris. Hope. Proc. Ent. 


157 


Japonia. 
China. 


Korea. 


. Sylhet. 


138 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Soc. Lond. 1842. pag. 84. — Ann. 


Mag. Nat. Hist. XII pag. 364. — 
Cat. Luc. pag. 21. (teste Parry). 

submolaris. Hope. Cat. Luc. pag. 23 
d.. — Parry. Cat. III. 1875. 


rubrofemo= ) Vollenh. Tijdschr. v. Ent. VIII 1865. 
ratus. pag. 152. pl. II. fig. 1. 2. Jakowl. 


Horae. Ent. Ross. XXX. pag. 173. 
Lond. 1883. pag. 337. Albers. Ann. 
Soc. Ent. Belg. 1893. pag. 72 

A saiga. Oliv. Ent. I. 1. pag. 23. t. 


= 


oO, 
oO 
D. 


concolor. Blanch. Voy. Pôle Sud. IV. 
pag. 139. pl. 9. fig. 10. . Albers. 
Deut. Ent. Zeit. 1890. pag. 88. — 
1885. pag. 224. Gestro. Ann. Mus. 
Civ. Gen. 1881. pag. 319. d. 
elaphus. Herbst. (Lucanus). Käf. II. 
t. 33. fig. 6. —. hitsema. Notes 
Leyd. Mus. 1890 pag. 28. 
var. cera- | Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 


Oo. =! Lewis.“ Trans. ‚Ent. ‘Soc. 


fig. 18. 


| Japonia. 
| Korea. 


Moluccae. 


mensis. paces veel ae Eur, Cera: 


striatipennis. Motsch. (Macrodorcus). Et. Ent. 1861. 
pag. 17. — Lewis. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1883. pag. 333. 338. 
binervis. Motsch. Et. Ent. 1860. pag. 16. 
— 1861. pag. 18. £. Schauf. Nung. 
Otiosus. III. 1879. pag. 477. (teste 
Lewis). 
eribellatus. Motsch. Et. Ent. 1861 pag. 
17. &. (teste Lewis). 
opacus. Waterh. Ent. Month. Mag. 
VI. pag. 208. (teste Lewis). 


van volwemi. Lewis. Ann. Mag. Nat. 


Japonia. 
China. 


Korea. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 139 


Hist. 1879 (5) II. pag. 462. Trans. 
Ent. Soe. Lond. 1883. pag. 333. 
ternatensis. Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 
pag. 423. 4. — Gestro. Ann. Mus. 
Civ. Gen. XVI. 1881. pag. 317. 
Ho a Ont ARE SANT Molier 
thomsont. Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864 pag. 47. d. Vollenh. 
Tijdschr. v. Ent. VIII. 1865. pag. 
1522 =, Parry. Trans.) Enti Soe: 
Lond. 1870. pag. 90. Fairm. Ann. 
Soc. Ent. Belge. II. 1583. pag. 5. 


Philippin. 

titanus. Boisd. Voy. Astrol. Col. pag. 237. | Celebes. 
pl. 6. fig. 19. — Burm. Handb. } Sumatra. 

V. pag. 384. — Albers. Ann. Soc. | Borneo. 


Ent. Belgas W893i page. 72°... fi Nias. 
India or. 
tityus. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 
pag. 83. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
IV. pag. 74. — Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1864. pag. 46 . . . Sylhet. 
o. ewaratus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 426. — Parry. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. p. 48. 
(teste Parry). 
falco. Hope. Cat. Lue. pag. 6. 
lineatopunctatus. Hope. Gray. Zool. 
Miscell. I. pag. 22. — Cat. Luc. 
pag. 23. (teste Parry). 
2. punctatostriatus. Redth. Hügel. 
Kaschm. IV. 2. pag. 532. 
(f. min.). semerugosus. Thoms. Ann. 


Soc. Ent. France. 1862. pag. 422. 


140 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 

1864. pag. 46. (teste Parry). 
urocephalus. Albers. Deut. Ent. Zeit. 1883. p. 225. C'elebes. 
westermanni. Hope. Trans. Linn. Soc. XIX. pag. 

ID N RE att yet: 
wickhami. Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (6). 

MIT pag.» 285 ses). Seend Queensland: 


Dorcus. 
Mac. Leay. Horae. ent. I. 1819. pag. 111. 


Thomson. Ann. Soc. Ent. France. 1862. pag. 398. 


antaeus. Hope. Proc. Ent. Soc. Lond. 1842. 

pag. 83. — Ann. Mag. Nat. Hist. 

XII. pag. 364. — Cat. Luc. pag. 20. 

— Trans. Ent. Soc. Lond. IV. p.74. Assam. 

. scaritoides. Hope. Cat. Luc. p. 24. 

— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 

1864. pag. 90. — 1870. pag. 111. 
caucasicus. (ranglb. Soc. Ent. I. 1886. pag. 81. Caucasus. 


brevis. Say. Journ. Ac. Phil. V. pag. 202. 
— Albers. Deut. Ent. Zeit. 1883. 
pag. 221. — Fuchs. Bull. Brookl. 


Ent. Soc. 1882. pag. 52. — Horn. 
Ent. News. 1892. pag. 73. pl. 3. Amer. bor. 
de haani. Hope. Trans. Linn. Soc. XIX. p. 106. 
— Cat. Luc. pag. 22. . . . . Assam. 
(f. min.). curvidens. Hope. Trans. Linn. 
Soc. XVIII. pag. 589. — Cat. Lue. 
pag. 22. 
(f. med.). Alugi. Thoms. Ann. Soe. 
Ent. France, 1862. pag. 424. 
derelictus. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
pag. 112. — Trans. Ent. Soc. 


glabripennis. 


hopei. 


hyperion. 


laevidorsis. 


musimon. 


nitidus. 


parallelo- 
pipedus, 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 141 


Lond. 1864. pag. 50. — 1870. 

pag. 92; pi. IE hiet Aal. Himalaya. 
rudis. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 

1864. pag. 35. Trans. Ent. Soc. 

Lond) 18712 pag: ‚337. spl. MEI. 

fig. 3. (teste Boileau). 
Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. 

pag. 859. cpl. MMI fe Geren, India or: 
Saund. Trans. Ent. Soc. Lond. 1854. 

Pag ol “pl. sd iig Bi. AN en Chinas 
binodulosus. Waterh. Ent. Month. Mag. 

XI. 1874 pag. 6. (teste Lewis). 
(f. min.) striatopunetatus. Saund. Trans. 

Ent. Soc. Lond. 1854. pag. 51. pl. 

IV. fig. 5. &. (teste Parry). 
©. striatus. Saund. Trans. Ent. Soc. 

Lond. 1854. pag. 53. pl. IV. fie. 

4. (teste Parry). 
Boileau. Bull. Soc. Ent. France 1899 

Dag pl Geter stato et y=) ve Birma. 
Fairm. Ann. Soc. Ent. Belg. 1888. 

pae la iat ae nee ats 
(Gene. Mém. Ac. Torin. 1836. pag. 

192. pl. I. fig. 23. ©. 1839. pag. ( Sardinia. 

67. pl. Id. fig. 19. fo. — Burm. < Corsica. 

Bandb:\V. pag . 1894. . è. Africa bor. 
(f. min.) semisuleatus. Muls. Ann. Soc. 

Linn. Lyon. XX. pag. 52. Des- 

brochers. Mitth. Schweiz. Ent. Ges. 

IV. pag. 196. 
Kirsch. Mitth. Kon. Mus. Dresd. II. 

ASN POSE GED or CAR Noia: 
Linn. Syst. Nat. I. 2. pag. 561. — 

Erichs. Naturgesch. Ill. pag. 940. 


G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Mae Leay. Hor. Ent. I. pag. 111. 
— Burm. Handb. V. pag. 393. — 
Mulsant. Lamell. de France. pag. 
581. pl. 1. fig. 18. — Ratzb. Forst. 
Ins. I. pag. 86. t. III fig. 19. — 
Planet. Le Naturaliste. XII. pag. 
156. (larva, pupa)... it. Europa. 
>. bipunctatus. Schrank. Faun. boic. 
I. pag. 376. 
2. bituberculatus. Mac Leay. Hor. Ent. 
I. pag. 112. 
>. capra. Panz. Fauna. Germ. 58. 12. 
+. dama. Müller. Zool. Prodr. pag. 52. 
>. infractus. Bergstr. Nomencl. II. 
pl.-8. fig. 2. 
tuberculatus. Mac Leay. Hor. Ent. I. 


pag: 112. 


var. leuthneri, Ganglb. Societ. Ent. I. 1886. pag. 140. Syria. 


D 


var. reichei. Ganglb. Societ. Ent. I. 1886. pag. 81. Syria. 


(f. min.) bengalensis. Hope. Cat. Luc. 


pag. 22. 


var. truquii. Muls. Ann. Soc. Linn. Lyon. Il. 


parallelus. 


1855. pag. 14 92 Apennini. 
Say. Journ. Ac. Phil. III. 1823. pag. 


248. — Burm. Handb. V. pag. 
395. — Schaupp. Bull. Brookl. 


Soc. IV. 1881. pag. 35. V. 1882. 

pl. 1. fig. 7 a. b. 6 b. (pupa). — 

Fuchs. Bull. Brookl. Soc. V. 1882. 

fig. 5. 5a (pupa). pl. 52. fig. 5. . Amer. bor. 
©. costatus. Lec. Proc. Ac. Phil. 1866. 

pag. 380. — Horn. Ent. News. 

1892. pag. 73. pl. 3. 
oblongus. Charpent. Hor. Ent. pag. 214. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 145 


voeti. Schönh. Syn. Ins. I. pag. 326. 
\ Celebes. 
parryi. Thoms. Ann. Soe. Ent. France. 1862. 
EAU Java. 
pag. 425. C. 
Sumatra. 
peyroni. Reiche. Ann. Soc. Ent. France. 1856. 
pags 207: plo 12 fit 0 rar} Syria: 
ratiocinativus. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. 
pag. 356. pl. 8 fig. 2. — Boileau. 
Mem. Soc. Ent. Belg. IX. pag. 59. 


ca) 


più Pe fig. 273, 0:06. Himalaya 
sewertzowi. Semenow. Horae. Soc. Ross. XXV. 
CRE... Turkestan 
suturalis. Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (5). 

XIX. pag. 289. Westw. Trans. Ent. 

Soc. Lond. 1871. pag. 358. pl. 8. 

FET) ANA EC O SIL . Himalaya. 


pag. 309 i 


tenuecostatus.Fairm. Rev. d’Ent. 1888. pag. 116. Peking. 
thoracicus. Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. 

pags SEO AL Pie "Borne; 
vicinus. Saunders. Trans. Ent. Soc. Lond. 

1854. pag. 51. pl. 4. fig. 9. & . China. 


Falcicornis. 
Planet. Le Naturaliste. 1894. pag. 44. 


groulti. Planet. Le Naturaliste. 1894. p. 44. fig. Assam. 
barbarus. Jordan. (Dorcus). Rotsch. 
Novit. Zool. I. pag. 485. pl. XIII. 


ie. 2 cate a Gao 
fig. 2. — Loc. cit. pag. 692. 


Gnaphaloryx. 


Burmeister. Handbuch der Ent. V. pag. 396. 


capreolus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1909. 
pag. AO so ee gen 


144 


cinereus. 


curtus. 


cylindricus. 


davidis. 
dilaticollis. 


miles. 


var, 


laticornis. | 
‘ opacus. 


perforatus. 


rugosus. 


sculptipennis. 


squalidus. 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1902. 

Sa ra > Sikkim: 
K. Mus. Dresd. II. 
— Albers. Deut. Ent. 


pag. 321. 
Kirsch. Mitth. 
pag. 138. 


Zeit. 1885. pag. 233. 


Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 


pag. 427. 4. — Parry. Cat. Luc. 


Ill. pag. 11. 


Fairm. Revue d’Ent. 1887. pag. 314. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


Parry. 
Lic 


pag. 


Vollenh. Tijdschr. voor Ent. VIII. 
: Belay 


pag. 155. pl. IT fig. 5 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1903. 


pag. 111. 


Burm. Handb. V. pag. 397. — Albers. 
Deut. Ent. Zeit. 1889. pag. 236. 
Ritsema. Notes Leyd. Mus. 1885. 


page 394 ph IL: fie: Jaa. bi 


Civ. Genova XVI. p. 324. fig. d 


aper. Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. 
p. 924. fig. — Ritsema. Notes Leyd. 


Mus. III. pag. 82. 


Hope, Cat. Luc. pag. 19 


« VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


. Ins. Aru. 


. India or. 


Peking. 


. India. or. 


we 


heira. 


Gebeh. 


. Gelebes. 


Java. 


. Sumatra. 
Albers. Deut. Ent. Zeit. 1885. p. 236. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 52 d. — Westw. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1874. p. 362. pl. III. 
fig. 6. a. d‘. Albers. Deut. Ent. Zeit. 
1885. p. 232. — Gestro. Ann. Mus. 


Celebes. 


N. Guinea 


Java. 


: | Borneo. 


Sumatra. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 145 


setosus. Sturm. Cat. 1826. p. 165. 
tomentosus. Burm. Handb. V. p. 397. 


Sumatra. 

| Nias. 

Borneo. 

taurus. Fabr. Syst. Ent. II. p. 250. — Vollenh. | Waigiu. 

Tijdschr. v. Ent. 1865. p. 154. pl. II. /Halma- 
fig. 3. 4. — Albers. Deut. Ent. heira. 
Zeit. 1889. pag. 236. . . . . fTernate. 

Morotai. 

| Dorei. 


N. Guinea. 
tricuspis. Rits. Notes Leyd. Museum. IV. p. 163. 
— Le. XV. pl. II. fig. 5. — Rits. 
Midden Sumatra. Suppl. 1892. p. 4. Sumatra. 
velutinus. Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 
pan S20 Ran de India or. 


Eulepidius. 
Westwood. Trans. Ent. Soc. London. 1874. pag. 457. 


cephalotes. Leuthner. (Odontolabis) Monogr. pag. 


478-«(an- hu: genus ?),.., ..- . « . Borneo. 
luridus. Westw. Loe. cit. p. 557. pl. III. fig. 1. Borneo. 
Metallactulus. 


Ritsema. Notes Leyden Museum. VII. pag. 54. 


Metallactus. Albers. Deut. Ent. Zeitschr. 1884. pag. 301. 


parvulus. Hope. (Dorcus). Cat. Luc. pag. 25 . Philippinae. 
Aegotypus. 
Parry. Trans. Ent. Soc. London. 1874. pag. 371. 
armatus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1897. 
pags AOB lig” N LE an de Ma Bore 


Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 10 


L 


146 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN 


lobicollis. Jacowl. Hor. Soc. Ent. Ross. 
1897. pag. 240. (teste Boileau). 
trilobatus. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
pag. 113. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. 18645) pst59- pl. 7. ner 1.3. 


Aegus. 


4 


Borneo. 


Sumatra. 


Mac. Leay. Horae Ent. I. 1819. pag. 112. 


acuminatus. Fabr. Syst. El. IL pag. 251. — 
Burm. Handb. V. p. 399. — Reiche. 
Ann. Soc. Ent. France. 1853. p. 82. 
— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1864. pag. 52. — Albers. Deut. 
Ent. Zeit. 1883. pag. 226 
. cicatricosus. Wiedem. Zool. Mag. 
II: l= Spag. 1085 = Parry: Proc: 
Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 7. 
cornutus. Thunb. Mem. Moscou. I. 
pag. 202. pl. 12. fig. 3. 
depressus. Ill. Wiedem. Arch. I. 1. 
pag. 105. 
jaleiger. Westw. Ann. Sc. Nat. (2). 
1. pag. 118. 
lunatus. Weber. Obs. Ent. I. p. 83. 
2. — Burm. Handb. V. p. 400. — 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 53. — Albers. Deut. Ent. 


Zeit. 1883. pag. 227. 


luteus. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 


1855. pag. 218. pl. 12. fig. 4. — 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


pag. Ol. 


obscurus. Me. Leay. Hor. Ent. I. p. 113, 


. Java. 


RESI 


adeiphus. 


amictus. 


beauchenei. 


bellus. 


bidens. 


bigibbosus. 


blandus. 


capitatus. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


punctatus. Fabr. Syst. El. IL. p. 253. 
striatellus. Perty. Obs. Col. Ind. p. 35. 
Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 


pag. 428. — Deyr. Ann. Soc. Ent. 


Belg. 1865. pl. 2. fig. 9. 


Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. 1865. 


Gon Balz 9 DIES m 
pag. 35. pl. 2. fig. 7. 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1902. 


pag. 288 . 


pag. 352 . 


pag. 354 . 


pag. 185 . 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


pag. 57. d 


Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. IV. 
pag. 275. pl. 20 fig. 5. — Ritsema. 


Notes Leyd. Mus. XI. 1889. pag. 


2292 9. Lemm, 


(f. min.) aequalis. Westw. Proc. Ent. 
Soc. Lond. 1844 pag. 102. — Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV pag. 276. pl. 


20 fig. 6. 


(f. med.) distinctus. Westw. Proc. Ent. 
Soc. Lond. 1844. pag. 102. — Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV. pag. 276. pl. 


20. fig. 8. 


malabaricus. Westw. Proc. Ent. Soc. 


Lond, 1844. pag. 102, — Trans. 


147 


. Borneo. 


Malacea. 
Sumatra. 


Borneo. 


. Tonkin. 
Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. 

. N. Guinea. 
Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. 

. Tonkin. 
Rits. Notes Leyd. Museum. 1897. 


. Sumatra or. 


| N. Guinea. 
jure Sala- 


watty. 
Malabar. 


| Borneo. 


Sumatra. 


10* 


148 


chelifer. 


cornutus. 


curtisi. 


dilaticollis. 


ellipticus. 


eschscholtzi. 


formosae. 
fornicatus. 
gestroi. 


glaber. 


gracilicornis. 


gracilis. 


. VAN ROON, 


Ent. Soc. Lond. IV. pag. 276. pl. 


20. fig. 7. 
platycephalus. Westw. Proc. Ent. Soc. 
Lond. 1844. pag. 101. — Trans. 
Ent. Soc. Lond. IV. pag. 275. 
©. sinister. Hope. Cat. Luc. pag. 23. 
Me. Leay. Hor. Ent. I pag. 113. — 
Westw. Ent. Lond. 
1855. pag. 215. — Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 54 
Boileau. Bull. Soc. Ent. France 1899. 
pag. 319. 
Waterh. Ann. Mag. 
V. pag. 36 


Pe 


Trans. Soc. 


Nat. Hist. (6) 
Ritsema. Notes. Leyd. Mus. 190I. 
pag. 189 . 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1902. 
pag. 504. 


Hope. Cat. Luc. pag. 22. d 
Bates. Proc. Zool. Soc. 1866. IL p. 347. 


Albers. Deut. Ent. Zeit. 1889. p. 238. 
Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1902. 


pag. 287 . es 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 

pag. 59. 9. — Gestro. Ann. Mus. 

Civ. Genova. 1881. pag. 327. 3831. 


Nor ee 
Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. p.353. 
Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. 1865. pag. 

34. pl. 2. fig. 6 


È en 


NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Malacca. 
Sumatra. 
Borneo. 


Cambodja. 


. China sept. 


. Sumatra. 


Borneo. 
Sumatra. 
Arch. 
Nov. Han- 


nover. 


Malacca. 

Sumatra. 
| Borneo. 
Formosa. 


Sumatra. 


. Borneo. 


. Nov.Guinea. 


Borneo. 


. Amboina. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


grandis. Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 
pag: 4p os fe Ge Karts 27 
hamatus. Jakowl. Horae Soc. Ent. Ross. XXXIV. 
PASO AY Gels RER, 
hopei. Boileau. Ann. Soc. Ent. Belg. XLV. 
pag. 19. pl. 1. fig. 6. 7. 


impressicollis. Parry. Trans. Ent. soc. Lond. 1864. 


pag. 58. pl. 5. fig. 3. 


inermis. Fabr. Syst. El. II. p. 251. — Thunb. 
Mém. Mose. I. pag. 204. — Mac 
Leays Hor. - Ents pagg 1187 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 49 
insipidus. Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 
pag. 428. d. 
chelifer. Montrouz. Ann. Soc. Agr. 
Lyon. VIE pag. 26. — Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 54. 
insolitus. Jacowl. Hor. Soc. Ent. Ross. 1897. 
Par Sa nn ER 
interruptus. Mac Leay. Hor. Ent. I. pag. 113. —- 
Westw. Ann. Sc. Nat. (2). I. p. 118. 
kandiensis. Parry. Trans. Ent. Soc. London. 1864. 
Bar Das ake ER 
labilis. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pass SA pl. 042 fie, be... 
laevicollis.  Saund. Trans. Ent. Soc. Lond. 1854. 
pags 94e pl. IV. fie. Suid 
punctiger. Saund. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1854. pag. 55. pl. 3. fig. 6. 


149 


Ins. Fiji. 


Borneo. 


. Sumatra. 


Malacca. 
Sumatra. 
Borneo. 
Java 
(Gestro). 


. Sumatra. 


Celebes. 


Woodlark. 


Mindoro. 


India or. 


. Ceylon. 


. India bor. 


.. China: 


lansbergei. 


leeuweni. 


malaccus. 


minutus. 


myrmidon. 


nitidicollis. 


nitidus. 


ogivus. 


oxygonus. 


parallelus. 


parvus. 


parryi. 


G. 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1902. 


Pa. 02.) ul Rue . + Sumbawa. 
Rits. Notes Leyd. Mus. IV. p. 164. 
— hoe. (citi 18085 plk here. 
Ritsema. Midden-Sumatra. Suppl. 
1892. pag. 4. . Sumatra. 
| Malacca. 
Thoms. Rev. Zool. 1856. pag. 527. ! Sumatra. 
Borneo. 
(f. maj.). rectangulus. Vollenh. Tijd- 
schrift voor Ent. 1861. pag. 114. 
pl. 7. fig. 7. — Loc. cit. 1865. 
pag. 156. 
Gestro. Ann. Mus. Civ. Genova. XVI. 
pag. 329. 331. fig. &. . N. Guinea. 
Thoms. Rev. Zool. 1856. pag. 528. 
— Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. 
1865. pl. 2. fig. 8. & . Malacca. 


Albers. Deut. Ent. Zeit. 1883. p. 227. Philippinae. 
Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
pag. 321 . . Borneo occ. 


| 3 x Malacca. 
Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. 1863. | 


pag. 33. pl. 2. fig. 4. I 


Borneo. 
| Sumatra. 
Jakowl. Hor. Soc. Ent. Ross. 1897. 

pag. 243 . . Borneo. 
Ins. Prine. 

Gall. 


Borneo. 


Hope. Cat. Luc. pag. 22. — Westw. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. p. 56. 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1902. 
£ . China. 
Nat. Hist. (6) 


. Sarawak. 


pag. 320 . : 
Waterh. Ann. Mag. 
V. pag. 37 


pengalen- 
ganus. 
philippensis. 


planeti. 


platyodon. 


politus. 
preange- | 


rensis, | 
punctipennis. 


punctithorax. 
pusillus. 


pygmaeus. 
roepstoriti. 


ritsemae. 
rosselianus. 
rotundatus 


sculpticollis. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


v. d. Poll. Notes Leyd. Mus. XVII. 


1895. pag. 126. N 
Deyr. Ann. Soc. Ent. Belg. 1865. 
pag. 32. pl. 2 fig. 5. d. — Albers. 


Deut. Ent. Zeit. 1883. pag. 226 . 


Jakowl. Horae Soc. Ent. Ross. XXXIV. 
pag. 367 . SELMA 
Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 


pag. 112. — Trans. Ent. Soc. Lond. 

1864: pag. 56>pk TON fie: ed. 
Montrouz. Ann. Soc. Agr. Lyon. 1857. 
wt ae wee a. Weodlarke 
Leyd. Mus. XVII. 


pag. 28 i 
v. d. Poll. Notes. 


1895. pag. 127. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


. Borneo. 


È 
pag. 58 


ritsemae Boileau (Xenostomus). Bull. 


Ent. France 1898 pag. 265. 


Soc. 
fig. (teste Waterhouse in litt.) 


Heller. Abh. Mus. Dresd. IX. N°. 5. 


. Celebes. 


pag. 9. fig. 8 


Gestro. Ann. Mus. Civ. Genova XVI. 


pag. 328. 331. fig. d 


Jakowl. Rev. Russe. Ent. II. pag. 35. 
Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (6). 


V. pag. 36 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
. Malacca. 


Ent. France. 1902. 


pag. 320 . 
Boileau. Bull. Soc. 


pag. 287 . 


Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1902. 


pag. DIE 
Heller. Abh. Mus. 
pag. 8. tig. 9 


. Java. 


Philippinae. 


. Nov.Guinea. 


Halma- 
heira. 


| Ins. Key. 


. Java. 


“Ins: Yohi. 


Borneo. 


. Andamanae. 


| Louisiade 


| Arch. 


A NES api A denari 
Dresd. IX. N". 5. 
. Celebes. 


log G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


semicircularis.Schauf. Hor. Soc. Ent. Ross. XXI. 


pas. 9 > E . Macassar. 
serratus. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 

pag. 58. pl. co Me Arden er > Ans. @Moerbye 
specularis. Jakowl. Hor. Soc. oto Ross. XXXIV. ( Cochin- 

pag byes See ; China. 


subnitidus. Waterh. Ent. Month. Ma IX. p- 277. 
— Lewis. Trans. Ent. Soc. Lond. 


11985» pag: iowa. Eijl . Japonia. 
taurus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 

par S20 Polk . Tonkin. 
westwoodi. Boileau. Bull. Soc. Ent. pio 1899. 

Pap dl Huet alti oe, Malacca; 
woodfordi. Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (6) 

Vie ipag-co8 od ee eine salomont 

Paraegus. 


Gahan. Proc. Zool. Soc. 1888. pag. 539. 


listeri. Gahan. Loc. cit. pag. 539. — Mon. 
Christmas-Island. pag. 96. pl. XI. (Christmas- 
LE PR TS EER DE | Isl. 


Pseudaegus. 
Heller. Abh. Mus. Dresd. IX. No. 5. pag. 7. 


leptodon. Heller. Loc. cit. pag. 8. pl. fig. 10. Celebes. 


Aegognathus. 
Leuthner. Trans. Ent. Soc. Lond. 1885. pag. 445. 


leuthneri. v. d. Poll. Tijdschr. voor Ent. XXIX. 

pag: 158: li cito Se Coupe 
waterhousei. Leuthner. Trans Ent. Soc. Lond. 

1883. pag. 445.. pl. 21. fig. 3. . Peru. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN, 153 


Alcimus. 
Fairmaire. Rev. Zoolog. 1849. pag. 416. 


alternatus. Fairm. Le Naturaliste. 1881. p. 340. Ins. Panope. 
dilatatus. Fairm. Revue Zool. 1849. pag. 416. 

pl. 11. fig. 6. — Waterh. Trans. 

Ent. Soc. Lond. 1875. p. 163. 4. Ins. Wallis. 


Apterocyclus. 
Waterhouse. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. pag. 315. 


honoluluensis. Waterh. Loc. cit. pag. 316. fig. ©. Ins. Sandwich 


Sclerognathus. 
Hope. Catal. Lucan. pag. 26. 


Sclerostomus. Burm. Handb. V. pag. 423. 

Epipedus. Solier. Gay. Hist. Chili. Zool. V. pag. 49. 
Pycnosiphorus. Solier. Gay. Hist. Chili. Zool. V. pag. 56. 
Godartia. Chenu. Eneyel. Hist. Nat. tab. 15. fig. 6. 


aurocinctus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
Para coe sya pe, Ur Brasil: 
x bacchus. Hope: Cat: Luc. pag .26 ... ‘4. . Chile. 
bipunctatus. Philippi. Jun. Ann. Univ. 
Chile. 1859. p. 656. (teste Reed.). 
darwini. Burm. Handb. V. pag. 424. 
— Solier. Gay. Hist. Chile. V. p.48. 
buckleyi. Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (5). 
| XVII. 1886. pag. 498 . . . . Ecuador. 
NX caelatus. Blanch. Voy. d’Orb. Col. pag. 194. 
| pl. 12. fig. 8. — Solier. Gay. Hist. 
Chiler Vis page 49). or Ela Chile 
variolosus. Hope. Cat. Luc. pag. 25. 


vittatus. Burm. Handb. V. pag. 423. 


154 


cruentus. 


elongatus. 


fairmairei. 


fasciatus. 


femoralis. 


G. 


Burm. Handb."V 6 pag. 4252 oe 


VAN ROON, NAAMLISST DER LUCANIDEN, 


. Brasilia. 


cribratus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 


France. 1862. pag. 429. 


ditomoides. Westw. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1855. p. 208. pl. 11. fig. 4. 
d. — Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 


1870. pag. 96. 


neotragus. Westw. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1855. p. 207. pl. 11. fig. 3. 
d. — Parry. Trans. Ent. Soc. 


Lond. 1870. pag. 96. 


Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 


5 OR 
pasti cava 


. Chile. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


pag. 61 


„Chile: 


(Germain. Ann. Univ. Santiago. 1855. 
pag. 397. — Deyr. Ann. Soc. Ent. 
France. 1864. pag. 318. — Parry. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. pl. 3. 
fig. 4. 9. — Albers. Deut. Ent. Zeit. 


1891: pag. 78.20. 


Guer. Revue Zool. 1839. pag. 303. 


. Chile. 


— Solier. Gay. Hist. Chile. V. pag. 
51. — Westw. Trans. Ent. Soc. 


Lond. 1855. pag. 209. pl. 12 fig. 9 


. Chile. 


darwini. Hope. Ann. Nat. Hist. VIII. 
pag. 302. — Trans. Ent. Soe. Lond. 
III. pag. 279. — Hope. Cat. Luc. 


pag. 25. 


modestus. Philippi. Jr. Ann. Univ. 


Santiago. 1859. pag. 657. 


rubripes. Burm. Handb. V. pag. 424. 


— Hope. Cat. Luc. pag. 26. 
oD 


rufifemoralis. Curtis. Voy. Cap. King. 


lessoni. 


lineatus. 


liocephalus. 


margini- 
pennis. 

pallido- 
cinctus, 


philippii. 


rotundatus. 


rouleti. 
rufipes. 


signati= 


pennis. 


spinolae. 
tristis. 


WEEKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Magell. Tr. Linn. Soc. XIX. pag. 
456. (teste Parry). 

Buquet. Ann. Soc. Ent. France. 1842. 
pag. 283. pl. 12. fig. 1. — Solier. 
Gay. Hist. Chile. V. pag. 55 . 

mandibularis. Solier. Gay. Hist. Chile. 
V. pag. 56. 

Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1864. 
pag. 319. 4. — Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1864. pl. 3. fig. 3. 

Solier. Gay. Hist. Chile V. pag. 53. 
pl. 15. fig. 5. — Gemm. & Har. 
Cat. pag. 962 (femoralis). — Parry. 
Cat. II pag. 14 

Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 


pag. 95 
Fairm. Col. Chile II. 1861. pag. 2. 


Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pas Ol. pl... fig. Dd 3 
Boileau. Mem. Soc. Ent. Belg. XLV. 
pag. 43. pl. 1. fig. 4. — Le Natu- 
raliste. XXIV. pag. 204. 
Solier. Gay. Hist. Chile. V. pag. 53. 
Sol. Gay. Hist. Chile. V. pag. 50. — 
Gemm. et Harold. Cat. pag. 962. 
(femoralis). — Parry. Cat. III p. 14. 
Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1864. 
pag. 319. — Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1864. pl. 3. fig. 2. d. 
Solier. Gay. Hist. Chile. V. pag. 52. 
Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 


ag 03 
pag. Yo . 


. Chile. 


» Peru. 


. Chile. 


. Chile. 


Chile. 


. Chile. 


. Brasilia. 


Chile. 


Chile. 


Brasilia. 


Chile. 


. Chile. 


156 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


vittatus. Eschseh. Entom. pag. 9. — Solier. 
Gay. Hist. Chile. V. pag. 50. . Chile. 
rubrovittatus. Blanch. Voy. d’Orb. pag. 
194, pl. 12.09. 


Scortizus. 
Westwood. Ann. Se. Nat. (2). I. 1834. pag. 119. 


costatus. Hope. Cat. Luc. pag. 27. — Burm. 
Handb. V. pag. 426. — Westw. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 
pag. 109. pl. 11. fig. 5. Gemm. 
& Harold. Cat. pag. 961. (Sclero- 
gnathus). — Parry. Cat. Ed. III. 
par SE ee e Brasilia: 
cuniculus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 429. 
cucullatus. Blanch. Voy. d’Orb. Col. pag. 194. 
pl..12. fig. 10. — Burm. Handb. 
V. pag. 427. — Solier. Gay. Hist. 
Chile. V. p. 46. pl. 15. fig. 4. d. Chile. 
gounellei. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
| pag. BOD ue Sri Nese: „Brasilia 
maculatus. Klug. Nov. Act. Leop. Car. XII. 2. 
pag. 432. — Burm. Handb. V. 
pag. 422. — Westw. Trans. Ent. 
Soc. London. 1855. p. 210. pl. 11. 
fo CON a UA Mea dd ne 
irroratus. Hope. Trans. Zool. Soc. I. 
pas HS AALTEN Olen 
Chenu. Encycl. Hist. Nat. pl. 15. 
fig. LS. 
plagiatus. Burm. Handb. V. pag. 425.  . . Bahia. 
hastatus. Westw. Trans. Ent Soc. 
Lond. 1855. p. 205. pl. 11. fig. 2. 


SL 


=] 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 15 


pulverosus. . Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1875. 
pag. 240. pl. 9. fig. 2.0 a N. Granada. 
tuberculatus. Solier. Gay. Hist. Chile. V. p. 54. 9. Chile. 


Charagmophorus. 
Waterhouse. Ann. Mag. Nat. Hist. (6). XV. pag. 495. 


lineatus. Waterh. Loc. cit. pag. 495. — Linn. ( Sierra 
Soc. Lond. VIII. pag. 74. 9 . . ( Roraima. 


Platycerus. 
Geoffroy. Ins. Envir. Paris I. 1762. pag. 62. 
Albers. Deut. Ent. Zeitschr. 1891. pag. 319. 


agassizi. Lec. Proc. Ac. Phil. 1861. pag. 345. 
9. — Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 60. -- Fuchs. 
Bull. Brookl. Ent. Soc. V. 1882. 
pag. 58. fig. 8. pl. fig. 8. o . . California. 
californicus. Casey. Bull. Calif. Acad. Sc. I. pag. 
351. — Horn. Proc. Ent. Soc. A. 
N. 8. 1886. p. VIII. — Casey. 
Notices. I. pag. 263. +. California. 
caraboides. Linn. Syst. Nat. I. pag. 561. — 
Erichson. Naturgesch. HI. pag. 
492. —- Fabr. Syst. El. II. p. 253. 
— Oliv. Ent. I. 1. pag. 20. tab. 
II. fig. 2. — Burm. Handb. V. pag. 
405. — Muls. Lamell. pag. 595. Europa. 
capra. De Geer. Mem. Ins. IV. pag. 
334. t. 12. fig. 11. 
cribratus. Muls. Ann. Soc. Linn. Lyon. 
X. 1863. pag. 7. 
viridiaeneus. Muls. Col. Lamell. p.595. 


virescens. Muls. Col. Lamell. p. 595. 


158 G. 


var. rufipes. 


var. spinifer. 


caucasicus. 


delagrangei. 


delicatulus. 


depressus. 


ebeninus. 


keeni. 


latus. 
oregonensis. 


pacificus. 
parvicollis. 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Herbst. Käfer. HI. pag. 311. t. 34. 
fig. 8. : A 

Schauf. Sitzungsber. Ges. Isis. 1862. 
pag. 198. — Rev. Zool. 1863. p. 120. 

Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 60. S Ye 

Fairm. Compt. Rend. Soc. Ent. Bele. 
1892 puo, Idee... ey ee 

Lewis. Trans. Ent. Soc. Lond. 1883. 
pag. 338. pl. XIV. fig. 3 

Lec. Agass. Lake Sup. pag. 224. — 
Fuchs. Bull. Brookl. Ent. Soc. V. 


1882. -pag”58. fig. 9. pl. hie. Ind. 


? piceus. Kirby. Fauna Am. Bor. IV. 
pag. 141. 

Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1864. 
pag. 317. pl. 4. fig. 4 


Casey. Canad. Ent. XXVII. pag. 153. 


Fall. Canad. Ent. X XXIII. pag. 291. 
Westw. Proc. Ent. Soc. Lond. 1844. 
pag. 106. — Trans. Ent. Soe. 
Lond. IV. pag. 277. pl. 20. fig. 9. 
d. — Parry. Cat. II. pag. 14. — 
Fuchs. Bull. Brookl. Ent. Soc. V. 
1882. pag. 57. fig. 7. pl. fig. 7. d. 


coerulescens. Lec. Proc. Ac. Phil. 1861. 
pag. 345. d. — Parry. Cat. IIT. 
pag. 14. — Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1864. pag. 60. — Horn. 


Tr. Am. Ent. Soc. V. p.137. 
Casey. Col. Notes. I. pag. 165 


Casey. Loc. cit. pag. 164 . 


Europa mer. 


Europa mer. 


. Caucasus. 


. Akbes. 


. Japonia. 


Amer. bor. 


. Brasilia. 


(Jueen 
Charl. Isl. 


Calitornia. 


Oregon a 


. California. 


. California. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 159 


{ quercus. Weber. Obs. Ent. I. p. 85. — Burm. 
Handb. V. pag. 406. — Fuchs. Bull. 
Brookl. Ent. Soc. V. 1882. p. 57. 
fieno, pl. ie, beds van 2... Amer. Dor 
scaritoides. Sturm. Cat. 1826. p. 184. 
securidens. Say. Journ. Ac. Phil. III. 
1823. pag. 249. 
virescens. Fabr. App. Syst. Ent. p. 87. 
(teste Parry). 
X thoracicus. Casey. Canad. Ent. XXVII. p. 154. California. 


Pseudodorcus. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. pag. 94. 


hydro- 
ae | Hope. (Dorcus). Cat. Luc. p. 23. &. Ins.Melville. 
phyloides. | 

carbonarius. Westw. Trans. Ent. 


Soc. Lond. (3). I. p. 515. pl. XXI. 
fig. 3. (teste Parry). 


C) = 
ad 


Lissapterus, 
Deyrolle. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. pag. 98. 


howittanus. Westw. (Lissotes). Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1863. p. 513. pl. 21. fig. 1. 
3. — Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1864. pag. 97. No. 8. — Westw. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. p. 369. 
pl. IX. fig. 7. a. b..e. d. 9: — Deyr. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. p. 98. Australia. 


pelorides. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 
pag. 220. — Loc. cit. 1863. pag. 


514. pl. 21. fig. 2: ©. — Parry. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 
pag. 90. No. 20. — Loc. cit. ( Moreton 


€ 


1870. Lpi da: Lac vordt set Bay. 


160 


+ VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Hoplogonus, 


Parry. Cistula Entomologica. II. pag. 131. 


simsoni. Parry. Loc. cit. p. 131. pl. 1. fig. 1—3. Tasmania. 
Lissotes. 

Westwood. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. pag. 218. 
abditus. Broun. Manual. N. Zeal. Col. p. 673. Nov.Zeeland. 
acmenus. Lewis. Trans. N. Zeal. Inst. XXXIV. 

pag. 203. . Nov.Zeeland. 
aemulus. Broun. Manual. N. Zeal. Col. p. 1109. Nov.Zeeland. 
auriculatus. Broun. Ann. Nat. Hist. XI. p. 615. Nov.Zeeland. 
basilaris. Deyr. Ann. Soc. Ent. France. 1881. 

pag. 240 . SOUS ET, Fam aria, 
cancroides. Fabr. Mant. I. pag. 2. — Oliv. Entom. 

I. pag. 18. pl. 4. fig. 11. — Westw. 

Ent. Mag. V. pag. 267. —- Burm. 

Handb. V. pag. 402 . . Tasmania. 
capito. Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. 

pag. 339. pl. 5. fig. 4. d'. — Parry. 

Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. pag. | Chatham 

St sol eee al Ins. 
crenatus. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 

pag: 216. pl. 12: fig. 48. 0.7. Australia: 
curvicornis. Boisd. Voy. Astrol. Col. pag. 235. 

— Reiche. Ann. Soc. Ent. France. 

1853. pag. 82 . È . Australia. 
desmaresti. Deyr. Ann. Soc. Ent. pues 1881. 
| pag. 239. pl. 5. fig. 3 . Nov.Zeeland. 
distinctus. Deyr. Ann. Soc. Ent. France 1881. 

pag. 240 . . Tasmania. 
elegans. Broun. Manual. N. 7 Co p. 1110. Nov.Zeeland. 


WELKK TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 161 


Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. 


forcipula. 
p- 366. pl. 9. fig. 2. 9.? — Loc. 
cit. pag. 367. pl. 9. fig. 6. a.b. . Tasmania. 
furcicornis. Westw. Loc. cit. pag. 362. pl. 9. fig. 3. Victoria. 
helmsi. Sharp. Ent. Month. Mag. XVIII. 
pag. 49 ARNO Now. Zeeland: 
ithaginis. Broun. Manual. N. Zeal. Col. p. 1108. Nov.Zeeland. 
latidens. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. (Tasmania. 
pag. 363. pl. 9. fig. 4 : (Ins. Maria. 
launcestoni. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. 
pag. 365. pl. 9. fie. 1 . Tasmania. 
menaicas. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 
pag. 214. pl. 12. fig. 1. . Australia. 
ek Hope. Cat. Luc. pag. 25 Nov.Zeeland. 
zeelandiae. | 7 
caviceps. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1855. pag. 212. pl. 12. fig.6.4. 7.0. 
punctulatus White. Voy. Ereb. Terr. 
Ins. pag. 9. (teste Sharp.) 
obtusatus. Westw. Ent. Mag. V. 1838. pag. 267. 
— Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. 
pag. 217. — Burm. Handb. V. pag. 
402. — Westw. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1875. pag. 244 (var.?). . Tasmania. 
opacus. Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 
pag. 97 Ln A Tasmania. 
planus. Broun. Manual N. Zeal. Col. p. 252. Nov.Zeeland. 
reticulatus. Westw. Proc. Ent. Soc. Lond. 1844. 
pag. 106. — Trans. Ent. Soc. 
Lond. IV. pag. 275. pl. 20. fig. 4. 
— Loc. cit. 1855. p. 218. pl. 12. fig.9. Nov.Zeeland. 
cicatricosus. Burm. Handb. V. p. 403. 
squamidorsis. White. Voy. Ereb. Terr. 
Ins. p. 9. pl, 2. fig. 2. — Blanch. 
Tijdschr. v. Entom. XLVII. Li 


162 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Voy. Pole. Sud. IV. pag. 140. 
(teste Sharp). 
zealandicus. Fairm. Rev. Zool. 1849. 
pag. 44. (teste Parry). 
zelandicus. Hombr. & Jacq. Voyage 
Atlas. pl. 9. fig. 13. 
rufipes. Sharp. Trans. Roy. Dubl. Soc. (2). 
PMNS SG. pae:7398 ana VEN. 
stewarti. Broun. Manual. N. Zeal. Col. p. 673. N 
subcrenatus, Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. 
pag. 368. pl. 9. fig. 5 


Zeeland. 


. Zeeland. 


. Tasmania. 


subtuber- Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1855. (Tasmania. 
culatus. pag 2e pl fig, 2,0 e Australia: 


Oonotus. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. pag. 62. 
adspersus. Bohem. Ins. Caffr. IL. pag. 384. — 


Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 


1863. pag. 435. pl. 16. fig. 6. . Caffraria. 


VI. FIGULINI. 
_ Nigidius. 
Mac Leay. Horae Ent. I. p. 108. — Parry. Trans. Ent. Soc. 


Lond. 1873. — Westw. Ann. Se. Nat. (Serie 2). I. p. 121. 


Hadronigidius. Kraatz. Deut. Ent. Zeit. 1896. pag. 65 
Eudora (p). Cast. Hist. Nat. Ins. II. pag. 174. 


amplicollis. (Juedenf. Berl. Ent. Zeit. 1884. p. 266. 


auriculatus. 


bennigseni. 


bubalus. 


cornutus, 


cribricollis. 


delegorguei. 


dentifer. 


distinctus. 


divergens. 


elongatus. 


formosanus. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN, 


— y. d. Poll. Notes Leyd. Mus. 


XI. 1889. pag. 228 


Guér. (Platycerus). Ie. Regn. Anim. 
Ins. pl. 27. fig. 4. — Cast. Hist. Nat. 
II. pag. 174. — Burm. Handb, V. 
p- 433. — Westw. Ent. Mag. V. 


pag. 265. — Thoms. Arch. Ent. 


II. pag. 48 
pag. 66. (Hadronigidius). 
pag. 187. t. 8. fig. a—c. 7 


pag. 39. t. 15. fig. 10. 


integer. Westw. Ent. Mag. V. p. 265. 
midas. Cast. Hist. Nat. II. pag. 174. 


più Msi; tb 


Mac Leay. Hor. Ent. I. pag. 109. 
pl. 1. fig. 6. — Westw. Ent. Mag. 
V. pag. 264. — Parry. Trans. Ent. 


Soc. Lond. 1864. pag. 63 
pag. 340. pl. 5. fig. 6 


pag. 430 . 


Albers. Deut. Ent. Zeit. 1884. p. 16. 
— y. d. Poll. Notes Leyd. Mus. 


XI. 1889. pag. 128 
pag. 341. pl. 5. fie. 7 


V. pag. 38 
Boileau. Le Naturaliste. XXIV. p.204. 


Bates. Proc. Zool. Soc. 1866. II. pag. 


163 


. Quango. 


verver « Senegambia. 
Kraatz. Deut. Ent. Zeitschr. 1896. 
. Usambara. 
Sweder. Vet. Ak. Nya Handl. 1787. 

. Guinea. 
auriculatus. Klug. Erman. Reise. Atl. 


. Malacca. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. 

. Africa occ. 
Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 


. Port Natal. 


. „Africa Centr. 
Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. 
. +. Cambodja. 
Wateıh. Ann. Mag. Nat. Hist. (6). 


. Nyassa. 


Birma. 


11* 


164 


fruhstorferi. 


gigas. 
grandis. 


hageni. 

kina- 
baluensis. 

laevicollis. 


laevigatus. 


lichtensteini. 


madagas- | 


cariensis. | 


G. 


347. — Parry. Trans. Ent. Soc. 
ond. 21870; Pag: 166 MERE 
Albers. Deut. Ent. Zeit. 1894. p. 161. 
Möllenk. Deut. Ent. Zeit. 1903. p. 346. 
Hope. Ann. Mag. Nat. Hist. VIII. 
pag. 302. — Trans. Ent. Soc. Lond. 
III. pag. 279. — Hope. Cat. Lue. 
pag. 26. — Rits. Notes Leyd. Mus. 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Formosa. 
Java. 


Tonkin. 


1896-Sipae 0a Sierra eue: 


albersi. Duvivier. Ann. Soc. Ent. Belg. 
1890. pag. 6. — Ritsema. Notes 
Leyd. Mus. 1896. pag. 130. 
georgianus. Thoms. Arch. Ent. IL. pl. 
badi. 4 
mniszechi. Thoms. Arch. Ent. II. p.47. 
spectabilis. Kraatz. Deut. Ent. Zeit. 
1895. pag. 370. — Ritsema. Notes 
Leyd. Mus. 1896. pag. 130. 
Ritsema. Notes. Leyd. Mus. XL p. 1. 
Ritsema. Notes Leyd. Mus. 1897. 
pag. 187. LE ie 
Westw. Proc. Zool. Soc. V. pag. 128. 
— Ent. Mag. V. pag. 264. 


forcipatus. Westw. Ent. Mag. V. pag. 


267. — Burm. Handb. V. pag. 433. 
v. Harold. Col. Hefte XVI. pag. 31. 
— Mitth. Münch. Ent. Verein. II. 
1878. pag. 100. — v. d. Poll. 
Notes. Leyd. Mus. XI. 1889. p. 228. 
Ritsema. Notes Leyd. Mus. 1879. 
pag. 129. FATTE IIS APS 
Cast. Hist. Nat. IL. pag. 175. — 
Burm. Handb. V. pag. 434. — 


Westw. Ent. Mag. V. pag. 266. . 


Sumatra. 


. Borneo bor. 


. Manila. 


Lunda. 


. Celebes. 


Madagascar. 


nitidus. 


oberndorferi. 


obesus. 


oxyotus. 


parrvi. 


perforatus. 


semicariosus. 


taurus. 


trilobus. 


validus. 


vagatus. 


welwitschi. 


egenus. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


165 


Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 


PAST AO RN hae a! 


Nonfried. Ent. Nachr. 1892. p. 118. 


. Senegal. 


Nossibé. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1864. 


pag. 63. 4. — Westw. Trans. Ent. 


> 


Soe. Lond. 1874. pag. 361. pl. IH. 


Er D de 


Fairm. Ann. Soc. Ent. France. 1888. 


pag. 339 . 


| Malacea. 
Borneo. 


Sumatra. 


. Tonkin. 


Bates. Proc. Zool. Soc. 1866. II. pag. 
347. — Parry. Trans. Ent. Soe. 
Lond. 1870. pag. 66. — Westw. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1871. pag. 


360. pl. 8. fig. 1. d'. 


. Formosa. 


v. Harold. Coleopt. Hefte. XVI. pag. 
30. — Mitth. Münch. Ent. Verein. 


I: 1878. pas 100 


. Lunda. 


Fairm. Compt. Rend. Soc. Ent. Belg. 


1891. CCLXXXIIT. 


. Somali. 


Jakowl. Horae. Soc. Ent.Ross. XXXIV. 


pag. 640 . 


. Philippinae. 


Westw. Ent. Mag. V. 1838. pag. 263. 
(Figulus). — Parry. Cat. III. pag. 


15. — Burm. Handb. V. pag. 439. 


Australia. 


Péring. Trans. S. Afr. Soc. XII. pag. 


LIS PEIRRRT fer 3 


. South Africa. 


Fairm. Ann. Soc. Ent. France. 1888. 


pag. 339. 


Tonkin: 


Waterh. Ann. Mag. Nat. Hist. (6). V. 


pag. 39 


Agnus. 
Burmeister. Handb. V. pag 441. 


Burm. Loc. cit. pag. 442. &' 


. Angola. 


. Mauritius. 


166 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Bobus picornoti. Boileau. Bull. Soc. 
Ent. France. 1899. pag. 40. — 
(teste Boileau). 


Amneidus. 
Coquerel. Ann. Soc. Ent. France. 1866. pag. 325. 


godefroyi.  Coqu. Loc. cit. p. 326. pl. 7. fig. 1. 
— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 
18410. Pag. 608 Aer oen 0 Ins Bourbon 


Penichrolucanus. 
Deyrolle. Ann. Soc. Ent. France. 1863. pag. 485. 


copricephalus. Deyr. Loc. cit. p. 486. pl. 9. fig. 11. 
— Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 


1864, pag, BA... e a Malacca; 


Figulus. 
Mac Leay. Horae Ent. I. pag. 110. 


Eudora. Cast. (p.). Westw. Ann. Sc. Nat. (2). L p. 119. — 
Ent. Mag. V. p. 261. — Burm. Handb. V. p. 485. 


albertisi. —Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. 


pass 78350: na i None 
ater. Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 
| pag. 412. ul TT ALES 
beccarii. Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. 

pag:+898: ie lee . . Sumatra. 


binodulus. © Waterh. Ent. Month. Mag. IX. p. 277. 
— Lewis. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1883. pag. 339. a: 
cambodjensis. Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 
pag dll «Meta! uk eee Cambodia, 


. Japonia. 


capensis. 


caviceps. 


confusns. 


decipiens. 


foveicollis. 


horni. 


impressicollis. 


integricollis. 


interruptus. 


laevipennis. 


lansbergei. 


laticollis. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


Thunb. Ins. Spec. Nov. 1781. pag. 5. 
fig. 1. — Mém. Mose. I. p. 203. 


Burm. Handb. V. pag. 439 


— Burm. Handb. V. pag. 439 


striatus. Me Leay. Hor. Ent. I. p. 100. 
Albers. Stett. Ent. Zeit. 1884. p. 173. 
— Deut. Ent. Zeit. 1885. p. 248. 
Boisd. Voy. Astrol. Col. pag. 239. 
— Fairm. Rev. Zool. 1849. p. 414. 


insularis. Blanch. Voy. Pöle. Sud. 


Zool. pag. 142. 


lifuanus. Montr. Ann. Soc. Ent. 


France. 1860. pag. 287. 


woodlarkianus. Montr. Ann. Soc. Agr. 


Lyon. VII. 1857. pag. 26. 


Rich. Zang. Deut. Ent. Zeit. 1905. 
law een AR AT, Ceylon: 
Ritsema. Notes Leyd. Mus. 186. 


pag. 163 . 
pag. 189°. 
pag. 431. d. 


ley] 


pag. (. 


Montr. Ann. Soc. Ent. France. 1860. 
> eee tee Nov Oaledt 
Ritsema. Notes Leyd. Mus. 1880. 


pag. 286 . 


pag. 217. 


Thomson— Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1870. pag. 115. — Ann. Soc. 


Ent. France. 1862. pag. 402. — 


Reiche Ann. Soc. Ent. France. 


Serie. Stel. pag. 84 


. Cap b. Sp. 
Boileau. Le Naturaliste. XXIV. p. 205. 
Westw. Ent. Mag. V. 1838. p. 262. 


Birmah. 
India or. 
Cambodja. 


Africa. 


Tongatabu. 


En feti ost Borneo: 
Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 

fhe bere a) ee Mariannae: 
Waterh. Ent. Month. Mag. XI. 1874. 


. India or. 


. Sumbawa. 


Philippin. 


Borneo. 


168 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


lilliputanus. Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1885. 
pag. 219 pl. 12. hig Smee Ss Australia: 
clivinoides. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 432. 
manilarum. Hope. Cat. Luc. pag. 26 . . . . Manila. 


Ae Java. 
marginalis. Ritsema. Notes Leyd. Mus 1879. 


Ä Sumatra. 
pag. 189 . 


Borneo. 


È | Borneo. 
mediocris.  Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. | 
N 


SEI Malacca. 
Sumatra. 
mento. Albers. Deut. Ent. Zeit. 1883. p. 226. N. Guinea. 
minutus. Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 
pa ER Me We ee sry panda: 
modestus. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
PISO teen ala bus 


fissicollis. Fairm. Rev. Zool. 1849. 
pag. 414. (teste Sharp). 


nitens. Waterh. Ent. Month. Mag. XI. p. 7. N.S. Wales. 
nitidulus. Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. 
pasto atea OR ae ee Ne mine 


papuanus. Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. ( Ins. Key. 


WAGs OIO rn IVA Roia ANR Gene 
procerus. Heller. Abh. Mus. Dresden VII. 1898. 
No. 3. pag. ‘21. pl. Sicie., 8,8 "Celebes 
punctato- Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 
striatus. Pag Als... te . Timor. 


puuctatus. Waterh. Ent. Month. Ne IX. p. 278. 
— Lewis. Trans. Ent. Soc. Lond. 
1889. pag: Ho) 2: . Japonia. 
regularis. Westw. Ann. Sc. Nat. (2). L' 1854 
p. 120. — Ent. Mag. V. p. 263. 
— Burm. Handb. V. pag. 437 . Australia. 
australicus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
. France. 1862. pag. 432. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 169 


rossi. Gahan. Mon. Christmas Island. p.96. Christm. Isl. 

rugosus. Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. ( Borneo. 
pag. 413. ES 

scaritiformis. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 1862. 
pag. 113. — Trans. Ent. Soc. Lond. | Malacca. 


Sumatra. 


1864. pag. 64 . sa VIN 2107 Borneo. 
striatus. Ohya Ente ME pag. 19% pl. A. 

fig. 14. — Westw. Entom. Mag. 

V. pag. 262. — Cast. Hist. Nat. 

IE pags «Ivo. pl eco y Ins 

Burm. Handb. V. pag. 438. — Bourbon. 


Blanch. Hist. Nat. I. pag. 268. | Ins. 
Plessis 22 8. larvae, ni eee 2 Mauritius: 
subcastaneus. Westw. Entom. Mag. V. p. 263. — 
Burm. Handb. V. pag. 438 . . Java. 
sublaevis. Beauv. Ins. Afr. et Amer. I. pag. 3. 
pl. 1. fig. 3. *. — Westw. Entom. 
Mag. V. pag. 262. — Burm. Handb. 
V. pag. 436. — Gerst. Arch. für 
Nat. XXXVII. pag. 46. — Parry. | Oware. 
Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. pag. \ Senegal. 
549. — Albers. Stett. Ent. Zeit. | Madagas- 
1884. pag. 173. 
anthracinus. Klug. Ins. Madagasc. pag. 
173. — Albers. Stett. Ent. Zeit. 
1884. pag. 173. — (teste Gerstäcker). 
ebenus. Westw. Ann. Sc. Nat. (2). 
1834. p. 120. pl. 7. fig. 4. — Westw. 
Ent. Mag. V. pag. 261. 
monilifer. Parry. Proc. Ent. Soc. Lond. 
1862. pag. 113. 


nigritus. Westw. Ent. Mag. V. pag. 


car. 


161. — Parry. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1864. pag. 99. — Albers. 


170 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


Deut. Ent. Zeit. 1884. pag. 173. 
vulneratus. Thoms. Ann. Soc. Ent. 
France. 1862. pag. 433. 
sulcicollis. Hope. Cat. Luc. pag. 26 . . . . Port Essinot. 


Cardanus. 
Westwood. Ann. Sc. Nat. (2). I. pag. 112. 


Eudora Cast. (p.) Hist. Nat. Ins. II. pag. 174. 


alfurus. Gestro. Ann. Mus. Civ. Gen. XVI. 
PB An somt) … NovGuinea: 
boileavi. Ritsema. Notes Leyd. Mus. 1901. 
pae: 190" ee OUR Borhaozoer: 
costatus. Ritsema. Loc. cit. 1903. pag. 229 . Sumatra.oce. 
cribratus. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 
pag. 98 rat sehen Eu mpuae 
laevigatus.  Deyr. Trans. Ent. Soc. Lond. 1874. 
pags dle. 600 no) age Molueeae: 
sericeus. Boileau. Bull. Soc. Ent. France. 1899. 
pat: Ad pe wilt tant Ade DiMataioce 
x ‘. Java. 
sulcatus. Westw. Ann. Sc. Nat. (2). I. pag. 
Ei Borneo. 
1183. pl. 7.1g.-1. — Burm. Handb. KH 
Sumatra. 
V. pag. 440. 
occ. 


cornutus. Gray. Griff. Anim. Kingdom. 
t. 46. fig. 3. — Cast. Hist. Nat. II. 


D 


pag. 175. 


Xiphodontus. 
Westwood. Ent. Mag. I. 1838. pag. 259. 


Cephax. Cast. Hist. Nat. Ins. II. pag. 175. 


antilope. Westw. Ent. Mag. I. 1838. pag. 260. 
fig. — Burm. Handb. V. pag. 430. Cap. b. sp. 


cancellatus. 


> cornutus. 


götzeni. 


Gray. Griff. Anim. Kingdom. Ins. I pag. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


capensis. Sturm. Cat. 1843. pag. 347. 


id die... 


reichei. Cast. Hist. Nat. Ins. II. pag. 


LTS plo Las fies 278 
VII SYNDESINI. 


Syndesus. 
Mac Leay. Horae Ent. pag. 104. 


Montr. Ann. Soc. Ent. France. 1860. 


pag. 283. — Reiche. Ann. Soc. Ent. 


France. 1860. pag. 283. note . 


Fabr. Syst. El. II pag. 377. — Mae 


Leay. Hor. Ent. I. pag. 104. — 
Burm. Handb. V. pag. 333. — 
Lacord. Gen. Atl. t. 25. fig. 3. — 


Nor. 


Caledonia. 


Westw. Ann. Sc. Nat. (2) I. pag. 


114. — Reiche. Ann. Soc. Ent. 
France. 1860. pag. 283. — Boisd. 
Voy. Astrol. pag. 238. — Cast. 
Hist. Nat. Ins. pag. 176 


parvus Donoy. Ins. Nov. Holl. t. 1. 


fig. 1. 


. Tasmania. 


Kaeseberg. Durch Africa v. Ost. n. 


West. Berl. 1895. pag. 396. . . Africa. 


Hexaphyllum. 


Psilodon. Perty. Del. Anim. pag. 53. 


aequinoctiale. Buquet. Ann. Soc. Ent. France. 1840. 


pag. 375. d 


. Bogota. 


1e G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANTDEN, 


westwoodi. Hope. Proc. Ent. Soc. 
Lond 1840. pag. 11. — Ann. Nat. 
Hist. VII. 1841. pag. 147. — Burm. 
Handb. V. pag. 332. 
schuberti. Perty. Del. Anim. pag. 54. t. 11. fig. 
12. o. — Cast. Hist. Nat. Ins. II. 
pag ATO cee EEE reste: 
brasiliense. Gray. Griff. Anim. King- 
dom. Ins. I. pag. 536. pl. 46. fig. 
4. — Westw. Ann. Sc. Nat. (2).I. 
pag. 114. pl. 7. fig. 1.2. — Burm. 
Handb. V. pag. 532. — Reiche. 
Ann. Soc. Ent. France. 1860. p. 283. 


VIII. AESALINI. 


Diphyllostoma. 
Fall. Canad. Ent. XXXII. pag. 290. 


fimbriata. Fall. Canad. Ent. XXXII. pag. 290. California. 


Ceruchus. 
Mac. Leay. Horae Ent. I. pag. 115. 


Platycerus. Latr. Gen. Crust. et Ins. II. pag. 133. 
x pag 


atavus. Fairm. Bull.Soc.Ent.Belg.LXXXVIII. 

LSL eat a 
ligniarius. Lewis. Trans. Ent. Soc. Lond. 1883. 

pag. 339. pl. 14. fig. 4. d. . . Japonia. 
piceus. Weber. Obs. Ent. I. pag. 84. — Fabr. 

Syst. El. II. pag. 252. — Burm. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 173 


Handb. V. p. 329. — Thunb. Mém. 
Soc. Nat. Mose. I. pag. 202. — 
Schönh. Syn. Ins. (I) III. pag. 327. 
— Fuchs. Bull. Brookl. Ent. Soc. 
V. 1882. p. 59. fig. 12. pl. fig. 11. 
da 15: larva HON pupa! CM EMA Amie bor. 
balbi. Cast. Hist. Nat. II. pag. 174. 
più 17. tip Ae 
quercicola. Melsh. Sturm. Cat. 1843. 
pag. 136. 
punctatus. Lec. Ann. & Mag. Nat. Hist. (4). IV. 
1869. pag. 377. — Parry. Cat. 
Luc. II. — Fuchs. Bull. Brookl. 
Ent. Soc. V. 1882. pag. 59. pl. 
ey LOUER ON ee ee Amers bot 
x striatus. Lec, Proc. Ac. Phil. 1859. p. 85. &. 
— Fuchs. Bull. Brookl. Ent. Soc. 
V. 1882: page. 99. . =, Amers hor: 


X 


tenebrioides. Fabr. Mant. I. pag. 2. — Mac Leay. 

Horae Ent. I. pag. 115. — Panz. 
Faun. Germ. pag. 62. — Duftsch. 
Fauna Austr. I. pag. 67. — Heer. 
Fauna Helv. I. p. 497. — Burm. 
Handb. V. pag. 328. — Latr. Gen. 
Crust et Ins. II. pag. 133. — Gyll. 
Ins. Suec. II. pag. 68. — Cast. { Germania. 
Hist. Nat. Ins. II. pag. 173. — | Gallia. 
Schönh. Syn. Ins. (1). III. p. 328. ( Helvetia. 
— Mulsant. Lamell. France. p.597. | Austria. 
tab. 3. fig. 4—6. (larva). . . | Suecia. 

chrysomelinus. Hochenw. Schrift. Berl. 
Ges. 1785. p. 356. tab. 8. fig. 11. 

piceus. Boisd. Vet. Ak. Nya. Handl, 


174 G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


VI. 1875. pag. 222. tab. 8. fig. a. 
(teste Gemm. Harold). 


sylvicola. Muls. Lamell. pag. 598. 
tarandus. Panz. Beitr. pag. 25. t. 3. 
fig. 3—5. — J. Duval. Gen. Col. 
Eur tab. Mon. 97:50; 
Nicagus. 


Leconte. Classif. of N. Am. Coleopt. I. (1860). pag. 139. 
H. Deyrolle. Trans. Ent. Soc. Lond. 1873. pag. 344. 


obscurus. Leconte. Journ. Ac. Phil. (2). I. 1848. 
pag. 86. — Deyr. & Parry. Trans. 
Ent. Soc. Lond. 1873. pag. 344. 
pl. V. fig. 8. — Westw. Proc. 
Ent. Soc. Lond. 1878. p. 34—37. 


io: Brak, nen he N abe Se ane A Ore 


Ceratognathus. 
Westwood. Ent. Mag. (V). 1838. pag. 260. 


Broun. Manual V. 1893. pag. 1112. 


abdominalis. Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. 1870. 


pag. 000 MM: i. KE AE astra az 
dispar. Sharp. Trans. Ent. Soc. Lond. 1882. 
pag. BANE ik. . . N. Zeeland. 


foveolatus. Broun. Manual. N. Zeal. Col. p. 253. N. Zeeland. 
froggatti. Blackb. Proc. Linn. Soc. N. S. Wales. 

(2). IX. p. 94. — p. 120. (larva). N.S. Wales. 
fusculus. Broun. Manual. N. Zeal. Col. p. 838. N. Zeeland. 
gibbosus. Broun. N. Zeal. Inst. Il. pag. 385. 

Manual N. Zeal. Col. p. 928. N. Zeeland. 


gilesi. 


% helotoides. 


mentifer. 


x niger. 


rufipennis. 


westwoodi. 


x zealandicus. 


furcatus. Cast. Hist. Nat. II. p. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


175 


Blackb. Trans. R. Soc.S. Austral. XIV. 


1895. pag. 215. 


. Victoria. 


Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 


pag. 454. — Parry. Trans. Ent. 


Soc. Lond. 1870. pag. 99 


. N. Zeeland. 


areolatus. Westw. Trans. Ent. Soc. 
Lond. 1863. p. 430. pl. 14. fig. 2. 
Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1863. 


pag. 434. pl. 15. fig. 5. d. 


Westw. Ent. Mag. V. 1838. p. 261. 


fig. — Burm. Handb. V. pag. 3 


9 


1 
Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 18 


pag. 82. pl. 2. fig. 2. 


. Australia. 


Tasmania. 


. Australia. 


Thoms. Ann. Soc. Ent. France. 1862. 
p. 433. 9. — Parry. Trans. Ent. 


Soc. Lond. 1870. pag. 99. © 


. Australia. 


punetatissimus. Westw. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1863. pag. 433. pl. 15. 


fig. 4. d. 


Broun. Trans. N. Zeal. Inst. IX. p. 372. 


— Manual. N. Zeal. Col. p. 253 


Mitophyllus. 


. N. Zeeland. 


Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. IV. 1845. pag. 55. 


Ptilophyllum. Guérin. Rev. Zoolog. 1845. pag. 439. 


alboguttatus. Bates. (Ceratognathus) Ent. Month. 


angusticeps. 


Mag. 1867. p. 54. — Parry. Trans 
Ent. Soc. Lond. 1870. pag. 67 
Broun. Ann. Mag. Nat. Hist. (6) 

XV. pag. 199 


coniognathus. Broun. Ann. Mag. Nat. Hist. XI 


pag. 616 . 


. Moreton Bay. 


. N. Zeeland. 


. N. Zeeland. 


176 
cylindricus. 


irroratus. 


macrocerus, 
marmoratus. 
parryanus. 


tuberculatus. 


asiaticus. 


G. 


Broun. Ann. Mag. Nat. Hist. (6). 

wer eos Ne Aeelana: 

Parry. Trans. Ent. Soc. Lond. IV. 
pag. 56. pl. 1. fig. 4. — Burm. 


Handb. V. pag. 326. — Lacord. 


XV. pag. 199 


Genera. Atl. pl. 25. fig. 4. — 


White. Voy. Ereb. Terror. t. 2. 


fig. 3. 4. — Broun. Trans. N. Zeal. 
Inst. XIII. 1880. pag. 230. (larva, 
pupa iii ees TE ee 
godeyi. Guér. Rev. Zool. 1845. p. 439. 
— Ann. Soc. Ent. France. (2). 
III. 1845. Bull. pag. 97. 
Broun. Manual N. Zeal. Col. p. 837. 
Waterh. Ent. Month. Mag. XI. p. 8. 
Westw. Trans. Ent. Soc. Lond. 1863. 
pag. 432. pl. 15. fig. 3. d. . 
Broun. Manual N. Zeal. Col. p. 1112. 


Aesalus. 
Fabricius. Syst. El. II. pag. 254. 


Lewis. Trans. Ent. Soc. Lond. 1883. 


pag. 340. pl. 14. fig. 5. 


neotropicalis. Bates. Biol. Centr. Americ. Col. II. 


200886, par. Ze tabs die Or pa: 
Il oO tan) 


scarabaeoides.Panzer. Fauna Germ. pl. 26. fig. 15. 


d. 16. o. — Fabr. Syst. El. II. 
pag. 254. — Latr. Gen. Crust et 
Ins. II. pag. 133. — Muls. Lamell. 
pag. 605. pl. 3. fig. 8. 9. — Mac 
Leay. Hor. Ent. I. pag. 103. — 
Duft. Fauna Austr. I. pag. 70. — 
Guérin. le. Regn. An. tab. XXVII. 
« 


VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


. N. Zeeland. 


N. Zeeland. 
N. Zeeland. 


. N. Zeeland. 


N. Zeeland. 


. Japonia. 


Guatamala. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 177 


fig. 2. — Burm. Handb. V. p. 323. 

— Jacq. Duv. Gen. Col. Europ. 

tab. II. fig. 3. — Schönh. Syn. 

Ens. (I) SILE pag 33 nn 7,7 7 Bur. mer: 
smithi. Bates. Biol. Centr. Americ. Col. II. 

| 2. 1889. pag. 382. - + Mexico. 

trogoides. Albers. Deut. Ent. Zeit. 1883. p. 228. 

— Bates. Biol. Centr. Americ. | Mexico. 

Coli dis 28.188365 pag. DE ke M Oaxaca, 
ulanowskyi. Ganglb. Societ. Entom. I. pag. 89 . Caucasus. 


IX. SINODENDRINI. 


Sinodendron. 
Hellwig. Schneid. Mag. 1794. pag. 391. 


Ligniperda. Fabr. Syst. El. IL pag. 18. 


americanum. Beauv. Ins. Afr. et Amer. pag. 192. 
t. 1. fig. 1. 2. — Parry. Trans. Ent. 
Soc. Lond. 1864. p. 65. — Loc. cit. 
1870. p. 100. (= cylindricum ?) . Amer. bor. 
cylindricum. Linn. Syst. Nat. I. 2 pag. 544. — 
Fabr. Syst. El. II. pag. 376. — 
De Geer. Mém. IV. pag. 258. 
tab. X. fig. 2. 3. (Scarabaeus) — 
Oliv. Entom. (I). HI. pag. 47. 54. 
tab. IX. fig. a. b. c. — Latr. Gen. 
Crust. et Ins. II. pag. 101. — 
Ratzeb. Forst. Ins. I. pag. 87. — 
Heer. Fauna. Helv. pag. 497. — 
Burm. Handb. V. pag. 320. — 
Westw. Classif. of Ins. I. p. 185. 
fig. 13— 18. — Muls. Lamell. p. 42. 
pl. I. fig. 15. larva be Er Baropa: 
Tijdschr. v. Entom. XLVIIL 12 


178 


persicum. 


rugosum. 


Bladz. 


» 


QUE 


100. 
LOS. 
IR. 


145. 


G. VAN ROON, NAAMLIJST DER LUCANIDEN, 


(f. min.). juvenile. Muls. Lamell. p. 602. 
Reitter. Wiener Ent. Zeit. XXI. p. 81. Kopet-Dagh. 
Mannerh. Bull. Mose. 1843. II. p. 262. 

— Leconte. Report Survey. 1857. 

pag. 42. t. 1. fig. 15. — Fuchs. 

Bull. Brookl. Ent. Soc. V. 1882. 

pag. 59. fig. 13. pl. fig 13.  . Amer. bor. 


CORRIGENDA. 


invoegen : chiasognathus gaujoni. Obth. Ann. Soc. 
Ent. France. 1885. CXCVIII. Ecuador. 
doorhalen : ©. gaujoni. R. Oberth. 

Waterhouse beschreef nl. als peruvianus © het 
wijfje van de soort, welke Oberthür later als gau- 
joni heeft beschreven. — Gaujoni en peruvianus 
zijn echter twee soorten. — 

Colophon. Péringuey beweert in zijn Deser. Cat. 
of South Afr. Col. dat de twee Colophonsoorten 
de beide seksen zouden zijn van ééne zelfde soort. 
— De Heer R. Oberthür welke beide typen in 
zijne collectie bezit, deelde mij mede, dat de soorten 
duidelijk verschillen. — 
Rhaetus parryi. Vindplaats onbekend. 
Neolucanus swinhoei. Vindplaats : Formosa. 
Metopodontus occipitalis. Vindplaatsen : Java, Suma- 
tra, Nias, Borneo, Celebes, Philippinae. 
Eulepidius cephalotes. Het schijnt wel vast te staan, 
dat Odontolabis striatus var. cephalotes Leuthner 
niet tot het genus Odontolabis behoort, en ook met 
striatus niets te maken heeft. — Waar deze soort 
wel tehuis behoort, is echter nog eene open vraag. — 
Oct. 1905. 


WELKE TOT HEDEN BESCHREVEN ZIJN. 


179 


OVERZICHT DER GENERA 


EN 


AANTAL VERMELDE SOORTEN. 


Chiasognathini. 


Pholidotus & 7 3 


m 
( 


Chiasognathus 85 


Sphenognathus #¢13 


Dendroblax #7 1| 
Rhyssonotus # 4 | 
Homolamprima ** 1, 
Cacostomus gs Il | 
Lamprima g $ 13 | 
Neolamprima 4, 2 | 


Phalacrognathus ? 5 1 | 


Streptocerus 7 2 | 
Colophon ? 1| 
49 
Lucanini. 
Pseudolucanus © 
Pseudorhaetus î% 1 
Lucanus # 40 
Rhaetus /ev 2 
Rhaetulus /6% 2 
Hexarthrius 01 13 
Mesotopus /52 
Allotopus :4: 


Odontolabini. Transport 10 
lee 51 ' Eurytrachelus??) 39 
Odontolabis u. 52 Boe | a: 
Heterochthes #3 2 Bea i 

___|Gnaphaloryx #3 16 
75 Eulepidius 
~ | Metallactulus /# 1 

Cladognathini. | Aegotypus % 9 
Cladognathus 9 | Aegus 66 
Psalidoremus #* 4|Paraegus 1 
Aulacostethus #+ 1 | Pseudaegus 1 
Metopodontus #5 33 Aegognathus = 2 
Prosopocoelus #3 59 Alcimus 2 
Homoderus / 6 | Apterocyclus ik 
Cyclommatus 99 | Sclerognathus /f7 22 
Auxicerus /27 3 | Scortizus 4 7 
Prismognathus/ 5 Charagmophorus #1 
| Cantharolethrus!* 5 Flatyeerus ni 
Leptinopterus /29 14 HALO - 
Macrocrates /3 1 sn, = 
Metadorcus /- 1 | Dons ! 

__ | Lissotus % 28 
163 | Oonotus /, i! 
Dorcini. SA 

| Hemisodorcus/ 9 Figulini. 
'Ditumoderus /33 1 Nigidius 33 
Transporteeren 10) Transporteeren 33 


128 


180 G. VAN ROON, NAAML. D. LUCANIDEN, W. T. H. BESCHR. ZIJN. 


Transport 33 | Syndesini. | Transport 21 
Agnus /, 1 Syndesus /7, 3 Mitophyllus!7f 9 
arte 1 Hexaphyllum /7 2 | Aesalus /7 6 
Penichrolucanus/g; 1 5 36 
Figulus /£4 38 ER = 
Se ee | Aesalini. Sinolendrini. 
Cardanus /7 0 7 Diphyllostoma ” DE 
23 ae IPS . Sinodendron | 4 
Xiphodontus/7° 1 Ceruchus 6 

— | Nicagus r 1 Want 

BO eee 
| Ceratognathus Den 76 
| Transporteeren 21 Soorten 732 


ENUMERATION 


DES 


LEPIDOPTERES HETEROCERES 
DE MOT As Ver 


PAR 


M.M. PIEPERS et SNELLEN. 


V1). 
Famille VIII. LITHOSIDAE Herr. Sch., m. 


(Planches 6 et 7). 


(2, Arctiadae, Subfam. Arctianae Hampson, Catal. Brit. 
Mus. Vol. IH, p. 1—514). 


Maenas Maculifascia Moore, Cat. Lep. E. I. ©. II, p. 355 
PLEITE fe. KOP os pl. KMI fig. 95 Yallchen,),(1853 39). 
— Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 249 (1901). — PL 6 fig. 1. 

Alpenus Maculifascia Pagenstecher, in Semon’s Reise p. 212, 
pl. 13 fg. 7 (1895): 

Plusieurs exemplaires, appartenant tous au type, comme 
Mr. Hampson le décrit. 

Buitenzorg, Tjipanas (Gedeh), Touban (Piepers). — Tegal 


(Lucassen). S. 


Je trouvai la chenille è Kediri (64 metres) dans la partie 


orientale de Java sur le warou (Hibiscus spec.) ?), et a Batavia 
1) Voir pour les parties I, II, III, IV et V Tijdschrift voor Entomologie 
XLIII, p. 12, etc. (1901), XLIV, p. 101, ete. (1902), XLV, p. 151, ete. (1903), 
XLVII, p. 43, etc. (1904) et p. 136, ete. (1904), S. 
2) Quant è la designation scientifique des plantes nourricières voir tome 
XLIII, page 47. 1 


182 PIEPERS ET SNELLEN, 


(3 metres) dans la partie occidentale sur le mengkoudou (Morinda 
spec.) et sur le ketepeng (Cassia spec. ou peut-étre Crotollaria 
retusa L.). Selon HorsrieLp et Moore la chenille se nourrit 
aussi des feuilles du dadap (Erythrina spec.), dune espece de 
Convolvulus et de Dioscorea oppositifolia (?). A Touban (14 metres) 
dans la partie centrale de l’île je vis une fois toute la partie 
inférieure du tronc d’un grand kenangga (Cananga odorata Hk. 
Fr. et Th.) jusqu’ a mi-hauteur d'homme couverte d'un tissu 
epais de fils blancs ressemblant a une toile d’araignee, que 
ces chenille avaient file et dans lequel elles se trouvaient 
en quantite. 

La couleur de la chenille adulte est grise, foncée sur le dos 
mais claire sur les côtés ; une tache noire se trouve sur le dos 
de chaque segment dans laquelle on voit scintiller deux petits 
points subdorsaux d’un bleu d’acier et a reflet métallique ; 
quelquefois une ligne dorsale d'un blanc jaunätre et souvent 
entrecoupée a plusieurs endroits passe entre ces points. Le 
corps est couvert de longs poils dont quelques uns sont noirs 
mais la plupart blancs. La couleur de la téte est d’un orangé 
fonee, celle des 16 pattes d’un jaune pale. Avant sa derniere 
mue la couleur de la chenille est blanche ou jaunatre; une 
raie transversale noire se dessine sur chaque segment. La 
figure que je donne est réussie assez bien, elle est meilleure 
que celle donnée par Horsrierp et Moore. 

Le cocon serré et mélé de poils est attaché entre des 
feuilles; la forme de la chrysalide brune n’ a rien de parti- 
culier. Une chenille coconnée le 29 janvier donna le papillon 


le 15 fevrier, une autre du 5 ferrier le 20 do ce mois. P. 


Diacrisia Indica Guérin, dans Delessert, Souv. Inde II p. 93 
(1843). — Hamps., Cat. Brit. Mus. HI p. 265 fig. 140 (1901). 
Quatre males et une femelle. Trois des premiers ont les 
ailes plus fortement marquées que dans la figure que donne 


Mr. Hampson. 


> ve 
HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 183 


Preanger ou Prajangan, 15—1800 mètres (Piepers et Sijt- 
hoff). 5. 


Diacrisia Punctata Moore, Cat. Lep. E. I. ©. II p. 355 
(1858—59). — Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 279 (1901). 
Plusieurs exemplaires des deux sexes. Ne parait pas rare. 

Batavia, Touban, Kediri, Djokjakarta (Piepers). — Tjan- 
diroto (Oudemans). S, 


Diacrisia Fuscitincta Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 280 
piso fie. 1 (1901). 

Quatre exemplaires des deux sexes. Les femelles ont les 
alles postérieures d'un teinte orangée plus prononcée que dans 
le figure de Mr. Hampson qui représente un mile. 

Java occidental: Buitenzorg. — Java oriental (Piepers). 

S. 


La chenille une seule fois a Buitenzorg (267 metres) dans 
l’ouest de Java, sur une espèce de fougere. La couleur des 4 
segments antérieurs du corps est d'un orange clair, le reste 
du corps est noir. Partout de longs poils noirs et serrés 
sortent du corps, parmı lesquels se voyent cependant quelques 


poils blancs. BE 


Diacrisia Abdominalis Moore, Cat. Lep. E. I. U. II p. 356 

(1858— 59). — Butl. Illustr. V, p. 31 pl. 85 fig. 9 (1881). 
Diacrisia Comma Hamps., Cat. DUE Mus. III. p. 285 (1901). 
Deux exemplaires. 


Java occidental: Gedeh (Piepers). S. 


Diacrisia Casigneta Kollar, v. Hiigel’s Kaschmir, Lep. p. 469 
(1844). — Hamps., Cat. Brit. Mus. II p. 291 (1901). 
Plusieurs exemplaires des deux sexes; trois du type, les 


autres de la variete 2 de Mr. Hampson. 


184 PIEPERS ET SNELLEN, 


Java occidental: Buitenzorg, Sindanglaya, Gedeh, montagnes 


du Preanger ou Prajangan, 15—1800 mètres (Piepers). S. 


Diacrisia Longiramia Hamps., Cat. Brit. Mus. II p. 302 
pl. 46s tio. 121901): 
Quatre males. 


Java occidental: montagnes du Preanger ou Prajangan, 
15—1800 metres (Piepers). S. 


Diacrisia Strigatula Moore, Cat. Lep. E. I. C. II p. 357 
pl. [Xa fig. 12, 12a (1858 —59). — Hamps. Cat. Brit. Mus. 
III p. 306 (1901). — PI. 6 fig. 2, 3. 

Plusieurs individus des deux sexes, tous du type. 

Batavia, Preanger ou Prajangan, 1800 metres, Rembang, 
Semarang, Java oriental (Piepers). — Tjandiroto (Oudemans). 

S. 


Je trouvai la chenille a Semarang (14 metres) dans la partie 
centrale de Java sur le téroung (Solanum spec.), a Batavia 
(14 métres) dans le Java occidental sur le papayer (Carica 
papaia L.), le djouar (Cassia florida Vahl), le tasbih (Canna 
coccina Ait), le poupouloutan (Urena lappago Sm.) et le pandan 
wangi (Pandanus odoratissimus L.). Enfin, è Sindanglaya (1082 
mètres) dans les montagnes de l’ouest de Vile, sur une plante 
qui me fut désignée sous le nom Soundanais kedòbòs. Selon 
HorsrieLD et Moore elle se nourrit de Dioscorea oppositifolia (?) ; 
elle semble donc être polyphage. 

La couleur générale du corps est noire; quelques chenilles 
ont une ligne dorsale blanche, d’autres une raie blanche sub- 
dorsale composée de plusieurs petites lignes obliques. Les 
stigmates sont blancs; il arrive qu'ils sont réunis par une 
ligne d'un blanc pale. Une tache blanche un peu jaunätre se 
voit parfois à chaque côté entre le deuxième et le troisième 


segment thoracal, quelquefois les intervalles entre ces segments 


PA? 
HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 185 


se dessinent en blanc et joignent ainsi en travers du dos ces 
taches des deux côtés du corps; pour ordinaire ces intervalles 
ne se montrent cependant distinctement que pendant la marche 
de l’animal. 

La tete est noire et luisante, les 16 pattes sont rougeätres. 
Chaque segment du corps porte une couronne de verrues d'un 
brun jaunätre, des touffes épaisses en sortent de poils rouge- 
ätres ou fauves qui sont courts, mais entre lesquels s'élèvent 
aussi quelques poils longs qui sont noirs; sur les segments 
antérieurs quelques-uns de ces poils sont blancs ou gris. 
Avant la dernière mue cependant ces touffes fauves et rouge- 
ätres sont noires; la couleur générale du corps n’est alors 
pas encore tout-à-fait noire mais plombée et luisante. 

Les chenilles filent entre des feuilles un cocon serré dont le 
tissu est mélé de poils. Des cocons du 11 février, du 31 mars, 
du 1 mai et du 31 aoüt donnerent Je papillon le 22 fevrier 
le 1 avril, le 4 juin et le 24 aoüt. Les petits oeufs disperses 
par ci, par la, sont d’un vert clair. 

Mes figures représentant la chenille avant et apres la der- 
niere mue sont bien réussies; elles sont beaucoup plus meil- 


leures que celle de Horsrierp et Moore. BE 


Diacrisia Landaca Moore, Cat. Lep. E. I. C. II p. 358 


(1858—59). —- Hampson, Cat. Brit. Mus. II p. 307 pl. 46, 
1:22. 0: (1901). Bl: 6 fie. 4, 9,16. 

Java occidental: Batavia, Buitenzorg, Sindanglaya. — Java 
oriental: Pouspa, 700 metres. (Piepers). S. 


La chenille dans les monts Wilis à environ 1000 mètres dans 
l'Est de Java sur le temou (Curcuma spec.) et dans l’ouest de l’île 
a Batavia (14 metres) sur le nangpoeng (Stegesbeckia orientalis L.), 
le belountas (Pluchea indica Less.), le bebandottan (Aderrostemma 
viscosum Forst.), le tjinta manis ou tai ajam (Lantana camara L.) 


et sur une petite plante qui me fut nomme babi-babian (?). 


186 PIEPERS ET SNELLEN, 


La couleur de la chenille est d’abord (fig. 4) d’un gris elair, 
le dos étant séparé des côtés par deux raies noires. Les ‘deux 
premiers segments de l’abdomen portent des poils courts 
orangés; sur les còtés se dessinent des raies obliques d’un 
gris clair. Quelques touffes de poils noirs sont implantees sur 
les raies noires du dos. La tete est d’un brun fonce, les 16 
pattes sont brunes et rougeätres. Plus tard la chenille est cou- 
verte d’une multitude de touffes épaisses de poils, qui soni oran- 
gées sur les deux premiers segments de l’abdomen et noires sur 
les autres segments. Quelques poils plus longs qui sont noirs 
sortent cependant des touffes orangées et dans les touffes noirs 
c'est la même chose quant a quelques poils blancs. Quelque- 
fois une ligne dorsale blanche se remarque. La téte et les 
pattes thoracales de la chenille adulte sont brunes, les pattes 
abdominales rougeätres. 

Les chenilles courent très vite ce qui fait qu'elles s’echap- 
pent aisément. Leur cocon noir est d'un tissu très épais mêlé 
de poils; la chrysalide noire ou d'un brun rougeâtre est de 
forme ordinaire. 

Une chenille coconnée le 29 mars donna l’imago le 8 ou 
le 9 avril. Le papillon a l'habitude de faire le mort; on peut 
alors le prendre par une patte a laquelle il reste suspendu 


sans se mouvoir. P. 


Diacrlsia Melaena Hamps., Cat. Brit. Mus. II p. 308 pl. 46 
hei ll... 

Deux mäles et une femelle. Cette derniere differe du mäle 
par les antennes, qui sont faiblement dentelees et par les 
secondes ailes oü les points le long du bord posterieur sont 
réunis en une bande et ceux du centre et du bord costal en 
une tache presque triangulaire. 

Java oriental: montagnes du Tengger. Nous les devons a 
Mr. le Dr. J. H. F. Kohlbrugge. Di 


> 2 
HETEROCRRES DE JAVA. 187 


Amsacta Lactinea Cram., II p. 58 pl. 133 D (1779). — 
Hamps., Cat. Brit. Mus. II p. 328 fig. 147. d (1901). — 
Il Gr fiers ke, 2,18: 

Quelques exemplaires, tous du type. 

Batavia, Buitenzorg, Touban, Kediri (Piepers). — Tjan- 


diroto, 6 Décembre, un mâle (Oudemans). 5. 


La chenille de cette phalène très commune à Java fut 
trouvée dans la partie orientale de Vile à Kediri (64 mètres) 
sur les feuilles d'un geranium et de rosiers cultivés dans mon 
jardin, dans la partie centrale à Touban (4 mètres) sur le 
galing (Vitis trifolia L.) et le belountas (Pluchea indica Less.), 
dans l’ouest à Batavia (14 mètres) sur le gendong anak 
(Euphorbia pilulifera L.), le kalamendja (Jussiaea suffruticosa L.), 
le kladi (Colocasia antiquorum Schott.), l’obi (Dioscorea spec.), 
le gehwor (Commelyna paludosa Bl.), et le katjang kakara mas 
(Lablab microcarpus DC. ou £. vulgaris Savi), enfin a Buiten- 
zorg (267 mètres) sur le ¢jinta manis ou tai ajam (Lantana canara 
L.). Selon HorsrieLp et Moore elle se nourrit de Menisper- 
mum glabrum (?). Ces chenilles sont done bien polyphages. 

Leur coloration varie assez, surtout chez les individus pas 
adultes. La couleur des stigmates, qui sont trés visibles, étant 
orangee chez les adultes et jaune clair chez les jeunes, les fait 
cependant reconnaitre facilement. La chenille adulte est cou- 
verte d’une fourrure épaisse de longs poils noirs, sortant de 
touffes serrees de poils rougeätres, qui sortent elles-mémes 
de touffes de poils noirs aussi mais courts et durs, et 
implantées en demi cercle en travers du dos et des côtés. 
Il y a cependant des chenilles adultes n’ayant que peu de 
poils. La couleur du corps est d’un beau noir, la tete noire 
est luisante, les pattes thoracales sont d’un brun rougeätre, 
les cing autres paires de pattes rougeätres ou jaunätres. En 
sortant de l’oeuf la chenille est jaune sale, elle ne possede 


alors que quelques poils longs et noirs, plus tard sa couleur 


188 PIEPERS ET SNELLEN, 


se compose d’orange foncé mélé avec du noir; une raie dor- 
sale de taches blanches ou de points de cette couleur se deve- 
loppe alors. Chez quelques-unes de ces chenilles (fig. 1) la colo- 
ration se compose de jaune d’ocre mélé avec du noir; celles-ci 
ont aussi une ligne dorsale de petites taches blanches. Ce n’est 
que par la derniere mue qne la couleur du corps qui etait grise 
auparavant devient noire et que la chenille devient tres poilue. 

Les chenilles filent un cocon trés épais mélé avec des poils; 
la chrysalide est noire et trés grosse, mais au reste de forme 
ordinaire. De celles qui s’etaient coconnées le 4 fevrier, le 
9 février, le 14 mars, le 25 mars et le 1 avril les imagines 
apparürent le 20 février, le 8 mars, le 2 avril, le 13 avril 
et le 16 avril. Une autre chenille s'inhuma le 16 mars dans 
du sable où elle se coconna ; l’imago ne sortit que le 1 juillet. 
La phalene femelle pond ses oeufs d’un blane jaunatre, collés 
les uns aux autres, en petits tas; les chenilles en sortent le 
troisieme jour. 

Je donne la figure d’une chenille adulte, d’une autre avant 
la dernière mue et d'une troisième plus jeune encore. Ces 
figures sont meilleures que celle données par Horsrierp et 


Moors. iP: 


Creatonotus Gangis Linn., Amoen. Acad. VI p. 410 (1764). -— 
Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 333 (1901). 

Noctua Interrupta Linn., Syst. Nat. Ed. XII, I, 2 p. 840 
(1767). — auct. 

Quelques exemplaires des deux sexes, tous du type. 

Batavia, Sindanglaya (Piepers). S. 


La chenille a Ngandjouk (70 mètres) dans l'Est de Java, a 
Touban (4 mètres) dans la partie centrale de l’île sur le kenangga 
(Cananga odorata Hk., Fr. et Th.), et dans l'Ouest a Batavia 
(14 metres) sur le djambou semarang (Eugenia alba Rumph.) 


sur le roumpout pahit, espece d’herbe probablement le Dacty- 


HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 189 


loctenium aegyptiacum Wild., et sur une plante qui me fut 
nommée ourang aring et tòlòt. 

Elle est très velue étant couverte de touffes de poils courts 
de couleur fauve parmi lesquels se trouvent beaucoup de poils 
longs qui sont blancs. Autant que cette fourrure épaisse me 
permit de l’observer, la couleur du corps est grise ou bien 
aussi mélangée de noir, de blanc et de jaune ocreux. Il y a 
une ligne dorsale qui s’elargit un peu sur chaque segment, 
sa couleur est jaune clair ou jaune d’ocre; quelquefois a 
chaque segment une tache rouge foncée se trouve dans cette 
ligne. Il arrive qu’on remarque une tache subdorsale plus ou 
moins grande et d’un noir fonce, sur le dernier segment a 
coté de cette ligne, la où elle s’elargit. Sur les côtés des seg- 
ments abdominaux se voit uue ligne de raies obliques jaunes 
ou grises, chacune commeugant au dessus d'un des stigmates 
et descendant de la obliquement sur le segment suivant. Cette 
raie ne se voit pas sur les cötes du dernier segment abdominal. 
Les stigmates sont orangés ou jaunes. Sur les cötes des seg- 
ments thoracaux se remarquent quelques petites taches blanches 
ou jaunätres. La tete est d’un brun noirätre; il s’y trouve un 
dessin de deux lignes verticales jaunes d’ocre, qui se réunissent 
au sommet. 

Les chenilles ont 16 pattes et sont tres agiles; quand on 
les touche elles prennent une attitude analogue a celle dont 
les Sphingides ont tirées leur nom; seulement la position de 
la partie anterieure du corps qu’elles relévent alors est plus 
courbée. Elles filent des cocons pas très serrés; après deux 
jours elles changent la dedans. en chrysalides noires de forme 
ordinaire. 

Des chenilles coconnées le 13 juillet, le 3 septembre, le 
11 novembre et le 15 janvier firent écloire les imagines le 
22 juillet, le 13 septembre, le 20 novembre et le 23 janvier. 

La figure de la chenille donnée par Horsrrenp & Moore 


est très mauvaise. B. 


190 PIEPERS ET SNELLEN, 


Creatonotus Vacillans Moore, Cat. Lep. E. I. C. II p. 362 
pl. 9a fig. 14 d. — Butl., Ill. III p. 5 pl. 42 fig. 4 (1879). — 
Plvi6stiges?. 

Creatonotus Transiens Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 334 
fig. 150 d (1901). | 

Plusieurs exemplaires, appartenant tous plus ou moins A 
la variete 1 (Vacillans) de Mr. Hampson. 

Batavia, Sindanglaya, Touban, Rembang (Piepers). — 
Preanger ou Prajangan, 16—1800 metres (Sythoff). S. 


La chenille a Touban (4 metres) dans la partie centrale 
ainsi qu’a Batavia (14 metres) et a Singdanglaya (1082 métres) 
dans l’ouest de Java. A Batavia sur le sawa manila (Achras 
spec.), le mangga (Mangifera indica L.), le tjinta manis ou tai 
ajam (Lantana camara L.) et sur une petite plante qu’on me 
nomma tampak liman. HorsrieLp et Moore rapportent qu’elle 
se nourrit de galing (Vitis trifolia L.) et d’obi (Dioscorea spec.). 

La couleur générale du corps est d'un brun noiràtre; cependant 
quand la chenille est en marche la peau qui devient visible 
entre les intervalles des segments est noire. Il y a une ligne 
dorsale grise ou d'un blane sale; sur les côtés se voit une 
rale de même couleur composée de plusieurs rates plus petites 
qui commencent au dessus d'un des stigmates et descendent 
de là obliquement en arrière. Sur le dos et sur les côtés des 
touffes de poils fauves sont implantées, ces poils sont courts, 
mais plusieurs poils plus longs qui sont blancs ou gris sor- 
tent aussi de ces touffes. Les stigmates sont blancs ou jaunes, 
quelquefois marqués de rouge. Quelques segments thoracaux 
montrent aussi nne tache blanche. La chenille a 16 pattes, 
sa tête est noire; on y remarqne un dessin blanc représentant 
un triangle sans base, analogue à ce qui se voit en jaune 
chez l'espèce précédente. 

La chrysalide est de forme ordinaire et d’un brun foncé ou 


rougeûtre ; elle se trouve dans un cocon gris en blanc, d'un 


HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 191 


tissu pas epais et mele avec des poils; ce cocon est fait entre 
des feuilles. De cocons du 25 janvier, du 1 mars et du 6 mars 
les papillons sortirent le 2 fevrier, le 1 mars et le 14 mars. 
Ma figure de la chenille la fait reconnaitre trés bien; elle 
est meilleure que celle donnée par HorsrieLp et Moore. 
bi 


Pericallia Galactina van der Hoeven, Tijds. Nat. Gesch. VII 
p. 280 pl. 6 fig. 5 (1840). — Hamps., Cat. Brit. Mus. III 
p. 356 fig. (1901). | 

Quatre exemplaires de la variete 2. (Vertex de la téte et 
pattes jaune orange, les secondes ailes entierement jaunes). 
La variété Trigonalis. Snell. v. Vollenh., Tijds. v. Ent. VI 
p. 140 pl. 10 fig. 1 (1863), a vertex et secondes ailes rouges, 
se trouve a Sumatra. 

Sindanglaya, Mont Gedeh (1400 mètres), Preanger ou Pra- 
jangan, 1600 metres (Piepers). SÌ 


Pericallia Obliquifascia Hamps., Moths of India II p. 24 
(1894). — id., Cat. Brit. Mus. III p. 358, pl. 47 fig. 12 
(1901). — Pl. 7 fig. 4, 5. 


Batavia, Preanger ou Prajangan, Rembang. (Piepers). S. 


Je trouvai la chenille dans l'ouest de Java à Batavia (14 métres) 
sur le kladi (Colocasia antiquorum Schott), sur le tjinta manis 
ou tat ajam (Lantana camara L.) et sur le badour (voir tome 
XLV, page 194). 

Adulte elle est couverte d'une fourrure épaisse composée 
de poils longs d’un gris brunätre, ce qui fait que la couleur 
de son corps est peu visible, elle me semble être gris clair, 
ou noir mélé de jaune; on y remarque une ligne dorsale et 
deux lignes subdorsales d'un blanc jaunätre. Les stigmates 
font des ovales places verticalement, ils sont blanes mais leur 


partie supérieure est marquée de rouge. Sur les individus plus 


192 PIEPERS ET SNELLEN, 


jeunes (fig. 4) on distingue une ligne dorsale blanche marquée quel- 
quefois de petites taches rouges, sur quelques-uns des segments 
abdominaux se trouvent alors des verrues noires subdorsales 
dont sortent des poils noirs et rudes, et dans les còtés pres 
de ces verrues une tache rose; alors les stigmates sont marqués 
d’orange. La tete est noire ayant deux petites taches jaunes; 
la chenille a 16 pattes et est trés alerte. 

La chrysalide est de couleur foncée; le sugoir est déja trés 
visible mais de forme trés aplatie. Elle se trouve dans un 
cocon serré méié avec des poils. Des cocons du 21 mars et 
du 30 octobre firent sortir les papillons le 3 avril et le 
1 novembre. 


Mes figures sont assez bien réussies. 19 


Baroa Punctivaga Moore, Proc. Zool. Soc. of Lond. 1878 
p. 28. — Hamps,, Cat. Brit. Mus. III p. 479 pl. 50 fig. 2 
(1901). 

(Juatre exemplaires des deux sexes. 


Java occidental, Tjampea (Piepers). S. 
Jamp 


Utetheisa Pulchella Linn., Syst. Nat. Ed. X p. 534 (1758). — 
Hamps, Cat. Brit. Mus. III p. 483, fig. 217 3 (1901). — 
PL 60:58. 

Plusieurs exemplaires des deux sexes de cette espece tres- 
répandue. Je n’observe pas de differences avec les exemplaires 
européens ; ils sont tous typiques et conformes a la figure que 
donne Mr. Hampson, aussi quant à l’armature des antennes 
males. 


Batavia, Preanger ou Prajangan (Piepers). 5. 


La chenille fut trouvée a Batavia (14 mètres) dans l'ouest 
de Java sur le ketepeng (Cassia spec. ou bien Crotollaria retusa 
L.) et sur le tousouk kond? (Tourniforthia spec.). Selon HorsriELD 


et Moork elle vit sur une espèce de Crotollaria. Elle atteint 


HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 193 


une longueur de 2!/,. centimètres ; sa tête est rouge au dessin 
déjà mentionné d'un triangle sans base; elle a 16 pattes. De 
longs poils blancs ou noirs sortent de son dos et de ses côtés. 
Sa coloration est très compliquée. La couleur fondamentale 
semble être le jaune, passant souvent au blanc et melée 
avec un peu de noir; cette couleur est surtout celle des 
côtés, mais sur le dos elle est tellement couverte par le 
noir qu'elle n'apparait plus que dans une tache dorsale sur 
chaque segment, lesquelles taches se joignent quelquefois de- 
venant ainsi une raie dorsale, et puis encore dans quelques 
petites taches parsemées par ci, par la, dans le noir. Une 
verrue rouge se voit a chaque segment sur la limite entre le 
jaune ou blanc des cötes et le noir du dos; entre ces verrues 
une raie rouge traverse ce noir; elle est cependant peu visible 
sur le dos du 7'*™e segment abdominal. ‚Une serie de verrues 
rouges se remarque aussi sur la limite du ventre. 

Cette description de la chenille differe ainsi notablement de 
celle des individus vivant en Europe donnée par Ochsenheimer. 
Elle est cependant correcte. Sur la figure que je joins ici, 
bien quelle soit beaucoup meilleure que celle donnée de la 
chenille de Java par Horsrısr.p et Moors, les verrues rouges 
ne sont pas sufflssament visibles; en outre elle est faite d’après 
un individu A couleur fondamentale blanche, d’où il résulte 
que la beauté de la coloration rouge et jaune de la chenille 
qui s’harmonie d’une maniére si curieuse avec la couleur du 
papillon, n’est pas visible. 

La plupart de mes chenilles s’enfouirent dans du sable afin 
de se coconner; une seule fit son cocon dans une feuille. La 
chrysalide, d’abord jaune et ensuite brun fonce, est de forme 
ordinaire. Un cocon du 15 février donna le papillon le 2] 
de ce mois. 

Quand on fait lever ces papillons pendant le jour, ils ne 
s'envolent que peu loin et se cachent aussitôt de nouveau dans 


les herbes. Cette observation de HuTCHINSON rapporté par 
Tijdschr. v. Entom. XLVII. 13 


194 PIEPERS ET SNELLEN, 


Moorn dans son ouvrage » The Lepidoptera of Ceylon”, je la 


puis confirmer. Pr 


Utetheisa Semara Moore, Cat. Lep. E. I. C. II p. 307 pl. 7a 
fig. 12 (1858— 59). — Hamps., Cat. Brit. Mus. II p. 485 (1901). 

(uatre exemplaires de cette espece que nous avons aussi de 
Célébes (Tijds. v. Ent. XXII p. 59 (1878 —79). 


Preanger ou Prajangan 16— 1800 mètres (Piepers, Sythoft). — 


Malang. (Java oriental) (Piepers). 5. 
Rhodogastria Astreas Drury, Illustr. Exot. Ent. II pl. 28 
fig. 4 (1773). Hamps., Cat. Brit. Mus. HI p. 504 fig. 225. 
3 (1901). 
Un seul exemplaire bien typique de cette espece. 


Tjampea (Java occidental), (Piepers). S. 


Je n’ai eu la chenille qu’une seule fois; je la trouvai a 
Tjampea (160 metres) dans le Java occidental. Elle a 16 pattes ; 
la paire posterieure est tres ecarquillee. La tete est grande et 
luisante, d'un vert jaunätre, ayant sur le côté une tache 
noire. La couleur du corps est vert sale, on y voit quel- 
ques series de points noirs d’ou sortent des poils blancs. 
Quant au reste la chenille est glabre. La chrysalide est grande 
et luisante, d’un brun foncé; la chenille ne fait pas de 
cocon. D'après Moorn qui donne la figure de cette chenille 
dans son ouvrage » The Lepidoptera of Ceylon”, planche 108, 


elle se nourrit de Deaumontia (?). P. 


Famille 10 AGARISTIDAE m. 
(Hampson, Catal. Brit. Mus. II, p. 515-663). 


Comme pour les Syntomidae et les Lithosidae, nous avons 
aussi suivi Mr. Hampson pour les Agaristidae. Nous faisons 


cependant une exception pour le genre Zalissa. Ce genre, que 


HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 195 


Mr. Hampson a encore parmi les Agaristidae dans la 
»Fauna of British India, Moths, II p. 155, n'est plus 
compris par lui dans cette famille dans le vol. III du 
Catalogue of the British Museum. Sans doute il le considére 
maintenant comme appartenant aux Noctuidae. Il est vrai que 
ses caracteres sont quelque peu ambigus, les deux familles 
étant d'ailleurs étroitement alliées, mais, tout bien pesé et 
surtout en considérant les premiers états, si conformes à ceux 
des Agaristidae, nous préférons de le compter parmi les 
espèces de la famille présente on il est mentionné à la fin. 
5. 


Eusemia Connexa Hamps., Cat Brit. Mus. III p. 521 pl. 
51 fig. 14 (1901). 

Trois exemplaires, deux males et une femelle, conformes a 
la description et a la figure de Mr. Hampson. 


Touban (Piepers). S, 


Eusemia Vetula Geyer, dans: Hübner, Zuträge IV p. 17 
fig. 657, 658 (1832). — Hampson. Cat. Brit. Mus. III 
p> 521. (1901): Pk 7 fg. 6. 

Quelques exemplaires, tous du type. 


Depok, Buitenzorg, Gounong Pantjar (Piepers). 5. 


La chenille fut trouvée dans la partie occidentale de Java 
à Buitenzorg (267 mètres) sur l'obi (Dioscorea spec.), et au 
mont Gounong Pantjar sur le tjanar (Smilax leucophylla (?) 
La couleur fondamentale est gris blanchâtre ; on y voit une 
ligne dorsale et des lignes doubles subdorsales, toutes ces 
lignes sont noires. Un point noir se trouve sur chaque seg- 
ment de chaque côté de ces lignes; de longs poils blanc 
sortent de ces points. La chenille a 16 pattes. La tête est 
orangée ou bien d'un brun luisant; le premier segment thora- 
cal et les deux derniers segments abdominaux sont colorés en 
13° 


196 PIEPERS ET SNELLEN, 


orangé ou en jaune d’ocre piqué de petits points noirs; sur 
le dernier segment on voit en outre quelques petites lignes 
transversales blanches. Sur les côtés et sur le ventre la cou- 
leur fondamentale est plus foncee ; du reste toutes les couleurs 
claires de la chenille deviennent peu à peu plus obscures. La 
figure est faite d'après un tel individu de couleur foncée ; 


quant au reste elle est bien réussie. iD 


Eusemia Bisma Moore, Cat. Lep. E. I. C. U, p. 287 pl. 13, 
fig. 1, la (chen. et chrys.) (1858—59). — Hamps., Cat. Brit. 
Mus. III p. 523 pl. 51 fig. 13 (1901). 

Batavia, Rembang (Piepers). — Tegal (Lucassen). — Java 


oriental (Piepers). S. 


La chenille qui est grande et d’une jolie coloration fut 
trouvée à Batavia (14 mètres) dans l’Ouest de Java sur le 
gading (Dioscorea spec.) et sur lobi djawa (Batatas edulis 
Chois.). HorsrieLp et Moore disent qu'elle se nourrit de 
Dioscorea oppositifolia(?) Elle a 16 pattes; elle est glabre 
exceptes quelques longs poils blancs assez rares, sortant de 
petits tubercules places d'une manière régulière sur le dos. 
La tete est orangée; on y voit quelques points noirs. La 
couleur generale du corps est d’abord sépia, plus tard elle 
devient noire; dans les intervalles entre les segments le dos 
est d’un blanc laiteux qui devient plus tard jaune d'or et 
figure ainsi des anneaux de ces couleurs passant transversale- 
ment sur le dos. L'intervalle entre la tête et le premier 
segment thoracal n’est pas colorié de la sorte. Une chenille 
se metamorphosa le 15 janvier dans une chrysalide d’un brun 
rougeätre clair, de forme ordinaire ; elle ne fit pas de cocon. 
L’imago sortit le 3 février. 

La chenille et la chrysalide sont figurées par Horsrreip et 
Moore. Ei 


HETEROCERES DE JAVA. 197 


Fleta Belangeri Guérin, Part. Ent. du voyage de Bélanger, 
p. 506 pl. 5 fig. 3 (1834). — Hamps., Cat. Brit. Mus. III 
p- 932 fig. 234 d (1901). 

Quelques exemplaires des deux sexes. C’est le male et non 
pas la femelle qui a Vabdomen entièrement jaune excepté à la 
base et au bout, 

Buitenzorg, mont Gedeh, Gounong Pantjar (Piepers). — 


Tegal, Slamat, 13 —1400 mètres (Lucassen). 


Fletae Moorei Felder, Novara, Lepid. pl. 107 fig. 5 (1868). — 
Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 533 fig. 235 4 (1901). 
Un male. 


Mont Gedeh (Piepers). S. 


Scrobigera Proxima Butler, Illustr. I, p. 10 pl. 4 fig. 9 4 
(1877). — Hamps., Cat. Brit. Mus. III, p. 541 (1991). 

Quelques exemplaires aussi bien du type que de la variété 
1 de Mr. Hampson (Clymene Boisd., avec des transitions entre 
les deux formes. 

Buitenzorg, Tjampea, Gounong Pantjar, Dander (Piepers). 


5. 
Une seule fois je recus la chenille de la montagne dite 
Gounong Pantjar dans l'Ouest de Java. Elle était du type 
des chenilles d'Æusemia. Le corps était noir, mélangé, par ci, 
par la, d'un brun rougeätre; on y voyait trois lignes blanches 
dont une dorsale et deux subdorsales; quelques poils blancs 
étaient implantés au dos en demi-cercles. La tête était jaune 
à petites taches noires; le nombre des pattes est 16. 
Horsrielp & Moore figurent la chenille et la chrysalide 
sous le nom d'Æusemia amatrir Westw., celle-là se nourrit, 
selon ces auteurs, d'une espèce de (Cissus, portant le nom 


indigene de Titjing. PB. 


Mimeusemia Lombokensis Rotschild, Nov. Zool. IV p. 310 


198 PIEPERS ET SNELLEN, 


pl. VII fig. 7 (1897). — Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 609 | 
(1901). 
Cette espèce, que Mr. Piepers n'a pas rencontrée, est men- 


tionnée par Mr. Hampson du Java oriental. S. 


Mimeusemia Vittata Butler, Ann. and Mag. of Nat. Hist. 
4 ser. XV p. 143 (1875). — Hamps., Cat. Brit. Mus. II 
p. 609 pl. 54 fig. 7 (1901). 

Cette espece, que MM. Butler et Hampson mentionnent de 


Java, n’a non plus été rencontrée par Mr. Piepers. 5. 


Mimeusemia Perakana Rots, Nov. Zool. III p. 50 pl. 14 
fig. 19. (1896). 

Mim. Peracana Hamps., Cat. Brit. Mus. II p. 612 (1901). 

Deux temelles; elles n'ont que 40 mm. d’envergure et n’at- 
teignent ainsi pas la taille que donnent les auteurs cités (50 


mm.) mais je ne trouve pas d’autres differences. 


Sa 


Dander (Piepers); Tegal (Lucassen). 


Ophthalmis Milete Cram., I, p. 26 pl. 14, fig. D (1779). — 
Snellen, Iris VIII p. 142 (1895). — Hamps., Cat. Brit. Mus. 
III p. 648 (1901). 

Quelques exemplaires des deux sexes, aussi de la variété 
Rosenbergi Felder, Novara pl. 107 fig. 1. (a dessins blancs, 
tandis qu'ils sont jaune pale dans le type), qu'on rencontre 
d’ailleurs partout où se trouve cette espece très répandue. 


Batavia, Kediri, Touban, Sourabaya (Piepers). 5. 


Aegocera Bimacula Butler, Illustr. I p. 11 pl. 5 fig. 4 
(1877). — Hamps., Cat. Brit. Mus. III. p. 598 (1901). 
Deux exemplaires femelles. 


Kediri, Touban (Piepers). S. 


Longicella Luctifera Boisd., Spec. Gen. d. Lepid. I, pl. 14 


> ? 
HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 199 


fig. 4 (1834). — Hamps., Cat. Brit. Mus. III p. 662 (1901). 
Quatre exemplaires de cette espece qui n’a été trouvee 
jusqu'ici que dans l’île de Java. 


Buitenzorg, Wijnkoopsbaai (Piepers). Si 


A Buitenzorg (267 metres) dans le Java occidental j'ai trouvé 
une seule fois les chenilles sur la feuille colorée d’une plante 
d'ornement cultivée dans un jardin et nommée miana ; peut- 
être c'était le Coleus bicolor Buth. Leur couleur était d'un noir 
velouté à lignes transversales blanches; quelques poils blancs 
assez longs sortaient du dos. Elles ont 16 pattes, dont les 
pattes abdominales sont orangees ; c'est aussi la couleur de la 
tête. Elles ne font pas de cocon; les chrysalides sont de forme 


allongée, ayant la partie postérieure très obtuse. B: 


Zalissa Transiens (Kusemia) Moore, Cat. Lep. E. I. C. II 
p- 290 pl. 13 fig. 5, 5a (chen. et chrys.) (1858—59). — 
Hampson, Moths of India II p. 155 fig. 102 (1894). — Pl. 7 fig. 7. 

Husemia Aegoceroides Felder, Novara, Lepid. pl. 107 fig. 10 
(1874). 

Si on comprend le genre Zalissa parmi les Agaristidae, voir 
la note plus haut, p. 194, il me semble qu'il devra être inséré 
dans la Table analytique des genres de cette famille, que 
Mr. Hampson donne, Cat. Brit. Mus. III p. 517 dans B, b, 
al, b2, 63, b4, ad, auprès de Xanthospilopteryx, dont il se 
distingue par les antennes très faiblement épaissies au dela 
de la moitié. 

Le papillon varie pour la taille qui differe, dans les deux 
sexes, de 40 à 55 mm et pour l'étendue de la bande blanche 
des premieres ailes (non grisätre dans tous les exemplaires 
javanais), qui atteint langle anal ou s’arrete, soit à la nervure 
4, ou un peu plus loin. 

La figure de Felder peut servir a reconnaitre l'espèce mais 


elle est peu soignée. 


200 PIEPERS ET SNELLEN, 


Buitenzorg (Piepers), Preanger ou Prajangan (16—1800 
metres) (Sijthoff). | 5. 


A Buitenzorg (267 mètres), dans le Java occidental, les 
chenilles me furent apportées du kitoua, c'est a dire d’une 
plante nommée en malais selangkarang; mais ce mot soun- 
danais Æitoua sert à désigner tant de plantes différentes que 
je nai pas pu trouver avec une certitude suffisante le nom 
scientifique de celle dont il s’agit ici. Selon Horsrmip 
et Moore la chenille se nourrit de galing (Vitis trifolia L.). 
Elle est indubitablement du méme type que les chenilles des 
deux espèces d’Husemia décrites plus haut; type caractérisé 
surtout par la forme abrupte du dernier segment et par le 
mode d'implantation des poils. Le corps est d'un noir joli, 
exceptés le premier segment thoracal et l’avant-dernier seg- 
ment abdominal qui sont oranges a petits points noirs. De 
longs poils blancs sont implantés en demi-cercles sur le dos ; 
le long de la limite du ventre il y a des poils courts et 
blancs plus serrés. La chenille a 16 pattes; elle se change 
aussi sans faire de cocon dans une chrysalide d’un brun 
rougeatre et de forme allongée. Une chrysalide du 19 mars 
donna le papillon le 4 avril. 

Je joins ici une figure de la chenille qui est bien réussie. 

HorsrieLp et Moore figurent la chenille et la chrysalide. 

B: 


HÉTÉROCÈRES DE JAVA. 201 
EXPLICATION DES PLANCHES. 
Planche 6: 


Fig. 1. Maenas maculifascia Moore. 
» 2. Diaerisia strigatula Moore (avant la dernière mue). 
» 3. La même, adulte. 
» 4. Diaerisia Landaca Moore (jeune). 
» 5. La même, demi-adulte. 
» 6. La méme, adulte. 
» 1. Creatonotos vacillans Moore. 
» 8. Utetheisa pulchella L. 
Parme hee 
Fig. 1. Amsacta lactinea Cram. (jeune). 
» 2. La même, demi-adulte. 
» 3. La même, adulte. 
>» 4. Pericallia obliquifascia Hamps. (jeune). 
» 5. La même avant la dernière mue. 
» 6. Æusemia vetula Hübn. 
7 


» . Zalissa transiens Moore. 


DESCRIPTION OF A NEW SPECIES 


OF THE 


RHYNCHOPHOROUS GENUS CRYPTODERMA 


(Oxyrrhynehus olim). 
BY 


Dr. H. J. VETH. 


Cryptoderma Knapperti n. sp. 


Elongatus, convexus, crusta argillacea indutus, supra et 
infra colore lactis, thorace elytrisque quatuor fasciis nigris 
longitudinalibus ornatis, fascia interna in prima tertia elytrorum 
parte valde excisa, antennae rostri apicem excedentes, pedibus 
argillaceis. 

Length from the anterior margin of the thorax to the apex 
of the elytra 7—11 mm. : width at the shoulders 2!/,—4?/; mm. 

This species differs in pattern considerably from all the 
known species of the genus. It has a yellowish white or 
creamy color when the insect is in good condition; in most 
of the individuals before me it is, however, of a more or 
less dirty pale brown. Four longitudinal black bands run 
from the anterior margin of the prothorax to the apex of 
the elytra or end a little before the apex; two of these bands 
are situated on the backside (one on each side of the middle- 
line), the two others are lateral and hardly visible from above. 
The two first named bands become narrower anteriorly and 
posteriorly and show, at the end of the basal third of the 


elytra, at their outer side, a curvature, and just behind this, 


H. J. VETH, DESCRIPTION OF A NEW SPECTES OF CRYPTODERMA. 203 


two smaller on their innerside, as is to be seen in the figure; 
these bands are confluent in front of the scutellum which is 
creamy white. The lateral black bands lie somewhat higher 
on the elytra as on the thorax; on the hind part of the basal 
third and on the whole apical third these bands are widened 
out so as to touch the lateral border of the elytra. The pits 
on the black parts are very deep, those on the white parts 
are less deep and have, especially on 
the thorax, a black point at the bot- 
tom. The underside is white, marked 
with olive brown; the mesosternum 
in front of the intermediate coxae is 
glossy black. The legs are white with 
black kneejoints, the tarsi are greyish, 
especially the last two joints. 

In general shape the new species 
agrees with the well known Crypto- 
derma lateralis Boh. The antennae 
are of the same length as in that 
species. The thorax is however pro- 
portionately somewhat longer, the 
elytra on the contrary shorter and 


both parts are more convex in the 


longitudinal direction so that the base 
of the thorax and of the elytra lies in a lower level. The anterior 
and posterior femora are somewhat longer in the new species. 
The male has, like that of lateralis, Fabricit a. o., the 
erenate basal margin of the elytra turned upwards and forwards. 
This beautiful species, captured at Manna, Benkoelen Resi- 
dency, Sumatra, by Mr. M. Knappert and named after the 
discoverer, seems not to be uncommon. 
I add here my thanks to my friend Dr. Ed. Everts, whom 


I am indebted for the accompanying figure. 


CHRYSOPHANUS (POLYOMMATUS) HIPPOTHOE L. 
Ab. EURYBINA (NOV. AB.) 


DOOR 
D. TER HAAR. 
(Hierbij de afbeelding T. v. E, Dl. XLII pl. 14, fig. 5 en 6). 


In dit Tydschrift heb ik in deel 43, blz. 240, eene aberratie 
beschreven van Polyommatus (thans Chrysophanus) hippothoè L., 
welke is afgebeeld op plaat 14, fig. 5 en 6. Deze aberratie 
vormt een beslisten overgang van het typische 9 dezer soort 
tot de var. eurybia Ochs. 

Den 18 Juni 1905 heb ik, in gezelschap van de Heeren 
Kooi en de Boer van Groningen, de streek, waar de soort 
voorkomt, weder bezocht. Het resultaat was verrassend. Chrys. 
hippothoë L. was meer dan gewoon, bijna overvloedig, op 
enkele voor haar gunstige terreinen. 

Ik nam 4 99 mede en kwam, thuis gekomen, tot de ont- 
dekking, dat er slechts één exemplaar bij was, dat tot den type 
behoort, terwijl de drie overige min of meer duidelijk be- 
hooren tot de aberratie, door mij reeds t. a. p. uitvoerig 
beschreven. 

Ik mag mij dus ontslagen rekenen van de taak, eene nieuwe 
beschrijving van het © te geven. 

Ik ving echter dien dag een 4, dat een zeer duidelijken 
overgang vormt tusschen den type en de var. eurybia Ochs. 
en dus geheel past naast het ©. 

Het dis slechts 251/, mM. groot. Het dwarslijntje op de 


voorvleugels ontbreekt bijna geheel. 


D. TER HAAR, CHRYSOPHANUS (POLYOMMATUS) HIPPOTHOE L. ENZ. 205 

Evenals het ©, heeft ook het “ op de bovenzijde een rood- 
bruinen achterrandsband op de achtervleugels, geheel als by 
den type. 

De onderzijde is geheel als bij den type, die by mijne 
exemplaren uit Groningen veel levendiger gekleurd is op de 
voorvleugels dan bij mijne exemplaren uit Duitschland en 
Zwitserland. 

Deze aberratie, die by Groningen geregeld blijkt voor te 


komen, vooral bij het ©, noem ik eurybina. 


Korte omschrijving : 

T. Het dwarslijntje op de voorvleugels ontbreekt of is zeer 
onduidelijk. De blauwe weerschijn ontbreekt; overigens is de 
bovenzijde geheel als by den type. 

o. De bovenzijde is bijna geheel effen zwartbruin, behalve 
de middencel, die aan weerszijden van de middenstip rood- 
bruin bestoven is, en de achterrandsband op voor- en achter- 
vleugels. 


De onderzyde is by beide seksen geheel als by den type. 


BOEKAANKONDIGING 


DOOR 


Mr. A. F. A. LEESBERG. 


»Die moderne Biologie und die Entwicklungstheorie” 
van Erich Wasmann. 8. J. Zweite vermehrte Auflage. 


Freiburg in Breisgau 1904. 


De geleerde schrijver had de welwillendheid my deze, een 
zijner jongste pennevruchten, toe te zenden met verzoek hiervan 
een aankondiging te doen. 

Zij die kennis gemaakt hebben met de vroegere talrijke 
studiën van Wasmann, zoo belangrijk en streng wetenschappelijk, 
zullen begrijpen dat de beoordeeling der behandelde stof 
buiten het bereik van den niet-zoöloog valt en dit dan ook 
niet van mij verwachten. 

Het lijvig boekdeel, groot ruim 300 pagina's, versierd met 
40 teekeningen in den tekst en 4 gekleurde platen, voert tot 
motto: »Nulla unquam inter fidem en rationem vera dis- 
sensio esse potest«. 

In negen afdeelingen behandelde S. in volgorde: begrip en 
ontwikkeling der Biologie; ontwikkeling der moderne Morpho- 
logie en hare microscopische vertakkingen; de Cellenbouw 
»Zell und Urzeugung«; Gedachten over de Ontwikkelingsleer 
»Konstanztheorie oder Descendenztheorie«; Anwendung der 
Descendenztheorie auf den Menschen; Schluss-Betrachtung. 

Merkwaardig is wat S. aanhaalt over den omvang der tegen- 
woordige Zoölogische Biologie. In 1891 besloot de Deutsche 


Zoologische Gesellschaft een groot systematisch Universalwerk 


A. F. A. LEESBERG, BOEKAANKONDIGING. 207 


uit te geven onder den titel »Species animalium recentium 
oder das Thierreich«. Nu berekent S., naar de reeds verschenen 
afleveringen, dat alleen voor de Coleoptera 111 Bände van 
500 pagina’s ieder zullen noodig zijn, voor het geheele Dieren- 
ryk 500 Bände van 500 pagina’s. Daar 500 Bände 15625 vel 
druks vertegenwoordigen, zou men om het werk in 100 jaar 
klaar te krygen minstens jaarlijks 156 vel druks moeten uit- 
geven. Maar sedert 1897 worden er slechts 50 vel druks per 
jaar in het licht gegeven, zoodat het einde van dit kolossale 
werk niet te berekenen valt. 

Zeer interessant zijn verder de bewijsgronden die S. aan- 
haalt, welke hem voeren tot verwerping der Konstanztheorie, 
vooral door zijn studiën over Mieren- en Termitengasten. Men 
zie hierover vooral pag. 210 en vlg. (over de ontwikkeling der 
Dinarda-soorten, waarbij S. bewyst dat de jongste vormen : 
Dinarda Hagensi Wasm. en Dinarda pygmaea Wasm., zich 
door Anpassung aan hunne gastheeren gevormd hebben 
en dus werkelijk nieuwe soorten of rassen zijn die in den 
laatsten tijd zijn ontstaan. Men vergelyke hierbij S. werk 
getiteld: »Gibt es thatsächlich Arten die heute noch in der 
Stammesentwicklung begriffen sind ?« (Biol. Zentral Blatt XXI. 
1905 No. 22 u. 25). 

Hoogst eigenaardig is de ontdekking van een vliegengenus, 
Termitowenia Wasm. in Termiten-nesten, insecten die door 
hun levenswyze volkomen de gedaante van een vlieg hebben 
verloren en in plaats van voorvleugels een paar haakvormige 
aanhangsels hebben verworven, waarmede zy zich aan hun 
gastheeren vast kunnen houden. 

Het zijn wonderen der insektenwereld, zegt 5., »wandelnde 
Ausnahmegesetze«. Tweevleugeligen zonder vleugels, vliegen 
zonder larven- of poppenstadiums, insecten zonder mannetjes 
en wijfjes. 

Met bewonderenswaardig geduld heeft S. van die pygmaéen, 


groot 1 a 2 mM., en hare eieren microtomische doorsneden 


208 A. F. A. LEESBEBG, BOBKAANKONDIGING. 


gemaakt ten getale van 10000 van 1/35 mM. dikte, waardoor 
de serie de anatomie en de geheele ontwikkeling vertoonde, 
waaruit duidelyk de verwantschap met de Diptera bleek. 

Ook uit deze ontwikkeling put S. de bewijzen tegen de 
Konstanztheorie. 

Hy komt dan tot de conclusie dat het waarschijnlijkst ver- 
schillende typen of stammen zijn geschapen, die zich tot de 
bestaande vormen hebben ontwikkeld of nog ontwikkelen. 

Hy verwijst daartoe nog naar de waarschijnlijke afstamming 
der Paussiden (Keverfamilie) wit een stam, waarvoor palae- 
ontologische bewijzen en nieuwe ontdekkingen van soorten 
worden aangehaald (men vergelijke de fraaie photographische 
afbeeldingen); eveneens naar de waarschijnlijke gemeenschap- 
pelijke afstamming van de bestaande mierensoorten, ofschoon 
hij toegeeft dat er nog weinig echte bewijzen zijn en veel meer 
er op wijst, dat wij in eene Konstanzperiode (met weinig ver- 
anderingen) verkeeren. 

Intusschen, al is S. gedeeltelijk evolutionist, hij wijst beslist 
af de Urzeugung en de afstamming van den mensch uit het 
dier in dien zin, dat zij het mogelijk, dat de missing link ooit 
zou gevonden worden (hetgeen tot nu toe volgens S. niet is 
geschied en ook onwaarschijnlijk is), toch de menschelijke ziel 
zoo oneindig ver boven het instinct van het dier verheven is, 
dat dit alleen reeds eene schepping noodig maakt. 

Evenals 350 jaar geleden in den strijd tusschen het systeem 
van Copernicus en Ptolomaeus »Die christhche Weltanschau- 
ung« ongedeerd uit den strijd te voorschijn kwam, zoo zal ook, 
besluit de S. in zijn heerlijke Schluss-Betrachtung, de strijd 
tusschen Konstanztheorie en de ontwikkelingsleer, de christe- 
lijke leer niet deeren »non praevalebunt adversum petram«. 

„Der Felsen der christliche Weltanschauung wird uner- 
schütterlich stehen bleiben bis an das Ende der Zeiten«. Zeer 
zeker mag dit meesterwerk van Wasmann in geen bibliotheek 


van zoöloog of natuurphilosoof ontbreken. 


Lv E.XLVIIL. 


Pl.5 


vE.XLVII. 


T. 


F.W.M Trap impr 


Tv E. XLVII. 


WE. XLVI. 


ye 


PWN 


J. Wendel lith 


i UITGEGEVEN DOOR 


u = < sE. 


"0 YRDERLANDSCHR ENTONOLOGISCHE VEREENIGING — 


x È 
_ ONDER REDACTIE VAN 


‘J. Tu. OUDEMANS, Jur. Dr. Ep. J. 


EN 


Mr. A. F. A. LEESBERG 


| ACHT-EN-VEERTIGSTE DEEL 


JAARGANG 1905 


“Vierde Aflevering. 
| met 4 platen 
(30 December 1905) 
SE GRAVENHAGE fi 
MARTINUS NIJHOFF : | 
4 1905 fesa ‘= 


r 
x 


% 


VERSUCHE 


MIT EINEM 


BRASILIANISCHEN AMBISENNEST IN HOLLAND. 


[150. Beitrag zur Kenntniss der Myrmekophilen] 


VON 


E. WASMANN S. J. (Luxemburg) 


(Mir Tareı 8). 


Anfang October 1893 erhielt ich in Exaten (Holl. Limburg) 
von P. A. Schupp 5. J. aus Porto Alegre (Rio grande do Sul, 
Südbrasilien) drei Cartonnester von Cremastogaster sulcata Mayr 
zugesandt, deren grösstes bei seiner Ankunft noch etwa 1000 
lebende Arbeiterinnen enthielt. Alle späteren Versuche von 
P. Schupp, Nester derselben Ameise mit lebenden Insassen 
herüberzusenden, misslangen ; nur dieser war geglückt, obwohl 
die Nester in einer zerbrochenen, durch Bindfaden nothdürftig 
_zusammengehaltenen Pappschachtel ankamen. Ich glaubte, die 
Ameisen seien während der Reise aus den Nestern entkommen 
und legte letztere daher einfach auf die Fensterbank in der 
Sonne. In wenigen Minuten war die Oberfläche des grösseren 
Nestes mit Hunderten von Cremastogaster-Arbeiterinnen bedeckt, 
die durch die Sonnenwärme herausgelockt wurden. In den 
kleineren Nestern schienen keine oder nur wenige Ameisen 
mehr am Leben zu sein. Ich setzte darauf das grössere Nest 
in einen weiten mit Flor verschlossenen Glascylinder, um die 
Ameisen zu beobachten. Mit lebhaft zitterndem Hinterleib liefen 


die kleinen schwarzen Cremastogaster behende auf der Nestober- 
Tijdschr. v. Entom. XLVIII. 14 


210 E. WASMANN, VERSUCHE MIT EINEM 


fläche umher und leckten an den Wassertropfen und Zucker- 
krümchen, die ich ihnen gab. 

Die -Nester von Cremastogaster sulcata finden sich in den 
Baumzweigen, fast immer um ein dünnes Aestchen herumgebaut, 
die kleineren Verzweigungen desselben als Stützpunkte für den 
Cartonbau benutzend; manchmal sind sie auch in die flechtenartig 
von den Zweigen herabhängenden Schlingpflanzen hineingebaut, — 
manchmal ist beides zugleich der Fall, z. B. in dem grössten 
der obenerwähnten drei Nester mit den lebenden Bewohnern. 
Dasselbe misst fast 2 dm. Länge bei einer Breite von 6—7 em. 
und ist von fast eylindrischer Gestalt, oben und unten ver- 
engt. (Siehe Taf. 8, Fig. 1). Die zwei kleineren Nester hatten 
einen Längsdurchmesser von ungefähr 1 dm. und waren mehr 
kugel- oder eiförmig. (Eines derselben siehe Taf. 8, Fig. 2). 
Der Neststoff ist ein dünner, zarter, dunkelgrauer Carton. der 
unter der Lupe aus zahllosen äusserst feinen, oft nur punkt- 
förmigen Holzfäserchen und Holzkrümchen besteht, die von den 
Ameisen zerkaut und mittelst des Kittes ihrer Oberkieferdrüsen 
zu dünnen Papierschichten verarbeitet werden. Das Gewicht 
des grösseren Nestes betrug sammt dem Zweige und den 
anhängenden Schlingpflanzen nur 20 gr. 

Ich benutzte darauf das Cremastogaster-Nest mit den leben- 
den Insassen zu einigen Versuchen über die internatio- 
nalen Beziehungen von Ameisengästen, die 
ich kurz vorher bei Linz am Rhein gefangen und nach Exa- 
ten mitgenommen hatte. 

Ein Exemplar der weissen panmyrmekophilen Assel Platy- 
arthrus Hofmannseggi, das ich am 3. October 1893 auf das 
Cremastogaster-Nest setzte, lief dort längere Zeit mit rasch und 
lebhaft schwingenden Antennen umher, von den Ameisen, die 
zahlreich auf der Oberfläche umherschwärmten, vollkommen 
jenorirt, als ob sie es weder sähen noch röchen. Endlich 
verschwand die Assel in einem Nesteingang. Am Nachmittag 


zeiote sie sich wieder längere Zeit auf der Oberfläche, stets 
7 5 D è) 


BRASILIANISCHEN AMEISENNEST IN HOLLAND. 241 


völlig unberücksichtigt von den Ameisen. In den folgenden 
Tagen erschien sie nicht wieder auf der Oberfläche, sondern 
hielt sich, wie sie es bei unseren Ameisen stets thut, im 
dunklen Nestinnern auf. Sie schien bei den fremden brasiliani- 
schen Ameisen ebenso vollkommen »international« zu sein wie 
bei ihren einheimischen Wirthen }). 

Ein Exemplar von Dinarda Hagensi, zu Linz bei Formica 
ewsecta gefangen, setzte ich am 5. October auf das Cremastogaster- 
Nest, während nur wenige Ameisen draussen waren. Die 
Dinarda verschwand bald darauf in einem Nesteingang und 
ich sah sie an jenem Tage nicht wieder draussen. Am folgen- 
den Tage lief sie jedoch ausserhalb des Cartonnestes auf dem 
Boden des Glases umher ; ebenso am 7. October. Sie schien 
das Cartonnest zu meiden und auch aus dem Glase einen 
Ausweg zu suchen. Von den Cremastogaster war sie jedenfalls 
nicht aufgenommen worden ; auch unsere einheimischen Myr- 
miciden nehmen die zweifarbigen, bei Zormica lebenden Dinarda 
nicht auf und dulden sie höchstens vorübergehend ?). 

Von grösserem Interesse ist ein Versuch mit dem kleinen 
gelben Keulenkäfer, Claviger testaceus ; denn die meisten exoti- 
schen Clavigeriden haben Cremastogaster-Arten als Wirthe. Ich 
suchte deshalb festzustellen, ob die brasilianischen Cremastogaster 
auch einen europäischen Claviger als Gast kennen lernen würden. 

Am 3. October setzte ich einen Claviger, den ich bei Lasius 
flavus zu Linz a. Rh. gefangen und längere Zeit in einem 
Beobachtungsglase mit Formica ewsecta gehalten hatte, wo er 
von den Ameisen nur indifferent geduldet worden war, auf das 


Cartonnest von Cremastogaster sulcata. Der Käfer kroch nun 


1) Es sei noch bemerkt, dass ich beim Fang von Platyarthrus häufig ihr 
Spinnvermögen beobachtet habe. Wenn mann sie berührt, lässt sie einen feinen 
weissen Gespinnstfaden aus ihrer Hinterleibsspitze treten und lässt sich an dem. 
selben vom Finger auf die Erde hinab. 

2) Nur ein einziges Mal gelang es mir, eine Dinarda dentata in einem Lubbock- 
neste von Myrmica scabrinodis längere Zeit als indifferent geduldeten Gast zu 
halten, 

14* 


212 E. WASMANN, VERSUCHE MIT EINEM 


auf der Nestoberfläche umher. Nur eine Ameise begegnete 
ihm ; diese bog sofort seitwärts ab, wobei sie den Hinterleib 
erhob und in lebhaft zitternde Bewegung versetzte, wie beim 
Zusammenstoss mit einem fremden, feindlichen Wesen. Der 
Käfer verschwand darauf in einem Nesteingang. Bald kam er 
wieder hervor und fiel beim Umherkriechen auf den Boden des 
Glases hinab, in welchem das Cartonnest sich befand. Dort 
spazierte er umher, häufig an Zuckerkrümchen vorübergehend 
kleben bleibend und dann wieder weitergehend. Die Ameisen, 
die ihn dort trafen, berührten ihn blos mit den Fühlern und 
öffneten dann entweder misstrauisch ihre Kiefer oder bogen 
rasch seitwärts aus; keine kümmerte sich weiter um den 
Claviger. Er war für sie offenbar noch eine ganz fremde 
Erscheinung. Aber schon fünf Minuten später begann eine 
Cremastogaster, die dem Claviger begegnete, ihn näher zu 
untersuchen. Das Ergebniss der einige Minuten dauern- 
den Fühlerprüfung war, dass sie den Käfer mitnehmen 
wollte. Ohne irgend ein Zeichen feindlicher Aufregung suchte 
sie ihn an seinem Halsschilde vom Rücken her mit den Kiefern 
zu fassen und aufzuheben. Da der Käfer sich festhielt, ver- 
suchte sie nun an den gelben Haarbüscheln der Flügeldecken- 
spitze ihn aufzuheben. Als sie dieselben jedoch mit ihren 
Kiefern berührt hatte, begann sie sofort eine halbe Minute 
lang den Claviger zu belecken. Dann suchte sie ihn wieder 
an den Haarbüscheln aufzuheben, dann an einem Beine. Eine 
andere (remastogaster, die hinzukam, fasste den Käfer am 
Kopfe, um ihn mit sich zu siehen, ging aber bald weiter. 


Endlich gelang es der ersten Ameise, den Käfer aufzuheben. 


Dieser hielt sich nun -— wie es Claviger beim Transporte stets 
thut — völlig regungslos mit angezogenen Beinen und Füh- 


lern und wurde von der Ameise eilig in das Carton- 
nest hineingetragen. Der Käfer schien für sie eine 
angenehme Acquisition zu sein, da sie ihn sonst nicht so eilig 


nach Hause getragen hätte, 


BRASILIANISCHEN AMEISENNEST IN HOLLAND. 513 


Dem Claviger schien es jedoch bei den fremden Ameisen 
noch nicht zu behagen. Nach einer Viertelstunde kam er wie- 
der aus einer Oeffnung des Cartonnestes hervor, kroch auf der 
Oberfläche desselben umher und fiel schliesslich auf den Boden 
des Glases hinab. Ich setzte ihn wieder auf das Cartonnest 
zurück, wo er sich anfangs todtstellte, dann wieder umherkroch 
und in eine Nestöffnung hineinging, wo er verschwand. Vom 
4. bis 6. October hielt sich der Claviger konstant im Nestinnern 
auf. Am 7. October fand ich ihn jedoch ertrunken in einer 
kleinen Wasserlache am Boden des Glases liegend. Er war 
vollkommen unversehrt und sicherlich nieht von den Ameisen 
getödtet worden, sondern zufällig umgekommen. 

Da ich hierauf wiederum einige Zeit verreisen musste und 
bei meiner Rückkehr das Cartonnest, das nicht nach meinen 
Anweisungen behandelt worden war, durch Feuchtigkeit ver- 
schimmelt und sämmtliche Ameisen todt vorfand, konnte ich 
meine Versuche leider nicht weiter fortsetzen. Der erwähnte 
Versuch mit Claviger testaceus zeigt immerhin bereits hinrei- 
chend, dass die brasilianischen Cremastogaster auch einen euro- 
päischen Claviger durch ihre eigene Sinneserfahrung als echten 


Gast kennen zu lernen im stande sind. 


ERKLÄRUNG DER TAFEL 8. 


Fig. 1. Cartonnest von Cremastogaster suleata Mayr. Porto Alegre 
(Rio Gr. d. Sal, Brasil.). !/, der natürl. Grösse. 

» 2. Kleineres Cartonnest derselben Cremastogaster- Art. Porto 
Alegre. Natürliche Grösse. 

» 3. Cartonnest von Macromischa aculeata Mayr, auf der 
Rückseite eines Kaffeeblattes gebaut. Kondué —San- 
kuru (belg. Congo, Bezirk Kassai), von E. Luja ent- 
deckt. Schwach verkleinert. (Zum Vergleiche von mir 


beigefügt wegen seiner verschiedenen Struktur). 


ZUR MYRMECOPHAGIE DES GRUENSPECHTS. 


VON 


E. WASMANN S. J. (Luxemburg). 


Auch von anderer Seite ist schon die Ansicht geäussert 
worden, dass die Spechte, weil sie neben schiidlichen auch 
viele nützliche Insekten vertilgen, keineswegs zu den »hervor- 
ragend nützlichen« Vögeln gezählt werden können. Insbeson- 
dere gilt das vom Grünspecht. Wenn man die grossen Wald- 
und Wiesenameisen (/ormica rufa und pratensis), welche zahllose 
forst- und flurschädliche Insekten fressen, für »nützlich« hält, 
so muss man den Grünspecht für »schädlich« erklären, da er 
namentlich im Winter gerade beiden Ameisenarten grossen 
Schaden zufügt. 

Wo der Grünspecht häufig ist, — wie z. B. in der Umge- 
bung von Exaten bei Baaksem (Holl. Limburg). da kann man 
regelmässig morgens nach Sonnenaufgang sein lautes »Lachen« 
hören, wenn er von einem Ameisenhaufen seines Reviers zum 
anderen fliegt. Wiederholt habe ich ihn auch schon aufge- 
scheucht aus Löchern, die er in die Ameisenhaufen von / rufa 
gebohrt hatte. Baron Clemens von Fürstenberg theilte mir 
ebenfalls mit, dass er bei Paderborn den Griinspecht in den 
Löchern der Waldameisenhaufen gefangen habe. Ferner fand 
ich auch Federn des Grünspechts bei Nestern von #. rufa 
und sanguinea bei Exaten. Namentlich aber sind es die zurück- 
gelassenen Excremente, welche über die Myrmecophagie des 
Grünspechts Aufschluss geben. Die folgenden Beobachtungen 


beziehen sich alle auf die Umgebung von Exaten. 


B. WASMANN, ZUR MYRMECOPHAGIE DES GRUENSPECHTS. 215 


Vorerst will ich aus meinen stenographischen Tagebiichern 
einige Notizen hier anführen uber die trichterförmi- 
gen Löcher, welche der Grünspecht in den Ameisenhaufen 
von Formica rufa und pratensis während des Winters aushöhlt, 
um bis zu den im Winterschlafe befindlichen Ameisen zu gelangen. 
Der Formica sanguinea kann er — wenigstens im Winter — 
weniger anhaben, da diese nicht in ihren oberflächlichen Haufen 
sondern darunter bis 1 m (und tiefer) unterhalb der Erdober- 
fläche überwintert. 

Vom 27 December 1894 habe ich notirt: In allen hier sehr 
zahlreichen Haufen von rufa und pratensis sind in diesem Winter 
wiederum die spitz trichterförmigen Löcher zu sehen, die meist 


oben nur schmal sind, aber oft bis Ws oder 3/, Meter und 


# 


darüber in den Haufen hineinreichen. Einige derselben unter- 
suchte ich vorsichtig mit einem Zweige und constatirte, dass 
sie in eine lange Spitze auslaufen, die der Gestalt des Specht- 
schnabels und seiner vorgestreckten Zunge entspricht (vergl. 
die Abbildung). An einem grossen rufa-Haufen zählte ich am 26 
December nicht weniger als 17 solcher Löcher. 

Vom 28. Februar 1596: Am Eingang der tief trichterför- 
migen Löcher, welche in den hiesigen rufa- und pratensis-Haufen 
im Winter allgemein sehr zahlreich sich finden, liegen 
oft grosse Vogelexcremente (später als dem Grünspecht ange- 
hörig festgestellt), in denen zahlreiche Beste von Ameisen 
sich befinden. Andererseits trifft man an jenen Haufen manch- 
mal auch breitere Löcher, welche Spuren von scharrenden 
Pfoten eines Säugethiers zeigen und wo hier und da Kaninchen- 
exkremente dabei liegen. Diese Löcher stanımen wahrschein- 


lich meist von Kaninchen, die in unserer Gegend sehr zahl- 


216 E. WASMANN, ZUR MYRMECOPHAGIE DES GRUENSPECHTS. 


reich sind und sich zufällig in einem von Ameisen errichteten 
Haufen einzugraben versuchten. 

Vom 4. November 1896: In allen Haufen von rufa und 
pratensis, die ich heute besuchte, wiederum die trichterförmi- 
gen Löcher. Ausserdem zahlreich in dem Nesthaufen der künst- 
lich gemischten Kolonie sanguinea-rufa n°. 39 1). Hier waren die 
Löcher jedoch meist kleiner, nur einige cm. bis 1 dm. tief. (Der 
Haufen war ursprünglich ein sanguinea-Nest, und nur eine ober- 
flächliche Schicht des Nestmaterials von rufa später dazuge- 
kommen). 

Vom 3. März 1897: In einem der Tochternester des grossen 
rufa-Riesennestes Kol. n°. 3?) 14 grössere oder kleinere Löcher, 
darunter 3 oder 4 breiter und weniger tief (von Kaninchen 
gescharrt ?), die übrigen schmal trichterförmig wie die gewöhn- 
lichen Spechtlöcher in den Ameisenhaufen. 

Vom 22. März 1897: Auch mehrere grössere sanguinea- 
Nester (mit oberirdischem flachen Haufen aus trockenem Pflan- 
zenmaterial) haben die schmalen trichterförmigen Löcher, z. B. 
Kolonie n°. 66. Auch liegen auf dem letzteren Neste Excremente 
eines grösseren Vogels (Grünspecht). 

Vom 28. März 1897: Beim Nest von sanguinea-Kolonie 
n° 8 eine Feder vom Grünspecht gefunden bei mehreren frischen 
trichterförmigen Löchern, die er in den Oberbau des Nestes 
gebohrt hatte. 

Vom 18. October 1897: Schon beginnen in diesem Herbste 
die Spechtlöcher an rufa- und pratensis-Haufen sich wiederum 
zu zeigen; ebenso auch an dem Haufen der sanguinea-rufa- 
Kolorie n° 39, 

Vom 13. März 1898: Ich zählte an dem Riesennest der 


1) Dieser sanguinea-Kolonie hatte ich nämlich 1895 eine Masse Arbeitereocons 
von rufa gegeben, die grössentheils aufgezogen wurden. Vgl: Ursprung und 
Entwicklung der Sklaverei bei den Ameisen (Biolog. Centralbl. 1905, n°. 4—9) 
S. 210 ff. 

2) Nihere Angaben über dieses Nest siehe in der Studie: Ursprung und 
Entwicklung der Sklaverei S. 196— 197. 


EB. WASMANN, ZUR MYRMECOPHACIE DES GRUENSPECHTS. Dez 


rufa-Kolonie n° 31), das damals 15--16 m im Umfang des 
von den Ameisen aufgeworfenen Erdwalls bei 9 m Umfang 
und 1 m Höhe des aus Holztheilehen bestehenden Haufens 


mass, nicht weniger als 22 trichterförmige Spechtlöcher. 
IF. 


Ich gebe nun einige Notizen über die Untersuchung 
der Excremente des Grünspechts 

Am 19. u. 20. März 1898 wurden die bei einer Reihe von 
Ameisenhaufen, welche jene trichterformigen Löcher zeigten, 
gefundenen Spechtexcremente untersucht. 

Bei pratensis-Kolonie n° 8: Eine beträchtliche Anzahl jener 
wurstförmigen Excremente. Sie enthielten nur Ameisen- 
reste und zwar: a. von vielen tausend pratensis 33; b. von 
Myrmica rubra $$ in geringerer Zahl ; c. einige wenige Reste 
von $$ Lasius niger. 

Bei pratensis-Kolonie n° 3: Auch hier mehrere Spechtexcre- 
mente. Die meisten enthielten nur die Reste von Tausenden 
von Lasius niger $$, mit viel Sand vermischt (weil aus Erd- 
nestern gefressen); andere enthielten auch F. pratensis 58. 
Der Vogel war wahrscheinlich erst bei Nestern von Lasius 
niger gewesen und dann zum pratensis-Haufen geflogen. Eines 
der Excremente, das fast nur aus pratensis $$ bestand, gab 
beim zerkleinern, obwohl es schon trocken war und sich fast 
zu Pulver zerreiben liess, noch einen deutlich wahrnehmbaren 
Geruch der Ameisensäure von /. pratensis. 

Bei pratensis-Kolonie n° 9: Nur wenige Excremente. Die- 
selben enthielten Tausende von Zasius niger SS, einige wenige 
sanguinea $$, aber keine pratensis $$. Der Specht, die diesen 
Haufen angehackt hatte, war also weitergeflogen, bevor er 
die pratensis verdaut hatte. 


Bei einem Tochterneste des rufa-Riesennestes n° 3: Die 


1) Siehe die Anmerkung 2 auf S, 216. 


218 E. WASMANN, ZUR MYRMECOPHAGIE DES GRUENSPECHTS. 


zahlreichen Exeremente enthielten hier nur Tausende von 
rufa 8%, mit Mulm und Erde des Nestes vermischt. Bei 
einem anderen Tochterneste derselben Kolonie lagen frische 
Spechtexeremente. Dieselben bestanden theils aus rufa $$ ohne 
Beimengung von Erde, theils, und zwar zum weitaus 
grösseren Theile, aus Lasius niger $$, welche der Specht 
vorher gefressen hatte, bevor er zu diesem Neste flog. 

Am 21. März 1898 wurden wiederum die Spechtexcremente 
bei einer Reihe von Nestern untersucht : 

Bei F. sanguinea-Kolonie n° 109. Ein grosses wurstförmiges 
Excrement. Es enthielt viele hundert $$ von Myrmica scabri- 
nodis und einige wenige 99 derselben Art; ausserdem einige 
Dutzend rufa %%, aber keine sanguinea. 

Bei rufa Kolonie n° 2. Beim Hauptnest eine Menge von 
Excrementen, auch bei einem Tochterneste in geringerer Zahl. 
Sie bestanden aus vielen Tausenden von rufa $$ und fast 
ebensovielen 8% von Myrmica scabrinodis ; ferner aus sanguinea 
YY in geringerer Zahl und aus einigen hundert $$ von Lasius 
fuliginosus. 

Ferner wurden die in einer Allee am Fusse von Bäumen 
liegenden Spechtexcremente untersucht. Sie bestanden nur 
aus Ameisenarbeiterinnen, viele derselben aus- 
schliesslich aus Myrmica scabrinodis, andere aus NM. scabrinodis 
mit viel Sand, andere endlich aus M. scabrinodis und einigen 
wenigen rufa. 

Die Gesammtzahl der Ameisen, die in diesen drei Tagen in 
den Spechtexcrementen gefunden wurden, erreicht sicherlich 
100.000 oder mehr Individuen, da siimmtliche Excremente nur 
aus Ameisenleichen bestanden, abgesehen von dem manchmal 
beigemengten Sand oder Mulm. 

Am 28. März 1898 wurden die Spechtexcremente bei pratensis- 
Kolonie n° 8 untersucht. Sie bestanden nur aus Tausenden 
von pratensis $$. 

Am 1. April 1898 wurden die Spechtexcremente bei ruja- 


E. WASMANN, ZUR MYRMECOPHAGIE DES GRUENSPECHTS. 219 


Kolonie n° 6 untersucht. Eines der wurstförmigen Stücke 
bestand nur aus rufa 88, ein anderes nnr aus J/yrmica scabri- 
nodis 88. 

Am 21. April 1898 fand ich bei der sanguinea-Kolonie 


° 26 zwei Spechtexcremente. Sie bestanden aus zahllosen 


n 
Lasius niger (oder alienns ?) gy, und einer kleineren Anzahl 
von Lasius flavus 8%; von sanguinea fand ich nur eine einzige 
$ darunter. 

Am 1. September 1898 fand ich ein Spechtexerement auf 
einem Neste von /. rufibarbis Var. fusco-rufibarbis. Es bestand 
nur aus Resten von 8% dieser Ameise. 

Am 10. Februar 1899 untersuchte ich ein bei pratensis 
Kclonie n°. 3 liegendes Spechtexcrement. Es bestand aus lauter 
pratensis $$. 

Ende Februar 1899 herrschte längere Zeit klares Wetter 
und strenge Kälte; es war ein rechtes »Spechtwetter«, wo 
die Haufen von /. rufa und pratensis, welche wegen der 
Wärme ihres Nestmaterials nur oberflächlich zufrieren, vom 
Grünspecht mit Vorliebe aufgehackt und ausgeplündert werden. 
Am 28. Februar fand ich bei einem Tochterneste des rufa- 
Riesennestes n°. 3 wenigstens 50 Stück Spechtexcremente, eine 
geringere Anzahl auch beim Hauptneste derselben Kolonie. 
Alle bestanden nur aus rufa-Arbeiterinnen, 
zusammen etwa 10.000 Ameisen. An demselben Tage 
untersuchte ich auch ein Spechtexerement beim Neste von 
sanguinea-Kol. 240. Dasselbe bestand nur aus pratensis 3%. 

Am 14. Mai 1899 fand ich neben dem Eingang eines Nestes 
von Lasius fuliginosus das in der Erdröhre eines verlassenen 
Kaninchenbaues angelegt war, mehrere Spechtexeremente, die 


nur aus sanguinea 3% bestanden. 


Aus diesen Notizen dürfte hervorgehen, dass der Grünspecht 


als Ameisenfresser eine ganz hervorragende Rolle spielt. 


220 E. WASMANN, ZUR MYRMECOPHAGIE DES GRUENSPRCHTS. 

Die Untersuchungen der Excremente zeigen, dass er im Frühjahr 
und Herbst die verschiedensten Ameisenarten 
frisst. Bei strengem Frostwetter im Winter aber scheint er 
sich fast ausschlieslich von Formica rufa und pratensis zu 
nähren, da er den übrigen Ameisenarten im gefrorenen Boden 
nicht beikommen kann. Dass er hierdurch jene forst- und flur- 
nützlichen Ameisen schwer schädigt, dürfte kaum zu bezwei- 


feln sein. 


Als Anhang theile ich hier noch eine Notiz mit über die 
gelegentliche Myrmecophagie des Buchfinken. Vom 25. Juni 
1894 habe ich folgende Beobachtung (Exaten) notirt: In den 
letzten Tagen sah ich wiederholt, wie ein Buchfink die auf der 
Wiese in unserem Garten befindlichen kleinen Erdhügelnester 
von Lasius niger aufpickte und sowohl Cocons als auch Ameisen 


daraus hervorholte. 


Notes on Acari. 
XIVth SERIES. 1) 
(PARASITIDAE, TH ROMBIDIIDAE). 


BY 


Dr. A. C. OUDEMANS. 


(With Prats 8—10). 


1. Acari of Germany. 


Dr. Heller, of Dresden, sent me some Acari for determina- 
tion, found on stuffed mammals in the Museum of Natural 
History. They were : 

Aleurobius farinae (L.). 


1) Series Ig Si I, 1897; Tijdschr. v. Ent. v. 39, p. 175—187. 
JU DEMO D CENT TT = LR A 109 128 
1115230 XX 901 Rs Ned Dierks 0 Viera ser en 
p. 50—88. 
IV; 18, VII, 1902; = Ned Dierk Vers seme 20 v7, 
Pp. 276-311. 
Wig I We 00008 Er v. Ent. v. 45, p. 123—150. 
VI; 28, VII, 1903; D oy on AE prit 
VOE RS Ie xs 19025 5 Ned. Dierk. Ver., ser. 2, v. 8, 
p. 17-34. 
VIII; 10, XII, 1903; a Ned Dierk Vier ret 2 Sb 
pi 70-92. 
IX; 10, IX, 1904; Abh. Naturf. Ges. Bremen, v. 18, p. 77—98. 
X; 28, VII, 1904; Mem. Soc. Zool. France, v. 16, p. 1—32. 
DIG EM I, 1904; Tijdschr. v. Ent. v. 46, p. 93—134. 


> GIVE I, 1905; > Ned. Dierk., Vers rser 25 ven 8: 
p. 202 239. 
ZETA T1905 5, v. Ent. v. 47, p. 114—135. 


The Series are independent from one another. O. 


bo 
bo 
DI 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


Glycyphagus domesticus (Degeer). 

From Mr. S. A. Poppe, of Vegesack, I received 3 specimens 
of an Acarus, found by Prof. Landois, of Miinster, on a chalk- 
leg of Gallina gallus (L.). They were: 


Tyroglyphus dimidiatus (Herm.), hypopi. 


2. Acari of France. 


Dr. F. Heim, of Paris, sent me the following Acari for 
determination : 

Parasitus rubescens (G. et R. Can); 8 Deut.; on a Dipteron; Buré. 

DA delta nov. sp.; Lv.; on a toad-stool; Buré; 

Aug. 1902. 

Parasitus zeta nov. sp.; Lv. on a toad-stool; Buré; Aug. 1902. 

Euiphis concentricus nov. sp.; Deut.; on a Dipteron ; Bure. 

Seiulus vepallidus (C. L. Koch); 2 Deut., 2 9, 3 © ; on 
Vitis and on Galium; Buré. 

Seiulus obtusus (C. L. Koch); 1 Lv.; 1 ©; on Vitis and 
on Galium ; Bure. 

Thyas venusta (C. L. Koch); 1 Lv.; on Culex; Buré. 

Rhaphignathus siculus Berl.; among grass; Buré. 

Tetronychus telarius (L.); on Vitis vinijera; Hérault. 

Thrombidium holosericeum (L.) 3 Larvae on different Dip- 
tera ; Bure. 

Thrombidium striaticeps Oudms.; nov. sp.; on Dipteron; Buré. 

Belaustium miniatum (Herm.); among grasss ; Bure. 

Oribata clavipes (Herm.); on Fungus; Buré. 

Glycyphagus domesticus (Geer); on cadaver of Insect; Bure. 

Anoetus feroniarum (Duf.); on Fungus; Bure. 


3, Acari of Brazil. 


From Dr. Heim, of Paris, I received a few Acari for deter- 
mination, found by him in vegetable earth, originate from Sao 


Paulo. They were: 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 223 


Parasitus primitivus nov. sp. 1 Deut; 2 4; 2 


4. Acari of French Guiana. 


The same species was found by Dr. Heim, in vegetable 


earth, received by him from Cayenne. 


5. Parasitus delta Oudms. 
(With Plate 8, fig. 1—7). 


Parasitis delta Oudms. in Entom. Bericht. n°. 17, p. 153; 
1. 9,1904. 

Larva. Length 320 g. Shape oval, almost hexagonal 
or lozenge shaped, with rounded angles and rounded sides. 
Colour white. Texture apparently smooth; but with 
immersion I perceived extremely fine wrinkles on the margins 
and on the belly, not on the dorsum, where only some wrinkles 
are discernable, surrounding a space, exactly corresponding 
with a dorsal shield, and imitating segments. Dorsal 
side (Fig. 1); there is a pair of strong bristles above coxae III; 
passing about one third of their own length the edge of the 
body. Before this pair the prosoma counts 7 pair of bristles, 
and behind it the metasoma is provided with 7 bristles too, 
viz. two inner rows of 4, and two outer rows of 3 smaller 
bristles each. 

Ventral side. Tritosternum (Fig. 5) long; late- 
rally in its third fourth part slightly fringed ; distally bifid ; 
each branch again bifid: outer slips shorter than inner ones; 
all the slips distally feathered. No secundary shields. 
(Fig. 2). A little behind coxae I a pair of bristles, belonging 
to this segment. Between coxae II a pair of bristles, belon- 
ging to this fourth postoral segment. Between coxae HI a 
pair of bristles, belonging to this fifth postoral segment. 


Behind coxae III two pairs of bristles, forming a transverse 


224 A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI 


row convex forward and belonging to the 6” postoral seg- 
ment. Then follow two pair of bristles belonging to the 7' 
postoral or genital segment; the inner pair is large, the outer 
pair small. Then you observe the minute round anus, sur- 
rounded by the three circumanal hairs, of which the postanal 
one is very long, broken off in my specimen; it may have 
been as long as the creature’s greatest breadth. Then 4 minute 
postanal hairs, quite on the edge. 

Epistoma (Fig. 3) tricuspidate, cusps almost equal in 
length, sharp. Styli long and strong. 

Mandibles short, reaching, when wholly retracted the 
second pair of dorsal hairs. Chelae (Fig. 4) with distinet 
basal and dental sense organ, rather slender; upper jaw with 
two small incisors, three small canines, and a rounded molar. 
Lower jaw with a strong incisor and three canines increasing 
in size backward. Pulvillum: a row of hairs. 

Maxillae Hy postoma (Fig. 5) with only two pair 
of bristles, about 7 transverse rows of minute pins, usual horns, 
and wide, longly-fringed inner malae, of which the inmost 
slips cross. Pal ps; dorsally: the femur has inward and distally 
a minute transparent pin. Ventrally (Fig. 6) the trochanter 
bare; the femur with a bristle outward and a bifid hair 
inward, of which the hinder branch is bristle-like, the fore- 
branche knife-like, with sharp edge forward; the genu with 
knife-shaped hair inward, with sharp edge forward ; tibia and 
tarsus normal. 

Lees (Fig. 1) rather thick, resp. 430, 320 and 320 «, 
without any noticeable particularities. Left paratarsus III 
(Fig. 7) without proximal hair, as far as I could observe ; 
outer distal hair dorsal, inner one ventral; superunguinal 
sticking pieces lanceolate, ending in a hair; subunguinal 
caruncle small, scarcely visible above and between the claws. 

Habitat in toad-stools. 


Patria France (Buré). 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 225 


Found by Dr. F. Heim. 


Type in collection Oudemans. 


6. Parasitus iota Oudms. 
(With Plate 8, fig. 8—14). 


Parasitus iota Oudms. in Entom. Bericht. n° 17, p. 153; 
bev, 1904, 

Larva. Length 520 « Colour white. Shape broad- 
oval, top backward, slightly truncate. Texture. On the 
dorsum (Fig. 8) there were a few wrinkles, imitating scales, 
or scales simulating wrinkles; this I could not decide, even 
not with immersion. One unbroken wrinkle surrounded a space 
which exactly looks like an anterior dorsal shield, 
or, as we have betore us a larva, which represents primitive 
forms, a shield which we may safely compare with the 
dorsal shield of the prosoma of Scorpions. 
Moreover I did not observe any true scales or fine wrinkles. 

Dorsal side (Fig. 8) protected by an extremely thin 
dorsal shield (see above) on which are planted 9 pair of 
bristles on the usual places; one of these pairs, a little behind 
the implantation of legs III, is as long as the half of the 
creature's greatest breadth. Behind the dorsal shield, on the 
metasoma, 5 pair of bristles, of which the pair in the centre 
is slightly stronger than the other ones; before this pair a 
pair of pores. 

Ventral side Tritosternum (Fig: 12) long; 
halfway not only provided with minute spines on the edges, 
but also as far as I could observe (with immersion!) on the 
side turned towards the observer (ventral side). There are 4 
flagellae placed in pairs which leave a considerable distance 
between each other; here you observe a little bifid piece. The 
inner flagellae are twice longer than the outer ones, and fea- 
thered ; the outer ones are smooth and distally bifida. — 

Tijdschr. v. Entom. XLV II. 15 


226 A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


Moreover there are (Fig. 9) no secundary shields. 
Between the coxae 3 pair of bristles, apparently belonging, 
like the legs themselves, to the 31, 4!" and 5" postoral seg- 
ments. These bristles afterwards will be pla- 
ced on the sterna! shield. Behind the coxae III a 
pair of bristles belonging to the 6'" postoral segment which 
in future will bear the legs IV. This pair of bristles 
will afterwards be placed in the metaster- 
nal shvelds if the larva’ becomes a female, 
Behind this pair another one which belongs to the 7'" pos- 
toral segment and which will be implanted in 
the genital shield, if the larva becomes a 
female. Moreover a pair of small ventral bristles, two 
pairs quite on the edge and three circumanal hairs, which 
are as long as half of the creature's greatest breadth. 

Epistoma (Fig. 10) well demarcate from the coxae of 
the maxillae ; anteriorly provided with an extremely fine ridge 
like a semicircle open backward; its front edge with three 
short and wide cusps, each distally denticulate. Styli short. 

Mandibles not reaching the level of the shoulders 
(Fig 8, dotted fine). Their chelae (Fig. 11) comparatively 
robust, with tibial and tarsal sense-organ ; upper jaw with 
three minute incisors, no canines and a blade-like long, distally 
finely denticulate molar. Lower jaw with 3 minute incisors 
of which the second and third are sharp and directed back- 
ward, and a low canine; ro molars. Pulvillum: a row 
of hairs. 

Maxillae. (Fig. 12). There are only two pairs of hairs. 
In the median streak you observe about 17 transverse rows 
of minute pins, close together, except the foremost and the 
second one which leave a considerable distance between each 
other. Between the second row and the hinder pair of hairs 
a marking like a V. The demarcation between the right and 


left half of the hypostome goes not far backward. The horns 


Do 
bo 
I 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


are distally bi- or tridenticulate. The inner malae consist of 
a transparent piece each, ending in a long inner slip and a 
few outer fringe. Pal ps dorsally (Fig. 8) without any noti- 
ceable particularity. Ventrally (Fig. 13) the trochanter bare ; 
the femur with a bristle outward and a transparent knife- 
shaped hair inward, of which the back-edge is serrate ; the 
genu with a bristle outward and a transparent knife-shaped 
hair inward of which the back-edge has a single minute 
teeth in the middle. Tibia and tarsus normal. 

Legs (Fig. 8) normal, comparatively slender resp. about 
705, 480 and 480 # long. Paratarsus III (Fig. 14): the 
proximal hairs scarcely reach the distal ones; one of these 
latter ones is dorsal and outward (the figure represents the 
left paratarsus), and the other ventral and inward ; subunguinal 
caruncle pyriform ; superunguinal sticking pieces heart-shaped; 
claws normal. 

Habitat: decaying leaves. 

Patria: Netherlands (Hilversum). 

Found by Dr. De Meyere. 


Type in collection Oudemans. 


7. Parasitus affinis Oudms. 
(With Plate 9, fig. 15—33; Plate 10, fig. 34—41). 


Parasitus affinis Oudms. in Entom. Bericht. n° 14, p. 120, 
1 Januari 1904. 

Deutonympha. Length 760-880 u. Colour dark 
straw-coloured. Sha pe long-oval; shouldered behind legs II 
and above legs I, therefore anteriorly more or less truncate. 
Texture scaly on the shields, finely wrinkled in the unpro- 
tected parts. Dorsal side (fig. 15) protected by two shields. 
Anterior shield nearly pentagonal in shape with one 
rounded angle forward, and with parallel sides; posteriorly 
perfectly straight. Posterior shield anteriorly nearly 


15* 


228 A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI, 


straight, touching the anterior shield, moreover its edges form 
an unbroken curved line, rounded posteriorly. Peritre- 
matic shields visible before the shoulders, nearly touch- 
ing the anterior shield. To the sides of both the shields and 
behind the posterior one an unprotected margin which is widest 
posteriorly. All the dorsal hairs are more or less stiff 
bristles, standing on the usual places. The following are of 
systematic value: a pair of vertical bristles, directed forward ; 
a pair of long shoulder-bristles (one on each shoulder); a 
pair on the dorsum a little before the level of the shoulder- 
bristles; a pair, far remote from each other, in the posterior 
half of the anterior shield; two pairs quite on the posterior 
edge of the posterior shield. Moreover the third median pair 
of the anterior shield is also somewhat stronger than the 
others. On the unprotected margin behind the posterior shield 
about 7 pairs of small bristles. Between and a little behind 
the level of the second median pair of the anterior shield 
there as a-simall die pression ven thie, ikea: 
Ventral side. Tritosternum (fig. 19) short, wide, 
in its distal half suddenly narrower, halfway provided with a 
pair of lateral transparent minute triangular wings, and distally 
with a pair of lateral transparent large pointed slips. Laci- 
niae more or less flat, laterally hairy; no demarcation between 
them and the main trunk; so they proove to be mere prolon- 
gations of the latter; first a little diverging, then suddenly 
converging, so that they leave a narrow oval cleft between 
them before they diverge almost about their whole length ; 
not reaching hairs III of the underside of the capitulum. — 
Jugular shields (fig, 16) small, more or less nail- or 
Y-shaped. Sterno-metasternal shield long, with 
a less chitinized anterior margin, with nearly parallel sides 
between coxae Il, and ending pointed between coxae IV. 
Anal shield pear-shaped, normal in size. Inguinal 


shields minute, tear-shaped, Peritrematal shields 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON AUARI. 229 


searcely visible around the stigma, better around the peritrema 
on the dorsal side (fig. 15). Hairs; all the hairs on the 
ventral side are bristles, viz.: three pairs of sternal and one 
pair of metasternal lone bristles, one pair of smaller genital 
bristles between the coxae IV, three circumanal still smaller 
bristles, especially the postanal one, and about 19 pairs on 
the venter, of which three pair behind coxae IV are puncti- 
form, and 8 pairs are marginal. 

Epistoma (Fig. 17): two longitudinal lines demareate 
a median space from the lateral (maxillar-coxal) streaks ; two 
transversal lines are shown in the anterior part of the median 
space; three oblique chitinous ridges are to be found quite 
laterally ; the anterior edge shows three mucro’s of which 
the median one is wider, distally truncate, or even a little exca- 
vate, and the lateral ones sharp and slightly diverging. 
Styli normal, long. 

Mandibles short, reaching when wholly retracted the level 
of the shoulders. Chelae (fig. 18) robust, with a singularly 
formed upper jaw. Tibial sense-organ not lanceolate, but more 
or less sausage-shaped, not horizontal but a little erected. 
Tarsal sense-organ short and wide. Upper jaw nearly equal 
in width throughout, bent downward, distally obliquely trun- 
eate, and here bearing all the teeth: three small incisors, 
with a semicircular excavation between the second and third 
incisor; three small canine-teeth, with a ditto excavation 
between the second and third canine teeth, and with a ditto 
excavation on the outside of the jaw, just above the third 
canine tooth, to receive the top of the large canine tooth of 
the lower jaw. Lower jaw with three incisors, only one 
canine tooth already mentioned, and a long blade-like molar, 
making scissors with the sharp edge of the under-side of the 
upper jaw. Pulvillum: a row of stiff hairs. 

Maxillae. Underside of capitulum (fig. 19) with the 


D 


usual 4 pair of bristles; with an oblong depression between 


230 A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARÎ. 


the stems on. which the horns and the hairs I, II and III 
are implanted; with about 6 trausverse rows of minute 
triangular denticulations, of which the second (counted from 
behind) is much smaller than the first, of which moreover 
the lengths increase backward; with a /-shaped row of ditto 
between hairs I and within the depression ; with the usual 
horns; and with inner malae which form together a large 
fan, with the usual median slips and transparent fringed 
wings. Inside of the horns a little knob. Pal ps; the femur 
dorsally (Fig. 15) with the usual central hair and the distal 
inner pin, both directed inward and forward. Ventrally 
(fig. 20) the trochanter is provided proximally with an inner 
triangular transparent blade, before which we observe an inward 
directed more chitinized triangular process, before which stands 
the usual bristle; further proximally the second bristle, as 
usual directed outward ; finally quite distally an inner trans- 
parent pin, directed inward and forward. The femur bears the 
outer proximal bristle and the inward deeply bifid hair of 
which the fore-tooth is knifelike with sharp edge forward, and 
the hind-tooth bristle-like. Genu with two flat inner hairs, of 
which the hindmost is knife-like with sharp edge forward 
and the foremost is lanceolate. Tibia and tarsus normal. 

Legs (fig. 15) long and slender, resp. about 1025, 690, 
690 and 1060 w long. First leg with fine hairs; second one 
with thicker hairs, third and fourth ones with bristles, esp. 
leg IV. Coxa II (fig. 16) with a little thorn forward. Tarsus IV 
(fig. 21) distally with two long curved supraparatarsal (sense ?) 
hairs. Paratarsus IV rather short, gently constricted, with one 
large rounded supraunguinal sticking piece and one still 
larger oval subunguinal carunele. 

Male. Length about 960 a. Colour dark straw- 
coloured. — Shape like that of P. coleoptratorum (L.) — 
Texture sealy, only wrinkled in the unprotected streak of 


the throat (fig. 23). 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 931 
Dorsal side (fig. 22). Wholly protected by a shield, 
being a fusion of anterior and posterior shields, hardened weak 
parts above coxae I and II, and hardened weak parts of abdo- 
minal margin; the parts above coxae I and II cannot be the 
peritrematal shields, as the peritrema does not become dorsal 
at all. Yet there are three indications of limits between the 
shields, viz. two between the anterior shield and the supra- 
coxal shields, and one between the same and the posterior 
shield. Hairs. There are two kinds of hairs, viz. larger ones, 
rod like, distally hairy (fig. 24), and smaller ones, common 
bristles. Of the first type we observe one paire on the vertex; 
one pair on the shoulders; one pair a little before the level 
of the shoulders, on the dorsum; one pair in the posterior 
half of the anterior shield ; and 4 pair on the posterior half 
of the posterior shield. — Quite posteriorly usually the pro- 
truded anus is visible; and always the horseshoe-shaped eri- 
brum and the postanal hair; both are dorsal. 
Ventral side (fig. 23). Tritosternum very short, 
a low triangle with wide base, and with short laciniae. Sterno- 
metasterno-genital shield wide, with the usual 5 pairs of 
bristles. The demarcation between this shield and the pedal 
shields is distinct ; that between the same shield and the ven- 
tral part only a fine line. All the other shields have fused, 
so we could name it ventro-ano-inguino-meta- 
podio-pedo-peritrematal shield. Hairs thereon: 
behind coxae IV two pairs of minute bristles; further back- 
ward and obliquely outward two pairs of larger, yet still 
small ones; moreover 8 pairs of long and strong ones; aside 
of the anus the known minute bristles. The cribrum and the 
postanal hair dorsal. Jugular shields minute, linear. 
Peritrema wholly ventral, touching coxae I. 
Epistoma (fig. 25 and 26). Dorsal side of capitulum 
marked with only three pairs of fine lines. Anterior edge of 


epistoma with 3 long pointed cusps, generally the median one 


DI, A. GC. OUDEMANS, NOTES ON ACART. 


slightly longer (fig. 26); yet it may be shorter and even 
slightly bifid (fig. 25). Styli long, sharp. 

Mandibles long, reaching when wholly retracted the 
posterior shield. Chelae (fig. 27) rather slender for a male! 
Tibial sense organ lanceolate, a considerable distance before 
the joint of the lower jaw. Tarsal sense-organ also far for- 
ward. Upper jaw with a kind of turned-up-nose a little before 
the tarsal sense-organ, the usual end-incisor, and a small 
knobby canine-tooth. Lower jaw with the usual end-incisor, 
and with a saw of 7 small sharp backwardly directed canine- 
teeth ; no molars, but the convex sharp upper-edge may serve 
as scissors with the concave sharp lower edge of the upper 
jaw. The lower jaw moreover shows a long split, apparently 
originated by the fusion of the lower jaw itself (above the 
split) with a copulation organ (below the split). Pulvillum 
singular: proximally an oval bladder in which is planted a 
long transparent rod, which ends in a pencil of about 5 hairs. 

Maxillae (fig. 28). Underside of capitulum with the 
usual 4 pairs of long bristles. Bristles I, II and III stand on 
a brown strongly chitinized more or less rodlike base of the 
horn. Hair I close to the horn. Hairs Il and III far backward, 
close together. Between these horn-bases or horn-peduneles 
and the inner malae a deep cleft. Inner malae fused together 
to form a triangular transparent underlip, distally rounded 
and laterally fringed, so that this lip shows two tufts (fig. 
29, 50, 31). Horns bifid, one of the teeth blunt. Palps 
slender; dorsally (fig. 22) the femur with the usual middle 
hair, which here is stiff and directed obliquely forward and 
inward and distally downward ; and with the distal transparent 
pin, which here is not quite on the inner angle but more 
dorsal, Ventrally the trochanter (fig. 31) with two knobs, 
one inner one and the other more ventral one, on which is 
planted the distal bristle ; moreover the usual distal and inner 


sharp transparent pin. The femur with the usual outer and 


A. ©. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 209 


proximal bristle; but the inner hair is here Y-shaped. Genu 
with the usual inner two knife-shaped hairs. Tibia and tar- 
sus normal. 

Legs (fig. 22) slender; legs II somewhat thicker, especi- 
ally its femur, genu and tibia. All the legs with sharp bristles, 
which even may be called thorns on tarsi II, III and IV. 
Length of legs resp. 1185, 740, 665 and 925 v. Legs II 
ventrally (fig. 32): femur with 2 tubercles of which the pro- 
ximal one is more or less shaped like a loaf of sugar, some- 
what bent and not higher than the thickness of the femur 
itself; the distal tubercle is much smaller; proximally to the 
higher tubercle a bristle. Genu with a bristle and a small 
tubercle, which is slightly constricted so that it shows a ball- 
shaped head. Tibia with a bristle and a smaller loaf of sugar- 
shaped tubercle standing on a kind of pedestal. — Tarsus IV 
(fig. 33) distally with a dorsal and a ventral pair of short 
thick thorns and with a pair of supraparatarsal fine hairs. 
Paratarsus IV (fig. 33) rather long, with two heart- 
shaped supraunguinal sticking pieces and a transverse very 
oblong subunguinal caruncle. 

Female. Length 1160 g. Colour dark strawcoloured. 
Shape oval, top forward, not shouldered behind legs Il; 
well shouldered between legs I and II (fig. 34) therefore some- 
what truncate anteriorly. Texture scaly on the shields; 
finely wrinkled in the unprotected parts. Dorsal side 
(fig. 34) wholly protected by one shield, which is distinctly 
a fusion of the anterior shield, the posterior shield and the 
dorsal parts of the peritrematal shields. A fine line of demar- 
cation between anterior and posterior shields ; no demarcation 
between anterior shield and dorsal parts of peritrematal shields. 
Two kinds of hairs viz.: like in the male, longer ones, rod- 
like and distally hairy (fig. 36); and shorter ones, bristles. Of 
the former type you will observe one pair on the vertex ; one 


pair on the places where shoulders should have been; one 


234 A. ©. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


pair a little before the level of the shoulder-hairs; one pair 
in the posterior half of the anterior shield; one pair about 
in the middle of the posterior shield but remote from each 
other; and finally 3 pairs quite posteriorly. The bristles are 
small, standing on their usual places. 

Ventral side. Tritosternum (fig. 39) short, wide, 
suddenly narrower in its distal half, halfway with a pair of 
minute transparent triangular wings, distally with a pair of 
large transparent triangular wings; laciniae long, reaching 
hairs II. and Il. Jugular shields (fie. 35) small Y- 
shaped. Except the metasternal shields all the other 
shields have fused. The anterior edge of the sternal part is 
indistinct; the two longitudinal rows of sternal, metasternal 
and genital hairs unusually approaching the median line. The 
demarcation between the genital and ventral part only indi- 
cated by a fine line in the middle. The abdominal part of 
the creature is enormous, what is shown by the fact that the 
just mentioned line behind the genital shield is even situated 
in the anterior half of the whole length of the creature. 
Behind the just mentioned line a pair of bristles; in the 
middle of the venter a pair of ditto; then more backward a 
transverse row of two pairs; then a little before the anus a 
pair; further 3 pairs of marginal hairs; one rod-like pair 
aside of the eribrum and a ditto behind it, quite on the 
posterior edge. Three minute circumanal bristles, a small horse- 
shoe-shaped eribrum. Unprotected margin running all around, 
narrow, bare. The peritrema long, becoming dorsal behind legs 
II, reaching before coxae I. 

Epistoma (fig. 37). Rostrum comparatively small (fig. 
34); dorsal side of it only marked (fie. 37) with two slightly 
waving fine lines running from the styli backward, thus demar- 
cating the median streak (real epistoma) from the maxillar 
coxae. Anterior part (epistoma strictly taken) trapezoidal, wider 


posteriorly, with 3 mucros, of which the lateral ones short 


A. è. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 235 


and pointed, the median one slightly longer, equal wide 
throughout, distally truncate or even slightly excavate. Styli 
long, of usual shape. 

Mandibles short, reaching when wholly retracted the 
second pair of dorsal rodlike-hairs. Chelae (fig. 38) singular, 
remembering those of the deutonympha (fig. 18), especially 
the upper jaw. Tibial sense ‘organ slightly before the joint 
of the lower jaw. Slightly before this sense-organ we may 
observe the dorsal notch between the tibia and basitarsus 
(upper jaw). This jaw, normally high at its base, is narrowed 
in the middle, provided with the tarsal sense-organ, before 
this organ with 3 rather small and blunt incisors, and behind 
it 3 small triangular canine-teeth, and a kind of molar with 
two blunt points. Lower jaw with the large end-incisor, 3 
long (not high) canine-teeth, all directed backward and increa- 
sing in height backward. A long blade-like molar, which forms 
scissors with a similar blade in the most posterior part of 
the upper jaw. 

Neale Underside of rostrum (fig. 39) 
with the usual 4 pairs of hairs and with about 9 transverse 
rows of minute triangular dents. Hairs I rather far from the 
horns, of usual shape. Hairs II and III strong and long, not 
next to each other, but after each other; hairs II proximally 
and distally bent like a knee, and directed forward ; hairs III 
proximally two times bent like a knee in inverse sense, and 
directed backward. Hairs IV are wavy bristles, directed for- 
ward. The real h y posto me trapezoidal, with notched edges ; 
horns small, sharp; inner malae divided in two parts, an 
inner and an outer one; the inner part again bifid, of which 
the outer tooth in the longest (fig. 30 to the left); the outer 
part is a slip which is bent inward and at the same time 
provided outward with a fan-shaped fringe. Pal ps; dorsally 
the femur, which is much thicker than the trochanter (fig. 34) 


provided with the usual middle-hair and the usual transparent 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


pin, both directed inward and forward. Ventrally the trochanter 
(fig. 40) with three successive knobs, the first proximally and 
inside, the third almost in the middle of the joint; on this 
knob is planted the distal bristle, whilst the proximal one 
is situated more proximally and yet in the median line of the 
joint, so that the two bristles are planted one behind the other. 
Distally and inward a small transparent triangular pin. Femur 
like in the deutonympha with a proximal and outer bristle, 
and a middle and inner deeply bifid hair, of which the hind 
tooth is bristle- or thorn-like, whilst the fore half is knife- 
like with the sharp edge forward. Genu with the two usual 
knife-like hairs; tibia and tarsus normal. 

Legs (fig. 34) very slender; resp. 1160, 650, 810 and 
1430 wg. Legs I with thin hairs; legs II, III and IV with 
bristles. Tarsus IV (fie. 41) distally with a dorsal and a 
ventral pair of strong thorns, and a pair of rather long supra- 
paratarsal hairs. Paratarsus IV (fig. 41) rather short, with 
long claws, two heart-shaped supraunguinal sticking pieces 


and a transverse oval subunguinal carunele. 


8. Melichares agilis Hering. 
(With Plate 10, fig. 42— 53). 


Melichares agilis Hering in Act. Acad. Caes. Leop. Car. Nat. 
Cur. V. 18; p. 620—622. — 1838. 

Idem. Oudms. in Entom. Bericht. n°. 16. p. 140. — I. III. 1904. 

Though Hering’s memoir was presented to the Academy 
on the 30 of September, 1835, we read in Engelmann’s 
Bibliotheca Zoologica, that it is printed in 1838. Also the 
volume 18 in which it appeared is printed in two parts, viz. 
part I in 1836, and part II in 1838; in this latter part 
appeared the paper of Hering. I am obliged to point out this 
fact, because acorologists commonly write 1836 as the date 


of appearence of Hering’s paper. 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 237 


Now in Hering’s memoir we read of an acarus called J/eli- 
chares agilis, a creature hitherto not found again, but inter- 
preted by acarologists though unvariably as a Gamasid, yet 
in the most different manners, which cannot surprise us, as 
Hering’s description and drawings both are unsatisfactorily given. 

Verbally Hering tells us: 

»Kopt cylindrisch, einziehbar, Riissel zweiklappig, mit spit- 
ziger erectiler Zunge; zwei fussähnliche, gegliederte Taster 
(antennulae) neben dem Rüssel; Körper oval, weisslich 
fein behaart, acht vom Rande des Bauchs entspringende, von 
einander getrennte, vielgliederige Füsse mit Heftscheiben.« 

»Der längliche Körper ist hinten am dicksten, an der Ober- 
fläche mit kleinen, weitläufig stehenden Haaren besetzt ; der 
Kopf verlängert, cylindrisch, vorne zugespitzt; der Rüssel 
zweiklappig, zwischen beiden Stücken sieht man eine stachel- 
ähnliche Zunge hervortreten ; die dicht neben dem Kopf inse- 
rirten Taster sind ganz den Füssen nachgebildet, aber kleiner 
und ohne Heftscheiben, sie können an der Spitze nach innen 
umgebogen werden.« 

»Die Füsse kommen nahe am Rande des Bauches hervor, 
sind aber durch merkliche Zwischenräume von einander getrennt, 
zehngliederig, mit einer kurzgestielten Heftscheibe am Ende. 
Die einzelnen Glieder sind kaum so lang als breit, je mit Zwei 
feinen Haaren besetzt; das erste Fusspaar ist etwas länger 
als die übrigen und steht nahe am Kopfe.« 

»Der Hinterleib ist abgerundet, mit feinen Haaren, in der 
Mitte aber, sowohl oben als unten, mit einigen stärkeren, 
kurzen Borsten besetzt. Nahe am Rande des Hinterleibes ist 
die Geschlechtsöffnung.« 

»Länge des Körpers 0,22 Linie, Breite 0,12 L.; einige 
diekere Exemplare hatten 0,19 L. Länge, gegen 0,13 L. Breite.« 

»Diese Milbe fand ich zuerst auf alten Datteln, später aber 
auch auf Feigen und Zwetschgen ; sie läuft sehr schnell. Mit 


den Tastern, so wie mit dem ersten und zweiten Fusspaar 


238 A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


schafft das Thier seine Nahrung an den Mund; mit den Hin- 
terfiissen putzt es sich, wie die Stubenfliege.« 

»In der äussern Form findet sich viele Aehnlichkeit zwischen 
dieser und der auf Fledermäusen lebenden Milbe (Acarus ves- 
pertilionis Herm., nach Nitzsch zu Gamasus gehörig) ; letztere 
aber ist weit stärker und lebt von Blut, wie die Zxodes, wel- 
ches man deutlich in ihrem Körper durchscheinen sicht.« 

With »Rüssel zweiklappig« Hering most probably means 
the two chelae of the mandibles. With a dorsal view the legs 
indeed seem »vom Rande des Bauchs entspringende, von ein- 
ander getrennte, vielgliedrige, mit Heftscheiben.« Hering, how- 
ever, is wrong in saying the legs »durch merkliche Zwischen- 
räume von einander getrennt« as this is an unknown fact in 
Acari at all. The legs I are in Gamasids close to the capitulum, 
and remote from legs II, but legs II, III and IV, always are 
close together. Apparently he did not observe the coxae. 

Again, no Acarus is known with »zehngliedrige” legs. In 
Gamasids, the number of the joints is six (coxa, trochanter, 
femur, genu, tibia, tarsus), even if we join to this number 
the unarticulate basifemur and basitarsus, we amount to eight 
joints. The paratarsus is noted by Hering as »kurze Stiele« 
which bears the sticking pieces: »Heftscheibe.« 

Of course Hering’s »Geschlechtsöffnung” is the anus. 

The length is measured 0,19 tot 0,22 Linie, or in modern 
language from 377—437 v. 

If we consider now his drawings (Tab, XLV, fig. 18 and 
19) we see before us a soft-skinned Gamasid somewhat like a 
Seiulus or a Dermanyssus, about one and a half time longer 
than wide, with an indistinct marking of a shield, which is 
much narrower than the creature’s width, so that an unpro- 
tected wide margin all around is discernable. The shield is 
somewhat round-pointed anteriorly, perfectly round posteriorly. 
The dorsum is provided with small, thin, scattered hairs. The 


rostrum long, apparently with triangular epistoma, the palps 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 239 


slender, the legs rather slender, each with a sticking sucker, 
which is drawn lke a funnel, and too large. Claws are not 
drawn, apparently they were minute. Along the edge of the 
body.a row of minute hairs. Noticeable are two longer hairs 
on the posterior margin of the body, apparently planted on 
the edge of the shield. On the ventral side the legs are drawn 
in a situation which is unknown in Acarids, as is already 
stated above. Something like a sternal shield, longer than 
wide is discernable; posteriorly the anus, behind it there 
are two hairs, longer than usual. Further a rather long and. 
pointed hypostome. 

If we compare now Hering’s descriptions and drawings with 
mine here following, we must acknowledge that the probabi- 
lity that the two animals are the same amounts to certainty. 

Deutonympha. Length 875 u. Colour pale. Shape 
long oval, top forward, rounded posteriorly, rounded, nearly 
parallel sides, somewhat shouldered. Texture finely scaly 
on the shields, finely wrinkled in the unprotected parts. — 
Dorsal side (fig. 42) protected by two weak shields. 
Anterior shield long 200 x, blunt but rounded anteriorly, 
somewhat excavated before the shoulders, straight behind the 
shoulders, somewhat convex posteriorly. Posterior shield long 
144 «., somewhat concave anteriorly, slightly rounded on the 
sides, somewhat rounded, yet rather blunt posteriorly. Hairs 
very small, thin, smooth. Noticeable are: no shoulderhairs, 
two longer hairs on the posterior edge of the posterior shield, 
flanked by a smaller pair. 

Ventral side (Fig. 43). Tritosternum rather long 
and distally bitid (so called flat feathered hairs) (Fig. 46). 
Sternal shield rather long, with blunt mucro between 
coxae II and III; with the usual 4 pair of hairs. Anal 
shield oval, top backward, with the usual 3 hairs. Perit re- 
matic shields absent. Stigma on about the middle of 


coxae IV. Peritrema running quickly forward and side- 


240 A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


ward, reaching already the dorsal side between coxae III and 
IV, having a prominence inward shortly before te stigma, 
ending forward just before the shoulder. 

Epistoma (Fig. 44) triangular, with a rather blunt and 
rounded top. 

Mandibles short, reaching when wholly retracted the 
sternal shield. Chelae (Fig. 45) short, stout; upper jaw (distal 
half of tibio-tarsus) with small sense-organ dorsally and 
basally, small sense-organ near the dog-teeth, two incisors, 
a twopointed dog-tooth and a small, sharp molar. Lower-jaw 
or telotarsus with one incisor and one dog tooth. 

Maxillae. Hypostome (Fig. 46) rather long, triangular, 
with very thin and transparant, short, distally scarcely bifid 
inner malae, and with convergent long outer malae or horns. 
Palp (Fig. 47) ventrally with pointed hairs in stead of knife- 
like hairs on femur and genu, and with a dcfd not trifid hair 
on the tarsus. 

Legs shorter than body, slender, with minute claws and 
small, thin, smooth, hairs. 

Female. Length 512 g. Colour pale. Shape oval, 
top forward. Texture finely scaly on the shields, finely 
wrinkled in the unprotected part. Dorsal side.(Fig. 48) 
partly protected by one weak shield, long 464 4., wide 
about 130 4, long oval, much narrower than the body, so 
that all around an unprotected wide margin is visible. Poste- 
riorly the shield is truncate. Hairs lke in the deutonympha, 
with this exception that the two longer hairs on the posterior 
margin of the shield are not flanked by two smaller ones. 
Also on the unprotected margin an irregular row of very 
small hairs. Contrary to the deutonympha the female is pro- 
vided with a small shoulderhair accompanied by a second one 
before itself. 

Ventral side Tritosternum (Fig. 52) long, dis- 


tally bifid (so called flat pectinate hairs). Sternal shield 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 241 


(Fig. 49) longer than wide, constricted in the middle to 
receive in its excavations the coxae II, posteriorly slightly 
concave, provided with the usual 3 pair of hairs. Genital 
shield long, sack-shaped, rounded anteriorly, not lying here 
on the sternal shield, even not touching it; its sides straight 
somewhat divergent backward; posteriorly truncate, . with 
slightly rounded angles, provided with the usual pair of hairs 
posteriorly. No ventral shield. Anal shield of the 
usual shape and proportions, with the usual 3 hairs and 
eribrum. Peritrematic shields rudimental, scarcely 
observable as minute triangles behind the stigma. Stigma 
about the level of the middle of coxae IV. Peritrema 
nearly straight forward, becoming dorsal above trochanter II 
and ending behind coxa I. Hairs on venter longer than on 
dorsum, about 7 pairs in number. Posteriorly quite on the 
edge of the body but still ventrally two longer bristles. 

Epistoma (Fig. 50) triangular, with scarcely rounded 
top and with a hyaline margin. 

Mandibles short, when wholly retracted reaching the 
sternal shield. Chelae (Fig. 51) so far as I could observe, 
even with immersion, without sense-organs ; it is, however, 
possible that they were mutilated during the extirpation of 
the mandible. Upper jaw (distal half of tibio-tarsus) with a 
small incisor behind the long and nearly straight top-incisor, 
then a sidewards implanted long tooth with 3 blunt and 
rounded points, thus imitating a molar, then two blunt and 
rounded dog-teeth; no molars. Lower jaw (telotarsus) with 
one incisor and one long 


DI 


Maxillae. Hypostome (Fig. 52) curious by the shortness 


not high dog-tooth. 


of the inner malae, which are half as long as the rather 
slender and convergent horns and which miss any fringe or 
lacininae. Palps (Fig. 58) ventrally : trochanter with two 
bristles, femur with one bristle outward and one flat, truncate 


hair inward; genu with a flat, distally rounded hair inward, 
Tijdschr. v. Entom. XLVII. 16 


242 A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


and before this a thornlike hair; tibia with the usual two 
bristles ; tarsus with the usual numerous hairs, among which 
a long seta forward ana the usual bifid (not trifid) hair 
are noticeable. 

Legs shorter than body, slender, with distinct basifemurs, 
distinct basitarsi, small paratarsi, small suckers, small claws, 
and small hairs. 

Habitat: dried figs. (Also dried dates and damsons, 
according to Hering). 

Patria. Germany. The reason that hitherto Melichares 
agilis is not found again since 1835, is propably this, that 
these mites are living on plants of Southern Europe, North 
Africa and Asia Minor and are only imported occasionally 
with dried figs or dates. 

Found by Hering, 1835, and by Hans Voigts, 1901. 


Types of the above descriptions in my collection. 
9. Genus Melichares Hering. 


Melichares Hering in Act. Acad. Caes. Leop. Car. Nat. Cur., 
vi AS UP. 25.1838, p. 620. 

Melichares Oudms. in Entom. Bericht. n°. 16, p. 140, 1, IIT, 1904. 

Based on deutonympha and female only: Laelaptinae 
of which the deutonymphae are protected by two dorsal 
shields, and have a triangular epistoma, a peritrema which 
immediately becomes dorsal, short, laciniate, not fringed inner 
malae, slender converging horns of hypostome ; and of which 
the females are protected by a weak narrow dorsal shield 
and a long genital shield, reaching the middle of the venter, 


and have a hypostome like that of the deutonympha. 
10. Bryobia graminum (Schrank). 


The good idea of comparing my incomplete drawings of 


Bryobia sp. with the two figures of Trombidium lapidum in 


DI 


A. C. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 24: 


Hermann’s work (Mém. apterol., 1804) and the subsequent dis- 
covery of Bryobia lapidum (Hammer) (see Abh. Nat. Ver. Brem., 
1904, v. 18, Heft 1, p. 243) impulsed me to compare other 
drawings and descriptions of Bryobia with one another. So I 
came to the conclusion that Schrank’s Acarıs delineated in 
his »Beytrige”, tab. 1. f. 8 and 9 is nothing else but Bryobia 
speciosa C. L. Koch, so that we have the following synonymy : 

1776. Acarus rufus, pedibus primi paris longissimis, abdomine 
postice crenato Schrank, Beytr. Nat. p. 8, t. 1, f. 8, 9. 

1781. Acarus graminum Schrank, En. Ins. Austr. n°. 1061. 


1790. — —- Gmel. Syst. Nat n". 64. 
1792. — — Oliv. Encycl. meth. v. 7, p. 696. 
1802. — — Turt. Syst. Nat. p. 707. 


1838. Bryobia speciosa Koch Deu. Cr. Myr. Ar. 17, 10. 

1838. Bryobia nobilis Koch Deu. Cr. Myr. Ar. 17, 11. 

1842. Bryobia speciosa Koch Uebers. Arachn. Syst. v. 3, 
p62, 11.10, hdl. 

1842. Bryobia nobilis Koch Uebers. Arachn. Syst. v. 3, p. 62. 

1859. Bryobia speciosa Grube in Arch. Nat. Liv.- Esht.- 
Kurl., ser. 2, v. 1, p. 458. 

1864. — — Kirchner in Lotos, v. 14, p. 152. 

1864. Bryobia nobilis Kirchner in Lotos, v. 14, p. 152. 

1877. Bryobia speciosa Can. et Fanz. in Att. R. Ist. Ven. 
Se. Lett. Art. ser. Sv. diep. 91, t. 5; £,/ 4. 

1877. Bryobia nobilis Can. et Fanz. in Att. R. Ist. Ven. Se. 
Lett. Art. ser. 5, v. 4, p. 92. 

1877. Bryobia speciosa Myrray Econ. Entom.; Apt., p. 118 


cum fig. 
1878. — — Kram. in Zeit. ges. Naturw. v. 51, p. 535. 
1879. == — Kram. in Arch. Naturg. v. 45, p. 157, t. 8, f. 9b. 
1888. — — Berl. Ac. Myr. Se. Ital. 51, 1. 
1893. — — Berl. Ordo Prost. p. 56, t. 6. f. 3. 


I have followed Berlese in considering Bryobia nobilis 
C. L. Koch synonym to Bryobia speciosa C. L. Koch, but I 


244 A. G. OUDEMANS, NOTES ON ACARI. 


have great doubts about it, and I think one day a lucky finding 
will throw light on the subject and most probably will separate 


nobilis as a good species from graminum (= speciosa). 
11. Bryobia cristata (Ant. Dug.). 


After careful reading Duges description and comparison of 
it and of his drawing with those of C. L. Koch and Berlese, 
I come to the conclusion that Duges’ species is nothing else 
but C. L. Koch’s wellknown praetiosa. So that we have the 
following synonyms. 

1834. Tetranychus cristatus Dug. in Ann. Sc. Nat. ser. 2, 
vi LD: 219,28, 8.2, pe Orte er 1.00, 

1836. Bryobia praetioa Koch Deu. Cr. Myr. Ar. 1, 8. 

1836. Bryobia gloriosa Koch Deu. Cr. Myr. Ar. 1, 9. 

1842. Bryobia praetiosa Koch Uebers. Arachn. Syst. v. 3, p. 61. 

1842. Bryobia gloriosa Koch. Uebers. Arachn. Syst. v. 3. p. 61. 

1863. Bryobia praetiosa Anders. in Oefy. Kong. Vet. Akad. 
Fosh. p. 184. 

1864. — — Kirchner in Lotos, v. 14, p. 76. 

1864. Bryobia gloriosa Kirchner in Lotos, v. 14, p. 76. 

1877. Bryobia praetiosa Can. et Tanz. in Att. R. Ist. Ven. 
Sc. Lett. Art. ser. 5, v. 4, p. 91. 


1886. — — Berl. Ac. Myr. Scorp. Ital. 93,3. 
1886. — — Berl. Ac. dann.-piant. colt. p. 24, t. 4 f. 1. 


1887. Tetranychus cristatus Groult Ac. Crust. Myr. p. 52. 

1890. Bryobia praetiosa R. Can. in G. Can. Prosp. Acarof. 
Ital..v. A, p. 441, 4. 40, £ 37, 88. 

1890. — — Mon. in Rev. Biol. Nord. Fr. v. 3, p. 11. 

1893. — — Berl. Ordo Prost. p. 56. 

1893. Bryobia ? cristata Berl. Ordo Prost. p. 58. 


Arnhem, 18 February 1904. 


DERDE LIJST van soorten en varieteiten 
nieuw voor de Nederlandsche fauna. 
sedert de uitgave der „Coleoptera Neer- 
landica” bekend geworden, 


DOOR 


Jhr. Dr. Ed. EVERTS. 


Nebria picicornis F. Ken © by Amsterdam (Smit); wit de col- 
lectie Ver Loren. 

Pterostichus metallicus F., een ©, door den heer N. La Fontijn, 
tusschen Bergen-op-Zoom en Wouw gevangen. 

Metabletus obscuroguttatus Dfts., Amsterdam, dood in gedroogde 
abrikozen. (Vermoedelijk van elders af komstig). 

Ocyusa maura Er., Rotterdam. 

Euryporus picipes Payk., Maarsbergen, in Sphagnum, Mei. 

Omalium laeviusculum Gylh., Bergen-op-Zoom, Sept. 

Carpophilus sexpustulatus F., Arnhem, April. 

Coccinella octodecimguttata L., var. ornata Hrbst, 
‘Maarsbergen, Mei. 

„Byrrhus fasciatus L.,ab.c. auratofasciatus Dfts. Vlodrop. 

Agriotes obscurus L., ab. c. cinnamomeus du Buysson, 
Scheveningen, Mei. 

Sericus brunneus L., ab. e. & tibialis Redt., Maars- 
bergen, Doorn, Wageningen, Bergen-op-Zoom, Venlo, 
Meerssen en Vlodrop. 

Anthaxia quadripunctata L., by een ex. uit Bar- 
chem ontbreken de middelste twee groefjes op het halsschild. 


Agrilus pratensis Ratzeb., Epen (Limburg). 


246 ED. EVERTS, 


Scirtes hemisphaericus L., vorm attenuatus Baudi, 
Arnhem, Juli. 

Dictyopterus Cosnardi Chevrol., Valkenberg en Kerkrade, Mei. 

Malthodes ruficollis Latr., ab. c. marginicollis Schilky, 
Wageningen. 

Ernobius longicornis St, Winterswijk, Juni. 

Tribolium ferrugineum F., vorm bifoveolatum Dfts., 
met het type. 

Cryptocephalus pusillus F. ab. c. immaculatus 
Westh., Loosduinen en Rotterdam, 

Galerucella tenella L., een melanistisch ex. by Kerk- 
rade (geheele lichaam, sprieten en pooten zwart). 

Psylliodes obscura Dfts, ab. c. herbacea Foudr., 
Maastricht, Juli. 

Phyllotreta undulata Kutsch., ab. c. bilineata Weise, 
Den Haag, April. | 
Aphthona euphorbiae Schrank, ab. c. cyanescens 

Weise, Breda, Nijmegen, Valkenberg. 
Trachyphloeus spinimanus Germ., Utrecht, Mei. 
Acalyptus carpini F., ab. c. alpinus Villa, met het type 
by Maarsbergen, Mei. 
Anthonomus spilotus Redt., Arnhem en Meerssen. 
Anthonomus pomorum L. var. pyri Kollar (nec. 
Bohem.), bij Leiden. 
Gymnetron villosulum Gylh., ab. c. nigripes Desbr., 
by Wamel, Aug. 
Pteleobius vittatus F. Het d is smaller dan het ©, 
iets kleiner; dekschilden veel grover en dieper bestippeld, 
met opstaande, witte borstelhaartjes, welke van terzijde 
duidelijk zichtbaar zijn. (D. L. Uyttenboogaart, Ent. Ber. 
1 Maart 1904 No. 16). 


DO 
> 
al 


DERDE LIJST VAN SOORTEN ENZ, 


> VERBETERINGEN OP DE 
COLEOPTERA NEERLANDICA. 


EERSTE DEEL. 


Op bladz. 136, regel 26 en 27 v. o. staat: met een groefje, 
waarin een aantal borstelharen staan; lees 
zonder groefje enz. 

>» 62, bj Cillenus lateralis Sam. bijvoegen : Lengte 


31/,—33/, mM. 
PWÉEDE DEBT. 


_Op bladz. 160, regel 11 v. o. staat: conjuncta; lees conjunctus. 


Twee voor onze Fauna nieuwe 


HEMIPTERA-HETEROPTERA. 


Mr. A. J. F. FOKKER. 


In Mei 1904 zond mij professor Ritzema Bos eenige Hemi- 
ptera, die aan het phytopathologisch Laboratorium waren toe- 
gezonden uit Boskoop, waar zij in vrij grooten getale waren 
aangetroffen op Rhododendrons. 

Deze Hemiptera behoorden tot het geslacht Tingis, niet tot 
de soort pyri, welke in Frankrijk schadelijk is op peereboo- 
men. Ik hield ze voorloopig voor Tingis Oberti Kol., die een-- 
maal te Assen in grooten getale gevonden werd. 

30 Maart 1905 ontving ik van den rykstuinbouwleeraar te 
Boskoop weder eenige exemplaren van dezelfde Tingis ; deze 
schreef er bij, dat zij aan geene bepaalde Rhododendron-soort 
gebonden schijnen te zijn, want ze komen nu voor op andere 
soorten dan die van verleden jaar. 

26 September van dit jaar zond professor Ritzema Bos mij 
weder eenige wantsen, die hij zelf te Boskoop had aangetroffen 
op Azalea’s, uit Japan geïmporteerd. Ook dit was eene Tingis- 
soort, doch eene andere dan de eerste en mij geheel onbekend. 

Tot nadere zekerheid zond ik van beide zendingen eenige 
exemplaren aan Dr. G. Horvath te Budapest. 

Volgens dezen is de Tingis, op Azalea’s aangetroffen, Tingis 
pyrioides Scott, eene soort beschreven uit Japan en nog niet 


in Kuropa gevonden, terwijl de eerstgenoemde, op Rhododen- 


A.S.P. FOKKER, TWEE V.O. FAUNA NIEUWE HEMIPTERA-HETEROPTERA. 249 


drons voorkomende, eene nieuwe soort is, door hem genoemd 
Tingis rhododendri. 

Beide vangsten zijn dus zeer interessant. 

De Azalea-soort is zonder twijfel geimporteerd direct wit 
Japan; de vraag is nu zal zy zich handhaven ? 

De 7. rhododendri, die in Mei 1904 en in Maart 1905 gevon- 
den is op allerlei Rhododendrons, is blijkbaar ingeburgerd. 
De vraag, van waar komt zy, zal wel niet zijn uit te maken. 

Beide soorten waren schadelijk voor de planten, waarop zij 
voorkomen, gelijk ik uit de mij gezonden bladeren en takjes 
zag. De 7. pyri, die voor peereboomen schadelijk is, maakt 
duizenden kleine gaatjes in de bladeren. Deze is niet inlandsch. 

Kinde October kreeg ik door bemiddeling van den heer 
Claassen, rijkstuinbouwleeraar te Boskoop, een honderdtal 


exemplaren van 7. pyrioïdes, meerendeels levend. 


Zierikzee, 30 October 1905. 


4 Hot ae i 
Li | 


REGISTER. 


ACARINA. 


Acarus graminum ee 243. 
Aleurobius farinae L. 221. 
Anoetus feroniarum Duf. 222. 
5 phyllotrichus Berl. LX XX. 
Belaustium globigerum Berl. 
miniatum Herm. 
3rvobia cristata Dug. 244. 
gloriosa Koch 244. 
graminum Schrank 242, 244. 
lapidum Hamm. 243. 
nobilis Koch 243, 244. 
praetiosa Koch 244. 
speciosa Koch 243, 244. . 
Cilliba vegetans Dug. TKR 
Dermolichus chrysomelinus Koch 


SE 


zu 


” 
” 
” 
” 
9 


LXXIX. 


2e) 


<<<: 


Euiphis concentricus Oudms. 
Eulais soari Piers. LX XIX. 
Gamasellus sexclavatus Oudms. 


LXXVII. 
Glyeyphagus destructorSchrank LX X X. 


domesticus Degeer 222. 
fuseus Oudms, "LXXX. 
Hydrarachna paludosa Thon. LXXIX, 
Hy poaspis bombicolens Can. LX XVIII. 
Macrocheles vernalis Berl. LXXVIT. 
Melichares 242. 

agilis Hering 236. 
Oribata elavipes Herm. 222. 
Parasitus afinis Oudms. 227. 
delta Oudms. 222, 
jota Oudms. 225. 
primitivus Oudms. 223. 
rubescens G. et R. Can. 222. 
zeta Oudms. 222. 


tà) 


223. 


” 


Pediculus cerambycinus Scop. LXXX. 


Rhaphignathus siculus Berl. 222. 
Seiulus obtusus Koch 222. 
rhenanus Oudms. LX XVIII. 


2 


Tetranychus cristatus Dug. 244. 


Tetronychus carpini Oudms. LXXIX. 
222. 


telarius L. LX XIX, 2 
Thrombidium holosericeum L. 222. 
lapidum 242. 
= striaticeps Oudms. 222. 
Thyas venusta Koch 222. 


” 


Trichotarsus cerambycinus Scop.LX XX. 


5 osmiae Duf. LXXX, 


LXXXT. 
reaumuri Oudms. LXXXI, 


9 


LXXIX. 


vepallidus Koch LXX VIII, 222. 


Trichotarsus xylocopae Donn, LXXX. 
Tyreglyphus dimidiatus Herm.LX XIX, 
222. 
longior Gerv. LX XIX. 
| Tropoda alfkeni Oudms. LXXVIII. 
levisetosa Oudms. LXXV UI. 
obscura Berl. LXXVITII. 
ovalis Kram. LXXVIII. 
vegetans de Geer. LX XVIII. 


” 
” 
” 
99 


ARANEIDA, 
Tegenaria domestica XXX. 
COLEOPTERA. 
F. ab. c. alpinus 
Villa 246. 
Aegognathus leuthneri v. d. Poll 152. 
5 waterhousei Leuthner 152. 
Aegotypus armatus Boileau 145. 
lobicollis Jakowl. 146. 
ze trilobatus Parry 146. 
Aegus acuminatus Fabr. 146. 
adelphus Thoms. 147. 
aequalis Westw. 147. 
amictus Deyr. 147. 
beauchenei Boileau 147. 
bellus Möllenk. 147. 
bidens Möllenk. 147. 
bigibbosus Rits. 147. 
blandus Parry 147. 


Acalyptus carpini 


tb) 


i capitatus Westw. 147. 

»  chelifer Me. Leay 148. 
op of Montr. 149. 

3 cicatricosus 146. 

» cornutus Boileau 148. 
= n Thunb. 146. 
» curtisi Waterh. 148. 


depressus Ill. 146. 
dilaticollis Rits. 148. 
distinetus Westw. 147. 
ellipticus Boileau 148. 
eschscholtzi Hope 148. 
falciger Westw. 146. 
formosae Bates 148, 
fornicatus Albers 148. 
gestroi Boilean 148. 
glaber Parry 148. 
gracilicornis Möllenk. 148 
„ gracilis Deyr. 148. 
grandis Deyr. 149. 
hamatus Jakowl, 149, 


Pl 


252 


Aegus hopei Boileau 149. 

impressicollis Parıy 149. 

inermis Fabr. 149. 

insipidus Thoms. 149. 

insolitus Jakowl. 149. 

» interruptus Mac Leay 149. 

>  kandiensis Parry 149. 

+ Jabilis Westw. 149. 
laevicollis Saund. 149. 


2 

„  lansbergei Boileau 150. 

5, leeuweni Rits. 150. 

» lunatus Weber 146. 

» luteus Westw. 146. 

„ Malabaricus Westw. 147. 
„  malaccus Thoms. 150. 

» minutus Gestro 150. 

„ myrmidon Thoms. 150. 

„  nitidicollis Albers 150. 

sì nitidus Boileau 150. 

»  obseurus Mac Leay 146. 
» Ogivus Deyr. 150. 

» oxygonus Jakowl. 150. 

»  parallelus Hope 150. 

»  parvus Boileau 150. 

» parryi Waterh. 150. 

»  pengalenganus v. d. Poll 151. 
» philippensis Deyr. 151. 

»  planeti Jakowl. 151. 

…  platycephalus Westw. 148. 
»  platyodon Parry 151. 

»  politus Montr. 151. 

» preangerensis v. d. Poll 151. 
» punctatus Fabr. 147. 

»  punctiger Saund. 149. 

»  punctipennis Parry 151. 

»  punctithorax Heller 151. 
» pusillus Gestro 151. 

» pygmaeus Jakowl. 151. 

» rectangulus Voll. 150. 

»  ritsemae Boileau (1898) 151. 
à È Boileau (1899) 151. 
+» roepstorffi Waterh. 151. 

» rosselianus Boileau 151. 

» rotundatus Boileau 151. 

» sculpticollis Heller lî1. 

» semicirculavis Schauf. 152. 
» serratus Parry 152. 

„ sinister Hope 148. 

»  specularis Jakowl. 152, 

»  striatellus Perty 147. 

5 Subnitidus Waterh. 152. 

„ taurus Boileau 152. 

„ _ westwoodi Boilean 152. 


„ woodfordi Waterh. 152. 
Aesalus asiaticus Lewis 176. 
neotropicalis Bates 176. 
scarabaeoides Panz. 176. 
smithi Bates 177. 
trogoides Albers 177. 

% ulanowskyi Ganglb. 177. 
Agnus (Bobus) picornoti Boileau 166, 
» egenus Burm. 165. 
Agrilus pratensis Rtzb. 245. 


Agriotes obseurus L. ab. c. cinnamo- 
mens du Buysson 245. | 


Alcimus alternatus Fairm. 153. 


REGISTER. 


Aleimus dilatatus Fairm. 153. 
Allotopus moellenkampi Fruhst. 103. 
“4 rosenbergi Voll. 103. 
Amneidus godefroyi Coquer. 166. 
Anoploenemus 103, 105. 
Anthaxia quadripunctata L. 245. 
Anthonomus pomorum L. var. pyri 
Kol. 246. 
à spilotus Redt. 246. 
Aphthona euphorbiae Schrank ab. e. 
cyanescens Weise 246. 
Apterocyclus honoluluensis Waterh. 153. 
Athous haemorrhoidalis F. LIV. 
Attagenus pantherinus Ahr. XXX. 
Aulacostethus archeri Waterh. 115. 
Auxicerus aethiops Jakowl. 127. 
multicolor Boileau 128, 
er platiceps Waterh. 128. 
Brontes planatus L. LXX. 
Byrrhns fasciatus L. ab. c. auratofas- 
ciatus Dfts. 245. 
Byturus LV. 
Cacostomus rotundicollis Westw. 88. 
a squamosus Newm. 88. 
Caenoptera minor L. XXX. 
Callidium alni L. XXIX. 
sanguineum L. XXIX. 
ER variabile L. XXIX. 
> violaceum L. XXIX. 
Callimerus mirandus Gorh. VII. 
Calodaemon 127. 
Cantharolethrus azambrei Boileau 129. 
buckleyi Parry 129. 


” 


# georgius Thoms. 129. 
A inflexus Boileau 129. 
5 luxeri Buquet 129. 

a reichei Hope 129. 


5 steinheili Parry 129. 
Cantharsius molossus LIV. 
Cardanus alfurus Gestro 170. 
boileavi Rits. 170. 


Le] 

ze costatus Rits. 170. 

ze cornutus Gray 170. 
= eribratus Parry 170. 
55 laevigatus Deyr. 170. 
n sericeus Boileau 170. 


a sulcatus Westw. 170. 

Carpophilus sexpustulatus F. LXX, 
LXXI, 245. 

Casignetus, zie Philodotus 84. 

Cephax 170. 

Ceratognathus abdominalis Parry 174. 

areolatus Westw. 175. 

dispar Sharp 174. 

foveolatus Broun. 174. 

froggatti Blackb. 174. 


7) 


” 
5 furcatus Cast. 175. 

an fusculus Broun. 174. 

x gibbosus Broun. 174. 

33 gilesi Blackb. 175. 

i helotoides Thoms. 175. 
DI mentifer Westw. 175. 

5 niger Westw. 175. 

+ punctatissimus Westw. 


175. 
A rufipennis Westw. 175, 


REGIST ER. 


Ceratognathus westwoodi Thoms. 175. 


zealandicus Broun. 175. | 


9 
Cercocoma schaefferi LIV. 
Ceropria induta LIV. 
Ceruchus atavus Fairm. 172. 
53 balbi Cast. 173. 


DO chrysomelinus Hochenw. 173. | 
» ligniarius Lewis 172. | 
ze picens Boisd. 173. 

es » Weber 172. 

re punctatus Lee. 173. 


quereicola Melsh. 173. 
striatus Lee. 173. 
ce sylvicola Muls. 174. 
tavandus Panz. 174. 
a tenebrioides Fabr. 173. 
Cetonia aurata L. LXXVIT. 

= floricola Hrbst. LXXVII. 
Chaleimon 84. 
Chaleodes 105. 
Charagmophorus lineatus Waterh. 157. 
Chiasognathus aftinis Phil. 85. 
chiloensis Less. 85. 


kh 


” 

Er granti Steph. 85. 

5 gaujoni Oberth. 86, 178. 

33 higginsi Parry 85. | 

En imberbis Phil. 85. 

de impubis Parry 85. 

jousselini Reiche 85. 

2 latreillei Solier 85. 

an mniszechi Thows. 85. 

5 peruvianus Waterh. 56, 
178. 

ai reichei Thoms. 86. 


; 5 wallisi Taschb. 86. 
Cillenus lateralis Sam. 247. 
Cladognathus 101. 


E brahminus Hope 114. 
5 confucius Hope 114. 
= downesi Hope 114. 


a giraffa Fabr. 114. 
Claviger testaceus Preyssl. 211—213. 
Clytus arcuatus L. XXX. 

Coccinella octodecimguttata L. var. 
ornata Hrbst. 245. 


oo septempunctata L. LIV. 
er vigintiduopunctata L. X. 
” EN ee » ab. c. 
ellipsoides Gradl. X. 
Colophon 178. 
a thunbergi Westw. 91. 
ns westwoodi Gray 91. 


Copris lunaris L. LIV. 
Cossonus linearis L. XXX. 


Cryptocephalus pusillus F. ab. c.imma- | 
culatus Westh. 246. | 


Cryptoderma VII. 


n fabricii 203. 
> knapperti Veth VII, 202. 
x lateralis Boh. 203. 


Cryptophagus acutangulus Gylh. X. 
Cyclommatus aeneomicans Parry 126. 


os affinis Parry 125. 
5 albersi Kraatz 125. 
‘5 canaliculatus Rits. 125. 


» consanguineus Boil. 125 


253 


Cyclommatus eupreonitens Boileau 125. 


5 dehaani Westw. 125. 
cn elaphus Gestro 125. 

si faunicolor Hope 125. 
x frey-gessneri Rits. 125. 
+ giganteus Möllenk. 125. 
Di giraffa Mollenk. 126. 
> insignis Parry 126. 

5 kaupi Deyr. 126. 

or maitlandi Parry 126. 
margaritae Gestro 126. 
N metallifer Boisd. 126. 


Hope 127. 


1 ” 
BS 3 Boisd. var. 
ritsemae Jakowl. 126. 

5 mniszechi Thoms. 126. 

5 modiglianii Rits. 126. 

5 montanellus Möllenk. 
126. 

or multidentatus Westw. 
127. 

» mysticus Möllenk. :26. 

= pasteuri Rits. 127. 

za pulehellus Möllenk. 127. 

> rangifer Schönh. 127. 

à, speciosus Boileau 127. 

= squamosus Rits. 127. 

LI sumptuosus Möllenk.127. 

n strigiceps Westw. 127. 

> tarandus Thunb, 127. 

x trifurcatus Möllenk. 127. 


+ zuberi Waterh. 127. 
Cyelophthalmus 125. 
Cyclorasis 128. 
Cyrtotriplax bipustulata LIV. 
Daphisia pulchella Pase. VII. 
Dascillus LV. 
Dendroblax earlei White 87. 
Dermestes bicolor F. XXX. 
cadaverinus F. XXX. 


” : ane 
op carnivorus F. XXX. 

È a = 
5 peruvianus Casteln. XXX. 


en tesselatus Er. XXX. 
Dictyopterus cosnardi Chevrol. 246. 
Digonophorus atkinsoni Waterh. 132. 
Dinarda dentata 211. 
hagensi Wasm. 207, 211. 
n pygmaea Wasm. 207. 
Diphyllostoma fimbriata Fall. 172. 
Diploconus prominens LIV. 
Ditomoderus mirabilis Parry 133. 
Doreus antaeus Hope 140. 
bengalensis Hope 142. 


Le] 


” = 
„  binodulosus Waterh. 141. 
5,  bipunctatus Schrank 142. 


bituberculatus Mac Leay 142. 
„ brevis Say 140. 

capra Panz. 142. 
caucasieus Ganglb. 140. 
> eostatus Lee. 142. 

»  curvidens Hope 140. 
dama Müll. 142. 

»  dehaani Hope 140. 

»  derelictus Parry 140. 

»  glabripennis Westw. 141. 
55 hopei Saund. 141, 


254 


REGISTER. 


Dorcus hyperion Boileau 141. 


«Elater crocatus Lac. XXX. 
Entomotrogus megatomoidesReitt.X X X. 
Epicauta ruficeps LIV. 

Epilachna pussillanima LIV. 
Epipedus 153. 

Episcopha quadrimaculata LIV. 
Ernobius abietis F. XXX. 


_ parallelopipedus L. 141. 


infractus Bergstr. 142. 
klugi Thoms. 140. 
laevidorsis Fairm. 141. 
musimon Gene 141. 
nitidus Kirsch 14]. 
oblongus Charpent. 142. 


var. leuth- 


” ” 
nerı Ganglb. 142. 
5 L. var. reichei 
Ganglb. 142. 
„ » Var. truquil 


Muls. 142. 
parallelus Say 142. 
parryi Thoms. 143. 
peyroni Reiche 143. 
ratiocinativus Westw. 143. 
rudis Westw. 141. 
scaritoides Hope 140. 
semisuleatus Muls. 141. 
sewertzowi Semenow 143. 
striatopunctatus Saund. 141. 
striatus Saund. 141. 
suturalis Waterh. 143. 
tenuecostatus Fairm. 143. 
thoracicus Möllenk. 143, 
tuberculatus Mac Leay 142. 
vicinus Saund. 143. 
voeti Schönh. 148. 


longicornis St. 246. 


Eudora 162, 166, 170. 
Eulepidius cephalotes Leuthn. 145, 178. 


luridus Westw. 145. 


Eumorphus quadriguttatus LIV. 
Euryporus picipes Payk. 245. 
Eurytrachelus aleides Voll. 133. 


ds arfakianus Lansb. 133. 
5 binervis Motsch 138. 

À blanchardi Hope 137. 
5 briareus Hope 134. 

FA bubalus Perty 134. 

5 » var. Reiche 134. 
A bucephalus Perty 133. 
nn candezei Parry 134. 

35 castanicolor Motsch 136. 
ar castelnaudi Deyr. 134. 
+ cervulus Boileau 134. 

a chevrolati Hope 135. 

4 cognatus Hope 137. 

ES coneolor Blanch. 138. 

en consentaneus Alb. 134. | 
5 coranus Gestro 133. | 
5 costatus Boileau 134. 

Ee cribellatus Motsch 138. 
ss cribriceps Chevr. 184 

= diabolicus Thoms. 137. | 
5 dubius Hope 135. 


> egregius Möllenk. 134. 


Eurythrachelus egregius Möllenk. var. 


honesta Möllenk. 134. 
elaphus Hrbst. 138. 
elegans Boileau 134. 
eurycephalus Burm. 
exaratus Thoms. 139. 
faleo Cast. 137. 

sn Hope sos 
ghiliani Gestro 135. 
gypaëtus Cast. 135. 


ee 
capito Burm. 135. 
hansteini Alb. 135. 
hirticornis Jakowl. 135. 
incertus Hope 135. 
indeterminatus Hope 
135. 
intermedius ,Gestro 135. 
lansbergei Gestro 134. 
lateralis Saund. 136. 
lineatopunctatus Hope 
139. 
marginalis Saund. 136. 
moloschus Hope 134. 
montivagus Lewis 136. 
niasicus Nonfried 136. 
niponensis Voll. 137. 
obscurus Saund. 136. 
opacus Waterh. 138. 
oryx Burm. 134. 
pilifer Voll. 136. 
pilosipes Waterh. 136. 
platymelus Saund. 186. 
praecellensMöllenk.136. 
prosti Boileau 136. 
punctatostriatus Redt. 
139. 
punctifrons Sturm 134. 
punctilabris IIope 137. 
purpurascens Voll. 136. 
MIE Po VELO 
capito Alb. 136. 
rama Boileau 136. 
rectus Motsch. 136. 
reichei Hope 137. 
rubrofemoratus Voll. 
138. 
rugifrons Hope 134. 
rugipennis Motsch. 137. 
saiga Auct. 135. 
» Oliv. 138. 
È si var. cera- 
mensis Thoms. 138. 
semirugosus Thoms.139. 
striatipennis Motsch. 
138. 
subcostatus Sturm 134. 
submolaris Hope 138. 
ternatensis Thoms. 139. 
thomsoni Parry 139. 
titanus Boisd. 139. 
tityus Hope 139. 
urocephalus Alb. 140. 
vanvolxemi Lewis 138. 
vollenhoveni Alb. 135. 


REGI 


Eurytrachelus vultur Cast. 135. 
u westermanni Hope 140. 
wiekhami Waterh. 140. 
Faleicornis g groulti Planet. 143. 
barbarus Jordan 143. 
Figulus albertisi Gestro 166. 


Es anthracinus Kl. 169. 
x ater Deyr. 166. 
È australicus Thoms. 168. 


beccarii Gestro 166. 
= binodulus Waterh. 
x cambodjensis Deyr. 
capensis Thunb. 167. 
caviceps Boileau 167. 
clivinoides Thoms. 

= confusus Westw. 167. 
> decipiens Alb. 167. 

+ ebenus Westw. 169. 
= fissicollis Fairm. 168. 
ze foveicollis Boisd. 167. 

35 horni Zang 167. 

> impressicollis Rits. 167, 

5 insularis Blanch. 167. 

D integricollis ‘Thoms. 167. 
> interruptus Waterh. 167. 


166. 
166. 


168. 


x laevipennis Montr. 167, 
D lansbergei Rits. 167. 
si laticollis Thoms. 167. 
» lifuanus Montr. 167. 


lilliputanus Westw. 163. 

5 manilarum Hope 168. 

of marginalis Rits. 168. 

a mediocris Deyr. 168. 

» mento Alb. 168. 

si minutus Deyr. 168. 

n modestus Parry 169. 

monilifer Pa:ry 169. 

+  nigritus Westw. 169. 

op nitens Waterh. 118. 

= nitidulus Gestro 168. 

+ papuanus Gestro 168. 

5 procerus Heller 163. 

punctatostriatus Dem: 168. 
68 


„punctatus Waterh. 

As regularis Westw. 16%. 
es rossi Gahan 169. 

ir rugosus Deyr. 169. 

; scaritiformis Parry 169. 
< striatus Mac Leay 167. 
DI . Oliv. 169. 

ER subcastaneus Westw. 169. 
Ri sublaevis Beauv. 169. 
55 sulcicollis Hope 170. 

x vulneratus Thoms. 170. 


woodlarkianus Montr. 167. 
Galerucella tenella L. 246. 

viburni Payk. LX VI. 
Glischrochilus quadriguttatus F. LXX, 


Gnaphaloryx aper Gestro 144. 


En capreolus Boileau 143. 
a cinereus Boileau 144. 
curtus Kirsch. 144. 

a eylindrieus Thoms. 144. 
er davidis Fairm. 144. 

= dilaticollis Parry 144. 


miles Voll. 144. 


STER 255 


| Godartia 1158} 


Gnaphaloryx miles Voll. var. laticornis 
Boileau 144. 
opacus Burm. 144. 
= perforatus Rits. 144, 
Dì rugosus Alb. 144. 
= sculptipennis Parry 144. 
+ setosus Sturm 145. 
squalidus Hope 144. 
taurus Fabr. 145. 
tomentosus Burm. 145. 
tricuspis Rits. 145. 
velutinus Thoms. 145. 


Gracilia minuta F. XXX, LXX. 
Gymnetron villosulum Gylh. ab. c. nigri- 
pes Desbr. 246. 
Hadronigidius 162. 
Hemisodorcus bisignatus Parry 132. 
Fr chevrolati Chenu 132. 
donckieri Boileau 131. 
elegans Parry 131. 
fulvonotatus Parry 132. 
gracilis Saund. 132. 
macleayi Hope 152. 


» nepalensis Hope 132. 
xs parryi Hope 132. 

Di picipennis Westw. 133. 
ss rafflesi Hope 132. 

ar semenowi Jakowl. 193. 


similis Hope 132. 
sinensis Boileau 133. 
Heteroe hthes andamanensis Westw. 113. 
brachypterus Westw. 114. 
Hexaphyllum aequinoctiale Buc ag 7A. 
5 brasiliense Gray 
La scbuberti Perty a 
westwoodi Hope 172. 
Hexarthrius aduneus Jordan 101. 
bowringi Parry 101. 


ny buqueti Hope ‘101. 

5 castetsi Boileau 101. 

2 cotesi Nonfried 101. 

5 davisoni Waterh. 101. 

5 deyrollei Parry 101. 

sr Fa var. para- 
doxus Möllenk. 101. 

25 elongatus Jordan 101, 

à faleiger Hope 102. 

oF forsteri Hope 101. 

oC longipennis Hope 102. 

5, mandibularis Deyr. 102. 

ta mneszechi Thoms. 102. 

5; parryi Hope 102. 

En rhinoceros Oliv. 102. 

ni 2A var. Burm. 101. 

3 Fe var. chaudoiri 

Deyr. 102. 


serricollis Hope 102. 
vitulus Hope 102. 

s bellicosus Boileau 124. 

5 bicolor Möllenk. 124. 
gladiator Jakowl. 124. 
johnstoni Waterh. 124. 
mellyi Parry 124. 

x x i var. polyo- 
dontus Boileau 125, 


256 


Homoderus preussi Kolbe 124. 
Homolamprima crenulata Mac Leay 88. 
Hoplitocranum 115. 

Hoplogonus simsoni Parry 160. 

Horia cephalotes LIV. 

Hyliota planata L. LXX. 

Hylotrupes bajulus L. XXX. 

Ips quadriguttatus F. LXX. 
Lamprima aenea Boisd. 89. | 


a Don ee. 

= Babies: 

53 amplicollis Thoms. 89. 
= aurata Latr. 88. 

3 coerulea Don. 89. 

Le cultridens Burm. 90. 

È cuprea Latr. 88. 

ss fulgida Boisd. 89. 

n insularis Mac Leay 89. 


kreffti Mac Leay 89. 
latreillei Mac Leay 89. 
micardi Reiche 89. 

5 minima Mae Leay 89. 
nigricollis Hope 89. 
nigripennis Mac Leay 89. 


a purpurascens Hope 89. 
Ss pygmaea Mac Leay 89. 
ce rutilans Erichs. 90. 


x schreibersi Hope 89. 
sericea Mac Leay 89. 
splendens Erichs. 90. 
subrugosa Hope 90. 
sumptuosa Hope 89. 
ae tasmaniae Hope 89. 
5 varians Burm. 90. 
violacea Mac Leay 90. 
viridis Erichs. 90. 
Lepidotes 88. 

Leptaulax bicolor LIV. 
Leptinopterus affinis Parry 129. 


LE] 


consimilis Möllenk. 130, 
x elegans Jakowl. 130. 

A I ss Burm.130. 
5 femoratus Fabr. 130. 

sa 5 Thoms. 130. 


fraternus Westw. 130. | 
fryi Parry 130. 

funereus Hope 130. 
gracilis Boileau 130. 
ibex Billb. 130. 


% melanarius Hope 130. | 
x morio Burm. 130. | 
7 paranensis Parry 181. | 
55 polyodontus Hope 131. 

2 pulchellus Kl. 130. 


sarcorhamphus Cast. 130. | 

tibialis Eschsch. 181. 
Kl. 130. 

triangularis Burm. 131. 

v-nigrum Lope 131. 

Ligniperda 177. 

Lissapterus howittanus Westw. 159. 

pelerides Westw. 159. 

Lissotes abditus Broun. 160. 

acmenus Lewis 160. 

aemulus Broun. 160. 


auriculatus Broun. 160. 


REGISTER. 


Lissotes basilaris Deyr. 160. 


da cancroides Fabr. 160. 
DE capito Deyr. 160. 

5) caviceps Westw. 161. 
= cicatricosus Burm. 16]. 
55 crenatus Westw. 160. 
an curvicornis Boisd. 160. 


desmuresti Deyr. 160. 
55 distinetus Deyr. 160. 
na elegans Broun. 160. 
forcipula Westw. 161. 
fuscicornis Westw. 161. 
helmsi Sharp 161. 
= ithaginis Broun. 161. 
a latidens Westw. 161. 
ir launcestoni Westw. 161. 
menalcas Westw. 161. 
novae-zeelandiae Hope 161. 
obtusatus Westw. 161. 
as opacus Deyr. 161. 
DI planus Broun. 161. 
punctulatus White 161. 
reticulatus Westw. 161. 
rufipes Sharp 162. 
squamidorsis White 161. 
35 stewarti Broun. 162. 
subcrenatus Westw. 162. 
> subtuberculatus Westw. 162, 
zealandicus Fairm. 162. 
zelandicus Hombr. et Jacq. 162. 
Lucanus americanus Hope 94. 
PA armiger Hrbst. 94. 
barbarossa Costa 99. 


„ Var. max. Burm. 95. 

5 5 mede Burm 95, 
99. 

bs „ . min. Burm. 98,99. 


alas: Thunb. 99. 
boileavi Planet. 93. 
cantori Hope 93. 
En capra Ol. 94. 
= capreolus Salz. 94. 
Er cervus L. 94. 
var. de Geer 96. 
5 + + akbesianus 
Planet 
latieornis 
Deyr. 95. 
pentaphyllus 
Reiche 94. 
pontbrianti * 
Muls. 
poujadei 
Planet. 
syriacus 
Planet. 
„ turcicus 
Sturm 
corsicus Gautier 99. 
delavayi Fairm. 95. 
dorcas Panz. 9. 
dybowskyi Parry 96. 
o elaphus Fabr. 96. 
Do elegans Planet. 97. 
a fabiani Muls. 95. 
fairmairei Planet. 


95. 


95. 
95. 


Yo. 


95. 


4 96, 


REGISTER. 


Lucanus ferriei Planet. 96. 
en formosanus Planet. 96. 
= fortunei Saund. 96. 
ze gracilis Alb. 96. 
a hircus Hrbst. 94. 


ss hopei Parry 96. 
> zE „  var.maculifemo- 
ratus Motsch. 97. 
op impressus Thunb. 99. 
DS inermis Marsh. 94. 
er intermedius Motsch. 98. 
se lama Burm. 97, 100. 
FE laminifer Waterh. 97. 
à lunifer Hope 97. 
È $5 var. Burm. 97. 
Di lusitanicus Hope 94. 
ze maxillaris Motsch. 94. 
Ss mearesi Hope 97. | 
Be microcephalus Muls. 94. 
… nigripes Hope 47. 
> oberthuri Planet. 98. 
a orientalis Kraatz 98. 
= x 5 var. caspica 
Semenow &8. 
59 os 99 var. curtu- 
lus Motsch. ‘8. 
Do A a var.ibiricus | 
Motsch 98. 
as = var. macro- 


phyllus Reiche 99’ 
ae parryi Boileau 99. 
piger Motsch. 98. 


92 

er planeti Planet. 99. 

5 rugifrons Hope 97. 

En sericans Voll. 97. 

= serraticornis Fairm. 99. 
pa singularis Planet 99. 


di smithi Parry 100. 
subvelutinus Motsch. 98. 
swinhoei Parry 99. 

ie syriacus Motsch. 98. 
taurieus Motsch. 94. 
tenebrosus Motsch. ©8. 
tetraodon Duval 98. 


2 » Thunb. 99. 

as na oa var. sicili- 
ana Planet 100. 

DI thibetanus Planet. 100. 


DA vicinus Hope 100. 

5 villosus Hope 100. 

„ westermanni Hope 100. 
Lygistropterus sanguineus L. LXX. 
Lytta vesicatoria LIV. 

Macrocrates bucephalus Hope 131. 

Maerodoreus 133. 

Macrognathus 114, 131. 

Malthodes ruficollis Latr. ab. c. margi- 
nicollis Schilky 246. 

Megaloprepes 125. 

Mesotopus regius Möllenk. 102. 

En tarandus Sweder. 102, 
Metabletus obscuroguttatus Dfts. 245. 
Metadorcus rotundatus Parry 131. 
Metallactulus parvulus Hope 145. 
Metallactus 145. 


Metopodontus astacoides Hope 116. 


257 


Metopodontus asteriscus Thoms. 117. 
attenuatus Parry 115. 
biplagiatus Westw. 115 


sa bison Fabr. 115. 

= evans Bay Wo: 

a > blanchardi Parry 115. 

ER PA „ var.thi- 

betanus Planet. 115. 

an calcaratus Jakowl. 116. 

x candezei Boileau 116. 

ar castaneus Hope 116. 
cinctus Montr. 116. 

= cinnamomeus Guér. 116. 

„ downesi Hope 116. 

> dubernardi Planet. 116. 

» elaphus Möllenk. 116. 

sà felschei Möllenk. 116. 

a foveatus Hope 116. 


fraternus Hope 117. 
fulvipes Hope 116. 
fulvolimbatus Blanch. 


115. 
5 hacquardi Oberth. 118. 
PR impressus Waterh. 117. 
= inqninatus Westw. 117. 
Ri jacowleffi Boileau 117. 
Fe jenkinsi Westw. 117. 


juvencus Thoms. 118. 


kannegieteri v. d. Poll 
ré 

2 limbatus Waterh. 117. 
Ee mac-clellandi Hope 117. 
ze mohnikei Parry 117. 
È occipitalis Hope 117, 178. 
an omissus Hope 117. 
co pallidipennis Hope 116. 
5 planeti Boileau 118. 
sE pulverosus Parry 118. 
55 quadrinodosus Parry l17. 
an rafflesi Hope 116. 
ee roepstorfi Waterh. 118. 
si savagei Hope 118. 
er sericeus Westw. 118. 
3 suturalis Ol. 118. 
Da swanzyanus Parry 118. 


tesserarius Hrbst. 115. 
torresensis Deyr. 118. 


5 umhangi Fairm. 118. 
A ungulatus Hope 118. 
Re volkmanni Nonfr. 117. 
= wentzel-heckmannae 


= Kolbe 118. 
Mitophyllus alboguttatus Bates 175. 


na angusticeps Broun. 175. 
x coniognathus Broun. 175. 
cf eylindrieus Broun. 176. 
ce godeyi Guer. 176. 

a irroratus Parry 176. 

5 macrocerus Broun. 176. 
er marmoratus Waterb. 176. 
a parryanus Westw. 176. 


43 tuberculatus Broun. 176. 
Mormolyce phyllodes LIV. 
Mycetocharis linearis LIV. 

Nebria cursor LIV. 
pieicornis F, LXIX, 245, 


258 


REGISTER. 


Neolamprima adolphinae Gestro 90. 


mandibularis MacLeay90. 


Neolucanus A Le Hope 104. 


baladeva Hope 104. 
bicolor Burm. 104. 


birmaensis Môllenk. 103. 


brevis Boilean 103. 
castanopterus Hope 103. 
celebensis Möllenk. 104. 
championi Parry 104. 
ciugulatus Parry 104. 
glabratus Hope 104, 
lama OI. 104. 
lansbergei Leuthn. 104. 
laticollis Thunb. 104. 
latus Boileau 104. 
leuthneri Boileau 104. 


marginatus Waterh. 104. 


muntjac Gestro 104. 
nitidus Saund. 105. 
oberthuri Leuthn 105. 
opacus Boileau 105. 
pallescens Leuthn. 105. 
parryi Leuthn. 105. 
saundersi Parry 105. 
sinicus Saund. 105. 
swinhoei Bates 105, 178. 


Nicagus obscurus Leconte 174. 
Nigidius albersi Duvivier 164. 


amplicollis Quedenf. 102. 
auriculatus Guer. 163. 
Kl. 163. 
benningseni Kraatz 163. 
bubalus Sweder 163. 
cornutus Mac Leay 163. 
eribrieollis Parry 163. 
delegorguei Thoms. 163. 
dentifer Alb. 163. 
distinetus Parry 163. 
divergens Waterh. 163. 
elongatus Boileau 163. 
foreipatus Westw. 164. 
formosanus Bates 163. 
fruhstorferi Alb. 164. 
georgianus Thoms. 164. 
gigas Möllenk. 164. 
gr: ‘andis Hope 164. 
hageni Rits. 164. 
integer Westw. 163. 
kinabaluensis Rits. 164. 
laevicollis Westw. 164. 
laevigatus Harold 164. 
lichtensteini Rits. 164. 
madagascariensis Cast. 164. 
midas Cast. 163. 
mniszechi Thoms. 164. 
nitidus Thoms. 165. 
oberndorferi Nonfried 165. 
obesus Parry 165. 
oxyotus Fairm. 165. 
parryi Bates 165. 
perforatus Harold 165. 
semicariosus Fairm. 165. 
spectabilis Kraatz 164. 
taurus Jakowl. 165. 
tribolus Westw. 165, 


CC) 


| Nigidius vagatus Fairm. 165. 
validus Pering. 165. 

È welwitschi Waterh. 165. 
| Ocyusa maura Er. 245. 


Odontolabis 103. 


” 


33 


aeratus Hope 105. 
alces Burm. 106. 

= Habra OG: 

minor Burm. 107. 
antilope Rothenb. 106. 
bellicosus Cast. 106. 

33 Reiche 112. 

5 Thoms. 112. 

=. var. Parıy 110. 
bengalensis Tennent. 107. 
bicolor Burm. 108, 110. 

+ MOI MON! 

… Thoms. 110. 

var Bay all. 
brookeanns Voll. 106. 
burmeisteri Hope 107. 
camelus Ol. 107. 
carinatus L. 107. 

an Parry 107, 112. 

Bre Reiche 107. 

en Thoms. 107. 
castelnaudi Parry 108. 
celebensis Leuthn. 108, 
ciliatus Alb. 108. 
cingalensis Parry 107. 
cumingi Hope 106. 
eupreiventris Möllenk. 108. 
cuvera Hope 108. 

var. alticola 
Möllenk. 108. 

A Parry 109. 
dalmani Hope 108. 
dejeani Parry 111. 

Reiche 111. 

N var. nigra Voll. 11. 
delesserti Guér. 109. 

a Hope 108. 
duivenbodei Deyr. 109. 
dux Westw. 106. 
elegans Möllenk. 109. 
emarginatus Saund. 111, 
eremicola Möllenk. 109. 
evansi Westw. 112. 
fallasiosus Boileau 109. 
femoralis Waterh. 109. 
fratellus Leuthn. 100. 
fruhstorferi Meijer—Darcis 

109, 
gazella Fabr. 109. 
Parry 112. 

x Thoms. 112. 
gestroi Boileau 110. 
gracilis Kaup, 110. 
souberti Waterh. 107. 
imperialis Möllenk. 110. 
inaequalis Kaup. 110. 
instabilis Möllenk. 110. 
intermedia v. d. Poll 110. 
intermedius Deyr. 108. 
lacordairei Voli. 110. 
latipennis Hope 111. 


REGISTER. 25 


SRE leuthneri Boileau 111. 
lowei Gestro 112. 


x saros 
sn ludekingi Voll. que 
+ möllenkampi Fruhst. 111. 


mouhoti Parry 111. 
nigritus Deyr. 108. 
platynotus Hope 111. 
prinseppi Hope 108. 
relucens Möllenk. 112. 
ritsemae Boileau 112. 


op sarasinorum Heller 112. 
or serrifer Hope 106. 

5 sinensis Westw. 112. 

» siva Hope 112. 

55 sommeri Parry 112, 

En spectabilis Boileau 113. 
= stevensi Thoms. 111. 

* striatus Deyr. 113, 158. 
a a var. cephalotes 


Leuthn. 178. 


tarandus Möllenk. 113, 


a ursus Cost. 106. 
er vishnu Hope 106. 
ti vollenhoveni Parry 113. 


wollastoni Parry 113. 


waterstradti Rothenb. 113. 
var. 


kinabaluensis Möllenk. IDB 


Omalium laeviusculum Gylh. 245. 
Oonotus adspersus Boh. 162. 
Oxyrrhynehus discors F. VII. 
knapperti Veth VII. 

cs lateralis Boh. VII. 

An rivulosus Boh. VII. 
Paraegus listeri Gahan 152. 
Penichrolucanus copricephalus Deyr. 


166. 


Phalacrognathus muelleri Mac Leay 


COSI 
westwoodi Shipp. 90. 


Pholidotus dejeani Buquet 89. 


en geotrupoides Mac Leay 84. 


5 humboldti Gyll. 84. 
lepidosus Mac Leay 84. 
lindeni Boileau So. 
spixi Perty 85. 
Phyllotreta undulata Kutsch. ab. c. 


” 


bilineata Weisse 246. 


Platycerus 172 


en agassizi Lee, 197. 

+ californicus Casey 157. 

: capra de Geer 157. 

rf caraboides L. 157. 

a of . var. rufipes 
Hrbst. 158. 

5 ze . var. spinifer 


Schauf. 158. 


= caucasicus Parry 158. 
+ coerulescens Lee. 158. 
x cribratus Muls. 157. 


delagrangei Fairm. 158. 
delicatulus Lewis 158. 
depressus Lee. 158. 
ebeninus Deyr. 158. 
keeni Casey 108, 


| 


| 


| 


> 


Platycerus latus Fall. 158. 
> oregonensis Westw. 158. 
pacificus Casey 158. 
parvicollis Casey 158. 
piceus Kirby 15s. 
quereus Weber 159. 
scaritoides Sturm 159. 
securidens Say 159 
thoracicus Casey 159. 
virescens F. 159. 
55 Muls. 157. 
viridiaeneus Muls. 157. 
| Prays eosnardi Chevr. LXX, LXXI. 
en flavescens LXXI. 
sanguineus L. LXXI. 
| Platyprosopus 133. 
| Prismognathus angularis Waterh. 128. 

Di dauricus Motsch. 128. 

sy davidis Deyr. 128. 

5 jekeli Parry 128. 

È platycephalus Hope 128. 
subaeneus Motsch. 128. 
subnitens Parry 128. 
antilope Burm. 123. 

Sweder 119. 
>, approximatus Parry 119. 

assimilis Parry 119. 
55 aulicus Millenk. 119. 
x bruyni Oberth. 119. 
+ buddha Hope 119. 
53 bulbosus Hope 119. 
an camarunus Kolbe 120. 
cavifrons Hope 120. 
x cilipes Thoms. 120. 
» congoanus Duvivier 120. 
crenicollis Thoms. 120. 
crenulidens Fairm. 120. 
si curvipes Hope 120. 
Da decipiens Parry 120. 
5 denticulatus Bali 120. 
ns dentifer Deyr. 120. 
ee dorsalis Burm. 120. 
59 er Erichs. 120. 
oa ebeninus Alb. 121. 
di elegantulus Alb. 121. 
eximius Parry 121. 
faber Thoms. 121. 
feai Boileau 121. 
flavidus Parry 121. 
33 forceps Voll. 121. 
Ri forficatus Alb. 121. 
forficula Thoms. 121. 
np fruhstorferi Kolbe 121. 
5 hanningtoni Waterh. 121. 
5 javanensis v. d. Poll 121. 
lafertei Reiche 121. 
lateralis Hope 122. 
laticeps Möllenk. 122, 
lifuanus Montr. 121. 
lorquini Deyr. 122. 
mandibularis Möllenk. 


122 
122 


me 


Prosopocoelus 


marginatus Burm. 
martini Hope 123. 
3a modestus Parry 122. 
Pi myrmecolion Schauf, 122. 


bo 
ler) 
© 


Prosopocoelus mysticus Parry 122. 


33 natalensis Parry 122. 

” neervoorti Fruhst. 122. 

» ovatus Boileau 122. 

» oweni Hope 122. 

En passaloides Hope 122. 

” pasteuri Rits. 122. 

+ patricius Schauf, 122. 

» perplexus Parry 122. 

5 picipennis Hope 119. 

5 politus Parry 123. 

» productus Parry 119. 

5 punctatissimusFairm. 123. 

= punctiger Hope 120. 

5 quadridens Ilope 119. 

5 sayersi Hope 123. 

5 senegalensis Hope 119. 

5 5 Kl. 123. 

$5 serricornis Latr. 123. 

ni 5 ya: 
brunneus Nonfried 123 

n speculifer Hope 119. 

Si spencei Hope 123. 

5 squamilateris Parry 123. 

5 subangulatus Hope 122. 

2 tarsalis Rits. 123. 


tenuipes. Hope 120. 
thibeticus Westw. 115. 
tragulus Voll. 122. 
vittatus Deyr. 124. 
wallacei Parıy 124. 
wimberleyi Parry 124. 
x zebra Ol. 124. 
Psalidognathus 114. 
Psalidoremus dissimilis Boileau 114. 
inclinatus Motsch. 114. 
a a var. 
inflexus Harald 115. 
mandibularis Thoms. 


”» 


CO) 


115. 
os motschulskyi Waterh. 
115. 


Psalidostomus 129. 
Pseudaegus leptodon Heller 152. 
Pseudodoreus carbonarius Westw. 159. 


+ hydrophylloidesHope 159. 
Pseudolucanus atratus Hope 91. 
= barbarossa Fabr. 92. 


capreolus L. 92. 
| dama Fabr. 92. 
ss davidis Deyr. 92. 
groulti Planet. 92. 
lentus Cast. 92. 
mazama Lec, 92. 
mniszechi Planet. 93. 
muticus Thunb. 92. 
xs placidus Say 93. 
Ss trigonus Thunb. 92. 
Pseudorhaetus oberthuri Planet. 95. 
Psilodon 171. 
Psylliodes obscura Dfts, ab. c. 
herbacea Foudr. 246. 
Pteleobius vittatus F. 246. 
Pterostichus metallicus F. 245. 
Ptilinus costatus Gylh. XI. 
Ptilophyllum Guer. 175. 


REGISTER. 


Pyenosiphorus 153. 
Rhaetulus crenatus Westw. 100. 
> sinicus Boileau 101. 
Rhaetus parryi Boileau 100, 178. 
»  westwoodi Parry 100. 
Rhagium bifasciatum F. XXX. 
Rhyssonotus foveolatus Thunb. 87. 


5 jugularis Westw. 87. 
45 laticeps Mac Leay 87. 
i nebulosus Kirby 87. 


à parallelus Deyr. 88. 
Saperda populnea L. XXX. 
Scirtes hemisphaericus L. attenuatus 
Baudi 246. 
Sclerognathus aurocinctus Boileau 153. 


5 bacchus Hope 158. 

> bipunctatus Phil. 153. 
buckleyi Waterh. 153. 
x caelatus Blanch. 153. 
a cribratus Thoms. 154. 
ss eruentus Burm. 154. 

99 darwini Burm. 153. 


Hope 154. 


” 99 

* ditomoides Westw. 154. 

33 elongatus Deyr. 154, 

à fairmairei Parry 154. 

Si fasciatus Germain 154. 

3» femoralis Guér. 154. 

x lessoni Buquet 155. 

x lineatus Deyr. 155. 

is liocephalus Solier 155. 

> mandibularis Solier 155. 

a marginipennis Deyr. 155. 

En modestus Phil. 154. 

5 neotragus Westw. 154, 

> pallidocinetus Fairm. 
155. 

Ee philippii Westw. 155. 

È rotundatus Boileau 155. 

= rouleti Solier 155. 

E rubripes Burm. 154. 

rubrovittatus ‘Blanch. 

156. 

a rufifemoralis Curt. 154. 

= rufipes Solier 155. 

> signatipennis Deyr. 159. 

5 spinolae Solier 155. 

Dr tristis Deyr. 155. 


variolosus Hope 153. 
vittatus Burm. 153. 
5 a Eschsch. 156. 
Sclerostomus 153. 
Scortizus costatus Hope 156. 

ss cucullatus Blanch. 156. 
cuniculus Thoms. 156. 


gounellei Boileau 156. 
5 hastatus Westw. 156, 
9 irroratus Hope 156. 


maculatus Kl. 156. 

plagiatus Burm. 156. 

pulverosus Westw. 157. 

> tuberculatus Solier 157. 

Sericus brunneus L. ab. ec. tibialis 
Redt. 245. 

Serrognathus 139. 

Seteris coracina LIV. 


REGISTER. 261 


Silpha atrata L. X. 


Sinodendron americanum Beauv. 177. | 
+ cylindricum L. 177. 
+ juvenile Muls. 178. 
2 persieum Reitt. 178. 
A rugosum Mannerh. 178. 


Sphenognathus albofuscus Blanch. 87. 
: armatus Parry 86. 


se canaliculatus Parry 86. 
SI circumflexus Parry 86. 
= feisthameli Guér. 86. 

5 garleppi Boilean 86. 

5 lindeni Murray 86. 

Di manifestus Jakowl. 86. 
ss murrayi Thoms. 86. 

n nobilis Parry 86. 

DA praestans Jakowl. 86. 
ee prioneides Buquet 87. | 
5 pubescens Waterh. 87, 
ta signatus Parry 87. 


taschenbergi Parry 87. 

Streptocerus dejeani Sol. 91. 
en eustietus Phil. 90. 
speciosus Fairm. 91. 
Syndesus cancellatus Montr. 171. 


= cornutus Fabr. 171 
DI gotzeni Kaeseberg 171. 
6 parvus Don. 171. 


Tetralangura elongata F. LIV. 

Tetraophthalmus 85. 

Toxicum LIV. 

Trachyphloeus spinimanus Germ. 

Tribolium ferrugineum F. bifoveolatum 
Dfts. 246. 

Trinodes hirtus F. XXX, 


Trogoderma megatomoides Reitt. 


Xiphodontus antilope Westw. 1% 
Ra capensis Sturm A 
reichei Cast. 171. 
Zonabris LIV. 


DIPTERA. 


Acanthiptera signata Brischke LVII. 
Chirosia albitarsis Zett. LVIII. 
„ _ parvicornis Zett. LVII. 
Culex 222. 
Diptera 222. 
Hylemyia cinerosa Zett. LVII, 
Perrisia filicina Kieff. LVIII. 

53 pteridicola Kieff. LVIII, 
Phytomyza LVIII. 
Termitoxenia 207. 


HYMENOPTERA. 


Abia fasciata L. LXVIII. 

„ nigricornis Leach LXX VI. 
Ammophila atripes Sm. 65. 
Ampulex assimilis 62, 

pe brevicornis Cam. 61, 62. 

DO javana Cam. 60, 62. 
latifrons Kohl 60, 61, 62 
micado Cam. 61. 


Aneugnemus temporalis Thoms. XIV. 
Arge coeruleipennis Retz. XIII, LIX. 


Clavellaria amerinae L. 
| 


246. | 


LXX VT. 
65. 


Athalia rosae L. 
Bembex semoni Cam. 
of finschii 66. 

Blastieotoma filiceti Kl. LVII. 
Bombus hypnorum L. LXXVIII. 


| Chaolta erassicauda Cam. 41, 42. 


x inquieta Sm. 42. 
a lutea Cam. 42. 
0 maculifrons Cam. 40, 42. 


perplexus Sm. 42. 

ruficeps Cam. al, 42. 
suleata Cam. 40, 42, 
tuberculata Cam. 40. 


” 
Cimbex capreae Knw. LXXV. 
ss copnata Schrnk. XII. 
re femorata L. LXXV. 
cc x „ Var. silvarum F. 
LXXV. 
> lutea L. LXXV. 
mc pallens Lep. LXXVI. 


LX: 
Cremastogaster sulcata Mayr 209—213. 
Croesus brischkei Zadd. XVIII. 

BS latipes Vill. XVIII. 

ce septentrionalis L. XVIII, XIX. 


| si varus Vill. XVIII, WIDE 
Dielis albicollis Christ 58. 

+ aurgicollis Sm. 58. 

, grossa Fab. 57. 
| ., habrocoma Sm. 57. 
ensen mos: 

» javana Lep. 56. 

… javanica Lep. 5. 

. lindenii Lep. 56. 

„ luctuosa Sm. 58. 

nigrofimbriata Cam. 56. 


sericeps Cam. 55. 
Dineura degeeri Kl. LXV. 
Pi geeri Steph. LX XVI. 


er nigricans Christ LXV. 
| N virididorsata Retz. LXV. 
Discolia nitida Sm. 55. 
pa varifrons Cam. 54. 
23 vollenhoveni Sauss. 54, 99. 


Dolerus haematodes Schrnk. LXI. 
n nigratus Mill. LXIII. 
Enicospilus monospilus Cam. 38. 
pe nigronotatus 38. 

Eriocampoides_ cinxia Kl. XX. 


Eumenes arcuata F: ab. 74. 
= blanchardi Sauss. 75. 
da circinalis Fab. 75. 
E conica Fab. 75 
È gracilis Sauss. 75. 
petiolata Fab. 75. 


Evania appendigaster L. 45. 

Formica exsecta 211. 

fusca VI. 

pratensis 214—220 

rufa 214—220 

rufibarbis var. fusco-rufibarbis 
219. 

sanguinea V, VI, 214—219. 

Heptamelus ochroleucus Steph. LVII. 


Holcapanteles 43. 
aa sulciscutis Cam. 44, 


DO 
or) 
DI 


Icaria aristocratica 74. 
artifex Sauss. 
bilineata Cam. 72. 
„ Intermedia Cam. 70. 
+, maculifrons Cam. 71, 72. 
„ marginata Lep. 73. 
ornaticeps Cam. 74. 
rufoplagiata Cam. 71. 
sericea Cam. 53. 
variegata Sauss, 71. 
Ichneumon “spilostomus Cam. 33. 
Iphiaulax lateritius Cam. 39. 
Ischnogaster nigrifrons Sm. 
Lasius alienus 219. 

… flavus 211, 219. 

+ fuliginosus 218, 219, 

“+ niger 217220. 
Leionotus 78. 
Liris auratus Fab. 64. 
Macromischa aculeata Mayr 213. 
Macrophya punetum-album L 


ak. 
7] 


70, 


LXXVI. 


> ribis Schrk. LXXVI. 
Megalyra caudata Szép. 47. 

; erythropus Cam. 46. 
Melanichneumon javanicus Cam. 34. 
Mesostoma 42. 

testaceipes Cam. 43, 
Mutilla accedens Rad. 49. 
E buddha Cam. dl. 
n cordigera Rad. et Sichel 5 
» gispa Cam. 51. 
javanica Cam. 48. 
lodina Cam. 50. 
melmora Cam. 49. 
sinensis Sm, 52. 
urania Sm. 5l. 
var. 


© 
no 


CEI ss .. 


Myrmica rubra 217. 
scabrinodis 211, 
abdominalis Panz. 
brischkei Zadd. XVIII. 
» dorsatus Cam. XX. 
luteus Panz. LX. 
virescens Htg. XX. 
Notogonia jaculatrix Sm. 64. 
5 rufipes Sm. 64. 


es 218, 219. 
Nematus 


subtesselata Sm. 64. 
ee tristis Sm. 64. 
Odynerus bipunctulatus 78. 
A drescheri Gan Tp 


lybas Cam. 

Osmia panzeri Mor. LXXXI. 

rufiventris Panz. LXXXI, 
Paniscus productus Brullé 39. 
Periclista melanocephala F. LX. 
Phymatocera aterima Kl. LXIII. 
Pison javanus Cam. 63. 

> nitidus Sm. 62. 
Pleuroneurophion malayanus Cam. 39. 
Polistes diabolicus Sauss. 68, 70. 

3 hoplites Sauss. 70. 

= Javanicus Cam. 68, 70. 
rothneyi Cam. 69. 
sagittarius Sauss, 70. 


buddha Cam. 
DIE 


LXXVI. | 


REGISTER. 


Polistes varicornis Cam. 67. 
Pompilus bataviae Cam. 59. 
Pristiphora betulae Retz. LXV. 

5 ruficornis Ol. LXX VI. 
Provespa dorylloides Sauss. 66. 
Pteronus bergmanni Dahlb. XIX, XX. 
cadderensis Cam. XVII. 
eurtispinis(-na) Thoms. XX. 
dispar Zadd. XIX, XX. 
glutinosae Cam. XIII. 
miliaris Panz. XVII, XVIII. 
oligospilus Forst. XIII. 
polyspilus Forst. XIII. 
Rhogogastera aucupariae Kl. zZ 
Rhynchium argentatum Fab. 


> haemorrhoidale Fab. 79 

= var: 
perentissium Sauss. 7. 

An metallicum Sauss. 75. 

a snelleni Sauss. 70. 

ss superbum Sauss. 76. 


Salius aureosericeus Guér. 58. 
; spilonotus Cam. 58. 
Sceliphron javanum Lep. 65. 
> laetum Sm. 69. 
Do madraspatanum Fab. 65 
violaceum Fab, 65. 
Selandria analis ‘Thoms. XIV. 
+ cereipes Voll. XIV. 
ss serva F. LXXVI. 
temporalis Thoms. XIV,XV, 
LXV. 


| Sirex gigas L. VI. 


Skeatia agelosiae Cam. 37. 
javanica Cam. 39. 


| Sphex aurulentus Fab. 69. 


lobatus Fab. 65. 

. morosus Sm. 64. 

„ umbrosus Christ. 64. 
Stephanus rufo-ornatus Cam, 45. 
Strongylogaster cingulatus F. XV. 
Tachytes borneana Cam. 62. 

in modesta Sm. 62. 


| Taxonus equiseti Fall. XV, XVI, XVII, 


LXI, LXXVI. 
33 glabratus Fall. XVII. 
Tenthredo coryli Panz. LXXVI. 
Thrinax mixta Kl. LXIV. 
Trichiosoma latreillei Leach LXXIV. 
lucorum L. LXXIV. 
silvatica Leach LXXIV. 
an sorbi Htg. LX XIV. 
: tibialis Steph. LXXIV. 
Es vitellinae L. LXXIV. 
Triscolia capitata Guér. 53, 55. 
intrudens Sm. 53. 
5 opalina Sm. 53. 
x patricialis Burm. 
DI procera Ill. 52. 
> rubiginosa Fab. 53. 
speciosa Sm. 53. 
velutina Sauss. 53. 
Lrypoxylon petiolatum Sm. 64. 
Vespa analis Fab. 67. 
cincta Fab. 67. 
var. affinis Fabs 67. 


O) 


ee 


Eb) 


2 


=. CCI 
22 22 


22 


REGI 


Vespa velutina Lep. 67. 
Xanthopimpla maculiceps Cam. 37. 


LEPIDOPTERA. 


Abraxas grossulariata L. LXVIII. 
ze sylvata Scop. LXXXI. 
Acentropus niveus Ol. 29. 
Acherontia atropos L. XI. 
Actias maenas Dbd. XI. 
Adopaea thaumas Hufn. ab. 18. 
Aegocera bimacula Butl. 198. 
Alpenus maculifascia Pagenst. 131. 
Amsacta lactinea Cram. 187, 201. 
Anchocelis lunosa Haw. 24. 
Arctia villica L. IX, LXXI. 
Argynnis aglaja L. ab. 9. 
euphrosine L. 28. 


. 


DR lathonia L. var. valdensis 
Esp. 8. 
niobe L. var. eris Meig. 10. 


5 paphia L. var. valesina Esp. 10. 
selene Schiff. ab. 8. 
Armandia lidderdali LXIX. 
Aspilates ochrearia Rossi 28. 
Attacus orizaba LXVI. 
Baroa punctivaga Moore 192. 
Birton zonaria Schiff. VIII. 
Bombyx arbusculae Frr. XXVIII. 
ze mori LX VII. 
Cemiostoma susinella H. S. 32. 
Chelaria hübnerella Don. 32. 
Chrysophanus Bapposhge L. 204. 
+ „ ab. eury- 
"bina ter Haar 204. 
L. var eurybia 
Ochs. 204. 
phlaeas L. IX. 
> oe Moy 
„ var. schmidtii 
Gerh. VIII, 15. 
Cidaria coarctaria W. V. 29. 
didymata L. 29. 


” 


” 


CL] 


” 


Cnethocampa pityocampa Schiff. XXIII. 


Coenonympha hero L. 14. 

ER FR ab. 14. 
pamphilus L. ab. 15. 
5 = „ Var. pal- 
lida Oudms. 15. 
helice Hb. 6. 


CCI 


” 


Colias edusa F. var. 
> Chyale vl. >. 
Creatonotus gangis L. 188. 

or transiens Hamps. 190. 

Ee vacillans Moore 190, 201. 
Cricula trifenestrata Helf. XT. 
Cucullia umbratica L. IV. 

PR verbasci L. LX XIV. 
Danais formosa Godm. III. 
Diacrisia abdominalis Moore 183. 

5 casigneta Kollar 183. 

do comma Hamps. 183. 
fuscitineta Hamps. 183. 
indica Guér. 182. 
landaca Moore 185, 201. 
longiramia Hamps. 184. 
melaena Hamps. 186. 


STER. 


Eusemia aegoceroides Feld. 


| Grapholitha furfurana Hübn. 


263 


Diacrisia punctata Moore 183. 

+ strigatula Moore 184, 201. 
Dianthoecia albimacula Bkh. VIII. 
Drymonia querna F. XXI. 

Ephyra pendularia Cl. ab. subroseata 
Woodf. IV. 
111,712; 
12, 13. 
semialba 
Bruand 19. 
tithonus L ab. 13. 
Eriogaster arbusculae Frr. XXVIII. 

5 lanetris L. XXVIII, XXIX 
Euploea browni LXIX. 

Euproetis chrysorrhoea L. XXX, 
199, 
amatrix Westw. 197. 
a bisma Moore 196. 
connexa Hamps. 195. 
vetula Geyer 195, 201. 
Fidonia limbaria F. IV. 
Fleta belangeri Guer. 197. 

„ moorei Felder 197. 
Gelechia histrionella Hübn. 30. 
longicornis Curt. 22, 30. 
virgella Thunb. 51. 
zebrella Treits. 30. 


ab. 


Epinephele jurtina L. 


” Selo; 


kh} 
99 
29, 
ochsenheimeriana Zell. 29. 
Hadera albimacula Bkh. 24. 
brassicae 25. 
furva Hb. VIII. 
re 5 , var. silvicola Ev. 
WALLIS 
Herminia cribralis Hb. 26. 
Hesperia malvae L. ab. 19. 
, ab. taras Bergstr. 
VIII. 


CCI ss 


i sao Hb. VIII. 
Hoplites milhauseri F. XX 
Hyppa rectilinea Esp. 24. 
Lampros lunaris Haw. 32. 
Larentia juniperata L. 81. 

= testaceata Don. XII. 
Leto stacyi Scott L. 
Longicella luctifera Boisd. 198. 
Luperina abjecta 25. 

furva W. V 


as .. CCI 


CXT. 


22 24 
NOR, ets 
var. 


2a. 
ochracea 
Mutt 25. 
silvicola 
Guen. 25. 
25. 


var. 


lateritia Hufn. 
N monoglypha Hain: 25. 
remissa Tr. 25. 
Lycaena alcon Fabr. 23. 
arcas Rott. 18. 
argus L. IX. 
4 aba. 
astrarche Bgstr. IX. 
euphemus Hb. 17. 
icarus Rott. IX. 
5 aa Be 
es optilete Fabr. 23. 
5 Kn. VIII. 
semiargus Rott. IX. 


264 


Macaria alternata W. V. 27. 

Maeras maculifascia Moore 181, 201. 

Mimeusemia lombokensis Rots. 197. 

55 peracana Hamp. 195. 
perakana Rots. 198. 

vittata Butl. 198. 

Myelois advenella Zkn. 29. 

Naenia typica L. XI. — 

Noctua interrupta L. 185. 

Notodonta querna F. XXI. 
tritophus Fabr. XXXI, 24. 
A ziezac L. XX XI. 

Nudaria serex Hühn. 24. 

Nyssia zonaria W. V. 27. 

Odezia 26, 28. 

atrata in 228: 

+  chaerophyllata L. 28. 
Odonestis pruni L. XXXI. 
Ophthalmis mileti Cam. 198. 

var. rosen- 
bergi Feld. 198. 
Orgyia gonostigma F. LX XII. 
Orrhodia erythrocephala F. XII. 

= ligula Esp. XII. 

5 rubiginea F. XII. 

= vaccinii L. XII. 

vau-punctatum Esp. VIII, 


= .. ss 


Ortholitha coarctata F. 29. 
Pancalia leuwenhoekella L. 32. 
Panolis piniperda Panz. 24. 
Papilio machaon L. ab. 1, 2, 3, 3,3, 4. 
se eerexe@ berths IM: 
Pellonia vibicaria L. 27. 
„ var. strigata 
Staud. 27. 
Pericallia galactina v. d. Hoeven 191. 
TS De A 
trigonalis Voll. 191. 
5 obliquifascia Hamps. 191, 
201. 


” ” 


Phigalia pedaria F. IX. 
Phragmatoecia castaneae Hb. 23. 
Phtheochroa rugosana Hb. XXXI. 
Pieris brassicae L. ab. 9. 

35 rapae L. IV. 

” so» ab. ». 
Platyptilia gonodactyla W. V. 82. 
Plusia moneta Fabr. LX XXI, 26. 
Poecilia albiceps Zell. 31. 
Polygonia c-album L. 7. 
Polyommatus, zie Chrysophanus 204, 
Pyrameis atalanta L. IV. 

DI DI abo: 
Recurvaria nanella Hb. 31. 
Rhodogastria astreas Drury 194. 
Rhodostrophia vibicaria Cl. var. roseata 

Ersch. LV. 
Saturnia atlantica LXIX. 

„ pyri Schiff. LXIX. 

Dì spini Schiff. LXIX. 
Satyrus hermione L. 23. 

semele L. ab. 11. 

3 statilinus Hufn. X XII. 
Scotosia vetulata Schiff. LX XIII. 
Scrobigera clymene Boisd. 197. 


REGISTER 


Scrobigera proxima Butl. 197. 
Semiothisa alternaria Hb. III, IV. 
Sesia asiliformis Rott. 23. 
Syrichthus sao Hb. 28. 
Tephroclystia impurata Hb. XII. 
Thanaos tages L. ab. 19. 
Thaumatopoea pinivora Tr. XX VII. 
. pityocampa Schiff. 
XXIII. 
Utetheisa pulchella L. 192, 201. 
= semara Moore 194. 
Vanessa io L. var. fulva Oudms. 6. 
urticae L. var. atrebatensis B. 7. 
„ ichnusoides 
Selys 7. 


“5 .. 


Xanthospilopteryx 199. 

Xystophora palustrella Dougl. XXI, 
SIL 79, IL 

Zalissa 194, 199. 

„ transiens Moore 199, 201. 
Zanclognatha tarsicrinalis Kn. 26. 
Zonosoma pendularia L. 27. 

.. var. griseolata 
Staud. 27. 
Zygaena trifolii Esp. 24. 


NEUROPTERA. 
Drepanopteryx phalaenoides L. IX. 

ORTHOPTERA. 
Dixippus morosus Br. XXI. 

RHYNCHOTA. 


Elasmostethus VIII. 
Tingis oberti Kol. LXX, 248. 
pyri LXX,.248, 249. 
„  pyrioides Scott 248, 249. 
„ rhododendri Horv. 249. 
Velia currens F. XI. 


ALGEMEENE ZAKEN. 


Berends (E.), lid. XL. 
Bibliothecaris. Toestand der bibliotheek. 
XLV. 
Bierman Jr. (C. J. H.), lid. XL. 
Brants (Mr. A.). Wenschelijkheid der 
Wintervergadering. X LIX. 
Brauer (F. M.), eerelid, overleden. 
XXXVIII. 
Commissie v. h. nazien v. d. rekening 
en verantw. v. d. Penningm., 1904= 
1905 II; id. 1905—1906 XLVIII. 
Dammerman (K. W.), lid. XL. 
Discussies (al of niet opnemen in het 
verslag). II. 
Everts (Jhr. Dr. Ed.). Vraatstukken v. 
Scolytiden. LXVIII. 
Haar (D. ter). Exploitatie van het om- 
slag der Ent. Berichten. XLIV. 
Hubrecht (Prof. Dr. A. A. W.), lid. XL. 
Kempers (K. J. W.). Adersysteem der 
kevervleugels. LI, 


REGISTER. 265 


Klokman (G. J.), lid, bedankt. XX XIX. 
Klijnstra (J. F.), lid, bedankt. XX XTX. 
Kuile (M. ter), lid. XL. 
Ledenlijst. LX XXIII. 
Mae Lachlan (R.), eerelid, overleden. 
XXXVIII. 
Meijere (Dr. J. C. H. de). Insecten in 
varens. LVII. 
Meijere (Dr. J. C. H. de). Aantal der 
Nederl. Diptera. LVIII. 
Meijere (Dr. J. C. H. de). Diptera der 
Nieuw-Guinea expeditie. LVI. 
Mos /A.). Verslag over de rekening 
en verantw. v. d. penningm. XLIII. 
Mos (A.). Vlinders uit Japan. XII. 
Oudemans (Dr. J. Th). Afbeeldingen 
van Tephroclystia. IX. 
Oudemans (Dr. J. Th.). Afkorten van 
auteursnamen IX. 
Oudemans (Dr. J. Th.). Junk’s ,,Ento- 
mologen Adressbuch”. LX XIV. 
Oudemans (Dr. J. Th). Moederzorg 
bij insecten. 
Packard (A. S.), eerelid, overleden. 
XXXIX. 
Financieele toestand 
der Vereeniging. XLI. 
President. Jaarverslag. XXXVII. 
President. Feestrede bij het Zestigjarig 
bestaan der Vereeniging. XXXIV. 
Preudhomme de Borre (Ch. Fr. P.A.) 
correspondeerend lid, overleden. 
XXXIX. 


Penningmeester. 


Prince (Dr. J.); lid. Xo: 
Prijs van het Tijdschrift. XLVIII. 
Rossnm (Dr. A. J. van). Haren v. d. 
processierupsen. LX VIT. 
Rossum (ir. A. J. van). Kunstmatige 
kleuring van rupsen. LX VI. 
Rossum (Dr. A. J. van, Parthenoge- 
nesis bij bladwespen. LIX. 
(Dr. G. yon), correspondee- 
rend lid. XLIX. 
Soeten ‘L.), lid. XL. 
sumer (AVI, lid. XL. 
Toulon van der Koog (J. V. M.), begun- 
stiger, bedankt. XX XIX. 
Toulon van der Koog (J. V. M.), lid. 


Seydlitz 


Uyttenboogaart (Mr. D. L.). Opmer- 
kingen over Wasmann’s boek. V. 
Uyttenboogaart (Mr. D. L.). Coleoptera 
uit Australie. V. 
Veth (Dr. H. J.). Coleoptera uit Manna, 
Sumatra. VII. 
Vos tot Nederveen Cappel (Mr. L. H. 
D. de). Sprinkhaan met spermato- 
phoor. VI. 
Waterschoot van der Gracht (J. A. J. 
M. van), lid, bedankt. XX XIX. 
Wintervergadering (Plaats der a.s.). II. 
Zöllner (A. J.), lid. XL. 
Zöllner (J. G.), lid. XL. 
Zomervergadering (Plaats der a s.). 
XLIX. 


Het Bestuur der Nederlandsche Entomologische Vereeni- 
ging heeft de eer, hierby ter kennis van de inteekenaren te 
brengen, dat, volgens *besluit der Algemeene Vergadering, 
de prijs vanhet, Tidschrift. voor Hntomo- 
logie, te beginnen met Deel XLIX, voor den 
Boekhandel is gesteld op negen gulden per 
Deel (zie Verslag der Zomervergadering te Driebergen, 
DI. XLVII, p. XLVIIID. Voor de leden der Vereeniging 


blijft de pris van zes gulden per deel gehandhaafd. 


Door een abuis zijn de laatste drie platen van dit deel 
genummerd 8, 9 en 10, hetgeen had moeten zijn 9, 10 en 11. 
Daar echter tekst en platen met elkander in overeenstemming 


zijn, geeft dit niet tot verwarring aanleiding. 


Lee a | 


> pera 


É 
m 
È 
ke 


AJJW.sculps. 


PWMTrap impr. 


L PATTO > Due i 


760-880 fl 


da 


ego 
AD 


Ay 
f, » 


Mod 
gi 


a 
N) 


au 


“ye 
Cr PS a 1 
u 


+ SEPE ALL = 
INIZIARE LELE no 


II 


| 


| 


| 


ner 

eva 
n 
pù 


ne - 
eme re ae